Chuyện gì sẽ xảy ra nếu các nước giàu dầu thô cạn tiề.n?
Hè năm 2014, giá dầu chao đảo. Dầu Brent từ hơn 110 USD/thùng giờ chỉ còn khoảng 48 USD/thùng. Năng lượng rẻ là tin tốt đối với người tiêu dùng, nhưng là bài toán ngân sách đau đầu với các quốc gia sản xuất ‘vàng đen’.
Nhà máy lọc dầu – Ảnh: Shutterstock
Vài nước trên thế giới, chẳng hạn như Na Uy, đã dùng số tiề.n có được từ xuất khẩu dầu để trữ một lượng lớn tài sản. Nhiều nước khác thì phụ thuộc nặng nề vào dầu mỏ để cân bằng ngân sách tài chính. Với mức giá dầu hiện nay, các nước nói trên rơi vào thời gian khó khăn để cân bằng ngân sách quốc gia, theo trang Business Insider.
Dưới đây là biểu đồ mà nhà phân tích Michael Hseuh thuộc Ngân hàng Deutsche Bank đưa ra, cho thấy mức giá dầu thô giúp một số nước xuất khẩu dầu chính có thể hòa vốn tài khóa (kiếm được lại số tiề.n đã chi).
Mức giá dầu là điểm hòa vốn cho ngân sách một số nước sản xuất dầu chính (đơn vị tính USD/thùng) – Ảnh: Business Insider
Theo biểu đồ trên, trừ ba nước Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Kuwait và Qatar, tất cả các quốc gia còn lại đều cần giá dầu trên 100 USD/thùng để hòa vốn. Giá dầu thấp thậm chí còn có thể là thảm họa với vài nước.
Lấy Venezuela làm ví dụ. Dầu thô chiếm 95% kim ngạch xuất khẩu của nước này và đóng góp đến hơn một nửa GDP. Venezuela hiện đang chìm sâu trong lạm phát và đứng bên bờ vực v.ỡ n.ợ.
Video đang HOT
Các nước khác đã và đang thận trọng hơn với tiề.n của họ, có bộ đệm trong hình thức quỹ đầu tư quốc gia (SWF). SWF là những quỹ đầu tư do nhà nước quản lý, đổ tiề.n và.o cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản, kim loại quý và các khoản đầu tư khác.
Tính đến tháng 3.2015, các quỹ đầu tư quốc gia trên thế giới nắm giữ 7.100 tỉ USD tài sản, theo số liệu từ Sovereign Wealth Fund Institute. Trong số này, 4.290 tỉ USD là khoản tiề.n có nguồn gốc ở các nước phụ thuộc vào doanh thu từ dầu mỏ và khí đốt.
Năm trong số các SWF lớn nhất thế giới phụ thuộc vào khoản thu năng lượng để chi trả cho 45% toàn bộ tài sản mà toàn bộ các SWF nắm giữ. Đó là các quỹ đầu tư quốc gia của Na Uy, Ả Rập Xê Út, Kuwait, Qatar và UAE.
Quốc gia duy nhất có khả năng cân đối ngân sách trong tình hình giá dầu hiện nay là Na Uy. Nước này ước tính cần khoảng 40 USD cho mỗi thùng dầu để có thể hòa vốn. Quỹ đầu tư quốc gia của Na Uy bằng 200% GDP hằng năm của nước này, cung cấp một bộ đệm khá lớn cho đất nước trước biến động giá dầu.
Tuy vậy, quốc gia Bắc Âu cũng đang lên kế hoạch để lần đầu tiên dùng tiề.n từ quỹ vào năm sau, trước 20 năm so với dự tính. Ngoài chuyện cắt giảm thuế, ngân sách năm 2016 bao gồm kế hoạch chi tiêu 25,2 tỉ USD từ các quỹ dầu mỏ, hay khoảng 2,8% từ tổng giá trị quỹ. Đây vẫn còn là con số thấp hơn so với mức tăng trưởng trung bình hằng năm 3,8% của quỹ.
Các nước sản xuất dầu thô chủ chốt khác không có được sự thoải mái như Na Uy. Thị trường buộc họ phải bán dầu và chịu lỗ. Một biện pháp để giảm nhẹ hao tổn hiện nay là cắt giảm chi phí vốn.
Hãng xếp hạng tín dụng Fitch ước tính điểm giá dầu hòa vốn tài khóa cho Ả Rập Xê Út có thể giảm xuống còn 31 USD/thùng nếu không có một đồng chi phí đầu tư nào được chi trong năm 2014. Giả sử với điểm hòa vốn là 106 USD/thùng dầu thô, biện pháp quyết liệt trên vẫn không thể giúp ích cho ngân sách Ả Rập Xê Út .
Một cách khác dành cho các nước đang chật vật với ngân sách, đó là lấy bớt tiề.n từ quỹ đầu tư của họ. Biện pháp này có thể bao gồm việc thanh lý một số tài sản. Với hơn một nửa của con số 7.000 tỉ USD tài sản được quản lý bởi các quỹ SWF gắn trực tiếp với doanh thu năng lượng, biện pháp này có thể gây ra đợt chấn động với các thị trường toàn cầu.
Xem xét SWF của Na Uy vào thời điểm tháng 9.2015: đầu tư 60% vào cổ phiếu (trong đó có 36% cổ phiếu Mỹ), 37% vào thu nhập cố định và 3% vào bất động sản. SWF của UAE đầu tư khoảng 35-50% vào tài sản Bắc Mỹ, 20-35% vào tài sản châu Âu, 10-20% vào châu Á và 15-25% vào các thị trường mới nổi. Nếu các SWF như trên bị buộc phải bán bớt tài sản, một làn sóng bán tài sản cũng sẽ lan rộng ra thế giới.
Thu Thảo
Theo Thanhnien
Nhiều loại dầu rẻ nhất thế giới đã về quanh 20 USD/thùng
Dầu thô Mexico đã có giá dưới 28 USD/thùng, Iraq đang bán mỗi thùng dầu với giá 25 USD cho các nước châu Á và ở phía tây Canada, các nhà sản xuất đã và đang chật vật vì con số 22 USD/thùng dầu.
Nhiều loại dầu trên thế giới đều đã về quanh 20 USD/thùng - Ảnh: Reuters
Theo Bloomberg, khi chuẩn giá dầu WTI ở Mỹ rơi về mức 35 USD/thùng, một số nhà sản xuất dầu thô trên thế giới đã phải chịu sống chung với mức giá thực tế còn thấp hơn nhiều.
Nhiều loại dầu thô Mexico đã có giá dưới 28 USD/thùng, mức thấp nhất trong 11 năm qua, theo dữ liệu của Bloomberg. Iraq thì đang cung cấp nhiều loại dầu khác nhau cho các khách hàng của nước này ở châu Á với giá khoảng 25 USD/thùng. Ở phía tây Canada, một số nhà sản xuất đang bán dầu với giá dưới 22 USD/thùng.
"Hơn một phần ba sản lượng dầu toàn cầu đang không kinh tế với mức giá này. Các nhà sản xuất Canada có thể gặp khó trong việc trang trải chi phí hoạt động của họ", Ehsan Ul-Haq, chuyên gia tư vấn cao cấp tại KBC Advanced Technologies, nhận định.
Vì dư cung, giá dầu thế giới đã giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009. Các chuẩn giá dầu WTI và Brent giao dịch quanh mốc 30 USD đại diện cho loại dầu nhẹ và ít lưu huỳnh, loại được định giá cao hơn vì dễ dàng lọc. Một số nhà sản xuất cung cấp dầu đặc hơn, đen hơn và chứa nhiều lưu huỳnh hơn thì phải chịu thiệt hại nặng hơn khi giá cả đã ở tầm 20 USD/thùng.
Giá cả một số loại dầu trên thế giới đã về dưới 30 USD/thùng, xuống mức thấp nhất trong vòng một thập niên qua (đơn vị tính: USD/thùng) - Ảnh: Bloomberg
Giá dầu Mexican Mix đã giảm 73% trong 18 tháng, xuống còn 27,74 USD/thùng vào ngày 11.12, mức thấp nhất kể từ năm 2004. Venezuela đang phải chịu mức giá thấp tương tự. Western Canada Select, dầu nặng và chứa nhiều lưu huỳnh, đã giảm 75% xuống còn 21,37 USD/thùng, mức đáy 8 năm. Nhiều loại dầu khác như Oriente của Ecuador, Arab Heavy của Ả Rập Xê Út, Basrah Heavy của Iraq cũng đã giao dịch dưới 30 USD mỗi thùng.
Bitumen - về kỹ thuật thì không phải là dầu thô nhưng là loại dầu nhớt đen nặng bao gồm cát nhựa đường, đất sét, cát và nước - đang có giá 13 USD/thùng, giảm 80% kể từ tháng 6.2014. Dầu thô loại này đang bán với mức giá thấp trên thế giới vì để xử lý chúng, "các nhà máy lọc dầu phải đầu tư vào cơ sở vật chất rất đắt tiề.n", ông Ul-Haq nói.
"Đa số các nơi trên thế giới, rất nhiều nhà sản xuất không có được giá dầu Brent và giá dầu WTI. Đây là một tình huống thực sự rất khó khăn và đối với nhiều nhà sản xuất thì không thể tiếp tục trong thời gian dài", nhà phân tích Torbjoern Kjus, thuộc DNB ASA ở Oslo (Na Uy) cho biết.
Ngay cả dầu từ Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), nhóm nước cung cấp 40% dầu thô thế giới, cũng đang giao dịch ở mức dưới hai chuẩn giá dầu. Giá giao dịch của 12 loại dầu thô sản xuất bởi OPEC đứng ở mốc 33,76 USD/thùng hôm 14.12, thấp nhất trong 7 năm qua. Trớ trêu thay, những nước bán hàng với giá thấp nhất lại có nhiều động lực hơn để bơm dầu, khiến nguồn cung tiếp tục gây áp lực lên giá cả.
"Rất nhiều nhà sản xuất có thể muốn bán càng nhiều càng tốt với giá cả hiện nay", hơn là mức giá có thể thấp hơn nữa trong vài tuần tới, chuyên gia Abhishek Deshpande tại Natixis giải thích. Giám đốc tài chính Christophe Salmon của Trafigura, hãng kinh doanh dầu độc lập lớn thứ ba thế giới, thì cho biết: "Tôi không nghĩ rằng chúng ta đã chạm đến điểm đáy trong chu kỳ giá cả".
Thu Thảo
Theo Thanhnien
Những sự thật thú vị về kinh tế Ả Rập Xê Út Dự trữ dầu mỏ "khủng" đủ cho hơn 4,7 triệu hồ bơi chuẩn Olympic và đang xây tòa nhà cao nhất thế giới là hai nét thú vị về Ả Rập Xê Út, quốc gia "anh cả" trong Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). Một người đàn ông đang trượt cát tại sa mạc gần vùng Tabuk - Ảnh: Reuters...