Có nhà không dám về vì sợ… mìn của NM xi măng

Nhà cửa rạn nứt, bụi bay mù mịt, mái nhà bị đá xiên thủng, người già, trẻ con… đều hốt hoảng sợ hãi mỗi khi Công ty TNHH Xi măng Luks cho nổ mìn để khai thác đá. Có người dân không dám về nhà vì sợ.

Có nhà không dám về

Đó là cái “án oan” của hàng trăm hộ dân thuộc xóm Lò, xã Hương Văn, huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên – Huế đang phải đối mặt trong nhiều năm qua.

Ông Trần Sinh, nhà ở gần bãi nổ mìn của Công ty TNHH Xi măng Luks – Trường Sơn (thuộc Tập đoàn Luks Industrial Limited – Hồng Kông), cho biết: “Mỗi khi công ty cho nổ mìn là dễ sợ lắm anh à, rất nhiều tảng đá bay vào nhà xiên thủng mái tôn, bụi bay mù mịt cả một vùng”. Cùng cảnh ngộ tương tự, ông Dương La nhà gần đó cũng cho biết, có hôm, cả nhà ông đang ngủ trưa thì một tảng đá to tướng xuyên thủng mái tôn rơi xuống, may mà không trúng giường ngủ.

Ngôi nhà chị Nguyễn Thị Hoa (xóm Lò) bị rạn nứt nhiều chỗ.

Theo người dân, thời điểm nổ mìn thường xảy ra vào buổi trưa. Mỗi lần nổ từ 2-3 đợt khiến cho cả xóm Lò rung chuyển. Toàn xóm Lò đã có 46 nhà bị nứt tường, mái nhà bị trụt. Sản xuất của người dân cũng ngày càng điêu đứng, cây cối, hoa màu vì nhuốm bụi đá, bụi thuốc súng khiến chết dần, chết mòn.

Không chỉ riêng xóm Lò, mà hầu hết các khu vực khác gần với Nhà máy Sản xuất xi măng Luks cũng phải chịu tình cảnh tương tự. Bà Lê Thị Yên (đội 1, thôn Giáp Thượng) cho biết: “Những tưởng khi nhà máy được xây dựng sẽ tạo ra nhiều công ăn việc làm cho người dân, ai ngờ lại làm cho dân khổ hơn bội phần. Bệnh tật thì nhiều vô kể, đau mắt, viêm mũi dị ứng, viêm phổi, lở ngứa, ù tai…”.

Chị Nguyễn Thị Tâm bức xúc: “Đó, anh xem. Nhà phải đóng cửa suốt ngày, con cái đều phải gửi nhờ ở nhà người thân để tránh bệnh tật. Có nhà mà cũng không dám về”.

Hứa đến bao giờ?

Không chịu được cảnh sống chung với “động đất”, nhiều lần người dân xóm Lò đã chặn xe và người vào khai thác đá khiến Công an và lãnh đạo huyện Hương Trà phải đến can thiệp. Mỗi lần như thế, công ty khai thác lại hứa chấp hành quy định của tỉnh, nhưng chỉ vài ngày sau đó, việc nổ mìn tái diễn.

Khai thác đá để làm vật liệu xây dựng là việc làm không thể thiếu cho sự phát triển của xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng ngày càng phát triển, đất nước ngày càng giàu đẹp, phồn vinh. Thế nhưng, điều đáng nói ở đây lại là sự chủ quan, buông lỏng của những người chịu trách nhiệm đã dẫn đến nhiều cái chết thương tâm của những kỹ sư, phu đá, những người dân vô tội.

Nếu khai thác đá theo quy trình, kỹ thuật, bảo đảm an toàn lao động, nhà sản xuất phải khai thác theo kiểu “cắt tầng, phân lớp”. Thế nhưng, chỉ vì giá trị kinh tế, các nhà khai thác thường chọn cách làm theo kiểu “ăn xổi”: Thay vì khai thác từ trên cao xuống, họ khai thác từ dưới chân núi đá lên. Khoan lỗ, đặt mìn, cho nổ, tạo ra các “hàm ếch” và thuê lao động thủ công thời vụ để ra hàng nhằm thu hồi vốn nhanh và sinh lợi nhuận lớn, không thèm quan tâm đến hệ lụy vô cùng xấu của nó.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Hy – Chủ tịch UBND xã Hương Văn thừa nhận, việc khai thác bằng mìn của Công ty TNHH Xi măng Luks – Trường Sơn đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất của người dân xóm Lò. Chính quyền xã đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên xin được di dời dân đến nơi ở mới để tránh tai họa, nhưng đến nay mọi việc vẫn phải chờ.

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện đang tiến hành xây dựng các khu tái định cư để di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm và ô nhiễm. Theo đó, 54 hộ dân xóm Lò dự kiến sẽ được di chuyển đến khu vực Ruộng Cà.

Thế nhưng, đã gần 2 năm nay, trong khi người dân hằng ngày vẫn đối mặt với hiểm nguy, thì dự án tái định cư vẫn còn nằm trên giấy.

“Cách đây chưa đầy hai năm, một vụ nổ mìn khai thác đá xảy ra tại mỏ đá Ba Trại, xã Hương Bình, huyện Hương Trà đã cướp đi 4 sinh mạng. Trong đó, 1 giám đốc điều hành mỏ, tổ trưởng khoan mìn và hai công nhân của Công ty Khoáng sản Thừa Thiên – Huế thiệt mạng, với lý do là lỗi kỹ thuật kíp nổ”.

Theo CAND