Cơ chế gây bệnh mụn nhọt và mề đay ở trẻ

Da là một nhà máy hóa chất tổng hợp vitamine D theo nhu cầu của cơ thể. Trông bên ngoài lớp da có vẻ đơn giản, nhưng thật ra đấy là một cấu trúc cực kỳ tinh vi, phức tạp.

Các nhà khoa học tính toán, chỉ 2,5cm2 da có đến 1.500 thụ cảm dây thần kinh (gọi là các receptor), 600 tuyến mồ hôi, 100 tuyến bã nhờn và 65 nang lông. Vì vậy, các bệnh ngoài da ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người.

Bệnh chàm sữa trẻ sơ sinh

Nhiều trẻ sau khi cất tiếng khóc chào đời một thời gian, trên da mặt bỗng nhiên xuất hiện những mụn nước nhỏ, màu đỏ. Nơi này thì gọi là “chàm sữa”, nơi khác lại gọi là “lác sữa”. Dấu hiệu này ở trẻ khiến cho các bà mẹ phải lo lắng.

Chàm sữa còn gọi là lác sữa thường gặp ở trẻ sau sinh đến trước 6 tháng tuổi. Thực ra, đây là giai đoạn khởi đầu của bệnh chàm thể tạng. Bệnh xảy ra do cơ địa dị ứng và mang tính gia đình, nghĩa là có yếu tố di truyền, xảy ra ở những gia đình có người thân mang tiền sử dị ứng, bệnh chàm, hen phế quản, viêm mũi dị ứng, viêm xoang dị ứng…

Vị trí thương tổn thường thấy ở mặt, má và có tính đối xứng. Tổn thương này ban đầu là ban đỏ, sau đó phát triển thành mụn nước nhỏ, đỏ, nứt da và rịn nước. Tiếp theo là đóng mày và tróc vảy.

Khi trẻ lớn hơn, thường là sau 2 tuổi bệnh tự động biến mất mà không để lại tăm dạng gì. Nhưng nếu bệnh vẫn kéo dài đến hơn 4 tuổi thì chàm sữa đầu đời sẽ biến thành chàm thể tạng và đeo mang suốt đời. Bởi vì sau khi chữa trị ổn định chàm thể tạng sẽ có thể tái phát bất cứ lúc nào. Việc chữa trị nhằm giúp cho da trẻ trở lại bình thường, hạn chế tái phát và đợi… trẻ lớn.

Thận trọng khi chủng ngừa, vì cơ địa trẻ bị dị ứng. Hàng ngày giữ cho da trẻ luôn khô. Bôi các loại chất giữ cho da được ẩm mịn. Nuôi trẻ trong môi trường thoáng mát. Chỉ nên dùng các loại sữa tắm dành riêng cho “baby”, vì xà phòng tắm có thể gây kích ứng da trẻ. Việc điều trị cho trẻ phải tuân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Bệnh mề đay (mày đay)

Mề đay hay mày đay (Urticaria) là loại bệnh dị ứng ngoài da. Đây là loại bệnh khá phổ biến, tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng rất khó chịu. Về mặt cơ chế, mày đay xảy ra do giãn các mạch máu nhỏ trên da làm giải phóng các chất hóa học trung gian của cơ thể, tiêu biểu là các Histamine từ tế bào Mast.

Biểu hiện của bệnh: Ban đỏ ngứa trên da hoặc sẩn phù, ranh giới khá rõ, kích thước mề đay thay đổi từ vài mm đến vài cm. Các biểu hiện này tồn tại vài giờ rồi nhạt màu dần và “rút êm” một cách tự động hoặc do điều trị.

Nguyên nhân của bệnh có rất nhiều. Trước hết là cơ địa dị ứng, tức là cơ thể nhạy cảm với một chất kích thích nào đó. Có những chất làm cho người này dị ứng nổi mày đay, nhưng những người khác thì không.

Các nguyên nhân gây ra mày đay bao gồm:

- Yếu tố sinh học: Côn trùng đốt, cây cỏ, lông thú vật. Đáng lưu ý là lông chó, lông mèo.

- Yếu tố vật lý: Nắng, nóng, lạnh, môi trường không khí nhiễm bụi bẩn, hóa chất.

- Yếu tố thức ăn: Tôm, cua, nghêu, sò, ốc, hến, cá, thịt, trứng…

- Thuốc men: Một số thuốc dùng có thể gây nổi mề đay thường gặp như Penicilline, Aspirine… hay các loại vắc-xin chủng ngừa, các loại huyết thanh, truyền máu.

-Yếu tố tinh thần: Sự bực bội, phiền muộn hay lo lắng quá mức cũng tác động lên cơ thể gây ra bệnh. Ngoài ra còn có các nguyên nhân khó xác định khác như do nhiễm virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng.

Trong số các nguyên trên, nếu để ý thấy có yếu tố nào liên quan thì tránh. Ví dụ: Mỗi lần ăn thịt gà thấy nổi mày đay thì đích thị thịt gà gây ra dị ứng, nên mỗi lần nhìn thấy món này là ngại ăn…

Hoặc khi thay đổi môi trường sống, từ vùng có khí hậu nóng đến vùng lạnh. Cũng có nhiều trường hợp nổi mày đay do gia đình nuôi chó, mèo, lông của chúng gây ảnh hưởng.

Các thuốc dùng để chữa mày đay thông dụng như Chlopheniramine, Cézil, Loratadine… và một số loại kem bôi da.

Mụn nhọt

Mụn nhọt là một bệnh ngoài da. Đây là một loại áp- xe nhỏ do nhiễm trùng gây nên.

“Thủ phạm” gây mụn nhọt thường là tụ cầu (vi khuẩn có dang hình quả cầu). Các vi khuẩn luôn có mặt trong môi trường bẩn, sẵn sàng gây bệnh trong bất cứ điều kiện thuận lợi nào, như điều kiện hay ý thức giữ gìn vệ sinh kém, khả năng đề kháng của cơ thể yếu, do mắc một số bệnh nào đó.

Bệnh thường khởi phát ở các nang lông, nơi mà vi khuẩn từ môi trường bên ngoài dễ xâm nhập và đeo bám. Mụn nhọt có thể “chui lên” ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, nhưng nơi ưa thích nhất của mụn nhọt là mông, cổ và ngực.

Biểu hiện ban đầu thường là một khối viêm cứng màu đỏ, rất đau. Sau đó dần hóa mủ, rồi vỡ ra bên ngoài. Quá trình này diễn ra khoảng 1 tuần. Những người đã từng bị mụn nhọt rất dễ nhận ra sự tái diễn của người bạn không mời mà đến này.

Khi mụn nhọt bắt đầu xuất hiện, nếu dùng kháng sinh sớm để tiêu diệt vi khuẩn, có thể ngăn chặn được quá trính viêm hóa mủ. Trong thực tế một số người không dùng bất cứ một loại thuốc gì bệnh cũng lành sau khi vỡ mủ.

Điều quan trọng là đừng bao giờ chọc giận “ổ kiến lửa” này bằng cách bóp nặn hay chích. Bởi điều đó sẽ phá vỡ hàng rào tự phòng vệ của cơ thể, tạo điều thuận lợi cho sư nhiễm trùng lan xa, thậm chí là nhiễm trùng máu và gây tử vong.

Trong quá trình chờ đợi mụn nhọt chín và vỡ mủ, hãy đắp gạc tẩm nước nóng lên vùng da có mụn nhọt, thực hiện nhiều lần trong ngày.

Mỗi lần đắp khoảng 5 – 10 phút. Điều này sẽ mang lại cảm giác dễ chịu, đỡ đau và thúc đẩy quá trình hóa mủ và vỡ nhanh. Cần vệ sinh tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc… mụn nhọt, để tránh mang vi khuẩn từ nơi này sang nơi khác, tạo thành hiện tượng lây lan.

- Lưu ý: Điều may mắn là hầu hết mụn nhọt đều diễn ra lành tính, nếu không “chọc giận” chúng. Cần khám bác sĩ các trường hợp mụn nhọt tái diễn nhiều lần hoặc thời gian bị mụn nhọt kéo dài đến 2 tuần.