Con người chuẩn bị ngắm rõ dung nhan mặt trăng nhiều núi lửa nhất hệ Mặt trời
Tàu vũ trụ Juno của NASA sẽ bay qua mặt trăng núi lửa Io của Sao Mộc vào hôm nay 16.5 (theo giờ Mỹ) và sau đó là bay qua hành tinh khí khổng lồ.
Mặt trăng Io và sao Mộc
Quãng đường bay ngang qua mặt trăng của sao Mộc lần này sẽ là lần bay sát bề mặt nhất cho đến nay, ở độ cao khoảng 35.500km. Hiện giờ là năm thứ ba của Juno với sứ mệnh mở rộng điều tra bên trong sao Mộc. Tàu vũ trụ chạy bằng năng lượng mặt trời này cũng sẽ khám phá hệ thống vành đai nơi có sự hiện diện của một số mặt trăng bên trong hành tinh khí khổng lồ.
Cho đến nay, Juno đã thực hiện 50 lần bay ngang qua sao Mộc và cũng thu thập dữ liệu trong các lần tiếp xúc gần với ba trong số bốn mặt trăng chị em nhà Galilean —mặt trăng băng giá Europa và Ganymede, và Io rực lửa (mặt trăng còn lại chưa tiếp xúc là Callisto).
Scott Bolton, khảo sát viên chính của tàu Juno từ Viện Nghiên cứu Tây Nam ở San Antonio, cho biết: “Io là thiên thể có nhiều núi lửa nhất mà chúng ta biết trong hệ Mặt trời. Bằng cách quan sát nó theo thời gian trên nhiều lần đi qua, chúng ta có thể xem các núi lửa thay đổi như thế nào về: tần suất chúng phun trào, độ sáng và độ nóng của chúng, rồi liệu chúng có liên kết thành nhóm hay đơn lẻ hay không và liệu hình dạng của dòng dung nham có thay đổi hay không”.
Lớn hơn một chút so với mặt trăng của Trái đất, Io là một thế giới luôn bị dày vò. Không chỉ hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt trời hút nó bằng lực hấp dẫn, mà những người chị em Galilean của nó như Europa và mặt trăng lớn nhất trong hệ mặt trời, Ganymede, cũng tác động nó như vậy. Kết quả là Io liên tục bị kéo ra và nén lại, dẫn đến ma sát bên trong tạo nhiệt thủy triều mà biểu hiện là các hoạt động liên quan đến việc tạo ra dung nham phun trào từ nhiều núi lửa của nó.
Mặc dù Juno được thiết kế để nghiên cứu sao Mộc, nhưng nhiều cảm biến của nó cũng đã thu thập thêm rất nhiều dữ liệu về các mặt trăng của hành tinh khí khổng lồ này. Các thiết bị chụp ảnh ánh sáng khả kiến JunoCam, JIRAM (Bộ lập bản đồ cực quang hồng ngoại Jovian), SRU (Thiết bị tham chiếu sao) và MWR (Máy đo bức xạ vi sóng) của tàu vũ trụ sẽ nghiên cứu các núi lửa trên Io và cách các vụ phun trào núi lửa tương tác với từ quyển và cực quang mạnh mẽ của sao Mộc.
Bolton nói: “Chúng tôi đang bước vào một phần tuyệt vời khác trong sứ mệnh của Juno khi chúng tôi ngày càng tiến gần hơn đến Io với các quỹ đạo nối nhau. Quỹ đạo thứ 51 này sẽ cung cấp cho chúng tôi cái nhìn cận cảnh nhất về mặt trăng bị hành hạ này. Các chuyến bay ngang qua sắp tới của chúng tôi vào tháng 7 và tháng 10 sẽ đưa chúng ta đến gần hơn nữa, tiếp theo 2 là cuộc gặp mặt của chúng tôi với Io vào tháng 12 năm nay và tháng 2 năm sau, khi chúng tôi bay trong phạm vi 1.500 km so với bề mặt của nó. Tất cả các chuyến bay này đều cung cấp khung cảnh ngoạn mục về hoạt động núi lửa của mặt trăng tuyệt vời này. Dữ liệu sẽ rất tuyệt vời”.
Đăng ký hoạt động thường trú tại sao Mộc
Video đang HOT
Trong các chuyến bay ngang qua Sao Mộc, Juno đã bay rất thấp qua các đỉnh mây của hành tinh này — ở khoảng cách gần 3.400km. Tiếp cận hành tinh mang tên thần Zeus từ phía bắc cực và đi ra phía nam trong những lần bay ngang này, tàu vũ trụ sử dụng các thiết bị để thăm dò bên dưới lớp mây che khuất, nghiên cứu bên trong và cực quang của sao Mộc để tìm hiểu thêm về nguồn gốc, cấu trúc, bầu khí quyển và từ quyển của hành tinh khí lớn nhất hệ Mặt trời.
Tàu Juno đã quay quanh sao Mộc trong hơn 2.505 ngày Trái đất và bay hơn 820 triệu km. Tàu vũ trụ đến sao Mộc vào ngày 4.7.2016. Nó thực hiện việc quay quanh quỹ đạo với chu kỳ 53 ngày và tàu vũ trụ tiếp tục với chu kỳ quỹ đạo đó cho đến khi bay ngang qua Ganymede vào ngày 7.6. 2021. Lực hút của mặt trăng lớn nhất sao Mộc khiến chu kỳ quỹ đạo của Juno giảm xuống còn 43 ngày. Chuyến bay ngang qua Europa vào ngày 29.9.2022, làm giảm chu kỳ quỹ đạo xuống còn 38 ngày. Sau hai lần bay ngang qua Io tiếp theo, vào ngày 16.5 và ngày 31.7, chu kỳ quỹ đạo của Juno sẽ cố định là 32 ngày.
Quyền giám đốc dự án Juno, ông Matthew Johnson thuộc Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA ở Nam California cho biết: “Io chỉ là một trong số các thiên thể tiếp tục xuất hiện dưới kính quan sát của Juno trong sứ mệnh mở rộng này. Cùng với việc liên tục thay đổi quỹ đạo của chúng tôi để tạo ra những góc nhìn mới về sao Mộc và bay thấp qua phần đêm của hành tinh, tàu vũ trụ cũng sẽ luồn lách giữa các vành đai của sao Mộc để tìm hiểu thêm về nguồn gốc và thành phần của chúng”.
Trong số bốn vệ tinh Galileo của sao Mộc, Io là vệ tinh tự nhiên nằm phía trong cùng. Với đường kính 3.642km, là vệ tinh lớn thứ tư bên trong hệ Mặt trời. Nó được đặt theo tên Io, người nữ tư tế của Hera và sau đó trở thành tình nhân của thần Zeus.
Với hơn 400 núi lửa đang hoạt động, Io là thiên thể có hoạt động địa chất mạnh nhất trong hệ Mặt Trời. Nhiều núi lửa phun ra khói lưu huỳnh và lưu huỳnh dioxide có độ cao lên tới 500km. Các cột khói núi lửa và các dòng dung nham trên Io tạo ra những thay đổi bề mặt lớn và tô lên đó nhiều màu sắc đỏ, vàng, trắng, đen và xanh, chủ yếu vì các hợp chất lưu huỳnh. Bề mặt Io cũng lấm chấm với hơn 100 ngọn núi, được nâng lên bởi lực nén mạnh tại đáy của lớp vỏ silicat của vệ tinh này. Vài đỉnh còn cao hơn cả Everest trên Trái đất.
Không giống hầu hết các vệ tinh ở phía ngoài hệ Mặt Trời có lớp băng bao phủ dày, Io chủ yếu gồm lớp đá silicat bao quanh một lõi sắt hay sulfide sắt nóng chảy. Đa phần bề mặt Io có đặc trưng là các đồng bằng rộng lớn được che phủ trong băng giá lưu huỳnh và lưu huỳnh dioxide.
Sao Thổ vượt sao Mộc trong cuộc đua sở hữu nhiều mặt trăng nhất hệ Mặt trời
Với 28 mặt trăng mới được phát hiện, sao Thổ vượt qua sao Mộc trong cuộc đua có nhiều mặt trăng nhất hệ Mặt trời.
Đồng thời, đây là lần đầu tiên hệ Mặt trời có hành tinh sở hữu hơn 100 mặt trăng.
Lần đầu hệ Mặt trời có hành tinh sở hữu hơn 100 mặt trăng
Sao Mộc có thể được gọi là "vua của các hành tinh", nhưng có vẻ như sao Thổ có lượng vệ tinh xoay quanh lớn nhất (ít nhất là vào thời điểm hiện tại). Các quan sát mới cho thấy sao Thổ có hơn 100 mặt trăng đã được xác nhận - nhiều nhất so với bất kỳ hành tinh nào trong hệ mặt trời, vượt qua đối thủ cũ của nó là sao Mộc.
Sao Mộc và sao Thổ - Ảnh: Internet
Số lượng mới nhất được công bố bởi Trung tâm Hành tinh nhỏ, chi nhánh của Liên minh Thiên văn Quốc tế được giao nhiệm vụ thống kê các hành tinh nhỏ.
Theo báo cáo ban đầu, việc ghi nhận thêm 28 vệ tinh tự nhiên mới xung quanh sao Thổ có nghĩa là hành tinh này có tổng cộng 117. Để tiện so sánh thì nên biết sao Mộc hiện có 95 mặt trăng được công nhận.
Sao Thổ và sao Mộc là hai hành tinh có khối lượng lớn nhất trong hệ mặt trời của chúng ta, có nghĩa là chúng cũng tạo ra một lực hấp dẫn khủng khiếp có thể cuốn các thiên thạch trong không gian đi vào quỹ đạo của chúng.
Trong số nhiều mặt trăng của hai hành tinh khí khổng lồ này, có một số mặt trăng đáng chú ý nhất trong hệ mặt trời, gồm Enceladus của sao Thổ - một ứng cử viên sáng giá cho khả năng dung dưỡng sự sống ngoài trái đất - và Ganymede của sao Mộc - mặt trăng lớn nhất trong hệ mặt trời của chúng ta có từ trường riêng.
Tuy nhiên, để trả lời câu hỏi có bao nhiêu mặt trăng đi theo bộ đôi hành tinh khổng lồ này thì lại không đơn giản. Đầu tiên, có một số cuộc tranh luận về những gì định nghĩa thế nào là một mặt trăng. Chúng ta khá lúng túng khi vạch ranh giới giữa một tảng đá không gian nhỏ bị mắc kẹt trong quỹ đạo của một hành tinh và mặt trăng. Về kích thước, không có định nghĩa nghiêm ngặt về những gì tạo nên mặt trăng.
Sao Thổ là một ví dụ đặc biệt thú vị cho việc vạch ranh giới vì hành tinh này nổi tiếng được bao quanh bởi một hệ thống vành đai tuyệt đẹp làm từ hàng tỉ khối băng và đá nhỏ. Tuy nhiên, hiện tại, chúng ta không định nghĩa chúng là mặt trăng.
Thứ hai, các nhà thiên văn học liên tục thực hiện các quan sát mới về các vệ tinh tự nhiên quay quanh các hành tinh và hiện có hàng trăm mặt trăng ứng cử viên cho sao Mộc và sao Thổ đang chờ được xác nhận. Do đó, danh hiệu hành tinh có nhiều mặt trăng nhất thường dao động qua lại giữa sao Thổ và sao Mộc.
Derby căng thẳng giữa hai hành tinh khí
Năm 2019, sao Thổ chiếm danh hiệu hành tinh có nhiều mặt trăng nhất, sau khi các nhà thiên văn học công bố hành tinh có vành đai này chứa 82 vệ tinh quay quanh. Nhưng 3 tháng trước, sao Mộc vừa giành lại ngôi vương.
Tháng 2.2023, Trung tâm Hành tinh nhỏ đã xác định được 12 mặt trăng chưa được báo cáo trước đó của sao Mộc, nâng tổng số mặt trăng của nó lên 92. Trong 12 mặt trăng mới được công bố khi ấy, một nửa lần đầu tiên được phát hiện xung quanh sao Mộc trong vòng hai năm qua.
Vì sao Thổ chỉ có 83 mặt trăng được xác nhận vào thời điểm đó, nên sao Mộc được coi là "ngôi sao có nhiều mặt trăng nhất" trong Hệ mặt trời. Thế rồi, sao Mộc đã không giữ kỷ lục đó lâu khi thành tích mới nhất giúp sao Thổ vượt qua mốc 100 mặt trăng để có 117 mặt trăng.
Các mặt trăng mới, cùng với tất cả các vệ tinh sao Mộc hay sao Thổ, còn được liệt kê trong một bảng trên trang web của Scott S. Sheppard. Ngài Sheppard, thành viên của Phòng thí nghiệm Trái đất và Hành tinh của Viện Khoa học Carnegie, là trưởng nhóm phát hiện ra các mặt trăng mới nhất.
Sheppard cũng không xa lạ gì với việc săn tìm các mặt trăng, chủ nhiệm nhóm đã công bố 12 mặt trăng bổ sung được tìm thấy xung quanh sao Mộc vào năm 2018. Nhờ vậy, tổng số vệ tinh của sao Mộc khi đó được nâng lên thành 79. Sheppard và nhóm của mình cũng đã tìm thấy các vệ tinh mới xung quanh sao Thổ vào năm 2019.
Tất cả các mặt trăng được xác nhận gần đây được tìm thấy xung quanh sao Mộc đều mờ nhạt và có đường kính nhỏ hơn 3 km. Chúng quay quanh quỹ đạo xa sao Mộc trong hàng trăm ngày, thường bằng một hoặc hai năm Trái đất. Điều đó khác xa so với các mặt trăng cổ như Galile được phát hiện vào năm 1610, có đường kính hàng ngàn km và quay quanh sao Mộc trong vòng chưa đầy 17 ngày. Trong khi Galile được cho là đã hình thành cùng thời kỳ với sao Mộc từ cùng một loại vật liệu, thì nhiều vệ tinh nhỏ hơn, xa hơn của hành tinh khí khổng lồ này có thể đã bị bắt giữ sau đó - hoặc thậm chí chúng có thể là tàn dư của các vụ va chạm.
Việc xác định quỹ đạo dài của những mặt trăng nhỏ như vậy là một quá trình tốn nhiều thời gian, vì thường cần phải quan sát đủ lâu. Tuy nhiên, trong hai thập niên qua, số lượng các mặt trăng được biết đến xung quanh các hành tinh khổng lồ bên ngoài — đặc biệt là sao Mộc và sao Thổ — đã tăng vọt. Điều này phần lớn nhờ vào các cuộc khảo sát sâu có khả năng tìm thấy những vật thể mờ nhạt di chuyển so với các ngôi sao nền.
Và có khả năng còn nhiều mặt trăng khác trong hệ Mặt trời đang chờ được tìm thấy. Vì vậy, hãy chú ý theo dõi: Cuộc đua giữa sao Mộc và sao Thổ để giành được nhiều mặt trăng nhất vẫn chưa kết thúc.
Nói cách khác, sự cạnh tranh giữa sao Thổ và sao Mộc khó có thể sớm được giải quyết một sớm một chiều. Tuy nhiên, hiện tại, những người yêu sao Thổ có thể tận hưởng vị trí của nó trong hệ Mặt trời. Điều này cũng giống như CĐV Man City tạm thời có thể hưởng niềm vui xếp trên M.U nhưng trong tương lai thì chưa biết đội nào thành công hơn đội nào.
Phát hiện mới về thế giới nước của sao Mộc Mặt trăng băng giá Europa của sao Mộc là một thế giới nước bị khóa bên trong một lớp vỏ băng cực dày, nơi mà tuyết nổi lên bên trên chứ không rơi xuống đất như thường thấy trên bề mặt trái đất. Hình ảnh mô phỏng quang cảnh từ bề mặt Europa về hướng sao Mộc NASA Nghiên cứu mới của nhóm...






Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Kỳ ảo con mắt khổng lồ giữa đồng bằng Argentina

Khám phá bí mật về loài động vật ăn thịt đáng sợ có hình thù kỳ lạ dưới đáy đại dương

Sắp diễn ra hiện tượng 'Trăng máu' của năm

Người phụ nữ nặng 357kg, béo đến mức phải đối mặt nguy cơ nằm liệt giường cả đời gây kinh ngạc vì diện mạo hiện tại

Cảnh sát cải trang thành siêu anh hùng để truy bắt tội phạm móc túi

Mang trang sức nhặt từ bãi rác đi kiểm tra, người phụ nữ không ngờ có vàng thật

Nước trong vũ trụ có từ lâu, trước khi các thiên hà đầu tiên xuất hiện

Đang ăn kem, người đàn ông sốc nặng khi nhìn thấy thứ đáng sợ

Đám đông vây kín xem robot tuần tra đường phố thay cảnh sát

Được cùng một người cứu 2 lần trong 25 năm, người phụ nữ ôm ân nhân khóc nấc

Người phụ nữ nặng 329kg, béo đến mức từng nguy kịch đến tính mạng "lột xác" với diện mạo hiện tại gây sốc

3 thanh niên tìm thấy "kho báu" bằng vàng trị giá 9,4 tỷ đồng dưới ghế
Có thể bạn quan tâm

Hồng Diễm đội mưa làm thử thách, bỏ tiền túi hỗ trợ trẻ mồ côi
Tv show
12:58:28 08/03/2025
Nhan sắc Lý Kim Thảo sau 4 năm đăng quang
Sao việt
12:55:52 08/03/2025
Bộ trang phục gây sốc khiến Jennie chìm trong tranh cãi
Nhạc quốc tế
12:49:12 08/03/2025
Xôn xao clip ô tô limousine 'chở người' trên nắp capo chạy băng băng ở Hà Nội
Netizen
11:42:32 08/03/2025
Đây là 4 con giáp thành công nhất 6 tháng đầu năm 2025
Trắc nghiệm
11:37:09 08/03/2025
Triệt phá băng nhóm buôn ma túy xuyên quốc gia, dùng shipper giao hàng
Pháp luật
11:35:24 08/03/2025
Du khách Canada vui mừng nhận lại giấy tờ tùy thân đánh rơi ở Việt Nam
Tin nổi bật
11:33:24 08/03/2025
Trung Quốc áp dụng kỹ thuật hơn 2.000 năm trước cho máy bay chiến đấu
Thế giới
11:29:11 08/03/2025
Khoảnh khắc hậu trường lộ rõ nhan sắc thật của Doãn Hải My, visual đỉnh thế này bảo sao Đoàn Văn Hậu mê mệt
Sao thể thao
11:27:49 08/03/2025
Người phụ nữ 50 tuổi ở một mình trong ngôi nhà 35m2 sau ly hôn: Cuộc sống của tôi không thể tuyệt vời hơn!
Sáng tạo
11:24:42 08/03/2025