Chung sức tăng tốc chặn nguồn lây Covid-19
Trong giai đoạn đầu, Việt Nam đã triển khai rất tốt việc ngăn chặn nguồn lây lan dịch Covid-19 ra cộng đồng với điểm mạnh là xác định được nguồn gốc ca bệnh, hay còn gọi là “bệnh nhân số 0″ (F0).
Thế nhưng, với 2 ổ dịch tại quán bar Buddha ( thành phố Hồ Chí Minh) và Bệnh viện Bạch Mai vẫn chưa thể xác định được ca F0, thì việc tăng tốc chặn nguồn lây là hết sức quan trọng.
Trong giai đoạn đầu của dịch, Việt Nam đã ghi nhận ca nhiễm Covid-19 đầu tiên vào ngày 22-1. Sau 21 ngày, đến ngày 11-2, Việt Nam ghi nhận 16 ca và toàn bộ các ca này đã được chữa khỏi. Bước sang giai đoạn 2, tính từ ca bệnh thứ 17 vào ngày 6-3 cho đến ngày 19-3, cả nước đã có 100 ca nhiễm.
Như vậy, thời gian từ 1 ca lên đến 100 ca của Việt Nam là 57 ngày. Kể từ mốc 100 ca, sau 7 ngày, nước ta đã ghi nhận ca thứ 171 và sau 10 ngày tăng lên ca thứ 222. Còn trung bình tại các nước trên thế giới, tính mốc từ 100 ca mắc Covid-19 lên đến 1.000 ca trong khoảng thời gian từ 7 đến 9 ngày. Riêng Nhật Bản là khoảng 28 ngày. Điều đó cho thấy, số ca nhiễm Covid-19 ở Việt Nam tăng chậm hơn rất nhiều so với các nước trên thế giới.
Thế nhưng, hiện Việt Nam đã bước vào giai đoạn 3 của dịch với nguy cơ lây lan trong cộng đồng rất cao. Đặc biệt, hiện tại 2 ổ dịch lớn của cả nước là quán bar Buddha (thành phố Hồ Chí Minh) và Bệnh viện Bạch Mai chưa xác định được nguồn lây, chưa xác định được F0. Từng tham gia trực tiếp chỉ đạo tại dịch SARS tại Việt Nam năm 2003, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, chúng ta đang bị mất dấu F0, không tìm ra nguồn lây từ đâu. Không biết ai đang mang mầm bệnh, đồng nghĩa với việc bất cứ ai cũng có thể bị lây bệnh. Vì vậy, những nơi tập trung đông người, như: Chợ, siêu thị, trại giam, trại cải tạo, nhà dưỡng lão, bệnh viện… cần phải đặc biệt quan tâm.
Theo nhiều nghiên cứu trên thế giới, 80% số ca mắc Covid-19 là nhẹ, không có các biểu hiện bệnh, khoảng 20% còn lại có dấu hiệu mạnh. Thậm chí, ngay tại nước ta có những trường hợp được phát hiện dương tính với Covid-19, nhưng khi nhập viện lại không có biểu hiện triệu chứng. Do đó, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, khi F0 ẩn trong cộng đồng, nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 ở nơi đông người là rất cao, nhất là trong không gian chật hẹp.
Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, trong hai tuần tới là thời điểm quan trọng để ngăn chặn dịch Covid-19 tại nước ta. Do đó, việc thực hiện cách ly xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ là vô cùng quan trọng. Bản chất cách ly xã hội có nghĩa là giãn cách xã hội. Người dân chỉ ra đường khi thực sự cần thiết và phải thực hiện các giải pháp bảo đảm an toàn dịch tễ theo khuyến cáo của Bộ Y tế. Đó là cần giữ khoảng cách giữa người với người, tối thiểu 2m, đeo khẩu trang đúng cách.
Theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nếu mọi người thực hiện được tự cách ly tại nhà, thì sẽ hạn chế tối đa sự lây lan của dịch Covid-19. Bởi, vi rút chỉ lan truyền khi tiếp xúc gần với người bệnh và bản thân vi rút không tồn tại lâu trong không khí. Do đó, sự cách ly các cá thể làm cho vi rút hết đường lan truyền, nó tự phải chết đi và như vậy sẽ tự hết dịch trong cộng đồng. Về nguyên tắc, khi vi rút ra khỏi cơ thể người (cơ thể vật chủ) sẽ chết nhanh. Vi rút chỉ sống và sinh sôi nảy nở mạnh ở trong cơ thể người.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh khuyến cáo, việc hạn chế đi lại, tụ tập nơi đông người rất quan trọng. Đặc biệt, việc một người nhận thức được mình có khả năng mắc Covid-19 biết tự cách ly, phòng ngừa sẽ hạn chế rất tốt việc lây nhiễm ra ngoài môi trường. Vi rút SARS-CoV-2 chỉ lây từ người sang người, nếu ngăn chặn được nguồn đó, những người xung quanh không thể lây nhiễm. Thêm vào đó, khi người dân nâng cao ý thức, dịch bệnh lây lan chậm, được kiểm soát tốt, các y, bác sĩ sẽ có đủ thời gian để chăm sóc cho bệnh nhân, nhất là trường hợp nặng. Khi quá nhiều người mắc bệnh trong cùng một thời điểm, bệnh viện quá tải, đồng nghĩa ca bệnh nặng cũng tăng lên, việc chăm sóc và điều trị sẽ khó khăn hơn.
Video đang HOT
Thu Trang
'Cuộc đua tốc độ' ở ổ dịch bar Buddha
Không phải ngẫu nhiên "ổ dịch" tại quán bar Buddha (P.Thảo Điền, Q.2, TP.HCM) được đánh giá là "một chuỗi lây truyền bệnh". Các ca bệnh liên tục được công bố và chỉ sau ít ngày Buddha trở thành ổ dịch lớn nhất phía Nam đến thời điểm hiện tại.
Nhân viên y tế thu thập thông tin, lấy mẫu xét nghiệm những người liên quan đến ổ dịch quán bar Buhhda - Ảnh: Trần Văn Khanh
Không còn cách nào khác, để đảm bảo trong cộng đồng không còn ai có thể phát tán mầm bệnh, chúng tôi vẫn phải tiếp tục truy tìm, điều tra dịch tễ. Hễ ở đâu có thông tin người liên quan là chúng tôi lập tức cử các anh em xuống kiểm soát ngay để cách ly, dù lúc đó là ngày hay đêm.
Ông Nguyễn Phước Hưng
Từng ngày trôi qua, "ổ dịch" này đang dần được kiểm soát...
"Xin lỗi bạn nhé, bây giờ mình đang phải huy động người khử khuẩn, điều tra dịch tễ, lấy mẫu cho khoảng 500 cư dân chung cư Masteri (P.Thảo Điền, Q.2). Khả năng từ đây đến khuya vẫn chưa ổn đâu" - giờ nghỉ trưa của ngày lễ nhưng giọng bác sĩ Trương Thanh Trung - trưởng Phòng y tế Q.2 - vẫn đầy gấp gáp như thế.
Và kể từ 19-3, khi ổ dịch ở quán bar Buddha được phát hiện, cũng là lúc hàng trăm con người từ nhân viên y tế, công an, bộ đội được huy động vì một mục tiêu: "Dập dịch, bất kể ngày đêm".
Dập dịch bất kể ngày đêm
Dù ngày 20-3 ca bệnh đầu tiên liên quan đến "ổ dịch" Buddha mới được công bố, nhưng từ đêm 19-3 mọi chuyện đã nóng lên với Q.2. Đó là ca bệnh 91, một phi công quốc tịch Anh, sinh sống tại một chung cư cao cấp ở Q.2.
"Mọi lo lắng lúc bấy giờ đổ dồn vào ca bệnh 91, bởi người này là phi công, đang trong giai đoạn ủ bệnh và có một lịch trình di chuyển ở khá nhiều điểm vui chơi giải trí, ăn uống" - một bác sĩ trực tiếp tham gia phòng chống dịch chia sẻ.
Và sự lo lắng ấy là hoàn toàn hợp lý, bởi từ ca bệnh này chỉ sau hơn 10 ngày số ca nhiễm từ "ổ dịch" đã tăng đến con số 16 và đều có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp từ "ca bệnh số 91" và từ "ổ dịch" bar Buddha.
Bác sĩ Trần Văn Khanh - giám đốc Bệnh viện Q.2 - nói rằng "ổ dịch" tại quán bar như là "nút thắt", nếu không được kiểm soát giải quyết dứt điểm ngay từ đầu thì nguy cơ lây lan ra cộng đồng rất lớn.
Ngay khi phát hiện, cùng với sự hỗ trợ của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), các lực lượng của Q.2 nhanh chóng vào cuộc phong tỏa quán bar cùng nhiều tòa nhà chung cư (nơi những người đến quán bar sinh sống) để khử trùng, trích xuất camera làm cơ sở dữ liệu cho việc sàng lọc lấy mẫu xét nghiệm.
"Tất cả từ khách hàng, chủ quán, nhân viên phục vụ và bảo vệ đều được lấy mẫu xét nghiệm rất thận trọng, mỗi ca như thế đều được xét nghiệm 2 lần, gồm đầu vào và đầu ra, để đảm bảo tuyệt đối không còn mầm bệnh lây ra cộng đồng" - bác sĩ Khanh nói.
Nhiều mối quan hệ nguy cơ cao
So với các "ổ dịch" khác, bác sĩ Khanh bảo "ổ dịch" ở bar Buddha có một điều hết sức đặc biệt về nguy cơ, đó là một số người có quan hệ đồng giới. Điều này càng làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Mặt khác, khách hàng đến quán phần lớn là người nước ngoài đang sinh sống ở các chung cư cao cấp Q.2 và một số quận, huyện vùng ven của TP.
"Khi nhân viên y tế đến yêu cầu khai báo thì họ đóng cửa không tiếp, có trường hợp phải vận động rất dữ, thậm chí buộc phải đưa ra cảnh báo nếu không hợp tác sẽ sử dụng các biện pháp mạnh hơn thì cuối cùng họ mới chịu tuân thủ" - bác sĩ Khanh kể.
Những ngày đó, giữa lúc đêm khuya cứ hễ có thông tin phản ảnh của người dân về một trường hợp liên quan nào đó đến "ổ dịch" là anh em lại tức tốc tiếp cận để vận động. Từ lãnh đạo cho đến nhân viên, ai nấy nhiều đêm thức trắng để làm sao thuyết phục được người liên quan đi cách ly càng sớm càng tốt.
Ông Nguyễn Phước Hưng - chủ tịch UBND Q.2 - chia sẻ những ngày đầu ổ dịch bùng phát, đơn vị phải huy động hàng trăm người ở các lực lượng để tìm kiếm khách hàng từng đến quán bar từ ngày 13 đến 17-3.
"Quá trình tìm kiếm gặp khá nhiều khó khăn khi việc trích xuất camera không thể nhận dạng được hết khách ra vào, mặt khác nhiều người không sinh sống trên địa bàn Q.2 và chỉ đến quán bar một lần duy nhất" - ông Hưng nói.
Để xác định được con số 222 người liên quan đến ổ dịch Buddha là một sự nỗ lực suốt ngày đêm của tất cả các lực lượng phòng chống dịch. Đó là ngoài tìm kiếm và thuyết phục, một phần người liên quan tự giác khai báo hoặc khai thêm trong quá trình điều tra dịch tễ.
"Mượn đầu heo nấu cháo"
Theo ông Nguyễn Phước Hưng - chủ tịch UBND Q.2, quá trình đi thực tế ghi hình tại quán bar này cho thấy quán khá hẹp, không thể đủ không gian để tụ tập, ca hát nhảy múa đông người như những tấm hình được sử dụng trên các phương tiện truyền thông.
"Đăng ký kinh doanh quán tên là Bvddha chứ không phải là Buddha, nhưng ở bảng hiệu phía ngoài chữ viết cách điệu nên mọi người đọc là bar Buddha.
Ngoài ra, tên quán có bảng tiếng Việt là quán ăn Thái. Trong quán có để 1, 2 bức tượng nhỏ xíu. Thực tế quán này hoạt động theo kiểu "mượn đầu heo nấu cháo"" - ông Hưng khẳng định.
HOÀNG LỘC
Xét nghiệm lần 2, phát hiện thêm 2 người đi bar Buddha nguy cơ cao mắc COVID-19 Các cơ quan chức năng đã lấy mẫu xét nghiệm lần 2 đối với những người từng đi bar Buddha và phát hiện thêm 2 trường hợp có nguy cơ cao nhiễm COVID-19. Quán bar Buddha ở Thảo Điền, quận 2 - Ảnh: T.T.D. Ngày 2-4, Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh TP.HCM đã cho biết qua lấy mẫu xét nghiệm lần 2...