Chuyên gia nói: Biến thể XE có xu hướng ‘lành’ hơn với con người

Cát Anh22:07 03/04/2022

Theo các chuyên gia y tế, trong bối cảnh các quốc gia nới lỏng biện pháp chống dich, việc xuất hiện các biến thể kết hợp giữa các dòng sẽ phổ biến, tuy nhiên các biển thể mới sẽ ngày càng thuần với con người, độc lực nhẹ hơn.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mới đây cho biết một biến thể mới của SARS-CoV-2 có tên là XE dường như có mức lây nhiễm cao hơn 10% so với biến thể phụ BA.2 của Omicron, dù điều này cần xác nhận thêm.

Biến thể XE được cho là biến thể lai giữa 2 biến thể phụ của Omicron là BA.1 và BA.2, hiện chiếm một tỷ lệ nhỏ trong số các ca trên toàn cầu.

Khả năng lây lan của biến thể mới XE sẽ cao hơn 43% so với Omicron

Chia sẻ với Thanh Niên Online, ngày 3.4 bác sĩ Trương Hữu Khanh, Cố vấn Khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM, Phó chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, cho rằng hiện chưa có bằng chứng cho thấy chủng mới XE có khả năng lây nhanh. Bởi biến thể này được phát hiện ở Anh từ 19.1 nhưng hiện vẫn không phải là biến thể chiếm ưu thế tại quốc gia này.

“Nếu một biến thể có tốc độ lây lan nhanh thì chỉ sau 4 tuần, sẽ lấn át biến thể cũ, trở thành biến thể chiếm ưu thế”, ông Khanh nói.

Do đó, theo ông chưa thể khẳng định biến thể mới XE lây nhanh và nếu bỏ qua yếu tố về tốc độ lây thì ông đánh giá biến thể này có độc lực nhẹ, sẽ ngày càng “thuần” với con người.

Hình ảnh do Viện Nghiên cứu Y tế quốc gia Mỹ cho thấy hình ảnh virus SARS-CoV-2 (màu vàng) trên bề mặt tế bào ở một bệnh nhân Covid-19. Ảnh AFP

Tiến sĩ Bùi Lê Minh, Trưởng ngành Công nghệ Sinh học, Viện Kỹ thuật Công nghệ cao NTT, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành (TP.HCM), cho biết, xu hướng kết hợp các dòng, biến thể SARS-CoV-2 đang xảy ra phổ biến. Do hiện nay nhiều quốc gia đã nới lỏng các biện pháp phòng dịch, việc đi lại giữa các quốc gia đã dễ dàng hơn, cho phép virus tiến hóa trong các điều kiện khác nhau dễ dàng bội nhiễm, đồng thời ở cùng một vật chủ hơn và tái tổ hợp vật chất di truyền.

“Omicron chắc chắn không phải là biến thể kết thúc đại dịch như nhiều người vẫn nghĩ, tuy nhiên khả năng cao là những biến thể ưu thế tiếp theo sẽ ngày càng lành hơn nữa”, tiến sĩ Bùi Lê Minh nhận định.

Phó giáo sư, tiến sĩ Đỗ Văn Dũng, Trưởng Khoa Y tế Công cộng – Trường ĐH Y Dược TP.HCM, cho biết, theo ước tính ban đầu của WHO, biến thể XE (thuộc biến thể Omicron) có khả năng lây lan nhanh nhất trong các biến thể hiện nay (cao hơn các biến thể Omicron cũ khoảng 10%). Tuy nhiên do số liệu còn nhỏ nên cũng cần phải nghiên cứu thêm để xác nhận.

Ở Việt Nam do nhiều người dân đã được tiêm chủng ngừa Covid-19 nên biến thể XE không quá đáng lo ngại vì vẫn chưa có đặc tính lẩn tránh vắc xin.

WHO cho biết XE được xem là một phần của biến thể Omicron, cho đến khi xác định được khác biệt lớn về đặc tính, bao gồm mức độ lây lan và gây bệnh. Hiện biến thể BA.2 vẫn hiện vượt trội tại Anh và ước tính chiếm khoảng 93% số ca.

Theo nghiên cứu của Cơ quan An ninh Y tế Anh (UKHSA), 3 dạng tái tổ hợp mới đang lây lan tại nước này gồm XD, XE và XF, trong đó XD và XF là dạng kết hợp giữa Delta và BA.1.

Tại Việt Nam, hiện chưa có báo cáo ghi nhận ca nhiễm biến thể XE. Các biến thể xuất hiện trong thời gian gần đây phổ biến là biến thể Omicron BA.1, BA.2…

Mỹ cấp phép thuốc uống đầu tiên trị COVID-19

Thuốc paxlovid của Pfizer đã chính thức được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ cấp giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA) để điều trị COVID-19 ở mức độ nhẹ đến trung bình.

Thuốc dùng trong trường hợp nhiễm COVID-19 nhẹ đến trung bình

Theo đó, paxlovid được dùng đường uống để điều trị COVID-19 ở mức độ nhẹ đến trung bình ở người lớn và bệnh nhi từ 12 tuổi trở lên cân nặng ít nhất 40 kg, có kết quả dương tính với xét nghiệm SARS-CoV-2 và những người có nguy cơ cao tiến triển thành COVID-19 nghiêm trọng.

Thuốc paxlovid vừa được Mỹ cấp phép sử dụng khẩn cấp.

Paxlovid chỉ có sẵn theo đơn và nên được bắt đầu điều trị càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán COVID-19 và trong vòng năm ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng.

TS. Patrizia Cavazzoni, Giám đốc Trung tâm Đánh giá và Nghiên cứu Thuốc của FDA cho biết: "Sự cho phép hôm nay giới thiệu phương pháp điều trị đầu tiên cho COVID-19 ở dạng viên uống. Đây là một bước tiến lớn trong cuộc chiến chống lại đại dịch toàn cầu. Sự cho phép này cung cấp một công cụ mới để chống lại COVID-19, khi các biến thể mới xuất hiện và giúp việc tiếp cận dễ dàng hơn với thuốc kháng virus cho những bệnh nhân có nguy cơ cao tiến triển thành COVID-19 nặng".

Paxlovid không được ủy quyền để phòng ngừa trước hoặc sau phơi nhiễm với COVID-19 hoặc để bắt đầu điều trị ở những người cần nhập viện do COVID-19 nghiêm trọng. Paxlovid không thể thay thế cho việc tiêm chủng ở những người được khuyến cáo tiêm chủng COVID-19 và một liều nhắc lại. FDA khuyến cáo người dân tiêm chủng và tiêm nhắc lại nếu đủ điều kiện.

Paxlovid bao gồm nirmatrelvir, ức chế một protein SARS-CoV-2 để ngăn virus nhân lên và ritonavir làm chậm sự phân hủy của nirmatrelvir giúp thuốc tồn tại trong cơ thể lâu hơn và ở nồng độ cao hơn. Paxlovid được dùng dưới dạng ba viên (hai viên nirmatrelvir và một viên ritonavir), uống cùng nhau hai lần mỗi ngày trong năm ngày, tổng cộng là 30 viên. Paxlovid không được phép sử dụng lâu hơn năm ngày liên tục.

Paxlovid được dùng dưới dạng ba viên (hai viên nirmatrelvir và một viên ritonavir), uống cùng nhau.

Việc ban hành EUA khác với sự chấp thuận của FDA. Khi xác định xem có ban hành EUA hay không, FDA đánh giá tổng thể các bằng chứng khoa học có sẵn và cân nhắc mọi rủi ro đã biết hoặc tiềm ẩn với bất kỳ lợi ích tiềm năng hoặc lợi ích nào đã biết của sản phẩm. Dựa trên đánh giá của FDA về toàn bộ bằng chứng khoa học hiện có, cơ quan này đã xác định rằng paxlovid có hiệu quả để điều trị COVID-19 ở mức độ nhẹ đến trung bình. Những lợi ích đã biết và tiềm năng của paxlovid, khi được sử dụng phù hợp với các điều khoản và điều kiện của giấy phép, lớn hơn những rủi ro tiềm ẩn và đã biết của sản phẩm. Không có lựa chọn thay thế thích hợp, được chấp thuận và có sẵn cho paxlovid để điều trị COVID-19.

Dữ liệu chính hỗ trợ EUA này đối với paxlovid là từ EPIC-HR, một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng với giả dược nghiên cứu paxlovid để điều trị cho những người trưởng thành có triệu chứng không nhập viện với chẩn đoán nhiễm SARS-CoV-2. Bệnh nhân là người lớn từ 18 tuổi trở lên với yếu tố nguy cơ được xác định trước để tiến triển thành bệnh nặng hoặc từ 60 tuổi trở lên bất kể tình trạng bệnh mãn tính đã xác định trước.

Tất cả các bệnh nhân chưa được chủng ngừa COVID-19 và trước đó chưa bị nhiễm COVID-19. Kết quả chính được đo lường trong thử nghiệm là tỷ lệ số người phải nhập viện do COVID-19 hoặc tử vong do bất kỳ nguyên nhân nào trong 28 ngày theo dõi.

Paxlovid giảm đáng kể 88% tỷ lệ người mắc bệnh liên quan đến COVID-19 nhập viện hoặc tử vong do bất kỳ nguyên nhân nào so với giả dược ở những bệnh nhân được điều trị trong vòng năm ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng và những người không được điều trị bằng kháng thể đơn dòng trị liệu COVID-19.

Thuốc paxlovid hiệu quả trong điều trị COVID-19

Trong phân tích này, 1.039 bệnh nhân đã được dùng paxlovid, và 1.046 bệnh nhân đã được dùng giả dược và trong số những bệnh nhân này, 0,8% người dùng paxlovid đã phải nhập viện hoặc tử vong trong 28 ngày theo dõi so với 6% bệnh nhân được dùng giả dược. Tính an toàn và hiệu quả của paxlovid để điều trị COVID-19 tiếp tục được đánh giá.

Những lưu ý khi dùng thuốc paxlovid

Các tác dụng phụ có thể xảy ra của paxlovid bao gồm suy giảm vị giác, tiêu chảy, huyết áp cao và đau nhức cơ. Sử dụng paxlovid cùng lúc với một số loại thuốc khác có thể dẫn đến tương tác thuốc đáng kể. Sử dụng paxlovid ở những người bị nhiễm HIV-1 không kiểm soát hoặc chưa được chẩn đoán có thể dẫn đến HIV-1 kháng thuốc.

Ritonavir có thể gây tổn thương gan, vì vậy cần thận trọng khi dùng paxlovid cho những bệnh nhân có bệnh gan từ trước, bất thường men gan hoặc viêm gan.

Do paxlovid hoạt động, một phần bằng cách ức chế một nhóm các enzym phân hủy một số loại thuốc nhất định, nên paxlovid được chống chỉ định với một số loại thuốc phụ thuộc nhiều vào các enzym này để chuyển hóa và nồng độ cao của một số loại thuốc có liên quan đến biến chứng nghiêm trọng và / hoặc đe dọa tính mạng.

Paxlovid không được khuyến cáo ở những bệnh nhân bị suy thận nặng hoặc gan nặng. Ở bệnh nhân suy thận mức độ trung bình, cần giảm liều paxlovid. Bệnh nhân có vấn đề về thận hoặc gan nên thảo luận với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ xem paxlovid có phù hợp với họ hay không.

Theo EUA, các tờ thông tin cung cấp thông tin quan trọng về việc sử dụng paxlovid trong điều trị COVID-19 theo ủy quyền phải được cung cấp cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bệnh nhân và người chăm sóc. Các tờ thông tin này bao gồm hướng dẫn dùng thuốc, tác dụng phụ tiềm ẩn, tương tác thuốc và thông tin về những người có thể kê đơn paxlovid.

Nếu chẳng may bạn là F0, cần làm gì và không nên làm gì? Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19, bất cứ ai cũng có thể trở thành F0 nếu không biết tự bảo vệ, nhất là thời điểm dịch COVID-19 tại Hà Nội đang căng thẳng, mỗi ngày hơn 1000 ca mắc mới. Nếu không may mắc COVID-19, F0 được điều trị tại nhà nên và không nên làm gì? Đâu là những...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Vụ dụ dỗ người dân tu tập mê tín: Một bị hại phải bán 3 căn nhà ở Hà Nội01:02

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Cứng khớp buổi sáng và cách phòng hiệu quả

08:46:49 27/02/2025

Đây là hiện tượng tự nhiên của quá trình lão hóa. Tuổi tác càng cao thì sự lão hóa và thay đổi sinh lý làm giảm sản xuất hoạt dịch bôi trơn khớp, khiến lớp sụn khớp khô và cơ gân kém linh hoạt, dẫn đến cứng khớp buổi sáng.

Ăn ớt chuông hằng ngày có lợi ích gì cho sức khỏe?

08:42:46 27/02/2025

Ớt chuông có nhiều màu sắc khác nhau, bao gồm xanh lá cây, vàng, cam và đỏ. Ớt xanh được hái khỏi cây sớm nên ít ngọt nhất. Ớt đỏ ở trên cây lâu nhất vì vậy ớt chuông đỏ ngọt nhất.

'Vượt ngàn chông gai' đưa robot AI mổ não hiện đại nhất về Việt Nam

08:39:19 27/02/2025

Tôi hiểu ra, mổ não cần có sự hỗ trợ của AI là xu hướng tất yếu. Nó cho ta thấy hình ảnh từ mờ ảo, đến sắc nét, rất chi tiết từng bó dẫn truyền thần kinh. AI có thể định danh chính xác được 80-90% các tổn thương.

Thói quen buổi sáng khiến bạn khó giảm cân

08:36:49 27/02/2025

Cortisol cũng kích thích giải phóng ghrelin, một loại hormone cũng ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn, dẫn đến tăng lượng calo nạp vào. Không những thế, cortisol thúc đẩy quá trình chuyển đổi glucose thành chất béo, đặc biệt là ở vùng bụng.

Chế độ ăn cho người mắc Hội chứng Reye

08:34:20 27/02/2025

Hội chứng Reye là một bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, có thể gây tổn thương não và gan ở trẻ em và thanh thiếu niên. Bệnh thường xảy ra sau khi trẻ bị nhiễm virus, chẳng hạn như cúm hoặc thủy đậu và có liên quan đến việc sử dụng aspir...

Ghi dấu ấn trong lĩnh vực y tế chuyên sâu

08:31:57 27/02/2025

BV Truyền máu - Huyết học cũng ghi danh là BV công lập đầu tiên tại Việt Nam đạt chứng nhận JCI (Joint Commission International) - một trong những tiêu chuẩn uy tín hàng đầu về an toàn và chất lượng y tế trên thế giới.

Hành động ngay để giảm ô nhiễm không khí

08:29:03 27/02/2025

Theo các chuyên gia, với tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng như hiện nay, chúng ta cần phải có hành động ngay lập tức và thật sự quyết liệt để cải thiện tình hình.

Uống trà có thể giúp người sử dụng giảm hấp thụ các kim loại nặng

10:25:41 26/02/2025

Trong trường hợp trà túi lọc, chất liệu túi trà cũng đóng vai trò quan trọng. Các nhà khoa học đánh giá, túi trà cellulose rỗng có khả năng làm giảm nồng độ ion chì, trong khi túi làm từ chất liệu bông và nylon thì không.

Những điều bạn ít biết về tác dụng tuyệt vời của vỏ chanh

08:05:35 26/02/2025

Trong vỏ chanh có 22 hợp chất có tác dụng chống ung thư, điển hình là: Salvestrol Q40 và Limonene - 2 hợp chất kháng ung thư hiệu quả có nguồn gốc tự nhiên.

Viêm phổi cấp do đâu, có nguy hiểm không?

07:44:23 26/02/2025

Để việc điều trị hiệu quả thì bệnh nhân cần đến cơ sở y tế uy tín khám và điều trị sớm, tránh tự ý mua thuốc về điều trị. Trong quá trình điều trị, đặc biệt là ở trẻ em thì cha mẹ không nên tự ý cho trẻ uống kháng sinh khi không có chỉ ...

6 loại trà thần kỳ giúp bạn chìm vào giấc ngủ nhanh chóng

07:41:52 26/02/2025

Nó có khả năng điều chỉnh sự cân bằng nội tiết tố và giảm căng thẳng, cả hai đều góp phần cản trở giấc ngủ ngon. Điều này sẽ làm giảm thời gian thức và tăng thời gian ngủ sâu. Nên uống trà nhân sâm vào buổi tối để thư giãn và ngủ ngon.

Uống tối đa bao nhiêu ly cà phê để bảo vệ da?

07:37:12 26/02/2025

Việc từ bỏ một số thói quen để có làn da đẹp hơn thường gắn liền với đường, sữa, rượu hoặc thậm chí là gluten. Tuy nhiên, gần đây, cà phê cũng được đưa vào danh sách cần hạn chế. Vậy uống cà phê thực sự có hại cho làn da hay không?