Con người “đe dọa” sẽ xóa sổ hơn 50 tỷ năm lịch sử tiến hóa

Theo nghiên cứu mới được báo cáo trên tạp chí Nature Communications, con người được cho đang đe dọa quét sạch hơn 50 tỷ năm lịch sử tiến hóa độc đáo trên Trái đất.

Khỉ Aye-aye là một loài vượn cáo có nguồn gốc từ quần đảo Madagascar.

Các nhà khoa học từ Đại học Hoàng gia London và Hiệp hội Động vật học London phát hiện ra rằng các phần của Trái đất trong lịch sử tiến hóa đang bị suy thoái do mức độ hoạt động của con người ở mức “chưa từng có”.

Điều này bao gồm các khu vực là nơi sinh sống của các sinh vật kỳ lạ và tuyệt vời nhất của hành tinh như Caribbean, những vùng rộng lớn của Đông Nam Á và Ghat Tây Ấn Độ là một dãy núi có diện tích 140.000 km chạy dài 1.600 km song song với bờ biển phía tây của bán đảo Ấn Độ.

Các nhà nghiên cứu đã có những tính toán về lịch sử tiến hóa độc đáo mà một loài động vật đại diện bằng cách xem xét sự khác biệt về kiểu gen giữa các loài trên cây sự sống và lịch sử tiến hóa tách chúng ra khỏi họ hàng gần nhất.

Điều này sau đó được kết hợp với dữ liệu nguy cơ tuyệt chủng cho khoảng 25.000 loài trên cạn và thông tin về áp lực của con người đối với các môi trường động vật khác nhau trên khắp thế giới.

Tổng cộng, các nhà nghiên cứu ước tính rằng ít nhất 50 tỷ năm di sản tiến hóa đang bị đe dọa bởi các hoạt động của con người. Mặc dù con số thực tế có thể còn cao hơn khi nhiều loài quý hiếm thiếu dữ liệu về nguy cơ tuyệt chủng.

Loài bò sát, trọng tâm chính của nghiên cứu, đã sẵn sàng để mất tới 13 tỷ năm lịch sử tiến hóa. Các loài bò sát không chỉ đại diện cho lớp động vật đa dạng tiến hóa nhất, mà nhiều loài có lịch sử lâu đời cũng được tìm thấy sống ở những khu vực chịu áp lực cao hoặc rất cao của con người, như Caribbean, Ghat Tây của Ấn Độ và Đông Nam Á. Chỉ 5% của loài bò sát trong lịch sử tiến hóa đã được tìm thấy ở trong khu vực có ít hoặc không có áp lực của con người.

Những mất mát lớn nhất của lịch sử tiến hóa sẽ được thúc đẩy bởi sự tuyệt chủng của toàn bộ các nhóm loài có liên quan chặt chẽ, những nhánh dường như chắc chắn trên cây tiến hóa tự thấy mình ở một vị trí rủi ro.

Ví dụ heo vòi và tê tê, có liên quan chặt chẽ với nhau nhưng lại phải chịu áp lực rất lớn từ hoạt động của con người. Nếu những nhánh của cây tiến hóa bị chặt, số năm tiến hóa bị mất sẽ rất lớn.

Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng quan tâm đối với các loài khác biệt rất tiến hóa đại diện cho phần cuối của nhánh cây tiến hoá dài, mỏng và cô đơn. Điều này đề cập đến những sinh vật kỳ lạ nhất trên cây gia đình có ít họ hàng gần trên con đường tiến hóa của chúng, bao gồm cả thằn lằn cá sấu Trung Quốc cổ đại (Shinisaurus crocodilurus), ếch tím của Ghat Tây (Nasikabatrachus sahyadlingsis), chim shoebillis Châu Phi (Balaeniceps rex), và loài vượn cáo ngón tay dài kì quái được gọi là aye-aye (Daubentonia madagascariensis). Thật không may, nhiều trong số những sinh vật độc đáo và kỳ lạ hơn này cũng phải chịu áp lực của con người.

“Đây là một số động vật đáng kinh ngạc và dễ bị bỏ qua nhất trên hành tinh Trái đất”, nhà nghiên cứu Rikki Gumbs, từ Đại học Hoàng gia London nhấn mạnh.

“Các phân tích của chúng tôi cho thấy quy mô khó hiểu của những mất mát mà chúng ta sẽ phải đối mặt nếu không nỗ lực hơn để cứu đa dạng sinh học toàn cầu”, Rikki Gumbs nói thêm.