Chuyện một thầy giáo “xóa mù” trong trại giam

Gần 2 năm làm thầy giáo xóa mù trong trại giam vậy mà mỗi khi nghe tiếng phạm nhân chào, người thầy ấy lại giật thót mình vì ngượng. Đó là Đào Hồng Vân, sinh năm 1957, ở Đan Phượng, Hà Nội.

Trước khi vào trại giam Suối Hai cải tạo bản án 24 tháng tù giam về hành vi tàng trữ ma túy, Vân là một giáo viên cấp 2. Sau 34 năm làm thầy, sắp đến lúc được nghỉ hưu thì Vân dính nghiện.

Từ một thầy giáo vùng cao

Tâm sự vê lâm lôi của mình, ông Vân bảo đúng là đời chẳng biêt thê nào, nhiêu khi nghĩ lại thây không hiêu nôi mình nữa. Tôt nghiêp Cao đẳng sư phạm, Vân được phân công vê dạy học ở xã Hang Kia, Pà Cò, môt xã vùng cao chỉ có ma túy là đặc sản của tỉnh Hà Sơn Bình (nay là tỉnh Hòa Bình).

Cuôc sông đạm bạc, chỉ có gạo với rau rừng nhưng nhiêt huyêt thì tràn đây nên thây giáo trẻ Đào Hông Vân hăng say lắm, tôi ngày tân tụy với học sinh. Môt buôi lên lớp, môt buôi đi nương, tôi lại vào bản vân đông các gia đình cho con em đi học, Vân không cảm thây mêt mỏi.

Nhiêu lân vào nhà dân, được mời hút thuôc phiên nhưng ông chỉ khéo léo lắc đâu, có chăng thì miên cưỡng ngôi uông rượu cân nêu chẳng may chôi từ không được. Vân bảo ngày ây sông ở bản nghiên tới 5 năm, vừa dạy học vừa dô học sinh đừng bỏ lớp vây mà chẳng nghiên.

Thời đó còn chưa xóa bỏ cơ chế bao câp, thuôc phiên được viên thành cục to như nắm tay đựng châu nhôm, bày bán như rau dọc đường quôc lô, dân trong bản không ai là không hút.

Vây mà ông chẳng môt lân ngã vào bàn đèn, thử xem cảm giác ngây ngât ây ra sao. Sau 5 năm công tác ở miên núi, ông được chuyên vê quê Đan Phượng, lâp nghiêp và gây dựng gia đình, cuôc sông cứ êm đêm trôi qua đên khi bước vào tuôi lên ông, lên bà, ông Vân lại dính vào cái thứ mà người đời bảo còn bê tha hơn rượu chè, cờ bạc.

Phạm nhân Đào Hồng Vân

“Tính cả lúc biêt đên mùi heroin cho tới khi lê thuôc vào nó là 3 năm. Tôi cay đắng lắm nhưng cũng tại vì sĩ diên mà thành ra thê này”, ông Vân tâm sự, giọng đây chua chát. Đang khỏe mạnh, bông ông Vân mắc chứng đau bụng, cứ đêm xuông là ôm bụng quằn quại.

Đi hêt viên nọ tới viên kia không tìm ra nguyên nhân, ông nghe người ta xui khôn dại, hít thử ma túy. Môt lân thây êm, hai lân thây đỡ nên môi khi cái bụng quặn thắt, ông lại tìm đên ma túy đê rôi trở thành nô lê của nó.

Ông bảo tại dạy học ngay tại quê nhà, học sinh lớp lớp trưởng thành nên nghĩ tới chuyên cai nghiên, ông lại sợ bị mọi người phát hiên nên cứ nân ná, muôn cai vào thời điêm nghỉ hè nhưng rôi cứ nghĩ tới những cơn đau tái mặt là ông lại lân nữa.

Sợ dân làng, người quen biêt chuyên, ông Vân phải đi rât xa, lúc thì phóng xe lên tân Sơn Tây, khi thì vào bên xe Kim Mã đê mua ma túy. Dáng vẻ cù lân đã khiên ông không ít lân bị bọn nghiên chặn tiên, cướp ma túy nhưng ông vân nín nhịn với suy nghĩ thà như vây con hơn bị người quen bắt gặp. Ông không dám mua ma túy quanh vùng cho dù ngay trong xã nơi ông ở cũng ôi kẻ bán ma túy.

“Ngày tôi bị bắt, không chỉ vợ con mà gân như cả họ sững sờ. Hôm ra tòa, xử ngay tại xã, mọi người kéo đên xem rât đông, thât không gì nhục nhã bằng”, ông Vân khẽ nói. Chông dạy câp 2, vợ giáo viên tiêu học, con cái thành đạt, thê mà ông đô đôn.

Trở thành giáo viên “xóa mù” trong trại giam

“Ngày bị bắt tôi nghĩ thê là châm hêt, chẳng bao giờ còn được gân gũi với bảng đen, phân trắng, ngờ đâu vân còn cơ hôi”, thây giáo làng Đào Hông Vân tâm sự. Trở thành giáo viên xóa mù chữ ở trại giam Suôi Hai, ông Vân bảo cũng vui vì được trở lại với nghê của mình nhưng vân cảm thây buôn vì học sinh chỉ dặt môt màu áo kẻ sọc.

Nhiêu khi thây họ gọi thây ơi, Vân lại cảm giác như bị mai mỉa. Dù thê nào thì Vân vân phải châp nhân vị đắng chát của sự thực phũ phàng ây.

Trại giam Suôi Hai có khoảng 2.000 phạm nhân nên sô người mù chữ hoặc tái mù không phải ít. Môi đợt phạm nhân chuyên đên, lại có môt lớp học xóa mù được mở ra và Vân trở thành người hô trợ đắc lực cho cán bô trong viêc truyên tải con chữ đên cho sô phạm nhân mù chữ này.

Môt tuân 4 buôi dạy học, thời gian còn lại là soạn bài và lao đông ở xưởng khâu bóng, Vân cảm thây khỏe ra, béo lên mặc dù vê vât chât không thê đây đủ như ở nhà. Học trò của Vân là những phạm nhân không biêt chữ hoặc quên mât chữ, đủ lứa tuôi, có người hôm trước cùng đôi lao đông với Vân, hôm sau đã là học sinh trong lớp. 34 năm làm giáo viên chuyên toán câp 2 nhưng khi vào trại giam, Vân trở thành thây giáo của cả ba môn: toán, tiêng Viêt và tự nhiên xã hôi.

“Lớp học của tôi có 24 học sinh, đô tuôi không đông đêu, hiêu biêt xã hôi cũng khác nhau nên nhân thức vì thê cũng chẳng ai giông ai. Có người thích học nhưng 3 tháng không viêt nôi tên mình; có người không có tâm trí học, cũng có người tiêp thu rât nhanh. Nói chung dạy học trong trại giam khó gâp nhiêu lân so với bên ngoài”, Vân kê.

Dạy người mù chữ bình thường đã vât vả, với những kẻ lâm lôi thì viêc truyên đạt kiên thức cho họ càng khó khăn hơn bởi viêc học chỉ chiêm môt góc rât nhỏ trong đâu họ, nhiêu khi bị những toan tính, so đo che lâp.

Vân bảo ở ngoài đời, hai từ dạy dô có vẻ xa lạ với những người đứng lớp chứ ở trong trại giam, dạy học đúng là vừa dạy, vừa dô trong khi những học sinh đặc biêt ây chẳng đáng đê dô môt chút nào…

Vài tháng môt lân, vợ con lại đèo nhau vào thăm. Quà gia đình gửi vào, có bao nhiêu, Vân chia hêt cho các bạn cùng buông, nhât là những phạm không có người thân thăm nuôi. Ông bảo chỉ ở cạnh, sông gân mới hiêu những người có hoàn cảnh khó khăn, không được người thân đoái hoài, cân được chia sẻ thê nào. Vât chât không quan trọng bằng tình cảm và chỉ cân môt quả cam hay vài hạt lạc rang thôi nhưng chứa đựng tình cảm giữa con người với con người.

Gân 2 năm cải tạo, cái ngày được trở vê với Vân cũng sắp cân kê. Vân bảo nghĩ tới ngày vê là lại lo vì không biêt sẽ giáp mặt người quen thê nào nhưng cũng đành “đên đâu hay đên đó vây”.

Theo Dantri