Chuyện người vẽ bản đồ đường Trường Sơn thuộc lòng như bàn tay (2)

Sau khi được Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên giao nhiệm vụ vẽ bản đồ tuyệt mật, tôi mang lên nộp,Tư lệnh xem qua và ra lệnh: “Về làm lại”. Thấy tôi tái mặt, Tư lệnh liền giải thích: “Vì bản đồ chú vẽ đúng quá”

Bài 2: Đến người lính “tuyệt mật” của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên

Đó là một câu chuyện, một kỷ niệm đầy ý nghĩa trong nghiệp vẽ bản đồ của mình, mà đến nay, ông Nguyễn Lương Cảnh vẫn “khắc cốt ghi tâm”.

Tiếp nối dòng chảy câu chuyện, ông Cảnh bắt đầu kể lại khoảng thời gian vẽ bản đồ đường Trường Sơn, một con đường đầy máu lửa trong chiến tranh chống Mỹ.

Như đã nói, đến cuối năm 1966, Ban chỉ huy thấy ông “có hoa tay” nên chuyển ông về Bộ Tư lệnh 559 để vẽ bản đồ.

Sau thời gian ngắn học việc, được sự đồng ý của Tư lệnh Đồng Sỹ Nguyên, ông Cảnh được tuyển vào Phòng Tác chiến phụ trách vẽ bản đồ với nhiệm vụ chính là vẽ, quản lý toàn bộ đường Trường Sơn từ tháng 5/1967.

Ông Nguyễn Lương Cảnh giới thiệu về bản đồ đường Trường Sơn

Ông Cảnh nhớ lại: “Công việc vẽ bản đồ trong thời chiến vô cùng gian nan, vất vả, để vẽ được một tấm bản đồ, các chiến sỹ phải tổ chức những đội khảo sát băng rừng, lội suối vượt hàng ngàn cây số qua cả nước bạn Lào, Campuchia để xác định vị trí những con đường mới và những con đường cũ.

Bởi bản đồ thay đổi liên tục, có đoạn đường mới mở đã bị bom đạn vùi lấp, rồi có những ngày vài nhánh mới được mở ra, các đơn vị luôn thay đổi vị trí đóng quân. Vì vậy, chúng tôi phải thường xuyên cập nhật, theo dõi và bổ sung vào các tờ bản đồ đã vẽ trước đó”.

Theo lời ông, thời gian đầu, đường Trường Sơn chỉ có khoảng 10 tuyến đường chính như đường 16, đường 10, đường 12…. Nhưng đến tháng 2/1976, toàn bộ đường Trường Sơn có 216 con đường, dài hơn 20.000 km.

Ngày đó chúng tôi vẽ có khi phải hàng tấn bản đồ. Ngồi trong hầm, mặc cho bom đạn trên đầu vẫn cứ việc mình mình làm…”, ông Cảnh nhớ lại.

Công việc vẽ bản đồ đòi hỏi sự tuyệt mật cao độ, vì vậy, ông Cảnh không được tiếp xúc với ai ngoài chỉ huy trực tiếp, ngay cả gia đình, người thân cũng không được phép biết về công việc ông đang đảm nhận.

Ông Cảnh chụp ảnh kỷ niệm cùng Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên

Có một kỷ niệm mà ông Cảnh không bao giờ quên. Đó là vào đầu năm 1969, đồng chí Đồng Sỹ Nguyên, khi đó là Tư lệnh Đoàn 559 gọi ông lên giao nhiệm vụ chuẩn bị một bản đồ tỷ lệ 1: 500.000 để đưa ra báo cáo với Bộ Tổng Tư lệnh.

Hai tháng sau khi nhận nhiệm vụ mới, ông Cảnh vất cả thu thập tài liệu, vẽ bản đồ chi tiết từ đơn vị Đại đội đến Sư đoàn, kho hàng, nơi đóng quân của quân ta.

Hoàn thành xong, ông mang lên nộp, Tư lệnh xem qua và ra lệnh: “Về làm lại”. “Khi đó, tôi tái mặt vì chưa hiểu chuyện gì xảy ra. Như nắm được tâm lý, Tư lệnh đã chờ tôi lấy lại bình tĩnh rồi mới từ tốn giải thích: “Vì bản đồ chú vẽ đúng quá, cụ thể quá mới phải làm lại.

Mình đang ở thời chiến, trên đường ra Hà Nội, nhỡ bị phục kích hy sinh đã đành, nhưng nếu tấm bản đồ này lọt vào tay địch, thì chỉ vài tiếng đồng hồ sau, hàng vạn tấn bom sẽ trút chính xác xuống địa điểm bộ đội ta đóng quân, giấu hàng, tổn thương vô cùng lớn.

Vì vậy, chú vẽ lại, đánh dấu địa điểm quân ta sai lệch ít nhất 10km về phía Đông hay Tây túy chú, xong đánh ký hiệu rồi giao cho tôi”, ông Cảnh nhớ lại.

Từ năm 1976, ông ra Hà Nội, về Bộ Tổng Tham mưu, tiếp tục công việc vẽ bản đồ các tuyến đường phía Bắc.

Năm 1984, ông được nghỉ hưu, trở về quê hương Quảng Bình lập nghiệp. Thời gian đầu khó khăn, ông làm đủ việc từ vẽ ảnh truyền thần, bán nước giải khát, chụp ảnh, hàn cửa sắt… để nuôi sống gia đình.

Năm 2001, sau bao nhiêu đêm trăn trở với cuộc sống của gia đình và những người cựu chiến binh không có nghề nghiệp, ông quyết định thành lập Công ty TNHH Hải Quân, chuyên sản xuất các mặt hàng về nhôm kính.

Ngay sau khi thành lập, ông đã đào tạo nghề miễn phí cho hàng trăm con em cựu chiến binh trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, tạo công ăn việc làm ổn định cho họ.

Thậm chí, khi công việc kinh doanh thuận lợi, nhớ đến những người đồng đội xưa và những người bạn Lào đã giúp đỡ mình trong thời gian làm nhiệm vụ, ông đã trực tiếp sang tỉnh Khăm Muộn làm thủ tục nhận các cựu chiến binh sang đào tạo nghề.

Trong thời chiến, người ta nhắc đến Nguyễn Lương Cảnh như một người vẽ bản đồ đường Trường Sơn tài hoa, một người lính “tuyệt mật” của Trung tướng Đồng Sỹ Nguyên. Và đến thời bình, người ta vẫn nhắc đến ông như là một người “thầy”, một người chủ doanh nghiệp có tấm lòng nhân ái.

Ngô Huyền

Theo_Người Đưa Tin