Chuột cống nhum là con đặc sản gì mà phát ra tiếng “khè khè” rất hung dữ, có con nặng hơn 1kg?

Với những chiếc bẫy đạp tự chế, ông Quang mỗi ngày rong ruổi khắp các cánh đồng, hồ, đập săn chuột cống nhum rồi bán cho hàng quán với giá 85-90 ngàn đồng/kg.

Sau khi quan sát tỉ mỉ dấu chân chuột, ông Quang gài bẫy bắt chuột cống nhum từ những vật dụng sẵn có.

Rong ruổi săn chuột cống nhum

5 giờ sáng, ông Nguyễn Văn Quang (60 tuổi, ngụ xã Tân Hoà, TX. Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu), thức dậy lo cơm nước rồi buộc giỏ đồ nghề lên chiếc xe máy cà tàng bắt đầu một ngày rong ruổi đi bẫy chuột cống nhum. Lòng vòng qua các cung đường, gần 7 giờ ông mới tới hồ Đá Đen.

Mùa khô, nước hồ Đá Đen rút xuống thấp, lộ ra những cồn đất với cả “rừng” cây mai dương, mắt mèo lởm chởm gai nhọn trải dài ven bờ hồ. Trên bến nước lúc này tấp nập người đi cào hến, bắt cá, ốc…

Đưa xe vào bụi cây, phủ bao bì lên che nắng, ông Quang xách theo đồ nghề luồn đám mai dương đến thăm bẫy đặt từ ngày hôm qua. Chuột cống nhum chủ yếu đi ăn vào ban đêm nên sáng sớm ông phải thăm bẫy, thu hồi chiến lợi phẩm, sau đó mới tìm vị trí mới đặt bẫy.

Chuột cống nhum chỉ thích ăn cua, ốc, khoai, mì, lúa ngoài ruộng nên thịt sạch, thơm ngon, săn chắc và đặc biệt không có mùi hôi nên được các quán nhậu đặc sản thu gom. Mỗi ngày ông Quang gài từ 50-70 bẫy, bắt được khoảng 5-7kg chuột, bán với giá từ 85-90 ngàn đồng/kg. Chuột bẫy về hàng ngày ông thả trong lồng, gom 2-3 ngày được vài chục kg thì chở lên khu vực Bến Gỗ (TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai), bán cho các quán nhậu đặc sản.

Ông bén duyên với nghề săn chuột cống nhum hơn 40 năm và khu vực đi săn trải dài ở các con suối quanh núi Dinh, các ngọn núi ở TX. Phú Mỹ, ven bờ hồ Đá Đen, hồ Châu Pha. Mấy chục năm đi bẫy chuột, ông thuộc nằm lòng những nơi sinh sống và tập tính của loài vật này nên tự chế ra loại bẫy đạp rất đơn giản mà hiệu quả.

Theo ông Quang, chuột cống nhum được người dân địa phương gọi là chuột ba lông, chuột khè, cà sóc, chuột nhum… Điểm dễ nhận biết nhất là cống nhum có màu lông đen, ba tầng lông dài ngắn khác nhau và đặc biệt phát ra tiếng kêu “khè khè” rất hung dữ. Cống nhum chỉ sống ngoài đồng ruộng, đầm lầy, hồ đập, không bao giờ sống trong khu dân cư. Có nhiều chỗ, cống nhum sống thành đàn đông đúc nên chỗ nào có dấu vết mà đặt bẫy là thường trúng cả đàn.

“Có lần, tôi đặt bẫy quanh khu ụ đất cao như gò mối mà bắt được hơn 20 con lớn nhỏ. Nó tập trung sống cả đàn bắt miết không hết”, ông Quang nhớ lại.

Mỗi lần thăm bẫy ông Quang thu được từ 5-7kg chuột cống nhum, bán với giá khoảng 90 ngàn đồng/kg.

Kiếm tiền nhờ bắt chuột cống nhum đắp đổi qua ngày

Theo chân ông Quang đi đặt bẫy, tôi được ông chỉ cách nhận biết nơi nào có chuột cống nhum. Ông đi dọc mép nước, nhìn kỹ dấu chân in trên lớp bùn, đất chuột lưu lại để phán đoán việc đặt bẫy. “Chuột cống nhum đi dấu in trên đất khá sâu, to và móng dài. Còn các loại chuột vàng, chuột cơm thì dấu chân nhỏ và mờ. Trong các đám cỏ, lúa thì nhìn đường đi láng trơn, vệt mòn, cứ đặt bẫy là dính”, ông Quang chia sẻ.

Men theo mép hồ một lúc, ông đi chậm rồi cúi xuống soi kỹ mặt bùn còn lấm chấm đủ các loại dấu chân lớn bé. Chỉ vào dấu chân in sâu trên mặt bùn, ông nhận định, có dấu vết cống nhum qua lại nên có thể đặt bẫy. Nói rồi, ông lấy chân gạt mặt đất cho bằng phẳng, dùng dao chặt một đoạn cây ngắn khoảng 1m cắm xuống làm cần. Tiếp đó, ông nối cần với sợi dây thun và buộc 2 sợi cáp vòng tròn. Giữa bãi đất ông cắm bàn đạp tre và gài dây thun trên cần vào. 2 vòng dây cáp được ông cố định bằng những que nhỏ. Gài bẫy xong, ông vơ bèo tây, cỏ dại kẹp hai bên bẫy thành đường luồng cho chuột đi vào. Khâu cuối cùng, ông lấy một nắm gạo rắc vào bẫy.

“Mình tạo đường luồng để chuột cứ theo đó đi vào ăn gạo. Khi chuột đi qua đạp bàn đạp khiến sợi dây gài bật lên kéo 2 sợi cáp buộc vào nách chuột”, ông Quang nói.

Tới chiếc bẫy đang dính con chuột cống nhum to đùng, ông cẩn thận dùng cành cây đè chặt, nắm vào sau cổ và từ từ gỡ vòng dây cáp ra. Theo ông Quang, chuột cống nhum kỵ nắng, nếu không thăm bẫy sớm, trời nắng lên nó sẽ chết. Có con mắc bẫy ở 2 chân sau, bị dốc ngược bụng lên rất dễ chết. Sau khoảng 1 tiếng thăm bẫy, chiến lợi phẩm ông thu được là 7 con chuột cống nhum, mỗi con chừng 5-7 lạng. Một số con vì dính bẫy quá lâu nên khi ông tới thì đã chết.

Mỗi con chuột cống nhum nặng từ 0,5-0,7kg, thậm chí có con hơn 1kg.

“2 con bị dính bẫy dốc ngược bụng lên và phơi nắng lâu quá nên chết. Lát tôi làm thịt, nướng rồi kêu mấy người đánh cá, mò nghêu, bắt trai trên bãi làm vài ly”, ông Quang khề khà nói.

Trong lồng nhốt, 5 con chuột cống nhum vừa liên tục nhe răng to nhọn và phát ra những tiếng khè khè như rắn hổ mang. Giơ ngón tay còn mang vết sẹo lớn ông Quang cho hay, đó là vết tích do chuột cống nhum để lại. Chuột cống nhum rất dữ và có răng lớn, sắc. Khi nó cắn, cặp răng bấm sâu nên để lại vết thương rất lớn. Mỗi lần chuột dính bẫy, ông đều phải dùng que gỗ đè chặt rồi bóp sau gáy, từ từ gỡ bẫy và cho vào lồng.

“Cống nhum to, 2 con là hơn 1kg, thậm chí có con hơn 1kg. Vùng này người ta cũng chỉ thích ăn cống nhum chứ mấy chuột kia họ không thích nên tôi chỉ bẫy loại này”, ông Quang nói.