Cơn lốc xài sang của người Việt

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, các thương hiệu xa xỉ vẫn tăng trưởng đều vài chục %. Đang có một bộ phận người tiêu dùng chi t.iền mạnh tay cho hàng hiệu, theo nhận định của Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa.

- Có thông tin rằng mới đây, thương hiệu xa xỉ Hermes mới nhập về Việt Nam một bộ sưu tập gồm 4 chiếc, trong đó có chiếc giá tới 140.000 USD thì loáng cái đã bán hết sạch. Theo ông, ai là người dám bỏ ra hàng tỷ đồng để mua những sản phẩm đó?

- Tôi nghĩ không cân biêt họ là ai, song tâng lớp mua chắc phải giống nhau đều là tầng lớp trung lưu. Tầng lớp này đang phát triển rất mạnh ở Hà Nội. Đặc điểm của tâng lớp trung lưu là họ bắt đâu có tiên để thực hiện các giấc mơ khi còn nghèo nhưng không đủ lớn để nghĩ đến việc đầu tư và họ luôn nhìn thấy tầng lớp thượng lưu. Bởi vậy họ chỉ muốn tạo cho mình phong cách sinh hoạt hào nhoáng hơn, phân nào văn minh hơn. Nhất là phụ nữ trung lưu, họ coi chuyện mua sắm đồ nổi tiếng là mục tiêu không mệt mỏi. Và các hãng thời trang coi đây là đích ngắm của họ. Còn giới thượng lưu giàu có hơn nữa, họ coi những sản phẩm đắt t.iền không có gì đặc biệt và không quan tâm nhiều đến nó, họ nghĩ đến việc đầu tư và kinh doanh nhiều hơn.

- Nhưng nếu một người k.iếm t.iền cực nhọc họ có sẵn sàng tiêu xài xả láng như vậy không, thưa ông?

- Thường những khu vực giàu lên một cách nhanh chóng thì tiêu dùng cũng rất dễ dàng hơn. Bởi thế những người k.iếm t.iền, có t.iền một cách dễ dàng thì cũng sẵn sàng mua sẵm dễ dàng. Đó là tâm lý tiêu dùng của các quôc gia mới nôi như Việt Nam và Trung Quốc… Bởi ở các nước này, sự chênh lệch giàu nghèo trở nên rất lớn vì cơ hôi làm ăn cho người giàu rất nhiều mà người nghèo dường như không có. Và khi xã hội mà tính minh bạch không cao thì khả năng tiêp cân cơ hôi sẽ là lợi thê đâu tư làm ăn cho những người giàu có. Và viêc kinh doanh của các quôc gia mới nôi là kinh doanh “cánh hẩu”, nghĩa là kinh doanh bằng quan hê. Khi một người giàu đương nhiên có quan hê rông rãi, họ có thê gặp bât cứ ai. Còn người nghèo đên chủ tịch xã cũng khó tiêp cân được chứ chưa kể là các giới khác.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho rằng người xài sang chủ yếu thuộc tầng lớp trung lưu, những người muốn mình trở nên hào nhoáng hơn, văn minh hơn.

- Những người giàu lên nhanh chóng này thường trong lĩnh vực nào, thưa ông?

- Ở Hà Nội, nhóm những người kiêm tiên nhiều nhất là các đại gia đến từ việc kinh doanh đất đai. Cả nước diện tích đất bị tôn đọng là 71.000 ha, trong đó TP HCM chỉ có 10.000 ha, còn Hà Nội là 21.000 ha. Điêu đó cho thây người Hà Nội đầu cơ rât mạnh vào đât đai. Họ đâu cơ cả ở các tỉnh khác như Đà Nẵng, Đà Lạt và TP HCM…

- Nhưng theo ông, t.iền ở đâu ra để đầu tư vào đất đai?

- Đất đai nằm ở trong tay chính quyên. Nó chỉ có thê thoát khỏi tay chính quyên để trở thành tư liêu sản xuất, dự án đâu tư khi mà chênh lệch về giá lớn. Và với một cơ chế như ở TP HCM, vê thủ tục cấp phép, đât thông thoáng hơn sẽ tạo ra chênh lệch giá đât ít hơn. Nên lượng người đầu cơ đất ở TP HCM ít hơn ở Hà Nội. Và đó là những người có quan hê nhất định với chính quyền hoặc những người biêt cách để kiêm tiên sẽ giàu nên nhanh chóng từ đây.

- Khi người ta giàu quá nhanh chóng, liệu có hệ lụy gì đằng sau không, thưa ông?

- Có một thực tế ở các quốc gia mới phát triển, những đại gia mới nôi thì tôc đô phát triển của t.iền nhanh quá mức so với sự phát triển của văn hóa. Chính vì thê ở Trung Quốc, người ta mở hẳn một trường dạy văn hóa cho những người giàu. Nghĩa là họ phải đi học đê biết cách xử sự tương xứng với sô tiên họ có. Tuy nhiên, ở Việt Nam dường như ít ai có ý thức học cho nên là ngông nghênh, con cái hành xử bừa bãi cậy thê bô có t.iền và bản thân bô mẹ cũng vậy, không coi ai ra gì. Rât đơn giản, bởi vì kiêm tiên quá dê và sô tiên đó phát triển quá nhanh. Nên càng ngày văn hóa càng lùn đi mà t.iền thì lên đên đỉnh cao.

- Sẽ ra sao nếu việc thích mua sắm, thích chơi ngông… không phải của đại gia mà ngay trong giới trẻ và đang trở thành trào lưu nghiện hàng hiệu?

- Ở đâu cũng có trường hợp như vậy. Một lần đi Mỹ, tôi chứng kiến một chàng thanh niên da màu ngồi trong chiếc xe mui trần hạng sang. Khuôn mặt rất hãnh diện khi anh vặn nhạc to đến mức muốn rụng cả tim. Ở Hà Nội mới đây khi dừng ở ngã tư, một cô gái cũng đi xe mui trân mới tinh, ngôi trong xe bât nhạc rình rình khiến tất cả người xung quanh phải nhìn. Trong khi mọi người đêu quay lại nhìn thì cô ta tỏ ra hãnh diện. Đó là trạng thái tâm lý của môt tâng lớp mà sự giàu có của họ không tương xứng với văn hóa.

- Nhưng ông suy nghĩ sao khi có một số người cố mua xe hơi, mặc đồ hiệu… để tỏ ra sành điệu, giàu sang, hợp mốt trong khi họ vẫn đang ở nhà thuê?

- Có thể nhà là quá xa tâm tay của họ nhưng điều này phản ánh tâm lý muôn tỏ ra cho thiên hạ biêt mình cũng có vai có vê, có thân có thê, có tiên có của. Những người như vây sức mua nhà của họ khác với những người bình thường. Tuy nhiên, tâm lý đua đòi ở những thứ mà nhiều người nhìn thây như xe hơi, quần áo, điện thoại… để nhiều người thán phục. Còn nhà thì chẳng ai biêt đâu.

- Vậy theo ông điều gì đáng lo ngại nhất của giới trẻ bây giờ khi có một bộ phận đua đòi, thích mua sắm?

- Giới trẻ bây giờ có khả năng tiêp cân rât nhanh với thông tin toàn câu. Điêu đó cũng do tiến bộ công nghê đem lại. Nhưng để bắt chước những giá trị tôt đẹp của các quốc gia khác đòi hỏi người có bản lĩnh, nghị lực và sự học hỏi. Trong khi bắt chước những cái gọi là bê nôi như ăn chơi, làm đẹp thì rất dê. Trở thành một con người có sức mạnh trí tuê thì rât khó nhưng đê cho người ta thây anh ta là môt người sành điêu không khó lắm. Nhưng giới này lại là những người lôi người khác sử dụng và trở thành trào lưu.

- Xin cảm ơn ông.

Ông Patrick Thomas, Tổng Giám đốc Hermes toàn cầu cho rằng thật sai lầm nếu nghĩ luxury là đắt t.iền. Có hàng rất đắt t.iền nhưng chất lượng kém hoặc chất lượng cao nhưng không phải mắc t.iền. Có người từng nói một món hàng xa xỉ là “mong muốn sở hữu nó nhiều hơn là lý do cần phải có nó”. Bạn thấy một món đồ và lập tức thấy yêu, thấy muốn sở hữu mà chẳng cần phải có lý do, bạn không nghĩ đến giá của nó có quá mắc không hay mình có hợp với món đó không. “Mỗi người chúng ta đều có quan niệm khác nhau về luxury. Với tôi, đó là khi tôi thả mình vào với thiên nhiên hoang dã, ở trong rừng, nghe tiếng chim hót… Đó là luxury”, ông Patrick Thomas nói.

Khi nhận xét về thị trường xa xỉ Việt Nam, vị Giám đốc toàn cầu của Hermes cho rằng khách hàng đang trở nên sáng suốt hơn. Cách nay 10, 15 năm, họ có thể nhảy xổ vào mua ngay chỉ cần nghe tới thương hiệu nhưng nay họ quan tâm nhiều hơn đến chất lượng. Đó là sự tiến bộ không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nơi khác trên thế giới.

Theo VNE