“Cơn sốt” săn chiến mã
Càng đến gần ngày diễn ra Giải đua ngựa truyền thống trên “cao nguyên trắng” Bắc Hà – Lào Cai, đi đến đâu chúng tôi cũng được nghe người dân bàn tán chuyện “ cơn sốt” săn chiến mã quý.
Xã Na Hối, Bản Phố, Tả Van Chư… là nơi sinh sống của đồng bào Tày và Mông, từ lâu đã nổi tiếng về địa danh nuôi ngựa chiến. Các “kỵ sĩ chân đất” ở các bản làng không quản ngại xa quyết tìm cho mình con chiến mã như ý.
Chiến mã trên đường đua (Ảnh: Ngọc Bằng)
Tôi nhớ năm 2011, tại Giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà mở rộng lần thứ 5, nằmtrong Chương trình “ Du lịch về cội nguồn” của 3 tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, diễn ra trong 2 ngày 28 và 29/5/2011. Đây là cuộc đua ngựa diễn ra quyết liệt và hấp dẫn.
Vào cuộc đua, 72 chiến mã của các đội đua Na Hối, Bản Phố, Tả Van Chư… là những đội thay nhau đoạt các giải cao nhất về cá nhân và toàn đoàn. Các kỵ sĩ: Vàng Văn Cương, Vàng Văn Huỳnh (xã Na Hối), Lý Seo Áo (xã Bản Phố), Thào Seo Lềnh (xã Tả Van Chư), đều là những cái tên được mọi người nhắc đi nhắc lại nhiều nhất.
Các “kỵ sĩ chân đất”, cưỡi ngựa không yên, vung tay quất roi lia lịa, lao đi như tên b.ắn trong tiếng hò reo vang dội của người xem, cộng hưởng tiếng vó ngựa dồn dập, biến sân vận động thành trường đua ngựa sôi động ở “cao nguyên trắng”. Người chiến thắng được đoàn rước về nhà trong tiếng kèn, trống vang lừng góc trời và lời chúc mừng của dân bản.
Tôi gặp lại anh Thào Seo Lềnh, dân tộc Mông, ở xã Tả Van Chư, là kỵ sĩ không có duyên “may” đoạt giải nhất tại Giải đua ngựa năm 2011, vì chiến mã chạy quá “tít” không làm chủ tốc độ, vượt chiến mã của kỵ sĩ Vàng Văn Huỳnh… lao ra hẳn đường đua, đến khi quay đầu lại thì chiến mã của anh Huỳnh chạm đích trước, anh Lềnh và chiến mã đành thất thủ trong sự nuối tiếc của mọi người.
Video đang HOT
Anh Lềnh bảo: Trước đây cả xã Tả Van Chư, chỉ còn vài hộ nuôi ngựa để chuyên chở hàng hoá. Từ khi có giải đua ngựa truyền thống của huyện Bắc Hà, tổ chức từ năm 2005 thì đến nay có một nửa số hộ dân trong xã nuôi ngựa. Bây giờ nhiều kỵ sỹ “ôm” đổ về đây “săn” chiến mã. Giá chiến mã tăng lên 15 đến hơn 20 triệu đồng/con, vậy mà không ai “dám kêu” đắt, mục tiêu của người mua là muốn có một chiến mã như ý.
Tại xã Na Hối, tôi gặp anh Vàng Văn Cột, dân tộc Tày, là người có thâm niên nuôi ngựa. Anh Cột cho biết: Giá ngựa đua được bán theo nhu cầu thị trường. Tức là khi ngựa ở mức bình thường thì dao động từ 15 đến 20 triệu đồng/con đực, nhưng khi là ngựa đua tốt và khan hiếm thì giá là vô cùng.
Cũng vì lý do đó mà nghề nuôi ngựa đang phát triển trở lại ở xã vùng cao này. Để phân biệt chiến mã đua hay, anh Cột cho hay: Chiến mã phản chủ là có khoáy “xuyên tông”, nếu lỡ mua thì chỉ có bán cho nhà hàng làm thắng cố. Chiến mã tốt là giống lai tạo từ những con ngựa được chọn giống nổi bật về tố chất: cao, to, mạnh mẽ, thể hình đẹp và tốc độ chạy nhanh. Chiều cao có con trên 1,6 m, riêng cặp chân phải dài hơn 1 m.
Kỵ sĩ mua chiến mã phải biết xem t.uổi ngựa bằng cách xem răng. Răng ngựa đủ và trắng là ngựa nuôi từ 4 đến 6 năm là lúc ngựa sung sức nhất. Ở cao nguyên Bắc Hà nhiệt độ thường hay xuống thấp, trời lạnh nên thức ăn cho chiến mã phải có đủ chất; mỗi ngày cho ăn trên 10 kg cỏ tươi ngon, trộn với 2 kg thức ăn tinh.
Trước ngày đua, kỵ sĩ và ngựa phải thường xuyên luyện tập chạy để cho ngựa có sức bền, sức rướn, quen chủ và đường chạy đến khi đua là ngựa mới “thuần”. Thậm chí móng ngựa đua cũng cần phải có hai bộ, một bộ chỉ để dành cho khi đua và một bộ dành khi ngựa thồ hàng…
Đến chợ ngựa Bắc Hà họp vào ngày chủ nhật, mỗi phiên bán hàng trăm con. Tôi vận dụng kinh nghiệm của anh Cột truyền thụ, thử tìm nhưng chọn được một chiến mã thấy thật khó, vì người nuôi “giấu” chiến mã tốt ở nhà. Họ chỉ đưa chiến mã yêu quý ra tham dự giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà với ý định đoạt giải, được vinh danh trên bục chiến thắng.
Vì thế, “cơn sốt” săn chiến mã trên cao nguyên trắng càng diễn ra sôi động trước ngày đua ngựa ở Bắc Hà.
Theo Dân Trí
Cơn sốt săn lùng chim sẻ để.... cường dương
Chỉ vì tin đồn thịt, tiết chim sẻ đồng là "thần dược" có tác dụng cường dương, mạnh âm và chữa được bách bệnh mà hiện nay ở Nghệ An đang rộ lên cơn sốt săn chim sẻ đồng.
Cả làng đổ xô b.ắn, bẫy chim sẻ
Những ngày này, vùng quê huyện Yên Thành sôi động việc săn lùng chim sẻ. Trên Tỉnh lộ 538, chúng tôi chứng kiến hàng chục tay s.úng đang lom khom chĩa nòng về phía những chú chim sẻ tội nghiệp bóp cò. Điều kỳ quái là những tay s.úng này mang theo cả rượu và dao lam. Khi một con chim sẻ b.ị b.ắn hạ, một người chạy nhanh đến nhặt và cho m.áu chim vào rượu, những con bị thương thì dùng dao lam để cắt tiết.
Cắt tiết chim sẻ vì tin đồn thần dược.
Những tay s.úng này vừa b.ắn, vừa uống rượu tiết chim sẻ, mặt ai cũng phừng phừng như gà chọi. Nguyễn B - một tay s.úng cho biết: "Bọn em nghe bảo tiết, thịt chim sẻ tốt hơn cả tiết hổ, tiết khỉ, ăn vào cường dương, mạnh âm rứa là rủ nhau xách s.úng đi bắn".
Đồ nghề dùng để bẫy chim sẻ chỉ là 2 tấm lưới được đóng khung lại, ràng với nhau bởi những sợi dây dù. Khi đặt bẫy, 2 tấm lưới sẽ trở thành 2 cái cánh, chim mồi được bỏ ở giữa, chân buộc vào một sợi dây. Ngoài ra còn có chiếc máy phát âm thanh tiếng kêu của chim sẻ. Cái máy này liên tục hoạt động để dụ chim sẻ sà xuống khu vực con chim mồi đang bị giật dây. Khi đàn chim sà xuống, người đặt bẫy sẽ kéo dây "cò", lập tức 2 cánh của cái bẫy sẽ sập xuống và con chim không thể nào thoát được vì mắt lưới rất nhỏ.
Theo B thì b.ắn chim sẻ vào ban ngày được ít hơn, nhiều lắm cũng chỉ 30 - 40 con/ ngày. Còn muốn hốt trọn ổ thì phải đi thám thính từ chiều, thấy tiếng kêu râm ran ở cây nào thì đêm đến mang đèn, xách s.úng đến tha hồ mà nhặt. Gặp ổ như vậy b.ắn mỏi tay, khoảng 200 - 500 con. Trước đây thì về vặt lông, rán thịt ăn, nhưng bây giờ nhiều người tìm mua nên bọn em đem bán với giá 5.000 - 7.000 đồng/con. Mỗi đêm, bọn em cũng kiếm được t.iền triệu.
Không chỉ tận diệt bằng s.úng mà còn có hẳn một "đội quân" hàng trăm người sắm đồ nghề để đi bẫy chim sẻ. Anh Châu ở xóm 6, Quỳnh Xuân, Quỳnh Lưu - một thợ bẫy chim sẻ cho biết, ở quê anh vào mùa này cả làng sắm đồ nghề đi bẫy chim sẻ. Họ đi khắp nơi, vào cả Hà Tĩnh- Thanh Hoá- Quảng Bình để bẫy chim.
"Một phát úp lưới, bẫy được khoảng 5-10 con, nhưng cũng có khi hốt trọn bầy khoảng 60 -70 con. Mỗi ngày như vậy trừ chi phí ăn uống, xăng xe, em cũng còn vài triệu đồng bỏ túi mang về. Bây giờ chim sẻ bẫy được là mọi người đến mua hết, đắt mấy cũng mua vì tin đồn chim sẻ là thần dược" - anh Châu nói.
"Cơn sốt" đang lan trên diện rộng
Hiện nay không riêng gì huyện Yên Thành, Quỳnh Lưu mà các huyện khác trên địa bàn tỉnh Nghệ An người dân cũng đang bằng mọi cách b.ắn, bẫy chim sẻ để thịt và bán k.iếm t.iền. Chỉ tính trung bình một tay bẫy 1 ngày bắt được 200 con chim sẻ thì trên địa bàn Nghệ An mỗi ngày sẽ có bao nhiêu con chim sẻ b.ị g.iết? Đây quả là một con số đáng báo động.
Ông Nguyễn Bằng - một thầy thuốc Đông y ở Yên Thành thở dài ngao ngán: "Chim sẻ cũng có tính chữa bệnh, nhưng không đáng kể. Tôi hơn 60 năm làm nghề y, nhưng chẳng thấy ai dùng chim sẻ để chữa bệnh bao giờ cả.
Tin đồn thần dược là tin đồn thất thiệt , làm cho loài chim sẻ ngày càng cạn kiệt. Chim sẻ là loài chim ăn côn trùng mạnh nhất. Với đà tận diệt chim sẻ trên diện rộng như thế này thì nạn cào cào, châu chấu sẽ phát triển phá hoại mùa màng. Huỷ diệt môi sinh làm mất cân bằng sinh thái. Rồi đây thảm hoạ sẽ khó lường".
Theo Dân Việt