Có gì trong kế hoạch phòng ngày tận thế của Nhà Trắng?

Chính phủ Mỹ đã chuẩn bị phương án đề phòng cho đủ loại nguy cơ, thậm chí cả những thảm họa có thể hủy diệt quốc gia hoặc phần lớn dân số thế giới.

Vụ nổ hạt nhân trên đảo san hô Mururoa năm 1971. Ảnh: AFP

Chính phủ Mỹ không chấp nhận bị chìm trong biển lửa nếu một tiểu hành tinh lớn đâm xuống Trái đất hoặc chiến tranh hạt nhân nổ ra. Thay vào đó, Nhà Trắng đã soạn thảo một bộ hướng dẫn cụ thể cho từng kịch bản ngày tận thế.

Bản hướng dẫn này, được gọi là Tài liệu Hành động Khẩn cấp của Tổng thống (PEAD), ra đời vào thập niên 1950 và lâu nay vẫn là một bí mật. Tuy nhiên, Trung tâm Tư pháp Brennan gần đây đã tiếp cận được khoảng 500 trang trong số 6.000 trang tài liệu thông qua Đạo luật Tự do Thông tin.

Trong phiên điều trần của một Ủy ban Hạ viện năm 2016, PEAD được mô tả là các văn bản pháp lý được thiết kế để thực hiện quyết định của Tổng thống hoặc chuyển yêu cầu của Tổng thống khi tình huống khẩn cấp làm gián đoạn các quy trình lập pháp hoặc hoạt động của chính phủ.

Nói cách khác, tổng thống – hoặc bất kỳ ai nắm quyền – sẽ ban hành một tập hợp các tuyên bố, mệnh lệnh hành pháp được định sẵn cho Quốc hội, trong tình huống một số sự kiện cấp bách làm gián đoạn hoạt động bình thường của chính phủ. Những hành động này nhằm duy trì sự kiểm soát đất nước ngay cả khi mọi thứ khác có khả năng bị phá hủy.

Mọi tổng thống Mỹ đều viết lại một phần PEAD, khiến những hướng dẫn cụ thể được thay đổi theo từng thập kỷ.

Theo các tài liệu được giải mật, biện pháp phản ứng của Nhà Trắng đối với một cuộc tấn công hạt nhân là một trong những kịch bản được xây dựng kỹ lưỡng nhất trong PEAD trước sự kiện khủng bố 11/9/2001.

Trong đó đề cấp đến việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia không giới hạn và tình trạng cấp về phòng thủ dân sự, cũng như gia hạn vô thời hạn nghĩa vụ quân sự và triệu tập quân nhân đã nghỉ hưu.

Các kịch bản ứng phó chủ yếu được tham chiếu chéo với những tài liệu của chính phủ đã có từ trước và không phải kịch bản nào cũng được giải mật. Được biết, Nhà Trắng đã chuẩn bị phương án dự phòng về “sự kiểm soát của kẻ thù ngoài hành tinh”, song không rõ khi nào kịch bản này sẽ được kích hoạt.

Kể từ nhiệm kỳ của Tổng thống George W. Bush và sau vụ tấn công 11/9/2001, các tài liệu PEAD đã có những thay đổi đáng kể, trong đó chiến tranh hạt nhân không còn là mối quan tâm hàng đầu. Sau đó, PEAD bắt đầu cho phép chính phủ đóng cửa bất kỳ cơ sở hoặc trạm thông tin liên lạc nào, đồng thời phá hủy máy móc và thiết bị của nó.