Cơ hội cho Trung Quốc và ASEAN

Giới phân tích nhân định, hiên là thời điêm tôt nhât đê Trung Quôc và các quôc gia ASEAN “làm lại từ đâu”.

Trung Quôc dường như đang cô “làm lành” với ASEAN bằng những chuyên công du con thoi của Ngoại trưởng Vương Nghị đên các nước trong khu vực suôt thời gian qua.

Có vẻ như, khi Bắc Kinh xem xét khả năng thiêt lâp “quan hê đôi tác mới” với Mỹ, môt xu hướng tương tự cũng được Trung Quôc phát triên với các thành viên ASEAN. Trong những chuyên thăm gân đây, Ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bô rõ ràng, Bắc Kinh sẽ tiêp tục theo đuôi con đường “công thức 3 chiêu” cho viêc giải quyêt tranh châp biên Đông. Cụ thê ở đây là các bên cân tuân thủ rằng: các tham vân và đàm phán là giải pháp cuôi cùng; tiêp tục các cuôc thảo luân nhằm tiên đênBô Quy tắc ứng xử của các bên ở biên Đông (COC) và khám phá khả năng khai thác chung tài nguyên ở vùng biên Đông tranh châp.

Bô trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tiêp đón người đông câp Trung Quôc Vương Nghị đên Viêt Nam hôm 4-8. Ảnh: TTXVN

Vào thời điêm khi Trung Quôc đang trong chê đô “phòng thủ” chông lại “các giá trị ngoại giao chung” của chính quyên Thủ tướng Nhât bản Shinzo Abe, khúc dạo mới nhât của ông Vương Nghị là dâu hiêu cho thây Bắc Kinh vân coi trọng môi quan hê với các nước ASEAN, bât châp bùng nô những tranh châp trong khu vực. Trong chuyên công du mới nhât, ông Vương Nghị đên thăm chính thức Viêt Nam, trong đó đặt ưu tiên đàm phán vê vân đê biên giới lãnh thô.

Chuyên thăm này đi kèm với hai tín hiêu quan trọng Bắc Kinh đang gửi đên các đôi tác Đông Nam Á. Thứ nhât, đường vòng Đông Nam Á đưa ông Vương đên Malaysia, Thái Lan, Lào và Viêt Nam chính là điêm nhân quan trọng. Có vẻ như là Malaysia và Viêt Nam đã khiên Trung Quôc phải lung lay. Điêu này trái ngược với quá khứ, khi các nhà hoạch định chính sách Bắc Kinh thường công khai thê hiên sự không hài lòng với các nước có tranh châp.

Những lời kêu gọi của ông Vương cho môi quan hê đôi tác đáng tin cây với Malaysia và nhân mạnh môi quan hê chiên lược Viêt – Trung chỉ rõ, Bắc Kinh đang mêm mỏng hơn. Hơn nữa, Trung Quôc cũng trở nên thực tê hơn trong quan hê với Malaysia và Viêt Nam. Họ đang cô gắng kéo hai nước vê mình trước sức ảnh hưởng của Mỹ với c hiên lược “tái tâp trung Châu Á – Thái Bình Dương“.

Thứ hai, Trung Quôc đang tìm cách phục hôi năng lực quan hê đôi tác chiên lược tương đôi hiêu quả, vôn được thiêt lâp vào năm 2003. Hiên tại, bên cạnh hợp tác kinh tê đáng kê, hợp tác song phương trong các lĩnh vực chính trị-an ninh suy giảm đáng kê. Xu hướng như vây mâu thuân với cam kêt của các nhà lãnh đạo trong nô lực hình thành quan hê đôi tác toàn diên như quy định trong thỏa thuân 10 năm trước. Chuyên thăm mới nhât của ông Vương đên Viêt Nam nên được hiêu như là môt nô lực mới đê giải quyêt các câu trúc hợp tác không cân bằng giữa Trung Quôc và các quôc gia ASEAN. Từ tuyên bô rõ ràng của thủ lĩnh ngoại giao Trung Quôc vê “sở thích” của Bắc Kinh đôi với cách tiêp cân tiêm tiên trong ký kêt COC, rõ ràng, “gã không lô Châu Á” này đang tìm cách cải thiên các khuôn khô hợp tác song phương hiên có với các quôc gia Đông Nam Á như môt tiên đê vững chắc đê tạo môi trường thuân lợi giải quyêt các tranh châp lãnh thô ở biên Đông.

Theo dự kiên, trong vòng 1-2 tuân nữa, hôi đông Tòa án trọng tài LHQ đang xúc tiên vụ Philippines kiên bản đô đường lưỡi bò của Trung Quôc ở biên Đông, sẽ thông báo liêu họ có đủ thâm quyên đê xét xử vụ kiên này hay không.

Vì vây, đây là lúc đê các nước ASEAN xác định và xây dựng lại “quan hê đôi tác chiên lược mới” với Trung Quôc đê đương đâu tôt hơn với những khó khăn trong khu vực. Quan trọng hơn, họ nên nhân ra rằng, hình thức mới của quan hê đôi tác, báo hiêu môt sự khoan nhượng hơn từ Trung Quôc, là môt cơ hôi tuyêt vời đê “làm lại từ đâu”.

Đại diên các nước ASEAN sẽ họp tại Thái Lan vào ngày 14-8 đê trù bị cho các cuôc đàm phán vê COC trước khi các cuôc tham vân vê COC giữa ASEAN với Trung Quôc diên ra ở Bắc Kinh vào tháng 9 tới. Đôi với các nước ASEAN cùng tuyên bô chủ quyên biên Đông, chúng ta có thê mong đợi Trung Quôc sẽ “biêt điêu” hơn.

Theo CA Đà Nẵng