Chuyện chưa kể về tòa tháp và “động tiên” bên hồ Hoàn Kiếm

Mai Hoàng Minh06:18 18/02/2013

Lặng lẽ bên bờ hồ Hoàn Kiếm, bấy lâu nay ngọn tháp Hòa Phong đã nhuốm màu rêu phong, không còn mấy ai biết rằng đó là dấu tích của ngôi chùa lớn nhất thế kỷ 19.

Tháp Hòa Phong của thế kỷ 19 (Ảnh tư liệu)

Ngọn tháp cổ cuối cùng

Với những người dân Hà Thành, hình ảnh một ngôi tháp rêu phong, cổ kính nằm trên đường Đinh Tiên Hoàng dường như đã trở nên quá quen thuôc. Ngôi tháp như một điểm nhấn cổ kính giữa lòng Hà Nội hoa lệ. Hầu hết không chỉ người Hà Nội mà những người khách tới hồ Hoàn Kiếm du lịch đều nghĩ rằng ngôi tháp thuộc quần thể Tháp Rùa – Hồ Gươm. Nhưng ít ai biết đó là một trong những công trình kiến trúc nghệ thuật còn sót lại của quần thể chùa Báo Ân được xây dựng cách đây hàng trăm năm.

Ngọn tháp cổ rêu phong nằm lặng lẽ bên bờ hồ Hoàn Kiếm

Chùa có tên là Báo Ân được xây dựng vào khoảng năm 1842. Vì hồ trong chùa rất nhiều sen nên dân còn gọi là chùa Liên Trì và cũng còn có tên khác là Quan Thượng (tên của viên quan lập chùa). Chùa có 180 gian, kiến trúc phức tạp và cầu kỳ. Chùa nằm ở bờ đông hồ Gươm, mặt trước quay ra sông Hồng, mặt sau dựa vào hồ. Chùa Báo Ân nằm trên khu đất gần 100 mẫu, gồm 180 gian với 36 nóc.

Tháng 11/1885, viên Toàn quyền người Pháp là De Lanessan ra lệnh đốt các nhà lá quanh hồ Hoàn Kiếm. Đêm 22/1/1886, 300 nóc nhà ở Cầu Gỗ, Hàng Bè, Hàng Mắm, Hàng Thùng, Hàng Vôi đã cháy trụi. Và tới đêm ngày 28/1/1886, một vụ cháy lớn xảy ra đã tiêu hủy cả thôn Cự Lâu. Khu vực chùa Báo Ân chỉ còn là mảnh đất hoang tàn.

Tới năm 1888, Pháp đã phá hủy chùa để xây nhà bưu điện. Chỉ còn tháp Hòa Phong phía sau chùa được giữ lại và là dấu tích duy nhất của chùa Báo Ân.

Video đang HOT

Tháp Hòa Phong có hình vuông gồm có 3 tầng. Ở tầng 1 có cửa mở về bốn hướng theo lối vòm cuốn. Phía trên các cửa có những chữ như: Báo Ân môn – Báo Nghĩa môn – Báo Đức môn – Báo Phúc môn. Tầng hai, bốn góc xây trụ vuông đặt tượng bốn con nghê đều hướng về phía đông. Tầng ba ghi “Hòa Phong Tháp”, trên đỉnh nhô cao có trang trí bầu hồ lô.

Đây là một kiểu tháp rất ít thấy trong kiến trúc Phật giáo. Tầng 1 to và cao hơn hẳn hai tầng trên cùng. Nếu như bảo tháp Lục độ Đài sen ở chùa Trấn Quốc bên hồ Tây vươn tới 11 tầng, cao 15 mét, thì tháp Hòa Phong chỉ có 3 tầng và xây bằng gạch trần. Có lẽ do nó nằm ở ngoài phía cổng chùa, chứ không như những ngôi tháp mộ sư trong vườn chùa.

Dấu tích của “động tiên”

Theo các tư liệu còn lại, người đứng ra chủ trì việc dựng chùa là tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội – Bắc Ninh) Nguyễn Đăng Giai. Nguyễn Đăng Giai vốn là người làng Phù Chánh, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Ông xuất thân trong một danh gia vọng tộc, ông nội là tiến sĩ Nguyễn Đăng Hoành, cha ông là Hiệp biện đại học sĩ Nguyễn Đăng Tuân (là thày dạy học của Vua Thiệu Trị).

Chùa Báo Ân vốn là ngôi chùa lớn nhất thế kỳ 19

Thuở nhỏ, Nguyễn Đăng Giai theo học với cha, năm Minh Mạng thứ nhất (1820), ông đỗ hương tiến (cử nhân) rồi lần lượt được bổ nhiệm các chức quan quan trọng trong triều Nguyễn. Ông là vị danh thần có nhiều công lao to lớn trong việc dẹp nạn cướp, chấn chỉnh binh thuyền, tiễu trừ nhiều nạn nhũng nhiễu hại dân, dẹp nhiều cuộc nổi loạn, mở nhà dưỡng tế cho nhân dân mất mùa, đói kém… Năm Bính Ngọ 1846, dưới triều Thiệu Trị, Nguyễn Đăng Giai khi ấy giữ cương vị Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội và Ninh Bình) đã đứng ra chủ trì, quyên tiền cho việc xây dựng chùa Báo Ân với quy mô to lớn.

Chùa Báo Ân nhìn lại từ bờ hồ Hoàn Kiếm

Chùa Báo Ân sau khi khánh thành có quy mô bề thế vào loại nhất thành Hà Nội thời đó. Từ con đường ven hồ phía đông dẫn vào có tháp Hòa Phong, sau đó đến cổng chùa, vượt qua chiếc cầu đúc lát gạch thì đến lầu hộ pháp, hai bên có bốn ngọn tháp đối xứng cao ba tầng.

Tiếp đến “Đại hùng bửu điện” tôn trí nhiều pho tượng Phật, Bồ Tát tuyệt đẹp. Có hành lang tô đắp, chạm trổ cảnh “Thập điện Diêm Vương”, mô tả sự khổ báo trong mười địa ngục rất sinh động. Phía sau có điện thờ thánh mẫu, tăng xá, trai đường, tổng thể chùa có 36 mái, 150 gian. Chung quanh vườn chùa xây dựng tường bát giác bao bọc, bên ngoài đào hào trồng sen.

Đây là một trong những công trình mang dấu ấn của nhà Nguyễn trên đất Thăng Long. Đồng thời cũng tiêu biểu cho dòng tư tưởng “Cư Nho Mộ Thích” thịnh hành trong thời Nguyễn. Tư tưởng này có nghĩa là học hành theo đạo Nho nhưng vẫn chuộng mộ đạo Phật. Quan tổng đốc Nguyễn Đăng Giai là con nhà Nho giáo (cha là thiếu sư Nguyễn Đăng Tuân, thầy học của vua Thiệu Trị) nhưng lại đứng ra chủ trì việc dựng chùa.

Với vị trí đắc địa ngay cạnh hồ Gươm linh thiêng, chùa Báo Ân xưa được ví như “động tiên” giữa chốn kinh kỳ với những câu ca truyền tụng như: “Gần xa nô nức tưng bừng/Vào chùa Quan Thượng xem bằng động tiên”. Quang cảnh thanh tịnh, đẹp đẽ của chùa Báo Ân khi ấy đã đi vào trong dân gian bằng những câu ngợi ca hết lời: “Phong quang cảnh trí trăm đường/Trong xây chín giếng, ngoài tường lục lăng/Rõ mười cửa động tưng bừng/Đền vàng tỏa ngọc chất từng như nêm”.

Là ngôi chùa lớn bậc nhất kinh kỳ thuở bấy giờ, nhưng Báo Ân có lẽ cũng là ngôi chùa “đoản thọ” nhất. Các tài liệu còn tồn tại đến ngày nay có sự vênh nhau về năm xây dựng và năm ngôi chùa bị phá hủy, có tài liệu nói chùa Báo Ân xây năm 1842, bị phá năm 1883; có tài liệu lại viết xây dựng năm 1846, bị phá hủy năm 1888… nhưng dù theo mốc nào thì Báo Ân vẫn là ngôi chùa có thời gian tồn tại ngắn nhất trong lịch sử các ngôi chùa lớn ở Việt Nam.

Theo xahoi

Năm Tỵ kể chuyện "đệ nhất" rượu đẻn

Dù chưa có cơ sở khoa học nào chứng minh, thế nhưng những lời đồn thổi về khả năng gia tăng "chuyện ấy" đã đưa đẻn (rắn biển) vốn là con vật bỏ đi trở nên đắt g

Chủ quán Bửu giới thiệu sản phẩm đẻn sống và rượu đẻn.

Đặc biệt, rượu đẻn trở thành "quý tửu" không thể thiếu trong nhà của nhiều đại gia và tay chơi ở các thị thành.

Lời đồn thổi "đổi đời" rắn biển

Cũng như những tỉnh thành ven biển khác trong nước, người dân ở các vùng quê biển Quảng Ngãi không lạ lùng gì đối với loài đẻn. Lão ngư Nguyễn Trầm (62 tuổi), ở xã Phổ Quang, huyện Đức Phổ nhớ lại: Từ những năm 1990 trở về trước, đẻn ở vùng biển trong tỉnh rất nhiều.

Với hình thức đánh bắt bằng giã cào thì gần như lần nào kéo lưới lên cũng có. Ít thì 5-7 con, nhiều thì lên đến cả vài chục con. Nói về nọc độc thì ngay cả hổ mang chúa, loại gây khiếp đảm và tước đi sinh mạng của không ít người dân thì cũng chỉ bằng một phần vài chục, thậm chí bằng 1/100 so với một số loài đẻn.

Chính vì đẻn nguy hiểm như vậy nên mỗi lần đẻn dính lưới, ngư dân phải vất vả tìm kiếm cây, gậy để hất, hoặc đập chết vứt xuống nước. Một số ngư dân còn cho biết: Vào thời điểm đó nhiều người còn quan niệm rằng hôm nào thả lưới mà dính đẻn thì cả ngày sẽ gặp xui xẻo vì không có cá.

Thế nhưng thời gian gần đây, cùng với một số hải sản khác như ốc kèn, vú nàng... đẻn trở thành đặc sản trong các nhà hàng sang trọng. Từ chỗ vứt đi, hiện giá đẻn đã tăng lên đến 50.000-200.000 đồng/con tùy theo loại và trọng lượng. Trong đó được chuộng nhất là loại đẻn kim có hình dáng đầu nhỏ, thân có khoang đen được sử dụng để ngâm rượu, với giá mua hiện từ 70.000-80.000 đồng/con có trọng lượng từ 0,2-0,4kg/con. Nhiều ngư dân trong tỉnh cho biết: Đẻn bị săn lùng ráo riết nên hiện cạn kiệt và hiếm dần. Riêng tại vùng biển Quảng Ngãi thì thỉnh thoảng mới thấy đẻn dính lưới.

Cũng như nhiều con vật đem ngâm rượu được truyền tụng khác như: Bửa củi, cá ngựa... Dù chưa có bất cứ kết luận khoa học cụ thể nào về công dụng "tăng cường bản lĩnh đàn ông", thế nhưng với nhiều ngư dân và tay chơi có tiếng, một số đại gia ở Quảng Ngãi, thì rượu đẻn là thần dược số 1. Người ta cho rằng, đêm chỉ cần làm vài ly rượu đẻn là sáng ra đảm bảo 100% là vợ "vừa quét sân, vừa hát" - nhiều ngư dân ở vùng quê biển khẳng định chắc nịch.

Nghề mới nhờ rắn biển

Từ những lời đồn thổi, rượu đẻn trở nên đắt giá và nhiều người dân ở Quảng Ngãi phất lên nhờ rượu đẻn. Với khoảng 30 điểm làm, bán nằm dọc theo trục Quốc lộ 1A, Sa Huỳnh, xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ được xem là "thủ phủ" rượu đẻn ở tỉnh Quảng Ngãi. Khá cởi mở và chân tình, anh Võ Bửu (45 tuổi), chủ một đại lý rượu đẻn có tiếng và cũng là người gần 15 năm trực tiếp ngâm rượu đẻn để bán và bỏ mối cho các điểm trong vùng, tâm sự: "Cũng như là họ hàng của mình trên cạn là rắn, đẻn có rất nhiều loại. Tuy nhiên để ngâm rượu thì đẻn kim là loại được chuộng nhất, kế đến là đẻn cá".

Việc đánh bắt đẻn bắt đầu từ tháng 2-8, thế nhưng nhiều nhất là từ tháng 5-6 (âm lịch) hàng năm. Thời gian gần đây do ngư trường trong tỉnh đã cạn, nên đẻn được mua từ các tỉnh phía nam, chủ yếu là ở TP.Vũng Tàu chở về.

Ngoài sử dụng loại rượu 60-70 độ, thì trước khi ngâm không cần phải mổ bỏ ruột mà chỉ cần làm sạch nhớt ở thân đẻn là được. "Và dĩ nhiên mỗi người có một "chiêu" riêng để sao cho hũ rượu đẻn khi mở ra không tanh, mà có mùi thơm"- anh Bửu giải thích. Ngoại trừ một số yêu cầu đặc biệt từ phía khách hàng, thông thường đẻn được ngâm cùng với một số loại khác, như: Sao biển, cá ngựa, hải long, ốc kèn để tăng công hiệu.

Nói về công dụng "tăng khả năng đàn ông" của rượu đẻn, anh Bửu thật thà: "Chắc là có, chứ nếu không thì sao nhiều người mua như vậy. Còn công dụng đến mức độ thế nào thì tùy theo nhận định của từng người". Và dù hiệu quả của loại rượu được ví von là "đệ nhất đàn ông" này vẫn còn là một ẩn số, thế nhưng nhu cầu người mua vẫn ngày một tăng. Anh Bửu không giấu giếm: Năm nay dù tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn thế nhưng số lượng rượu đẻn bán ra vẫn tăng hơn so với năm trước, với số lượng gần 200 hũ.

Giá rượu đẻn

Giá rượu đẻn hiện đang ở mức cao, hũ 1 lít, gồm: 1 con đẻn kim, 4 con cá ngựa 10 con hải long và 1 con ốc kèn có giá khoảng 500.000 đồng/hũ. Với loại hũ 5-7 lít, giá từ 1-3 triệu đồng/hũ. Còn nếu khách yêu cầu chỉ ngâm đẻn không thì tính giá từ 100.000-300.000 đồng/con, chưa kể tiền rượu. Anh Bửu đã từng làm hũ rượu đặt có giá 10 triệu đồng.

Theo 24h

Những phong tục ăn Tết độc đáo của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam 54 dân tộc anh em trên dải đất hình chữ S tạo nên 54 bức tranh văn hóa khác nhau và mỗi dân tộc cũng có một cách ăn Tết rất riêng. Điệu xòe thái không thể thiếu trong Tết Nen Bươn Tiền của người Thái Hãy cùng điểm lại một số phong tục ăn Tết độc đáo trong cộng đồng các dân...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: truyền thuyết phóng sự thành hà nội tháp hòa phong

Xem thêm Share

Xem nhiều

Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'09:39

Củng cố hồ sơ để xử lý TikToker có nồng độ cồn, livestream khi bị cảnh sát giao thông kiểm tra01:03

Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu14:39

11 'quái xế' chạy vào cao tốc Nghi Sơn - Diễn Châu bị phạt 78 triệu đồng501:27

CSGT hú còi mở đường cho xe chở người bị điện giật nguy kịch đi cấp cứu01:10

Cảnh sát Liên Hiệp Quốc bổ nhiệm sĩ quan công an Việt Nam làm chánh văn phòng cố vấn09:41

Thông tin về ô tô 'tự di chuyển' ở sân bay Tân Sơn Nhất09:00

Xe tải bốc cháy trên đường giữa trưa08:24

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

9 ngày nghỉ Tết, CSGT TPHCM xử lý hơn 4.800 trường hợp vi phạm

14:24:13 03/02/2025

Phòng CSGT cho biết, trong 9 ngày nghỉ Tết, lực lượng CSGT đã lập biên bản xử lý 4.804 trường hợp, tạm giữ 2.489 phương tiện, tước quyền sử dụng GPLX có thời hạn 664 trường hợp, trừ điểm GPLX đối với 375 trường hợp.

Đốt pháo nổ khi đến nhà người thân chúc Tết, một thanh niên tử vong

14:20:55 03/02/2025

Được biết, trong kỳ nghỉ Tết, Công an các đơn vị, địa phương trên địa bàn đã vận động nhân dân giao nộp 33,5kg pháo nổ; đồng thời lực lượng chức năng xử lý hành chính 4 trường hợp đốt pháo trái phép

Người dân đợi hơn 5 tiếng vẫn chưa qua được phà Cát Lái để trở lại TPHCM

18:30:11 02/02/2025

Chiều mùng 5, hàng ngàn người dân từ các tỉnh thành quay trở lại TPHCM làm việc, học tập khiến sân bay Tân Sơn Nhất, phà Cát Lái và các cửa ngõ chật kín người.

9 ngày nghỉ Tết, cả nước có 209 người tử vong vì tai nạn giao thông

18:26:18 02/02/2025

Chiều 2/2, Cục CSGT (Bộ Công an) thông tin, trong 9 ngày nghỉ Tết Nguyên đán (từ 25/1 đến 10h ngày 2/2), toàn quốc xảy ra 445 vụ tai nạn giao thông làm chết 209 người, bị thương 373 người.

Ô tô chạy "quá chậm" có bị phạt không?

14:01:44 02/02/2025

Theo Nghị định 168, tài xế sẽ bị phạt nếu điều khiển xe chạy dưới tốc độ tối thiểu trên đoạn đường bộ có quy định tốc độ tối thiểu cho phép.

Liên tiếp xảy ra động đất ở Kon Tum trong dịp Tết Nguyên đán

13:26:38 02/02/2025

Ngày 2/2, Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần, Viện Vật lý địa cầu thông báo về một trận động đất có độ lớn 3.1 vừa xảy ra tại huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum.

11 thanh niên tắm biển ngày Tết, 2 người bị sóng cuốn trôi

09:11:31 02/02/2025

Tối 1/2, một lãnh đạo huyện Phù Mỹ (tỉnh Bình Định) xác nhận, trên địa bàn vừa xảy ra một vụ đuối nước khiến hai thanh niên đuối nước và mất tích.

Chạy ô tô quá tốc độ bị trừ bao nhiêu điểm giấy phép lái xe?

09:01:52 02/02/2025

Theo Nghị định 168, tài xế ô tô có thể bị trừ tới 6 điểm giấy phép lái xe nếu chạy quá tốc độ quy định trên 35km/h.

Tài xế vi phạm nồng độ cồn gấp 5 lần mức 'kịch khung' trên cao tốc

07:00:24 02/02/2025

Đại diện Cục CSGT (Bộ Công an) cho biết, Đội Tuần tra kiểm soát giao thông đường bộ cao tốc số 2 đã phát hiện nam tài xế vi phạm nồng độ cồn gấp khoảng 5 lần mức kịch khung trên cao tốc.

Tai nạn liên hoàn trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, 3 người đi cấp cứu

06:53:44 02/02/2025

Tối 1/2 (mùng 4 Tết), xảy ra vụ tai nạn giao thông liên hoàn giữa 3 ô tô trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây khiến 3 người bị thương, giao thông ùn tắc cục bộ.

8 ngày nghỉ Tết, có 481 người phải cấp cứu do pháo nổ

03:00:38 02/02/2025

Tổng cộng trong 8 ngày nghỉ Tết có 481 trường hợp khám, cấp cứu do pháo nổ, pháo hoa; 47 trường hợp khám, cấp cứu tai nạn do vũ khí, vật liệu nổ tự chế, chưa ghi nhận ca tử vong.

Tai nạn liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, giao thông ùn tắc

19:03:32 01/02/2025

Tại hiện trường, các phương tiện đều bị hư hỏng nặng phần đầu và đuôi. Mảnh vỡ văng tung tóe trên mặt đường, may mắn vụ việc không gây thương vong về người.