Công bố 10 sự kiện kinh tế Việt Nam nổi bật năm 2022
Báo Tin tức trân trọng giới thiệu 10 sự kiện nổi bật của kinh tế Việt Nam năm 2022, do Ban biên tập Tin kinh tế – Thông tấn xã Việt Nam bình chọn:
1. Ban hành 6 Nghị quyết về phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng an ninh vùng
Lần đầu tiên, Bộ Chính trị ban hành 6 nghị quyết về phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng an ninh đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 của 6 vùng kinh tế nhằm phát huy lợi thế của mỗi vùng, tăng cường tính liên kết nội vùng và liên kết vùng. Tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội cũng đã quyết định chủ trương đầu tư 5 dự án giao thông trọng điểm, tạo đột phá về hạ tầng, kết nối không gian giữa các vùng trong cả nước.
2. Tăng trưởng GDP vượt kế hoạch trong bối cảnh kinh tế thế giới ảm đạm
Hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại cảng Sài Gòn khu vực 1. Ảnh tư liệu: Hoàng Hùng/TTXVN
Tăng trưởng GDP năm 2022 của Việt Nam dự kiến đạt 7,5-8%, cao hơn so với kế hoạch đề ra là 6-6,5%; lạm phát được kiểm soát ở mức 3,1-3,3%; tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện khoảng 21 tỷ USD, tăng hơn 8% so với năm 2021. Theo Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước đạt khoảng 750 tỷ USD, tăng 12,18%. Đây là kết quả ấn tượng trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm động lực tăng trưởng, lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao.
3. Ban hành Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050
Tuyến đường vành đai 3 trên cao Hà Nội. Ảnh minh họa: Ngọc Hà/TTXVN
Ngày 25/10, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP về Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đây là lần đầu Quy hoạch tổng thể quốc gia được xây dựng dựa trên căn cứ Luật Quy hoạch; các nghị quyết, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Quốc hội… về phát triển kinh tế – xã hội đất nước trong thời gian tới. Quy hoạch xác định việc phân bố và tổ chức không gian các hoạt động kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường có tầm quan trọng cấp quốc gia, quốc tế và có tính liên vùng mang tính chiến lược trên lãnh thổ bao gồm đất liền, các đảo, quần đảo, vùng biển, vùng trời.
4. Các tổ chức quốc tế nâng hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam
Video đang HOT
Biểu tượng của tổ chức đánh giá tín nhiệm Moody’s. Ảnh: Reuters
Năm 2022, cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới là Moody’s, Standard & Poor’s (S&P) và Fitch Ratings đều đánh giá hạng tín nhiệm của Việt Nam một cách tích cực. Đặc biệt, ngày 6/9, Moody’s đã nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam từ mức Ba3 lên mức Ba2, triển vọng “Ổn định”. Việt Nam là quốc gia duy nhất ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và là một trong bốn quốc gia trên thế giới được Moody’s nâng bậc tín nhiệm. Các tổ chức quốc tế đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong thực hiện các chính sách kinh tế vĩ mô, ổn định tài chính và cách thức vượt qua các “cú sốc” từ bên ngoài.
5. Liên tiếp điều chỉnh lãi suất điều hành và tỷ giá trong vòng hơn 1 tháng
Lần đầu tiên trong vòng hơn 1 tháng (từ 23/9 đến 25/10), Ngân hàng Nhà nước đã liên tiếp điều chỉnh lãi suất điều hành và tỷ giá; trong đó có 2 lần tăng lãi suất điều hành và trần lãi suất huy động; 1 lần nới biên độ tỷ giá giao ngay giữa VND và USD từ mức 3% lên 5%. Sự linh hoạt trong điều hành của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã hỗ trợ kiềm chế lạm phát, tạo niềm tin, sự đồng thuận của người dân, doanh nghiệp, cũng như các nhà đầu tư đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam.
6. Việt Nam là nước đầu tiên nghiên cứu, sản xuất thành công vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi
Vaccine phòng dịch tả lợn châu Phi do Công ty Navetco sản xuất. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Vượt qua hơn 4.000 công trình nghiên cứu khoa học liên quan đến bệnh dịch tả lợn châu Phi và phát triển vaccine, Việt Nam là nước đầu tiên đã nghiên cứu, sản xuất thành công hai sản phẩm vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi, đó là vaccine NAVET-ASFVAC và vaccine AVAC ASF LIVE. Đây là vaccine thương mại đầu tiên trên thế giới cho loại bệnh này. Dự kiến đầu năm 2023, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ đưa vào sử dụng vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi trên phạm vi toàn quốc. Thành công này cũng mở ra triển vọng xuất khẩu vaccine phòng bệnh dịch tả lợn châu Phi.
7. Thị trường chứng khoán xác lập nhiều kỷ lục
Năm 2022, VN-Index lần đầu tiên trong lịch sử có phiên vượt 1.500 điểm, nhưng chỉ sau hơn nửa năm đã rơi xuống dưới 900 điểm. Biến động mạnh liên tiếp đã đưa VN-Index lọt “top” các chỉ số tăng/giảm mạnh nhất thế giới. Trong năm, vốn hóa HoSE cũng từng thiết lập kỷ lục với hơn 6 triệu tỷ đồng vào đầu tháng Tư; trong 11 tháng đầu năm, nhà đầu tư cá nhân trong nước đã mở mới gần 2,5 triệu tài khoản chứng khoán, con số lớn nhất trong lịch sử 22 năm thành lập thị trường. Trong bối cảnh thị trường tăng nóng và xuất hiện tình trạng thao túng giá cổ phiếu, các cơ quan quản lý đã quyết liệt xử lý, nhằm siết chặt kỷ cương và lành mạnh hóa thị trường.
8. Biến động lớn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp
Thị trường trái phiếu doanh nghiệp – kênh dẫn vốn trung và dài hạn bị ảnh hưởng tiêu cực khi một số vụ án liên quan đến phát hành trái phiếu doanh nghiệp bị khởi tố. Nhà đầu tư cá nhân bán lại trái phiếu trước hạn do lo ngại doanh nghiệp không trả được nợ. Để chấn chỉnh hoạt động của thị trường này, ngày 16/9, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 65/2022/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán trái phiếu doanh nghiệp; yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục rà soát sửa đổi Nghị định 65, bảo đảm công khai, minh bạch, quyền, lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư và an toàn, an ninh thị trường tài chính tiền tệ.
9. Triển khai thu phí đường bộ tự động không dừng trên toàn quốc
Trạm thu phí ETC trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Ảnh: Tiến Hiếu/Báo Tin tức
Ngày 1/8, tất cả tuyến cao tốc trên cả nước đồng loạt triển khai thu phí theo hình thức thu phí tự động không dừng (ETC). Được thí điểm từ năm 2015, quá trình triển khai thu phí theo hình thức ETC gặp khó khăn với nhiều lần trì hoãn kéo dài. Việc đồng bộ triển khai thu phí theo hình thức ETC giúp nâng cao chất lượng phục vụ, giảm thời gian lưu thông, chi phí; giảm thiểu ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường; thuận tiện, minh bạch và tiết kiệm chi phí cho quản lý, giám sát…
10. Tình trạng thiếu hụt xăng dầu cục bộ ở nhiều địa phương
Rất đông người chờ đổ xăng tại cây xăng Nam Đồng. Ảnh tư liệu: Lê Phú/Báo Tin tức.
Trong tháng 10 và 11, người dân ở nhiều địa phương phải xếp hàng dài để chờ mua xăng hoặc chỉ được mua xăng theo định mức. Có thời điểm có tới 200/17.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu không hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng. Tình trạng này là hệ quả của những diễn biến phức tạp trên thị trường dầu mỏ thế giới và cũng bộc lộ những bất cập trong quản lý kinh doanh xăng dầu. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và Ngân hàng Nhà nước đã gấp rút đưa ra giải pháp tháo gỡ tình trạng này.
NHÌN LẠI THẾ GIỚI 2022: 'Điểm sáng' Việt Nam trong bức tranh kinh tế thế giới
"Chúng ta cần phải kể câu chuyện thành công của Việt Nam ra thế giới", đó phát biểu của ông Tim Evans, Giám đốc điều hành (CEO) Tập đoàn HSBC Việt Nam tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp đầu tư nước ngoài hồi tháng 9 vừa qua.
Không chỉ ông Tim Evans mà rất nhiều tổ chức tài chính lớn trên thế giới, các quan chức nước ngoài và truyền thông quốc tế cũng bày tỏ ấn tượng về sự phục hồi nhanh chóng của kinh tế Việt Nam năm 2022, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu có nhiều bất ổn. Nhiều ý kiến cho rằng kinh tế Việt Nam trong năm 2022 có thể xem là "phép màu ở châu Á", là "điểm sáng tăng trưởng kinh tế" trong số các nước châu Á - Thái Bình Dương, mà kết quả tích cực này đạt được nhờ chính sách điều hành kinh tế hợp lý và hiệu quả của Chính phủ Việt Nam.
Hoạt động sản xuất tại công ty Ohashi Tekko Việt Nam khu công nghiệp Bình Xuyên, Vĩnh Phúc . Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN
Tại cuộc gặp Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc trong khuôn khổ tham dự Tuần lễ cấp cao APEC 2022 ở Thái Lan, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva đánh giá kinh tế Việt Nam vẫn là "điểm sáng về tăng trưởng và ổn định" trong khu vực, với nền kinh tế mở, năng động, có sức chống chịu qua đại dịch COVID-19.
Báo cáo Triển vọng kinh tế châu Á của IMF, công bố tháng 10, dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm nay đạt 7%, đứng đầu nhóm 5 nền kinh tế mới nổi trong ASEAN (ASEAN-5). Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo kinh tế Việt Nam sẽ dẫn đầu khu vực Đông Á - Thái Bình Dương với mức tăng trưởng 7,2% trong năm 2022. Nikkei Asia đánh giá Việt Nam dẫn đầu khu vực Đông Nam Á và đứng thứ tám thế giới về đà phục hồi sau đại dịch COVID-19.
Điểm sáng nhất trong nền kinh tế Việt Nam năm 2022 chính là kiểm soát được tỷ lệ lạm phát tương đối thấp trong bối cảnh các nước trên thế giới chật vật đối phó với lạm phát phi mã và "bão giá". Bà Era Dabla Norris - Trợ lý Vụ trưởng Vụ châu Á - Thái Bình Dương, Trưởng đoàn giám sát của IMF về Việt Nam nêu bật việc Việt Nam giữ được lạm phát thấp hơn so với hầu hết các nước trong khu vực.
Chủ tịch điều hành Quỹ đầu tư Dragon Capital (Anh), ông Dominic Scriven nhận định trong khi sự bất ổn trên toàn cầu năm 2022 chủ yếu là do khủng hoảng lương thực và năng lượng, Việt Nam dường như không chịu tác động quá lớn. Việt Nam là một nhà sản xuất lớn và tương đối ổn định, bên cạnh khả năng sản xuất năng lượng tương đối, trong khi lượng nhập khẩu xăng dầu không quá lớn so với quy mô của cả nền kinh tế.
Đề cập các chính sách của Chính phủ Việt Nam giúp đem lại hiệu quả kinh tế, bà Norris, Trưởng đoàn giám sát của IMF, nhấn mạnh sự chuyển hướng chiến lược trong chống dịch COVID-19 và mở cửa trở lại hoàn toàn nền kinh tế vào tháng 3 năm nay (nhờ chiến dịch tiêm chủng thần tốc) chính là "chìa khóa" để tái kích hoạt động lực của nền kinh tế.
Theo báo cáo của IMF, kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh chóng sau khi nới lỏng các biện pháp kiểm soát dịch COVID-19 và áp dụng chiến lược sống chung với COVID-19, cũng như đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng đại trà. Sự chuyển hướng chiến lược sang "Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19" đã tạo ra tiền đề thuận lợi cho kinh tế Việt Nam từng bước phục hồi và tiếp tục phát triển trong năm 2022.
Trong khi đó, Giáo sư Tiến sĩ Andreas Hauskrecht hiện giảng dạy tại Trường Kinh doanh Kelley thuộc Đại học Indiana (Mỹ), nhận định các cơ quan quản lý của Việt Nam đã ứng phó tốt trước những tác động của COVID-19, góp phần kiềm chế lạm phát, và Việt Nam đã làm rất tốt trong việc kiềm chế lạm phát.
Lý do thứ hai, theo các chuyên gia, là việc áp dụng các chính sách kinh tế vĩ mô lành mạnh, đặc biệt là chính sách tiền tệ linh hoạt. Báo cáo của IMF ghi nhận Chính phủ Việt Nam thực hiện các chính sách hỗ trợ như lãi suất thấp, tăng trưởng tín dụng mạnh, cho phép các doanh nghiệp nhanh chóng quay trở lại hoạt động sản xuất khi nền kinh tế mở cửa trở lại. Việc giảm thuế và hỗ trợ cho người lao động trong Chương trình Phục hồi và Phát triển kinh tế - xã hội (PRD) giúp nền kinh tế lấy lại động lực.
Giám đốc quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam Andrew Jeffries nêu rõ nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi rất nhanh chóng, nhanh hơn dự kiến trong nửa đầu của năm. Kết quả này được hỗ trợ bởi những cân đối kinh tế vĩ mô vững chắc, chính sách tiền tệ linh hoạt và sự phục hồi ổn định trong lĩnh vực chế biến, chế tạo, dịch vụ và tiêu dùng trong nước. Ông Jeffries nhấn mạnh đầu tư ngày càng tăng, lạm phát được kiểm soát và các điều kiện tài chính, tiền tệ phù hợp thúc đẩy tiêu dùng trong nước, đẩy mạnh sự phục hồi kinh tế của năm 2022.
Giám đốc quốc gia ADB tại Việt Nam khẳng định: "Chính sách tiền tệ thận trọng của Việt Nam và các biện pháp kiểm soát giá cả xăng dầu, điện, thực phẩm, y tế và giáo dục hiệu quả sẽ giữ lạm phát ở mức 3,8% năm 2022 và 4% vào năm 2023".
Giáo sư David Dapice (chuyên gia kinh tế tại Trung tâm ASH thuộc Trường Chính sách công Kennedy của Đại học Harvard, Mỹ) nêu một lý do khác khiến Việt Nam đang ở vị trí tốt hơn nhiều quốc gia, đó là nhờ vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục đổ vào Việt Nam. Trong giai đoạn tháng 1 - 11/2022, giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đã tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm 2021. WB cũng đánh giá đầu tư là một trong 4 động lực tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2022.
Cùng chung quan điểm này, chuyên gia về khu vực Đông Nam Á Vincenzo Caporale cho biết Việt Nam được hưởng lợi khi các công ty lớn chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam để tận dụng lợi thế về chi phí thấp, cơ sở hạ tầng phát triển, môi trường kinh doanh thuận lợi và thành công trong việc giảm thiểu tác động kinh tế do COVID-19.
Trong bối cảnh triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2023 được dự báo ảm đạm, ông Andrea Coppola, chuyên gia kinh tế trưởng WB tại Việt Nam, đánh giá kinh tế Việt Nam sẽ đối mặt với nhiều khó khăn hơn. Áp lực lạm phát dai dẳng, các điều kiện tài chính xấu đi và đà tăng trưởng kinh tế chậm lại ở Trung Quốc cùng các nền kinh tế lớn khác khiến kinh tế Việt Nam phải đối mặt với những "cơn gió ngược" mạnh ở cả bên ngoài và bên trong. Điều chỉnh và phối hợp đồng bộ giữa các chính sách để thích ứng với hoàn cảnh thay đổi sẽ là chìa khóa để kinh tế Việt Nam vượt qua "những cơn gió ngược", tiếp tục là "điểm sáng" về phục hồi kinh tế hậu đại dịch.
Kinh tế Việt Nam năm 2022 phản ánh khả năng ổn định và phát triển trong bối cảnh khủng hoảng Đài Sputnik dẫn ý kiến phân tích từ Giáo sư-Tiến sĩ kinh tế Vladimir Mazyrin, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Việt Nam và ASEAN thuộc Viện nghiên cứu Trung Quốc và châu Á hiện đại, đánh giá nền kinh tế Việt Nam trong năm 2022 đã ghi nhận những chỉ số tích cực, phản ánh khả năng ổn định và phát triển...