Cộng đồng quốc tế phản đối lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran

Hôm qua (21/9), nhiều nước gồm Trung Quốc, Nga và cả các đồng minh châu Âu của Mỹ đều phản đối tuyên bố của Mỹ khôi phục trừng phạt đối với Iran.

Điều này cho thấy, kể từ sau thất bại tại Hội đồng Bảo an vào giữa tháng 8 khi đề xuất kéo dài lệnh cấm vận vũ khí truyền thống đối với Iran, thì cho đến nay, Mỹ vẫn cô độc trong quyết định đơn phương của mình.

Tổng thống Iran Rouhani. Ảnh: Reuters.

Trong phản ứng của mình, Bộ Ngoại giao Nga cho biết, tất cả những gì Mỹ đang làm chỉ là một màn trình diễn sân khấu được dàn dựng nhằm thuyết phục Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về chính sách gây áp lực tối đa lên Iran và biến cơ quan có thẩm quyền này thành công cụ hữu hiệu. Màn trình diễn đã không thành công.

Theo đó, Nga coi hành vi của Mỹ là một đòn nghiêm trọng đối với thẩm quyền của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và là biểu hiện của việc coi thường các quyết định của Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế nói chung, điều không thể chấp nhận được không chỉ đối với Nga mà còn đối với các thành viên khác của Hội đồng Bảo an.

Đại diện Cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về Chính sách Đối ngoại và An ninh, ông Josep Borrell xác nhận, Mỹ không thể khởi động quá trình tái lập các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với Iran. Ông Josep Borrell nhấn mạnh, Mỹ không thể được coi là một bên của Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) và không thể bắt đầu quá trình khôi phục các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc theo Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an.

Về vấn đề này, các nghĩa vụ dỡ bỏ lệnh trừng phạt theo Kế hoạch hành động chung toàn diện tiếp tục được áp dụng. Người đứng đầu ngành ngoại giao EU kêu gọi tất cả các bên tiếp tục thực thi thỏa thuận và kiềm chế hành động có thể được coi là leo thang trong tình hình hiện tại.

Trong bức thư chung gửi lên Hội đồng Bảo an vào hôm qua (20/9), Pháp, Anh và Đức tuyên bố, bất kỳ quyết định hay hành động nào đi kèm với quan điểm tái áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Iran cũng sẽ không có hiệu lực pháp lý.

Trong khi đó, Tổng thống Iran Rouhani cho rằng, thế giới cần phản đối việc Mỹ sử dụng các biện pháp trừng phạt để áp đặt quan điểm của mình lên các quốc gia khác. Theo ông Rouhani, đây là một hành động “bắt nạt” và các nước cần phải lên tiếng, nếu không họ sẽ là nạn nhân tiếp theo của Mỹ. “Mỹ đang tiến đến một thất bại nhất định trong động thái trừng phạt của mình. Nước Mỹ đã phải đối mặt với thất bại và phản ứng tiêu cực từ cộng đồng quốc tế. Chúng tôi sẽ không bao giờ nhượng bộ trước áp lực của Mỹ và Iran sẽ đưa ra phản ứng mạnh mẽ trước sự bắt nạt của Mỹ”, ông Rouhani nói.

Ngày 19/9, Mỹ tuyên bố rằng tất cả các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc trước năm 2015 đối với Iran đã được khôi phục. Theo Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, các lệnh trừng phạt được tái áp đặt theo cơ chế “phản hồi” trên cơ sở Nghị quyết số 2231 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.

Dự kiến, hôm nay (21/9) (giờ địa phương), Mỹ sẽ cung cấp thông tin chi tiết về việc Mỹ sẽ khôi phục lệnh trừng phạt đối với Iran như thế nào. Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ cũng sẽ soạn thảo các biện pháp trừng phạt đối với mọi thực thể vi phạm lệnh cấm vận vũ khí của Liên Hợp Quốc nhằm vào Iran.

Dư luận cho rằng trong bối c ảnh chỉ còn chưa đầy một tháng rưỡi nữa là đến cuộc bầu cử tổng thống, Tổng thống Mỹ Trump có thể muốn lấy Iran làm điểm tựa để lấy lòng cử tri. Tuy nhiên, có thể có rất ít các nước tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran, vốn đã được gỡ bỏ trong khuôn khổ của Thỏa thuận hạt nhân Iran nhằm ngăn chặn quốc gia này phát triển vũ khí hạt nhân.

Chính vì thế, nếu Mỹ thực sự trừng phạt các nước bất tuân, có thể sẽ khiến Mỹ đối đầu với chính các đồng minh của mình.