‘Cổng địa ngục’ Siberia mở rộng và lời cảnh báo đối với nhân loại

Đăng Nguyễn21:20 12/08/2020

Hố tử thần Batagaika ở phía đông bắc Siberia, được người dân địa phương gọi là cổng địa ngục, đang ngày càng mở rộng mỗi năm với tốc độ đáng báo động.

Hố tử thần Batagaika đang ngày càng mở rộng mỗi năm.

Theo Daily Star, nằm gần sông Yana, cách thành phố gần nhất khoảng 660km, Batagaika là hố tử thần lớn nhất thế giới với chiều dài 1km và sâu 50 mét.

Nhờ vào các cảm biến lắp đặt quanh miệng hố tử thần, các nhà khoa học phát hiện hố tử thần Batagaika đang mở rộng với tốc độ 30 mét mỗi năm, nhanh hơn nhiều so với trước đây.

Julian Murton, giáo sư địa chất học tại Đại học Sussex, nói hố tử thần Batagaika mới chỉ có dấu hiệu mở rộng từ vài thập kỷ trở lại đây.

“Batagaika đã tồn tại qua nhiều giai đoạn khí hậu ấm lên trong quá khứ, khi hiện tượng này còn xảy ra một cách tự nhiên. Nhưng trong 50-60 năm trở lại đây, hiện tượng ấm lên toàn cầu do tác động của con người đã làm tổn hại đáng kể đến khối băng vĩnh cửu bên dưới hố tử thần”, ông Murton nói. “Vậy nên tôi nghĩ thông điệp ở đây là chúng ta phải hết sức cẩn thận”.

Theo các nhà khoa học, bên dưới hố tử thần Batagaika là một tảng băng vĩnh cửu khổng lồ tồn tại từ giai đoạn Kỷ băng hà. Do hiện tượng ấm lên toàn cầu, phần đất bao bọc tảng băng vỡ dần ra tạo thành hố tử thần như chúng ta thấy ngày nay.

Kích thước hố tử thần Batagaika mở rộng rõ rệt sau nhiều năm.

Đánh giá lớp băng vĩnh cửu bên dưới cùng hố tử thần, giáo sư Murton nói lớp băng này đã tồn tại từ cách đây 650.000 năm, lâu đời nhất ở khu vực Á-Âu.

Giới khoa học nhận định, hố tử thần Batagaika ngày càng mở rộng với tốc độ nhanh hơn trước là dấu hiệu đáng báo động đối với khí hậu trên Trái đất.

Lớp băng vĩnh cửu tan sẽ phát thải hàng loạt khí gas gây hiệu ứng nhà kính vào bầu khí quyển Trái đất. Điều này càng đẩy nhanh quá trình tan băng.

Các nhà khoa học dự kiến sẽ tìm hiểu thêm thông tin địa chất tại hố tử thần, để xem chuyện gì đã xảy ra trong lần cuối cùng tảng băng vĩnh cửu này tan ra cách đây 10.000 năm – thời điểm Trái đất trải qua Kỷ băng hà cuối cùng.

Từ đó, các nhà khoa học có thể dự đoán chuyện gì xảy ra khi tảng băng vĩnh cửu này tan chảy mạnh hơn trong tương lai.

Mối nguy khôn lường từ 'sóng thần trên bầu trời' ở sông băng Bhutan

Những hiện tượng bất thường xảy ra ở các sông và hồ băng tại Bhutan là dấu hiệu cảnh báo tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đang ngày một phức tạp và khó kiểm soát.

Cụm sông băng cổ đại ở cao nguyên phía Bắc Bhutan chấm phá nên những nét thanh tao tuyệt mỹ của bức tranh phong cảnh hữu tình. Quang cảnh vùng này luôn mang vẻ đẹp huyền bí và chìm trong màn sương mang màu sắc thần thoại.

Quang cảnh huyền bí và hoang sơ của hồ sông băng ở Bhutan. Ảnh: NCHM.

Video đang HOT

Phần lớn vùng đất hoang sơ này vẫn chưa in dấu chân người. Những đỉnh núi cao nhất trong vùng chưa bị chinh phục bởi các nhà leo núi, vẫn tĩnh lặng hệt như cách hệ thống hồ đẹp như tranh vẽ nơi đây nằm im và không bị xáo trộn.

Sự bình yên nơi đây đến từ sự kính trọng của người dân địa phương, họ tin rằng mỗi ngọn núi, mỗi hồ hay sông băng đều là hiện thân của các vị thần, cần được tôn sùng và kính sợ.

Tuy nhiên, hệ sinh thái nơi đây đang dần bị phá hủy bởi nhân tố khác: tác động của khí thải nhà kính kéo theo sự nóng lên toàn cầu.

Có tổng cộng 17 hồ ở Bhutan được liệt vào danh sách tiềm ẩn rủi ro vỡ bờ do áp lực của lượng nước đổ về từ các hồ băng tan chảy. Ảnh: NCHM.

Biến đổi khí hậu đang đẩy nhanh tốc độ băng tan ở cao nguyên Bhutan. Ẩn chứa trong sự im lặng của những ngọn núi sừng sững giờ đây là mối nguy chết người có thể bị xuất hiện bất kỳ lúc nào.

Mức triều ở một số sông băng giảm tới 35 mét mỗi năm, đổ lượng lớn nước vào các hồ lân cận. Nguy cơ các hồ này vỡ bờ đặt toàn bộ Bhutan vào tình trạng báo động.

"Nóng lên toàn cầu khiến các sông băng tan chảy, làm nguồn nước di chuyển nhanh hơn về hạ lưu", Giám đốc Trung tâm khí tượng thủy văn Bhutan (NCHM) Karma Drupchu cho biết. "Chúng tôi gọi hiện tượng đó là 'sóng thần trên bầu trời'".

"Chỉ cần một kẽ vỡ nhỏ cũng đủ để tạo ra trận đại hồng thủy đổ xuống hạ lưu. Hậu quả là vô cùng khôn lường, bởi hơn 70% khu vực dân cư của Buhtan nằm dọc theo các thung lũng sông... Không chỉ gây ra thiệt hại khủng khiếp về kinh tế mà cả thương vong về người là không thể tránh khỏi", ông Drupchu nhận định.

"Linh hồn" ở những sông băng

NCHM đã tiến hành các phân tích và xác định được tổng cộng 2.674 hồ băng, 17 trong số đó bị liệt vào danh mục nguy hiểm tiềm tàng.

Sự tan chảy với tốc độ tăng theo cấp số nhân của hơn 700 sông băng ở Bhutan đồng nghĩa với việc số hồ nước mới được hình thành cũng đang gia tăng với tốc độ chóng mặt, kéo theo những nguy cơ hữu hình đối với cư dân và cơ sở hạ tầng của đất nước Nam Á.

Bhutan là đất nước duy nhất trên thế giới có mức khí thải carbon âm, đóng vai trò quan trọng trong công cuộc ngăn chặn biến đổi khí hậu toàn cầu. Hiến pháp nước này quy định việc bảo vệ môi trường là yêu cầu bắt buộc đối với mọi công dân.

Các ngành công nghiệp mang lại lợi ích to lớn về mặt kinh tế song gây hại cho môi trường đã không được chính phủ nước này chấp thuận trong nhiều năm trở lại đây.

Nhưng những tác động của biến đổi khí hậu vẫn càn quét qua Bhutan này, bất chấp những nỗ lực chống lại vấn đề ô nhiễm môi trường của chính phủ và người dân nước này.

Làng Richena từng bị lũ hồ băng quét qua vào năm 1994. Ảnh: Jack Board.

"Các sông băng có ý nghĩa to lớn với chúng tôi vì trên quan điểm duy tâm, chúng không chỉ là những vũng nước. Về mặt tâm linh, chúng tôi tin rằng các sông băng là hiện thân của sự sống và linh hồn, do đó cần phải bày tỏ sự kính trọng", Thủ tướng Lotay Tshering trả lời CNA . "Về mặt môi trường, thực tế cho thấy sự nóng lên toàn cầu đang tước đoạt những dòng sông băng của Bhutan".

"Chúng tôi liên tục bị đe dọa và điều đó thực sự không công bằng".

Ông Tshering nói thêm: "Các tảng băng đang dần một đi không trở lại. Không chỉ con người, mà còn bao nhiêu sinh mạng khác phụ thuộc vào sự biến đổi đó? Không chỉ đất nước hay nền kinh tế Bhutan mà toàn bộ hệ sinh thái sẽ bị đảo lộn. Sớm thôi, những thế hệ tiếp theo có thể sẽ chẳng còn hồ để mà vỡ. Một thảm họa thực sự".

Lũ quét từ các hồ băng đã từng xảy ra ở Bhutan. Ký ức về cơn ác mộng đó vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí những người đã trải qua quãng thời gian đen tối ấy.

Những vụ vỡ hồ nhỏ vẫn xảy ra với mật độ thường xuyên, nhưng thảm họa kinh hoàng quét qua khu vực đông dân cư xảy ra vào năm 1994, khi hồ Luggye vỡ, một lượng lớn nước xé toạc dòng chảy của sông Pho Chhu, gây ra thiệt hại nặng nề đến mức khó có thể thống kê nổi.

"Lúc đó tôi đang ở nhà thì đột nhiên một người họ hàng sống cùng gia đình vào thời điểm đó hét lên một cách điên cuồng và giục tôi nhìn ra cửa sổ", ông Doley, cựu trưởng làng Richena ở Punakha, kể lại. "Tôi lao đến cửa sổ và nhìn ra bên ngoài, cảnh tượng lúc đó vẫn còn ám ảnh tôi đến tận hôm nay".

"Con sông phình to lên đục ngầu và lầy lội, trên mặt sông thì có vô số khúc gỗ, một vài cây vừa bị dòng nước bứng cả gốc và cuốn đi, rễ còn dính những mảng đất lớn. Điều duy nhất tôi có thể nghĩ được vào lúc đó là dòng lũ sẽ nhấn chìm nhà cửa, tài sản và tất thảy mọi người. Tôi không thể làm gì được", người đàn ông 75 tuổi hồi tưởng lại.

26 năm trước, người dân sống dọc bờ sông không nhận được bất kỳ cảnh báo nào về cơn lũ. Trận lụt năm 1994 đã tước đoạt sinh mạng của 21 người, tàn phá đất nông nghiệp một cách nghiêm trọng, phá hủy nhà cửa và quét sạch nguồn cá có trên sông.

Hệ thống cảnh báo mới

Từ đó đến nay, các nhà khoa học đã tiến hành kiểm tra các hồ cũng như tác động của nhiệt độ đối với sự ổn định của các hồ này một cách kỹ lưỡng hơn.

Giờ đây, hệ thống cảnh báo lũ tinh vi đã được lắp đặt trên toàn bộ hệ thống sông hồ ở Bhutan để giúp mọi người trong trạng thái sẵn sàng đối phó trước khi lũ lụt xảy ra.

Hai chuyên gia được cắt cử thường trực tại các hồ có nguy cơ vỡ bờ cao. Ảnh: Jack Board.

Các chuyên gia tại NCHM cũng tiến hành khảo sát thường niên và đánh giá rủi ro vỡ bờ của các hồ, từ đó đưa ra các yêu cầu giám sát một số khu vực chặt chẽ hơn, đơn cử như hồ Thorthormi ở vùng Lunana, được coi là hồ sông băng dễ bộc phát lũ nhất ở Bhutan.

Hai chuyên gia được bố trí túc trực thường xuyên gần rìa của hồ này nhằm chuẩn bị các phương án ứng phó với rủi ro có thể xảy ra. Theo ước tính, người dân trong vùng lân cận hồ chỉ có khoảng 30 phút để sơ tán nếu tình huống vỡ hồ xảy ra.

"Từ góc độ của một chuyên gia, quan sát những hồ có nhiều rủi ro vỡ bờ thực sự đáng sợ. Những biến động nhỏ nhất cũng đủ gây ra những chuyển biến khó lường", nhà địa chất Phuntsho Tshering cho biết.

Rủi ro vỡ bờ của các hồ không thực sự cải thiện, bất chấp những nỗ lực hạ thấp mực nước sông băng của đội ngũ các chuyên gia và những lao động miệt mài làm việc ở các vùng nước đóng băng.

Gần như tất cả các hồ đều nằm ở độ cao lớn, nơi nhiệt độ tăng nhanh hơn so với các vùng trũng, thúc đẩy quá trình làm băng tan, gây áp lực lên hệ thống sông lân cận.

Mùa hè ấm lên và mùa đông không tuyết đã đẩy nhanh quá trình tan băng ở Bhutan. Ảnh: Jack Board.

Tình trạng mùa hè thời tiết ấm hơn và mùa đông không có tuyết trong những năm gần đây đang góp phần đẩy nhanh sự sụt giảm khối lượng băng ở Bhutan, đồng thời những cơn mưa lớn trên dãy Himalaya đang gây ra áp lực lớn cho dung tích của các hồ.

Nếu hồ Thorthormi vỡ bờ, thiệt hại gây ra cho các vùng hạ lưu và thung lũng màu mỡ được dự báo là cực kỳ thảm khốc, đặc biệt là khi 70% dân số Bhutan sống phụ thuộc vào nền nông nghiệp tự cung tự cấp.

Những cánh rừng và các công trình tôn giáo quan trọng ở vùng hạ lưu đối mặt nguy cơ bị tàn phá nặng nề, thậm chí có thể bị xóa sổ hoàn toàn.

Tác động lên ngành thủy điện

Tình trạng băng tan làm tăng nguy cơ vỡ hồ đang khiến ngành thủy điện của Bhutan đối mặt nhiều rủi ro.

Năng lượng sạch không chỉ là ngành kinh tế mũi nhọn của Bhutan bằng nguồn thu từ việc xuất khẩu năng lượng sang nước láng giềng Ấn Độ mà còn là một trong những cách để quốc gia Nam Á này điều tiết những tác động của lượng khí thải trong khu vực.

Chỉ một cơn lũ hồ băng cũng đủ để tàn phá những cơ sở hạ tầng quan trọng của ngành thủy điện Bhutan.

Dòng chảy của các con sông được sử dụng cho ngành công nghiệp năng lượng ở Bhutan, đóng góp đáng kể vào nguồn thu của nền kinh tế nước này. Ảnh: Jack Board.

"Cho đến nay, nguồn thu lớn nhất của chúng tôi đến từ thủy điện, và ngành này có ảnh hưởng quan trọng đến tình hình khí hậu không chỉ trong khu vực mà trên thế giới. Chúng tôi nhận ra điều đó và có đôi chút quan ngại về tình hình hiện tại", Thủ tướng Tshering nói.

Hai trong số những dự án quan trọng nhất đang được xây dựng là nhà máy Punatsangchu-I 1.200 megawatt và Punatsangchu-II 1.020 megawatt nằm trên cùng hệ thống sông, xuôi dòng từ hồ Thorthormi.

Nguồn thủy năng của cả hai công trình nói trên đều dựa vào dòng chảy tự nhiên. Theo tính toán của các chuyên gia, hình thái dòng chảy của các con sông ở Bhutan vào năm 2050 sẽ thay đổi khá nhiều so với hiện tại, chủ yếu là do lưu lượng và sự phân bố của các cơn mưa, do đó cách tiếp cận của hai nhà máy đang được xây dựng này sẽ cần nhiều tinh chỉnh.

Để chuẩn bị cho tình huống đó, Ủy ban hạnh phúc quốc gia Bhutan quyết định đầu tư mạnh vào dự án đập Sankosh - được kỳ vọng sẽ đem lại những thay đổi tích cực đối với tình hình của các sông băng và hồ hiện nay.

Dự án đập Sankosh được kỳ vọng sẽ phát huy tác dụng trong việc tận dụng dòng chảy từ những cơn lũ hồ băng. Ảnh: Jack Board.

Đập Sankosh sẽ được xây dựng như một hồ chứa quy mô lớn, mang tính đột phá về khía cạnh môi trường và có khả năng chống chịu tốt hơn đối với biến đổi khí hậu.

"Chúng tôi sẽ theo dõi mức độ hiệu quả đến từ dự án Sankosh trong khoảng một thập kỷ tới hoặc lâu hơn. Nếu dự án này thực sự phát huy tác dụng và làm giảm những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, chúng tôi sẽ bắt tay vào phát triển các dự án tiếp theo. Cần phải thực sự cẩn thận khi áp dụng cách tiếp cận này", Thủ tướng Tshering cho biết.

"Chúng ta có thể khai thác gỗ và trở nên giàu có, nhưng bảo vệ môi trường mới là ưu tiên hàng đầu. Nếu không tận dụng nguồn nước, nó vẫn sẽ chảy đi, tiền cũng theo đó mà ít nhiều thất thoát, vậy cớ sao không khai thác dòng chảy đó?", ông Drupchu trực thuộc NCHM chia sẻ.

Mỗi khi các nhà khoa học Bhutan làm việc tại một hồ băng, người dân sẽ đến cầu nguyện và dâng lễ vật cho những vị thần mà họ cho là trú ngụ sâu bên trong hồ. Đối với người dân Bhutan, hành động này vừa là nghĩa vụ về mặt văn hóa và tâm linh, vừa là một biện pháp đề phòng.

Nhà địa chất học Tshering chia sẻ: "Chúng tôi nói với mọi người rằng chúng tôi không làm những việc này để tiêu khiển. Tất cả những việc chúng tôi làm đều hướng đến mục đích đảm bảo an toàn cho người dân".

Australia phát triển ứng dụng nhận diện, cảnh báo rắn độc và nhện khổng lồ Ứng dụng giúp cư dân địa phương thoát khỏi nỗi ám ảnh chết chóc khi gặp phải những loài động vật nguy hiểm chết người. Australia phát triển ứng dụng cảnh báo rắn độc và nhện khổng lồ. Australia vốn được mệnh danh là xứ sở của nhiều loài động vật nguy hiểm. Trong đó rắn và nhện khổng lồ là những sinh...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Chàng trai có ca khúc được chọn cho Đại lễ 2/9: "Con tướng" mạnh của Anh Trai mùa 2, chạm tay là có hit25:03

Bảo vệ kể lý do cô gái Hà Nội phản đòn, khống chế nam thanh niên xăm trổ12:06

Chế tài xử lý người nước ngoài cướp trang sức hơn 800 triệu tại Đà Nẵng00:53

Clip HOT: Hoàng Thuỳ Linh bật chế độ "nóc nhà", Đen Vâu răm rắp nghe lời!00:29

Cục Trưởng Xuân Bắc dặn dò các nghệ sĩ: 80 năm mới có một lần, hãy nghiêm túc hết mình!01:00

Nhạc sĩ tỷ view Nguyễn Văn Chung bắt tay Quốc Thiên, Neko Lê trong ca khúc chủ đề của Chiến Sĩ Quả Cảm03:29

Mỹ nhân Mưa Đỏ hát chơi chơi ca khúc hot nhất 2/9 mà được khen tới tấp, visual trời sinh một cặp với nam chính05:43

NSND Thanh Hoa hạnh phúc ngập tràn bên Hoà Minzy, dàn diễn viên 'Mưa đỏ' gây sốt00:18

Chân dung "phù thủy remix" 20 tuổi đứng sau sự bùng nổ của hit 6 tỷ view06:06

Hé lộ cát-xê hội chợ của "bạch nguyệt quang" lớn lên từ gánh củi khô, giờ giàu đến mức không thèm đi hát04:48

Cha đẻ của "Gangnam Style": "Gã tâm thần" khác biệt sở hữu MV 5,6 tỷ view04:13

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Chàng trai 23 tuổi yêu say đắm bà cụ 80 tuổi, khẳng định người yêu rất trẻ đẹp

14:49:31 29/08/2025

Chàng trai 23 tuổi gây bất ngờ khi công khai tình cảm với bà ngoại của bạn thân dù nhà gái đã hai lần đò và năm nay bước sang độ tuổi 80.

Bên trong khách sạn bị bỏ hoang ma quái nhất Nhật Bản

14:47:03 29/08/2025

Khu nghỉ dưỡng Kaga No Sato, hay còn gọi là Hachijo Royal, mở cửa vào năm 1987. Ban đầu, nơi đây được xây dựng như một công viên giải trí mang chủ đề tôn giáo trước khi bị phá bỏ vào năm 2005

Bi hài '2 con dê qua cầu' phiên bản tài xế: Giằng co 4 giờ không ai tránh đường

14:47:01 29/08/2025

Thà không đi còn hơn phải nhường đường cho đối phương, anh shipper và người đi xe máy điện giằng co nhau suốt gần 4 tiếng trên đường, bất chấp màn đêm buông xuống.

Kính viễn vọng James Webb ghi lại cảnh va chạm thiên hà dữ dội

19:35:31 28/08/2025

Hình ảnh chưa từng có được chụp bởi Kính viễn vọng Không gian James Webb, không chỉ khiến các nhà thiên văn học kinh ngạc mà còn mang đến cái nhìn trực quan, sống động về vẻ đẹp dữ dội của vũ trụ.

Xe tự hành Perseverance của NASA phát hiện "mũ bảo hiểm" bí ẩn trên Sao Hỏa

19:30:09 28/08/2025

Hành tinh Đỏ không ngừng gây bất ngờ với những hình dạng đá kỳ lạ, và mới đây, xe tự hành Perseverance đã bổ sung một vật thể bí ẩn khác: tảng đá trông hệt như một chiếc mũ bảo hiểm thời Trung cổ.

Căn nhà mỏng nhất hành tinh, bên ngoài như 1 trò đùa nhưng bên trong gây sốc

17:45:57 28/08/2025

Keret House, ngôi nhà được mệnh danh là mỏng nhất thế giới, tọa lạc tại một con hẻm nhỏ ở Warsaw, Ba Lan. Được xây dựng vào năm 2012, công trình đặc biệt này lấp đầy khoảng trống chỉ rộng từ 91cm đến 122cm giữa hai tòa nhà

Người cha vướng vòng lao lý vì con gái 21 tuổi bí mật cưới cụ ông 70

17:41:13 28/08/2025

Cuối năm 1994, tại một ngôi làng nhỏ ở tỉnh Giang Tây, một mâu thuẫn gia đình tưởng chừng đơn giản đã bất ngờ dẫn đến bi kịch kéo dài hàng thập kỷ.

10 phương tiện giao thông kỳ lạ nhất hành tinh

08:52:19 28/08/2025

Với những phương tiện này, du khách có thể khám phá những cách di chuyển độc đáo, đưa hành trình từ điểm A đến điểm B trở thành trải nghiệm đáng nhớ.

Bộ trưởng Giao thông Thổ Nhĩ kỳ bị phạt vì lái xe quá tốc độ

07:49:09 28/08/2025

Bộ trưởng Giao thông Thổ Nhĩ Kỳ Urkish Abdulkadir Uraloglu thừa nhận việc vượt quá tốc độ cho phép khi lái xe trên đường cao tốc Ankara-Nigde và phải nộp phạt.

Khoảnh khắc ngoạn mục: Loài cá đắt nhất thế giới trở lại

16:48:44 27/08/2025

Cá ngừ vây xanh Đại Tây Dương, một trong những loài cá đắt nhất thế giới đã quay lại vùng biển nước Anh và được nhiếp ảnh gia ghi lại khoảnh khắc săn mồi.