Chuyến đi khó khăn của bà Clinton

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton ngày 4.9 đến Trung Quốc giữa lúc 2 bên đang bất đồng về vấn đề biển Đông.

Theo dự kiến, bà Clinton sẽ hội đàm với Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Phó chủ tịch Tập Cận Bình vào hôm nay (5.9). Reuters dẫn lời giới phân tích đánh giá chuyến thăm lần này là một thử thách cho tài ngoại giao của bà Clinton. Ngoại trưởng Mỹ phải truyền tải thông điệp rằng Trung Quốc “đừng nên làm quá” trong vấn đề biển Đông, đồng thời không làm tổn hại thêm quan hệ vốn đã không êm đẹp hoàn toàn giữa 2 nước. Hiện Mỹ vẫn cần sự đồng thuận của Trung Quốc về các vấn đề chủ chốt khác như bán đảo Triều Tiên, Iran, Syria…

Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì tiếp đón bà Clinton tại Bắc Kinh – Ảnh: AFP

Trước khi đến Bắc Kinh, Ngoại trưởng Clinton đã ghé Indonesia và hội đàm với người đồng cấp nước chủ nhà Marty Natalegawa cũng như Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan. AFP dẫn lời bà Clinton khẳng định Mỹ cam kết hỗ trợ ASEAN hướng tới một cộng đồng chung và giữ vai trò quan trọng nhất trong việc bảo đảm, thúc đẩy hòa bình, an ninh, dân chủ và thịnh vượng ở Đông Nam Á.

Ngoại trưởng Mỹ cũng kêu gọi ASEAN thắt chặt đoàn kết trong khối, nhanh chóng đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông để cùng giải quyết tranh chấp với Trung Quốc một cách hòa bình.

Ngoài ra, bà Clinton bày tỏ sẽ có đột phá về vấn đề tranh chấp tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á vào tháng 11 và tuyên bố: “Mỹ tin rằng không bên nào có quyền ép buộc hay dọa dẫm, làm tăng thêm căng thẳng trong tranh chấp chủ quyền”.

Giới quan sát cho rằng phát biểu này nhằm ngầm bày tỏ lo ngại trước việc Trung Quốc ngang nhiên thành lập cái gọi là “TP.Tam Sa” và cho đồn trú quân sự tại Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

Tuy nhiên, do Trung Quốc cũng nằm trong lịch trình công du lần này nên Ngoại trưởng Mỹ đã không chỉ trích đích danh. Hôm qua, AFP dẫn lời giới chức Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin hoan nghênh các tuyên bố của bà Clinton. Chuyên gia Mark Valencia thì nhận định với Reuters: “Mỹ đang đứng về phía ASEAN do tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc thiếu căn cứ”.

Ngược lại, giới truyền thông Trung Quốc ngày 4.9 “chào đón” Ngoại trưởng Mỹ bằng những lời lẽ tiêu cực. Nhân Dân nhật báo giật tít: ASEAN nên ngừng lôi kéo người ngoài vào vấn đề biển Đông, trong khi Hoàn Cầu thời báo cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ “khoét sâu nghi ngờ giữa 2 nước, ngăn cản sự trỗi dậy của Trung Quốc”, và rằng “nhiều người Trung Quốc chẳng hề ưa bà Hillary Clinton”. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hồng Lỗi thì tuyên bố “những nước ngoài khu vực nên tôn trọng sự lựa chọn của các bên liên quan đến vấn đề biển Đông”.

Mỹ lập đồn tiền tiêu ở Philippines

Ngày 4.9, Kyodo News dẫn lời một quan chức quân đội cấp cao của Philippines cho biết Lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ sẽ lập một “đồn chỉ huy tiền tiêu” trên đảo Palawan, hướng mặt ra biển Đông. Quan chức trên nói: “Khoảng 50-60 lính thủy đánh bộ Mỹ sẽ đồn trú tại một doanh trại của lính thủy đánh bộ Philippines ở thị trấn Samariniana, tây nam Palawan, coi đó là một sở chỉ huy tiền tiêu ở khu vực này”.

Theo đó, đường băng 1,1 km bên trong khu đồn trú sẽ được kéo dài thành 2,4 km từ đầu tháng 9 để phục vụ máy bay vận tải quân sự cỡ lớn của Mỹ. Theo ông, ngoài Samariniana, quân đội Mỹ cũng sẽ xem xét phát triển các căn cứ hoạt động chung ở các khu vực khác trên đảo Palawan.

Cùng ngày, Reuters đưa tin Trung Quốc công bố khoản vay ưu đãi 500 triệu USD cho Campuchia kèm theo lời cảm ơn Phnom Penh của Thủ tướng Ôn Gia Bảo về vai trò “đẩy mạnh quan hệ ASEAN – Bắc Kinh”

Theo TNO.