Có gì đặc biệt ở ngôi trường nằm giữa sa mạc gần 50 độ C vẫn mát mẻ quanh năm?

Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati ở Jaisalmer, Ấn Độ được xây dựng bằng đá sa thạch, theo cách thiết kế đặc biệt để tự ‘làm mát’ mà không sử dụng điều hòa không khí.

Theo CNN, tại thị trấn sa mạc Jaisalmer phía bắc Ấn Độ, nơi còn được gọi là “Thành phố vàng” với hàng loạt kiến trúc sa thạch màu vàng, nhiệt độ có thể lên tới xấp xỉ 49 độ C vào mùa hè. Ở đây, các tòa nhà từ lâu đã được thiết kế để thích ứng với cái nóng. Khi thiết kế Trường nữ sinh Rajkumari Ratnavati, kiến trúc sư Diana Kellogg cũng tuân theo truyền thống này để xây dựng.

Dự án này được thực hiện để tạo điều kiện cho phụ nữ và trẻ em ở khu vực nữ giới có tỷ lệ biết chữ thấp nhất ở Ấn Độ. Theo Kellogg, ngôi trường được Architectural Digest India xướng tên là “Tòa nhà của năm” năm 2020. Ngôi trường được xây dựng bằng đá sa thạch chạm khắc thủ công, thân thiện với môi trường.

Ảnh: Vinay Panjwani.

Thiết kế một không gian học tập thoải mái ở trung tâm của sa mạc Thar là một thách thức lớn, nơi biến đổi khí hậu đang làm cho các đợt hạn hán kéo dài và khốc liệt hơn. Thường thiết kế các dự án dân cư cao cấp, tuy nhiên Kellogg đã bị thu hút bởi thành phố Jaisalmer khi đến đây vào năm 2014. Cô muốn xây dựng một tòa nhà biểu tượng cho hy vọng bằng cách kết hợp kiến trúc Jaisalmer truyền thống với thiết kế hiện đại.

Kellogg chia sẻ: “Có những phương pháp đã được sử dụng suốt nhiều thế kỷ để làm mát không gian. Điều tôi làm là kết hợp chúng với nhau để đạt hiệu quả”. Đồng thời, cô cho biết, nhiệt độ trong phòng của trường có thể thấp hơn khoảng 11 – 16 độ C so với ngoài trời.

Ảnh: Vinay Panjwani.

Đối với cấu trúc để xây dựng ngôi trường, nữ kiến trúc sư sử dụng đá sa thạch có nguồn gốc địa phương. Bởi đây là vật liệu có khả năng chống chịu khí hậu khắc nghiệt trong các tòa nhà ở thành phố này đã được sử dụng từ lâu. “Khu vực này có rất nhiều đá sa thạch. Giá cả cũng hợp lý, ngoài ra còn có những người thợ cực kỳ tài năng. Đá sa thạch cũng giúp cách nhiệt làm mát vào ban đêm”, Kellogg nói thêm.

Kỹ thuật truyền thống mà Kellogg kết hợp vào thiết kế là lót các bức tường bên trong bằng một vật liệu làm mát tự nhiên và xốp giúp giải phóng lượng hơi ẩm bị giữ lại. Lấy cảm hứng từ các tòa nhà khác trong khu vực, cô cũng lắp đặt một bức tường jali – một lưới đá sa thạch khiến gió tăng tốc do hiện tượng được gọi là hiệu ứng venturi, làm mát không gian sân trong đồng thời tạo bóng râm. Trần nhà cao và các cửa sổ sẽ giúp giải phóng nhiệt trong các lớp học, trong khi đó, mái che bằng pin năng lượng mặt trời mang lại bóng râm và năng lượng.

Ảnh: Vinay Panjwani.

Cấu trúc của ngôi trường được thiết kế theo hướng gió và có hình elip giúp đón, lưu thông không khí mát mẻ. Ngoài ra, hình ảnh này còn mang ý nghĩa biểu tượng cho sự nữ tính, phù hợp với đặc điểm của dự án.

Theo Dezeen, ngôi trường được thiết kế gồm hai vòng tường và sân ở chính giữa theo hình elip. Hình dáng này tạo ra nhiều bóng râm ở sân như tán cây, giúp học sinh có thể thoải mái vui chơi trong những ngày nắng nóng. Ngoài ra, các lỗ thông trên những bức tường được tạo ra nhằm lấy gió tự nhiên và ánh sáng cho lớp học. Bên cạnh đó, trường còn một số điểm đặc biệt trong thiết kế như có hiệu ứng sàn, hệ thống thu nước và tái chế nước mưa…

Ảnh: Vinay Panjwani.

Điều đặc biệt là điều hòa không khí không được sử dụng ở bất cứ đâu trong trường, không chỉ vì tác động đến môi trường mà là nó không phổ biến ở địa phương. Bằng cách áp dụng các phương pháp làm mát truyền thống và tự nhiên mà các học sinh nơi đây đã rất quen thuộc, kiến trúc sư Kellogg tin rằng các em sẽ thấy thoải mái với môi trường xung quanh.