Chuyên gia: Xung đột Israel – Hamas có thể dễ dàng leo thang thành ‘chiến tranh thế giới thu nhỏ’

Cuộc xung đột Israel – Hamas đã kéo dài một năm, sau khi cuộc đột kích bất ngờ của Hamas vào miền Nam Israel ngày 7/10/2023 châm ngòi vòng xoáy giao tranh đẫm máu nhất giữa người Palestine và lực lượng Israel.

Các chuyên gia lo ngại cuộc xung đột hỗn hợp này có thể leo thang khi ranh giới chiến đấu truyền thống đang dần mờ nhạt.

Xe tăng quân đội Israel được triển khai tại khu vực biên giới với Dải Gaza ở miền bắc Israel ngày 27/5/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh cuộc chiến Israel – Hamas đạt dấu mốc tròn một năm, nhà phân tích chính trị Hossein Askari, giáo sư danh dự tại Đại học George Washington, bình luận: “Các cuộc chiến tranh trước đây ở Trung Đông có thời gian diễn ra ngắn hơn, sự tàn phá về mặt vật chất và số người thiệt mạng cũng ít hơn cuộc chiến hiện tại. Trong cuộc chiến hiện tại, Gaza đã bị phá hủy hoàn toàn”.

Ông nói thêm rằng cuộc xung đột hiện tại không giống với các cuộc chiến tranh khu vực chủ yếu diễn ra giữa các quốc gia với nhau ở các năm 1956, 1967, 1973 hoặc 1982.

Liệt kê số người thiệt mạng trong cuộc xung đột hiện tại, bao gồm khoảng 42.000 người Palestine ở Gaza, ông Askari lo ngại số người chết thực sự có thể lên tới 100.000 người, bao gồm cả những người vẫn bị chôn vùi trong đống đổ nát, mất tích, đang thiếu lương thực hoặc chăm sóc y tế.

Theo thống kê của Israel, vụ tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas ở Gaza đã khiến ít nhất 1.200 người thiệt mạng và hàng trăm người bị thương. Giờ đây, trong bối cảnh xung đột giữa Israel với Hezbollah leo thang từng ngày, số người thiệt mạng ở Liban cũng ngày càng tăng lên.

Ông Askari cảnh báo cuộc chiến hiện nay có thể dễ dàng leo thang thành một cuộc chiến toàn cầu hơn nhiều, nếu Israel tấn công cơ sở hạ tầng của Iran, đặc biệt là các cơ sở dầu mỏ của nước này, sau các cuộc tấn công trả đũa bằng tên lửa của Iran vào các địa điểm quân sự và tình báo trên khắp Israel hồi tuần trước.

Động thái đó có thể thúc đẩy Iran nhắm vào các cơ sở dầu mỏ ở các quốc gia vùng Vịnh – nơi Mỹ hiện diện quân sự.

“Cuộc chiến này có thể biến thành một mớ hỗn độn, một cuộc chiến khu vực toàn diện, nếu không muốn nói là một cuộc chiến tranh thế giới thu nhỏ”, nhà phân tích chính trị cảnh báo.

Em nhỏ tìm đồ đạc còn sót lại trong căn nhà đổ nát sau đợt tấn công của Israel xuống thành phố Rafah, miền Nam Dải Gaza ngày 1/5/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Ông Askari dự đoán ​​cuộc xung đột còn tiếp tục kéo dài khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn làm bất cứ điều gì ông ấy muốn và tiếp tục nhận được sự hậu thuẫn của Mỹ.

Trong khi đó, các học giả đều tin rằng cuộc bầu cử tổng thống sắp tới ở Mỹ khó có thể thay đổi cục diện xung đột theo hướng tốt hơn, và có thể khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

“Tương lai cuộc xung đột không mấy tươi sáng sau thời kỳ nắm quyền của Tổng thống Joe Biden. Nếu bà Kamala Harris thắng cử, bà ấy vẫn sẽ đi theo đường lối của ông Biden dù dường như sẽ có chút đồng cảm hơn. Còn nếu ông Donald Trump giành chiến thắng, các chính sách về cuộc xung đột hiện nay sẽ càng mạnh mẽ hơn”, ông Askari cho hay.

Bình luận về sự thay đổi cục diện của cuộc xung đột hiện đại trong khu vực, như cuộc xung đột Hamas – Israel, ông Furkan Halit Yolcu, chuyên gia an ninh và nhà nghiên cứu tại Viện Trung Đông thuộc Đại học Sakarya, nói: “Từ những năm 1980, đã có một khái niệm mới trong cuộc sống của chúng ta, đó là các tác nhân phi nhà nước. Có các tác nhân phi nhà nước được tổ chức rất tốt, được vũ trang tốt, có chuỗi chỉ huy, có khả năng huy động, có nhân lực và gần như hoạt động như một đội quân quốc gia”.

Còn trước đó, theo ông Yolcu, thế giới dường như chỉ chứng kiến các cuộc chiến tranh giữa các quốc gia, trong đó hai hoặc nhiều quốc gia vùng xung đột, có đụng độ, đột kích biên giới.

“Ngày nay, tình hình nghiêm trọng hơn vì không còn mặt trận chiến tranh nữa. Chiến tranh hiện đã được đô thị hóa. Chiến tranh diễn ra ở các thành phố. Chiến tranh hiện diện trong các tòa nhà mà mọi người từng sống. Tình hình đã trở nên nghiêm trọng hơn”, ông nói.

Khói bốc lên sau cuộc không kích của Israel xuống Tayr Harfa, Liban ngày 24/7/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Hiện nay, Israel đang phải đối mặt với các đối thủ phi nhà nước có tổ chức – như Hamas, Hezbollah và Ansar Allah – được trang bị vũ khí chống tăng hiện đại, hệ thống phòng không và tên lửa tiên tiến, đồng thời nhận được sự hỗ trợ từ “trục kháng chiến” do Iran đứng đầu.

“Mục tiêu rất rõ ràng – Israel đã quyết định tiêu diệt Gaza, tiêu diệt Palestine. Vì vậy, bước tiếp theo là tấn công Jordan, Syria và Liban”, ông Yolcu nói.

Theo vị chuyên gia này, Israel dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Netanyahu sẽ không ngồi xuống đàm phán hoà bình. Điều họ nghĩ đến là ổn định chính trị và áp đặt các điều khoản chính trị, sự sống còn chính trị của họ chỉ đơn giản là dựa vào chính các cuộc chiến.