Có hay không khả năng máy bay Nga bị đánh bom?

Từ nhận định máy bay Nga bị vỡ giữa không trung, kèm phạm vi rộng lớn của mảnh vỡ, một số chuyên gia nêu giả thuyết rằng thảm kịch ngày 31/10 là một vụ đánh bom máy bay. Trong khi đó, khả năng IS bắn rơi máy bay bằng tên lửa cũng được đề cập.

Điều gì đã xảy ra?

Vụ tai nạn ngày 1/11 với chuyến bay 7K9268 đến nay là sự cố nghiêm trọng nhất trong lịch sử hàng không Nga, khi khiến 224 người thiệt mạng. Trong lúc các nhà phân tích chuẩn bị “mổ xẻ” dữ liệu hộp đen để xác định nguyên nhân, các giả thuyết về nguyên nhân tai nạn xuất hiện ngày một nhiều. Nhưng trước khi đưa ra bất kỳ phỏng đoán nào, những sự việc thực tế đã xảy ra luôn là căn cứ quan trọng.

Tốc độ (đường màu đỏ) và độ cao (đường màu xanh) của máy bay đã giảm rất đột ngột (Ảnh: BBC)

Theo đó, chiếc Airbus A321 -200 của hãng hàng không Nga Kogalymavia (còn gọi là Metrojet ) cất cánh từ khu nghỉ dưỡng ven biển Sharm El-Sheikh của Ai Cập lúc 5 giờ 51 phút sáng (3 giờ 51phút GMT) ngày 1/11, hướng về thành phố St.Petersburg, Nga. Khoảng 22 phút sau, theo giới chức địa phương, đài kiểm soát không lưu mất liên lạc với máy bay. Tại thời điểm đó, chiếc Airbus đã đạt độ cao 9450m (31.000 feet)

Các trang web theo dõi hành trình máy bay sau đó cho biết, máy bay hạ độ cao đột ngột, gần như theo phương thẳng đứng. Nhà sản xuất máy bay Airbus cho biết, máy bay chạm đất khoảng 3 phút sau đó, khiến toàn bộ những người có mặt trên khoang thiệt mạng. Không hề có tín hiệu khẩn cấp được phát đi.

Ông Aleksandr Neradko, lãnh đạo Cơ quan hàng không Nga Rosaviatsia, cho biết “mọi dấu hiệu cho thấy thực tế rằng sự phá hủy đối với cấu trúc của máy bay xảy ra trên không, và ở độ cao lớn”. Bằng chứng chính là mảnh vỡ của máy bay và các thi thể rơi xuống rải rác trên một khu vực có diện tích 8×4 km.

Một nguồn tin quân sự Ai Cập tiết lộ với truyền thông rằng, máy bay đã vỡ thành 2 phần, một trong số đó va vào một tảng đá khi chạm đất.

Mảnh vỡ của máy bay rải rác trên một khu vực rộng lớn có kích thước 8×4 km (Ảnh: EPA)

Sự cố kỹ thuật?

Đến nay nhiều giả thuyết đang được đưa ra về nguyên nhân vụ tai nạn. Một trong số đó là sự cố kỹ thuật, vốn được thủ tướng Ai Cập nhận định là “có khả năng cao nhất”. Dù vậy, các nhà điều tra tai nạn hàng không sẽ là những người “chứng minh hoặc bác bỏ điều này”.

Bộ trưởng hàng không dân dụng Ai Cập Hossam Kamal cho biết, không có dấu hiệu của bất kỳ trục trặc nào với chuyến bay, trái ngược với những tin tức trước đó rằng phi công đã đề nghị được hạ cánh khẩn cấp sau khi có sự cố kỹ thuật.

Tại Nga, vợ của cơ phó Sergei Trukhachev phát biểu với kênh NTVrằng, chồng bà đã phàn nàn về tình trạng của máy bay “vẫn còn xa mức mong muốn”, trong một cuộc điện thoại trước chuyến bay rời Sharm el-Sheikh.

Nhưng hãng Kogalymavia Airline khẳng định chiếc máy bay 18 năm tuổi hoàn toàn đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật. Ông Hossam Kamal thì cho biết “không có báo cáo nào cho thấy máy bay có trục trặc, kiểm tra trước khi cất cánh không phát hiện điều gì”.

Lỗi của con người?

Hãng hàng không Nga cho biết cơ trưởng, được báo giới nhận diện là ông Valery Nemov – đã có kinh nghiệm hơn 12.000 giờ bay, trong đó có 3860 giờ với các máy bay A321. Kogalymavia cũng khẳng định không có lí do gì để nghi ngờ “sai sót của tổ lái” là nguyên nhân gây ra thảm kịch.

Các điều tra viên sẽ có câu trả lời sau khi phân tích mảnh vỡ và hộp đen máy bay (Ảnh: AFP)

Nhưng hộp đen của máy bay, gồm hộp ghi âm buồng lái và bộ ghi dữ liệu chuyến bay, đều đã được tìm thấy. Đây sẽ là những dữ liệu quan trọng giúp cơ quan điều tra làm rõ những phút cuối của chuyến bay, đồng thời khẳng định liệu có bất kỳ hành động nào của tổ lái đã góp phần gây ra tai nạn hay không. Thời tiết trong ngày xảy ra tai nạn hoàn toàn thuận lợi.

Thiết bị ghi âm sẽ ghi lại mọi âm thanh trong buồng lái và có thời lượng 2 giờ. Trên các chuyến bay dài hơn 2 giờ, dữ liệu mới hơn sẽ ghi đè lên dữ liệu cũ. Trong khi đó bộ ghi dữ liệu chuyến bay lưu trữ các dữ liệu kỹ thuật của chuyến bay, gồm 5 bộ thông tin cơ bản: độ cao áp suất, tốc độ, hướng, gia tốc và các đợt điện đàm của tổ lái.

Bị IS bắn hạ?

Các chuyên gia an ninh đã nhanh chóng bác bỏ tuyên bố của nhóm nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) rằng nhóm này đã bắn hạ chiếc Airbus A321. Việc giám định các mảnh vỡ máy bay tại hiện trường cũng như phạm vi mảnh vỡ phân bố sẽ giúp cơ quan điều tra tuyên bố chắc chắn đối với giả thuyết này.

Giới chức Nga xác nhận máy bay bị vỡ ra trên không, nhưng cũng cảnh báo còn quá sớm để kết luận về nguyên nhân của tai nạn chỉ dựa trên thông tin này.

Trước khi lao xuống đất, máy bay đang hoạt động ở độ cao vượt xa tầm bắn của bất kỳ tên lửa đất đối không nào mà các phần tử Hồi giáo cực đoan được tin là đang sở hữu. Những thiết bị này yếu hơn nhiều so với hệ thống tên lửa Buk, được khẳng định đã bắn hạ chuyến bay MH17 của Malaysia Airlines tại Ukraine hồi năm ngoái.

Các chuyên gia cũng đặt câu hỏi về mặt logic, vì sao nhánh phiến quân của IS tại bán đảo Sinai lại mạo hiểm thực hiện một hành động như vậy, để phải đối mặt với sự trả đũa khổng lồ từ quốc tế. Chiến trường chính của nhóm này hiện vẫn chỉ là với chính quyền Ai Cập.

Có bom trên máy bay?

Phân tích dữ liệu các hộp đen sẽ giúp cơ quan điều tra xác định điều gì khiến máy bay đột ngột lao từ trên trời xuống.

Đến nay, không có bằng chứng xác thực nào cho thấy bom trên máy bay là nguyên nhân vụ tai nạn. Và hiện cũng có những câu hỏi về việc bằng cách nào một kẻ đánh bom có thể lọt qua các biện pháp an ninh ngặt nghèo tại sân bay Sharm el Sheikh . Dù vậy, một chuyên gia tiết lộ với BBC rằng, miêu tả về hiện trường vụ tai nạn cho thấy đây vẫn là một khả năng chưa thể loại trừ.

Giáo sư Michael Clarke, tổng giám đốc Viện nghiên cứu Royal United Services cho rằng: “Thông tin ban đầu cho thấy máy bay vỡ làm hai phần, và đó có vẻ là một trục trặc khủng khiếp, không chỉ là sự cố kỹ thuật. Có lẽ đã có một vụ nổ trên khoang”.

“Do đó, nếu chúng ta phải phỏng đoán tại thời điểm này, tôi sẽ nghiêng nhiều hơn về khả năng có một quả bom trên khoang, hơn là khả năng máy bay bị bắn từ tên lửa dưới mặt đất”.

Dù vậy, phân tích về các mảnh vỡ và hiện trường nơi máy bay rơi sẽ giúp các nhà điều tra đánh giá giả thuyết này.

Thanh Tùng

Theo Dantri/RT, BBC