Chuyên gia bác cáo buộc bị Mỹ ép ủng hộ thuyết nCoV rò rỉ

Chủ tịch Ủy ban Covid-19 của tạp chí y học Lancet nói ông ủng hộ giả thuyết nCoV rò rỉ từ phòng thí nghiệm không phải do sức ép của Mỹ.

Jeffrey Sachs, giáo sư kinh tế học tại Đại học Columbia ở New York, là chủ tịch Ủy ban Covid-19, sáng kiến nghiên cứu liên ngành về đại dịch được tạp chí y học Lancet hậu thuẫn. Trong bài viết ngày 22/6 trên Project Syndicate, ông kêu gọi cộng đồng quốc tế dành sự quan tâm cho cả hai giả thuyết về nguồn gốc Covid-19: lây nhiễm xảy ra tự nhiên từ động vật sang người, hoặc mối liên hệ giữa nCoV và nghiên cứu các chủng virus corona.

“Cả hai giả thuyết dẫn đến hai hướng lo ngại và biện pháp chính sách khác nhau. Chúng ta cần tập trung cho cả hai giả thuyết này”, ông viết.

Trong cuộc họp báo hôm 28/6 ở Bắc Kinh, phóng viên của Global Times, tờ báo thuộc Peoples Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, đặt câu hỏi về tuyên bố cho rằng các nhà khoa học trong Ủy ban Covid-19 như Sachs đã bị gây sức ép để ủng hộ giả thuyết nCoV bắt nguồn từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân trả lời rằng ông đã “lưu ý vấn đề này”, đồng thời cáo buộc phía gây sức ép với các nhà khoa học trên chính là Mỹ.

Viện Virus học Vũ Hán tại tỉnh Hồ Bắc. Ảnh: AFP.

“Điều này một lần nữa cho thấy Mỹ một mặt tuyên bố muốn truy tìm nguồn gốc dịch bệnh dựa trên khoa học, nhưng trên thực tế đang lấy cớ dịch bệnh để thao túng chính trị”, ông nói, cáo buộc Mỹ “ép các nhà khoa học cúi đầu trước bá quyền, bắt nạt và cưỡng ép”.

Tuy nhiên, Sachs sau đó lên tiếng khẳng định ông không chịu bất kỳ sức ép nào trong quá trình làm việc tại Ủy ban Covid-19 của Lancet. “Dĩ nhiên có tranh luận và thảo luận nội bộ, nhưng không có bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài”, ông nhấn mạnh.

Sachs lưu ý ông thường xuyên chỉ trích chính phủ Mỹ lạm dụng luận điệu bài xích Trung Quốc quá mức trong những năm qua. Vào tháng 4, ông còn đăng một bài viết phản pháo cách Mỹ nhận định vấn đề Tân Cương tại Trung Quốc.

Nhà kinh tế học Jeffrey Sachs trong một cuộc phỏng vấn với vào năm 2016. Ảnh: Reuters.

Sachs nhấn mạnh quan điểm cá nhân của ông về nguồn gốc Covid-19 hoàn toàn phù hợp với những thảo luận thời gian qua trong cộng đồng nghiên cứu. “Tôi cho rằng giả thuyết lây nhiễm từ tự nhiên và từ các nghiên cứu đều xứng đáng được điều tra độc lập và khách quan”, ông nói.

Ngày 30/3, các chuyên gia Trung Quốc và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố báo cáo khẳng định giả thuyết nCoV rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Vũ Hán là “cực kỳ khó xảy ra”. Dù vậy, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus thừa nhận vẫn còn nhiều ẩn số cần được làm rõ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 5 yêu cầu cộng đồng tình báo Mỹ thu thập bằng chứng trong vòng ba tháng và hoàn tất báo cáo về giả thuyết nCoV bắt nguồn từ phòng thí nghiệm Trung Quốc hay lây từ động vật sang người.

Trước đó hai tuần, 18 nhà nghiên cứu hàng đầu về virus học, trong đó có một số chuyên gia từng làm việc ở Vũ Hán, cũng đề nghị thế giới nghiêm túc nhìn nhận giả thuyết phòng thí nghiệm và điều tra kỹ lưỡng hơn.