Có phải các loài động vật vẫn đang tiến hóa?

Con người và các loài động vật đang tiến hóa không ngừng – đang rũ bỏ những đặc điểm ít thuận lợi đối với các tính năng làm tối đa hóa tỷ lệ sống sót.

Quá trình này đã bắt đầu từ những sinh vật sống đầu tiên và sẽ tiếp tục cho đến khi không còn sự sống. Điều làm cho sự tiến hóa ngày nay trở nên hấp dẫn là trong một số trường hợp, nó diễn ra với tốc độ rất nhanh. Nó thường nhanh đến mức mà con người có thể thấy được những thay đổi đó chỉ trong vài thế hệ.

Sự tiến hóa nhanh chóng này có thể do con người gây ra, và có thể được thúc đẩy bởi biến đổi khí hậu và các yếu tố môi trường khác. Bằng cách đẩy môi trường tới giới hạn của nó, con người đã buộc các loài động vật tiến hóa theo những cách đầy sáng tạo, chẳng hạn như dựa vào các biến dị gen ẩn hoặc các gen đã ngủ đông trong thời gian dài để giúp chúng đáp ứng với các nhu cầu của cuộc sống ngày nay.

Những con muỗi sống trong hệ thống tàu điện ngầm của Luân-đôn có lẽ là ví dụ điển hình nhất cho sự tiến hóa nhanh chóng này. Chỉ khoảng 150 năm trước, những người công nhân làm việc chăm chỉ để đào những đường hầm mà một ngày nào đó sẽ chứa những đường ống. Tại một số điểm khi thực hiện công việc này, một số con muỗi lén lút chui xuống lòng đất và định cư ở đó.

Kể từ đó, những cư dân dưới lòng đất này đã phát triển thành quần thể độc đáo của riêng chúng. Trong khi những con muỗi dưới lòng đất tổ chức những bữa tiệc linh đình trên cơ thể con người, những con khác vẫn sống trên mặt đất thì có chế độ ăn nghiêm ngặt ở những con chim. Quan trọng hơn, hai nhóm này không còn khả năng lai giống thành công với nhau.

Mặc dù các chuyên gia chưa thống nhất rằng liệu hai nhóm này là đại diện cho hai loài hay là hai nhánh của cùng một loài, rõ ràng sự tiến hóa đã diễn ra trong khoảng thời gian tương đối ngắn.

Nhưng những loài lớn hơn một chút đã phải trả giá như thế nào?

Có lẽ bạn nghĩ rằng những sinh vật này sẽ không thể tiến hóa nhanh như muỗi thông thường, nhưng hóa ra sự tiến hóa nhanh chóng đó không chỉ giới hạn trong thế giới côn trùng. Những con nhím biển ở ngoài khơi Australia gần đây đã phân chia thành hai phân loài, chúng sinh sản ở những thời điểm hoàn toàn khác nhau và không thể giao phối thành công với nhau được nữa.

Mười con thằn lằn nhỏ còn sót lại trên đảo Pod Mrcaru năm 1971 đã trải qua những thay đổi to lớn chỉ trong 3 thập kỷ – chúng phát triển lực cắn tốt hơn, đầu lớn hơn, và đường tiêu hóa hoàn toàn mới để sống sót trong môi trường bản địa. Cá voi xanh và cá voi lùn ở Nam cực dường như đang kết hợp với nhau và đang hình thành một loài lai, có thể là do biến đổi khí hậu.

Về ví dụ cuối cùng của sự tiến hóa, hãy xem xét những con voi hùng mạnh. Bị săn bắt với số lượng lớn vì những chiếc ngà quý giá của mình, những con thú dũng mãnh này đã tiến hóa để loại bỏ hoàn toàn ngà voi.

Vào năm 1969, có hơn 10% cá thể voi cái trong một khu vực ở Zambia không có ngà; đến năm 1989, con số đó đã tăng vọt lên tới 38%. Sự thay đổi này xuất hiện nhờ một biến dị di truyền hiếm gặp, cho phép những con voi không có ngà phát triển mạnh, trong khi những người anh em có ngà của chúng đã bị những kẻ săn trộm làm cho gần như tuyệt chủng.