Có những dấu hiệu này, đi khám ung thư vòm họng ngay kẻo muộn
Nhiều người bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo của bệnh ung thư vòm họng nguy hiểm do bệnh có những biểu hiện không rõ ràng. Theo thống kê của Bộ Y tế tại Việt Nam hầu hết bệnh nhân ung thư vòm họng khi phát hiện đều đã chuyển sang giai đoạn nặng, tiên lượng xấu.
Ung thư vòm họng là bệnh lý ác tính xuất phát từ niêm mạc vòm họng là phần trên của họng, ngay sau mũi. Bệnh khá thường gặp ở cộng đồng người châu Á, đặc biệt ở khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh nhiều nhất là khoảng từ 40-60. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh nhiều gấp 3 lần nữ. Phát hiện bệnh càng sớm thì cơ hội chữa khỏi bệnh càng cao. Ở giai đoạn I, tỷ lệ sống sau 5 năm đạt 72%.
Xuất hiện cục u không đau ở cổ
Do vòm họng có cấu trúc mô bạch huyết phong phú nên khi có sự xuất hiện của tế bào ung thư thì chúng sẽ nhanh chóng lây lan khắp vùng cổ. Khi các tế bào ung thư phát triển, nó sẽ dẫn đến các hạch cứng ở cổ dù không có cảm giác đau đớn.
Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói
Theo Hiệp hội ung thư Mỹ, bệnh ung thư hình thành trên dây thanh âm thường gây khàn giọng hoặc khiến âm vực giọng nói bị thay đổi. Nếu khàn tiếng không biến mất trong vòng hai tuần, hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ.
Có sự xuất hiện của HPV
Theo ước tính của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC), khoảng 70% bệnh ung thư hầu họng có liên quan đến virus HPV-16. Ở các bệnh nhân này, qua xét nghiệm sẽ phát hiện có virus HPV trong khối u. Đàn ông có nguy cơ nhiễm HPV ở miệng cao gấp 3 lần phụ nữ, và các ca ung thư do HPV ở đàn ông cũng cao gấp 5 lần so với phụ nữ.
Khó nuốt
Nguyên nhân của việc khó nuốt có thể có một khối u phát triển trong cổ, ngăn chặn thực phẩm đi xuống cổ.
Ho ra máu và nhầy
Máu khi ho của ung thư vòm họng thường có màu đỏ tươi và pha trộn với chất nhầy. Với các bác sĩ, một trong những dấu hiệu để chẩn đoán nguy cơ ung thư vòm họng là chảy nước mũi một bên và có kèm theo máu.
Ngứa, đau cổ họng
Nếu bạn không bị bệnh nhưng cổ họng thường xuyên ngứa và đau, đó có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư vòm họng.
Đau đầu
Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân ung thư vòm họng thường đau đầu âm ỉ, không thành cơn. Giai đoạn tiến triển, cơn đau đầu tăng lên dữ dội, đau đầu liên tục, đau lan từ nửa bên bệnh sang bên đối diện.
Video đang HOT
Ù tai
Bệnh nhân thường bị ù tai một bên, ù tai tiếng trầm như tiếng xay thóc hoặc ve kêu. Giai đoạn sau, bệnh nhân ù tai liên tục, thính giác giảm nghe kém và thường có tổn thương thực thể màng nhĩ bên bệnh.
Ngạt mũi một bên
Lúc đầu, bệnh nhân ngạt từng lúc, kèm theo có chảy máu mũi lờ lờ như máu cá. Các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với các bệnh nội khoa, thần kinh…
Khi khối u lan vào nền sọ, sẽ gây tổn thương các dây thần kinh sọ não. Các dây thần kinh này có thể bị tổn thương đơn độc. Các dấu hiệu phổ biến nhất là lác mắt, nhìn đôi, tê mặt, vẹo lưỡi, muộn hơn có thể gặp dấu hiệu nuốt sặc…
Ngoài ra, khi khối u ác tính vùng vòm họng lan sang các cơ quan lân khác trong cơ thể như môi và miệng, các hạch bạch huyết… người bệnh có thể gặp các triệu chứng như: hạch to và lan sang các vị trí khác, mất cảm giác ở họng, chảy mủ mũi đi kèm máu, đau đầu dữ dội, thính lực giảm hẳn, rối loạn thị giác…
Những người có nguy cơ cao mắc ung thư vòm họng
Người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, hóa chất, tia phóng xạ, cao su, nhựa tổng hợp,…
Ăn nhiều cá muối, thức ăn lên men như đồ muối chua, thịt hun khói,
Hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu, sử dụng chất kích thích.
Có tiền sử người thân trong gia đình (cha/mẹ/anh chị em) bị ung thư vòm họng.
Đối tượng từ 30 – 84 tuổi, trong đó 40 – 60 tuổi chiếm trên 50% mắc bệnh. Nam giới gặp nhiều hơn nữ với tỷ suất là 3/1.
Đau đầu, ngạt mũi thoáng qua cảnh báo dấu hiệu ung thư vòm họng
Ở giai đoạn sớm, các dấu hiệu của bệnh ung thư vòm họng thường không rõ ràng, hay nhầm với các bệnh viêm mũi xoang. Vì thế, người bệnh thường đến viện khi đã ở giai đoạn muộn.
Ung thư vòm họng là gì?
Ung thư vòm họng là bệnh đứng hàng đầu trong các loại ung thư vùng đầu mặt cổ. Đây là bệnh lý ác tính phát sinh từ các tế bào ở vùng vòm họng - phần cao nhất của hầu họng, ngay phía sau của mũi.
Theo BS Đỗ Tất Cường, khoa Xạ trị, Bệnh viện Ung bướu Hà Nội, ung thư vòm họng gặp chủ yếu loại ung thư biểu mô không biệt hóa của vòm mũi họng là một trong những loại ung thư phổ biến và mang tính khu vực. Nam giới mắc bệnh nhiều hơn nữ giới, với tỷ lệ khoảng 2-3 nam/1 nữ.
Nguyên nhân gây ung thư vòm họng
Nguyên nhân gây ung thư vòm họng cho tới nay chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, người ta có nói đến ba yếu tố nguy cơ chính của căn bệnh này là virus Epstein-Barr, di truyền và môi trường.
Các yếu tố môi trường
Nghề nghiệp thường xuyên tiếp xúc với khói, bụi, môi trường kém thông khí, hoá chất (đặc biệt là các hydrocacbon thơm), ăn nhiều cá muối và các thức ăn lên men được xem là những yếu tố nguy cơ cao gây mắc bệnh ung thư vòm họng.
Virus Epstein-barr
Gen của virus epstein- Barr cũng được tìm thấy trong bệnh phẩm sinh thiết từ khối u vòm họng.
Yếu tố di truyền
Thực tế, nhiều ca bệnh ung thư vòm họng được phát hiện trong một gia đình. Tỷ lệ tăng cao của kháng nguyên HLA-A2 ở vị trí thứ nhất và sự thiếu hụt ở vị trí thứ hai của kháng nguyên HLA-Bw46 hình như tạo điều kiện thuận lợi cho sự xuất hiện của ung thư vòm họng.
Thuốc lá, rượu cũng được xem là yếu tố nguy cơ gây mắc bệnh này.
Triệu chứng ung thư vòm họng
Giai đoạn sớm
Do vị trí nằm ở sâu nên ung thư vòm họng thường khó phát hiện được sớm. Các dấu hiệu của bệnh ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng, thường không được lưu ý, và hay nhầm với các bệnh viêm mũi xoang.
Bệnh nhân có thể bị đau đầu, ngạt mũi thoáng qua. Các triệu chứng thường xảy ra ở một bên. Đôi khi có xuất hiện hạch cổ ngay từ đầu, hạch nhỏ không đau.
Bệnh nhân thường đến viện muộn hoặc đã được điều trị ở những chuyên khoa khác như tai mũi họng, mắt, thần kinh.
Các dấu hiệu muộn: Thường có sau 6 tháng kể từ khi có triệu chứng đầu tiên do khối u phát triển tại chỗ hoặc xâm lấn gây ra.
Triệu chứng hạch cổ: phổ biến nhất là vị trí hạch cổ cao, đặc biệt là hạch cổ sau trên.
Triệu chứng mũi: ngạt tắc mũi, chảy máu mũi, hay xì ra nhầy lẫn máu do u lớn gây bít tắc hoặc do hoại tử u.
Triệu chứng tai: phổ biến nhất là mất nghe một bên do u làm tắc vòi Eustachio dẫn tới viêm tai thanh dịch. Sự mất chức năng của vòi Eustachio có thể là kết quả từ sự xâm lấn các cơ nuốt hoặc liệt các cơ mở họng.
Triệu chứng mắt: Vào giai đoạn muộn khi u xâm lấn rộng sẽ gây chèn ép làm tổn thương dây thần kinh chi phối vận động mắt, khi đó bệnh nhân có biểu hiện lác, nhìn đôi, sụp mi, giảm hoặc mất thị lực.
Chẩn đoán bệnh ung thư vòm họng
Dựa vào các triệu chứng lâm sàng, soi vòm họng, khám hạch kết hợp với các xét nghiệm tế bào học, mô bệnh học tại vòm hoặc tại hạch. Tại Việt Nam, phần lớn các trường hợp ung thư vòm mũi họng được chẩn đoán ở giai đoạn muộn sau khi có triệu chứng đầu tiên từ 6 tháng đến 1 năm.
Điều trị ung thư vòm họng
Xạ trị
Đối với ung thư vòm họng giai đoạn sớm, xạ trị vẫn là biện pháp quan trọng nhất có thể chữa khỏi với tỷ lệ sống thêm 5 năm đạt tới 97 -100%. Đối với ung thư vòm họng giai đoạn tiến triển tại chỗ thì xạ trị đơn thuần cho thấy tỷ lệ tái phát và di căn sau điều trị rất cao, thời gian sống thêm 5 năm thấp 10% - 40%.
Phẫu thuật
Phẫu thuật không có vai trò quá quan trọng trong điều trị triệt căn vì vòm họng thông thường ở vị trí hẹp. Phẫu thuật thưởng chỉ áp dụng để sinh thiết hạch chẩn đoán mô bệnh học hoặc lấy hạch còn lại sau khi xạ trị.
Hoá trị
Trước đây hóa trị chỉ áp dụng điều trị bệnh ung thư vòm họng khi đã có di căn xa hoặc tái phát mà xạ trị không còn khả năng kiểm soát. Xu hướng mới hiện nay là hóa - xạ trị kết hợp đối với bệnh nhân ở giai đoạn tiến triển tại vùng bao gồm: điều trị hóa chất tân bổ trợ, điều trị hóa chất bổ trợ và điều trị hoá chất xen kẽ trong thời gian xạ trị.
Phòng bệnh ung thư vòm họng như thế nào?
Bác sĩ Bệnh viện K Trung ương khuyến cáo, để phòng bệnh ung thư vòm họng, người dân cần lưu ý:
- Điều trị sớm những viêm nhiễm đường mũi họng.
- Không hút thuốc lá.
- Hạn chế ăn uống các thực phẩm lên men như rượu, cá muối, dưa, cà muối... có chứa nhiều chất nitrosamine có liên quan đến một số loại ung thư của đường tiêu hóa và ung thư vòm họng.
Khi thấy các dấu hiệu nhức đầu, xì mũi máu, ù tai, hạch cổ to cần khám tai mũi họng, soi vòm để phát hiện sớm. Đặc biệt ở những người trong gia đình có bố mẹ, anh chị em ruột bị ung thư cần khám sức khỏe định kỳ.
Phương pháp xét nghiệm nước bọt đầu tiên phát hiện được ung thư tiềm ẩn Phương pháp xét nghiệm nước bọt đơn giản, được phát triển bởi các nhà khoa học y sinh của Đại Học Công Nghệ Queensland, đã giúp phát hiện sớm ung thư vòm họng ở 1 người không có triệu chứng. Virus HPV hiện nay là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh ung thư vùng hầu họng, bao gồm lưỡi, amidan và cuống...