Chuyên gia Nga đánh giá chuyến thăm Trung Đông của Tổng thống Mỹ Biden
Báo Vedomosti (Nga) ngày 18/7 dẫn bình luận của các chuyên gia cho rằng chuyến thăm Trung Đông của Biden không thành công.
Tổng thống Mỹ Biden tham dự Hội nghị thượng đỉnh về an ninh và phát triển Jeddah (GCC 3) ở Trung Đông. Ảnh: AFP
Sau chuyến thăm Israel và Saudi Arabia từ ngày 13-16/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố Washington sẽ tiếp tục thực hiện chính sách tích cực trong khu vực. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Mỹ đã không thành công trong việc tạo ra một hệ thống an ninh khu vực chung cho các nước Arab và Israel nhằm đối phó với Iran. Những nỗ lực của ông Biden thuyết phục Saudi Arabia tăng sản lượng dầu cũng thất bại.
Phó Tổng Giám đốc Viện Năng lượng Quốc gia Nga Alexander Frolov nêu rõ những gì Nhà Trắng tìm cách trình bày chuyến thăm như một thành công thực sự lại chứng minh rằng chuyến công du Trung Đông của ông Biden là một thất bại. Không có sự gia tăng đáng kể nào về sản lượng dầu. Theo chuyên gia này, số liệu sản xuất dầu hiện tại cho thấy các nước Trung Đông không có ý định làm theo phương Tây hoặc giúp Mỹ giải quyết các vấn đề năng lượng.
Ông Frolov cũng nhắc lại rằng chuyến thăm của Tổng thống Biden thường chỉ củng cố các thỏa thuận đã được ký kết. Điều đó cho thấy, các cuộc đàm phán trước đó giữa Washington và Riyadh về việc thúc đẩy sản xuất dầu đã không thành công và chuyến thăm này chỉ khẳng định xu hướng đó.
Video đang HOT
Chuyên gia Frolov nói thêm rằng khả năng Saudi Arabia nhượng bộ Mỹ và vi phạm các thỏa thuận trước đó về giảm sản lượng dầu trong khuôn khổ OPEC là rất nhỏ. Một động thái như vậy sẽ dẫn đến một cuộc chiến giá cả và giá năng lượng sẽ lao dốc. Điều này hoàn toàn không có lợi đối với Saudi Arabia, vì vậy sản lượng dầu chỉ có thể được tăng lên nếu Mỹ sử dụng một số đòn bẩy đặc biệt để gây áp lực lên Riyadh.
Trong khi đó, Tổng Giám đốc Hội đồng Các vấn đề Quốc tế Nga Andrey Kortunov nhận định, về mặt chiến lược, ảnh hưởng của Mỹ ở Trung Đông sẽ dần suy giảm. Theo quan điểm của ông Kortunov, chuyến thăm của ông Biden không hẳn là một thất bại, nhưng nó vẫn chưa giải quyết được bất kỳ vấn đề quan trọng nào trong quan hệ giữa Washington và thế giới Arab.
Ông Kortunov lưu ý rằng các chế độ quân chủ vùng Vịnh Ba Tư vẫn nghi ngờ về việc Trung Đông là ưu tiên của Mỹ trong lĩnh vực an ninh. Điều đó cho thấy mối quan hệ hợp tác giữa Saudia Arabia và Israel vẫn tiếp tục bất chấp các cuộc đàm phán thất bại về một khối phòng thủ chung trong khu vực.
Một cách gián tiếp, chính Mỹ đã cản trở sự thống nhất của các quốc gia Arab và Israel trong chương trình nghị sự nhằm vào Iran vì lòng tin của họ bị suy giảm khi chính quyền Washington tổ chức các cuộc đàm phán với Iran về việc quay trở lại thỏa thuận hạt nhân đa phương ký năm 2015 có tên “Kế hoạch hành động chung toàn diện”.
Do đó, Saudi Arabia, giống như những người chơi quan trọng khác ở Trung Đông, sẽ tiếp tục tìm kiếm sự cân bằng giữa Trung Quốc, Nga và Mỹ. Các quốc gia Trung Đông sẽ nhượng bộ Mỹ nhưng không phải lúc nào Washington cũng có thể thúc đẩy các lợi ích của mình.
Chuyên gia Kortunov nhấn mạnh rằng các cuộc tham vấn giữa Mỹ và Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) về việc áp dụng các biện pháp trừng phạt với Nga là minh chứng cho nhận định trên. UAE đã thông qua lập trường trung lập liên quan đến các sự kiện ở Ukraine và không tham gia các biện pháp trừng phạt chống Nga.
Đã đến lúc Mỹ thúc đẩy ngoại giao chấm dứt xung đột ở Ukraine?
Với bế tắc, tổn thất kéo dài ở phía trước, những tác động tiêu cực của cuộc xung đột Nga - Ukraine đối với toàn thế giới sẽ tiếp tục gia tăng.
Xung đột Nga - Ukraine càng kéo dài, tổn thất của các bên liên quan càng lớn. Ảnh: AP
Theo nhận định mới đây của ông Mark Hannah, giảng viên tại Đại học New York, thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ và thành viên của Dự án An ninh Quốc gia Truman, hai tháng sau khi Ukraine đẩy lùi các lực lượng Nga khỏi Kiev, cuộc xung đột đang diễn ra theo một hướng khác.
Ông Hannah cho rằng Nga đang củng cố lợi ích của mình ở Donbass và hai bên vẫn chịu tổn thất về sinh mạng hàng ngày. Mặc dù Kiev được phương Tây cung cấp vũ khí hạng nặng nhưng Nga vẫn vượt trội so với Ukraine về pháo binh. Cuộc xung đột tiếp tục có diễn biến khó đoán định, nhưng rõ ràng thời gian không đứng về phía Ukraine.
Vì vậy, đây là thời điểm để thúc đẩy các chính sách ngoại giao tích cực về Ukraine. Trong khi các hội nghị thượng đỉnh G7 và NATO cùng cuộc họp ngoại trưởng G20 gần đây là những cơ hội quan trọng để khởi động lại tiến trình hòa bình, thay vào đó Mỹ và các nước phương Tây chỉ thảo luận về việc làm thế nào để hạn chế xuất khẩu dầu của Moskva và tiếp tục "làm suy yếu" quân đội Nga.
Mặc dù vậy, vẫn còn thời gian và đòn bẩy để đạt được một thỏa hiệp ngoại giao. Các bên sẽ đều chịu tổn thất nặng nề nếu cuộc chiến leo thang thành một cuộc đối đầu rộng lớn hơn giữa NATO và Nga. Đặc biệt các nước NATO, trong đó có Mỹ, sẽ có rất nhiều thứ để mất nếu sự leo thang này trở thành hạt nhân.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo phương Tây cũng đang phải đối mặt với thực tế và áp lực chính trị ngày càng tăng ở trong nước để nhanh chóng kết thúc cuộc xung đột này. Giá khí đốt đã tăng trên toàn cầu và tại Đức, nước này đã tuyên bố về một "cuộc khủng hoảng khí đốt", thậm chí có thể sẽ phải điều tiết khi Nga cắt giảm xuất khẩu sang Tây Âu. Vấn đề này sẽ chỉ trở nên rõ ràng hơn khi mùa Đông đến gần.
Một cuộc thăm dò mới do tổ chức Eurasia Group Foundation thực hiện, cho thấy phản ứng của Mỹ đối với cuộc xung đột ở Ukraine có sự ủng hộ rộng rãi của quốc tế nhưng điều này chủ yếu là vì Washington đã tránh được một cuộc đối đầu trực tiếp với Moskva. Khi được hỏi về các mục tiêu quan trọng nhất của Mỹ, tránh một cuộc chiến tranh giữa Nga và Mỹ và ngăn chặn thiệt hại cho người Ukraine là hai câu trả lời thường được lựa chọn nhất. Một sự thỏa hiệp ngoại giao sẽ đảm bảo tốt hơn cho sự thành công của hai mục tiêu phổ biến này.
Việc thúc đẩy ngoại giao cũng phù hợp với cam kết của Tổng thống Biden trong việc kiềm chế leo thang. Ông Biden nhiều lần cam kết hạn chế sự can thiệp của Mỹ đối với cuộc xung đột, gần đây đã yêu cầu Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin hạn chế tuyên bố của họ về việc làm suy yếu Nga bằng cuộc chiến ủy nhiệm.
Có rất ít bằng chứng cho thấy Ukraine có thể đạt được các điều khoản tốt hơn thông qua một cuộc chiến tranh ủy nhiệm kéo dài. Các nhà phân tích nghi ngờ khả năng tái kiểm soát các vùng lãnh thổ đòi độc lập của Ukraine - một vấn đề mà việc tăng các chuyến hàng viện trợ vũ khí cũng sẽ không giải quyết được. Nếu không có sự can thiệp toàn diện của Mỹ hoặc các cường quốc châu Âu, thật xa vời khi nghĩ rằng phương Tây sẽ buộc Nga phải lùi bước.
Vậy điều gì nên được thực hiện? Theo ông Hannah, Mỹ cần mở một kênh ngoại giao với Nga để hiểu rõ hơn những vấn đề nào có thể thỏa hiệp mà các bên có thể chấp nhận được. Ngay trước cuộc xung đột, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman đã chỉ ra "sự ủng hộ có thể có" đối với một cách tiếp cận trong đó Ukraine sẽ cam kết trung lập về quân sự và từ bỏ nỗ lực trở thành thành viên NATO. Nếu điều này ngăn chặn được sự thống khổ của của những người Ukraine, tại sao Mỹ không khuyến khích Ukraine "đặt điều đó trở lại bàn cân" lúc này? Với tình hình đất nước hiện tại, Ukraine dù sao vẫn còn lâu mới đáp ứng được các tiêu chí dân chủ của tư cách thành viên NATO.
Theo chuyên gia này, Tổng thống Biden đã nhiều lần bày tỏ rằng có những giới hạn đối với sự trợ giúp của Mỹ. Rất hiếm khi một cuộc xung đột kết thúc trong thất bại toàn diện, và việc hy vọng Moskva sẽ rút lui hoàn toàn là điều không thực tế. Do đó, chính sách của Mỹ hiện cần phải thay đổi để thích nghi với thực tế này và lên kế hoạch cho những tháng tới khi sự chia rẽ sâu sắc trong liên minh phương Tây đang có xu hướng gia tăng. Trong một cuộc chiến tranh tiêu hao, Ukraine có thể sẽ "mất nhiều chỗ dựa hơn nữa".
Mỹ và Israel bất đồng về cách giải quyết chương trình hạt nhân của Iran Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Israel Yair Lapid nhất trí rằng chương trình hạt nhân của Iran phải bị chặn lại, nhưng khác nhau về cách thực hiện. Tổng thống Israel Isaac Herzog (thứ hai bên phải) và Thủ tướng Israel Yair Lapid (giữa) cùng Tổng thống Mỹ Biden tại sân bay Ben Gurion. Ảnh: AFP Tổng thống Mỹ Joe...