Chủ tọa phiên xử vụ tử tù Hồ Duy Hải: ‘Không làm oan sai, bỏ lọt tội phạm’
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình đán.h giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng đã xảy ra từ tháng 1/2008 khiến 2 nhân viên Bưu điện Cầu Voi t.ử von.g, gây bức xúc dư luận.
Ông khẳng định yêu cầu đặt ra với phiên xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm này là phải xem xét cẩn trọng, khách quan để không làm oan sai nhưng cũng không bỏ lọt tội phạm.
Sáng 6/5, Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao mở phiên xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải (35 tuổ.i, trú tại huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An) bị kết án t.ử hìn.h về 2 tội “giế.t ngườ.i” và “ cướp tài sản”. Phiên toà được mở tại Hà Nội. Ông Nguyễn Hòa Bình, chánh án TAND Tối cao, là chủ tọa phiên xét xử. Hội đồng thẩm phán gồm 17 thành viên.
Theo báo Tuổ.i trẻ, sáng nay, tại phiên xét xử, bị án Hồ Duy Hải không có mặt.
Ông Nguyễn Huy Tiến – Phó viện trưởng Viện Kiểm sá.t nhâ.n dân tối cao, được viện trưởng ủy quyền – đến tham dự phiên tòa. Tham dự phiên tòa còn có đại diện Văn phòng Chủ tịch nước, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, đại diện Ban Nội chính Trung ương, Cục C01, Bộ Công an…
Các điều tra viên tham gia điều tra vụ án là ông Lê Thành Trung (hiện là trưởng Công an huyện Đức Hòa, tỉnh Long An); Nguyễn Văn Linh (hiện là phó trưởng phòng PC06, Công an Long An) có mặt tại phiên tòa.
Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình, Chủ tọa phiên tòa phát biểu khai mạc phiên xét xử. Ảnh: TTXVN
Ông Nguyễn Thanh Phong (hiện là phó trưởng Công an huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) là cán bộ điều tra vụ án, lập biên bản, quyết định lệnh tạm giam đối với Hồ Duy Hải, vắng mặt.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết “ông rất tiếc” khi một số luật sư, kiểm sát viên… tham gia trong quá trình giải quyết vụ án đã vắng mặt. Theo ông Bình, đây là phiên tòa quan trọng, là dịp cùng nhau xem lại trách nhiệm để làm rõ, xem xét lại vụ án.
Ông Bình đán.h giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng đã xảy ra từ tháng 1/2008 khiến 2 nhân viên Bưu điện Cầu Voi t.ử von.g, gây bức xúc dư luận. Vụ án đã qua 2 cấp xét xử sơ thẩm, phúc thẩm. Sau đó đã có báo cáo về vụ án đến Văn phòng Chủ tịch nước và có quyết định tạm dừng thi hành án t.ử hìn.h đối với Hồ Duy Hải.
Theo Zing, có 4 vấn đề cần làm rõ trong phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải.
Dấu vân tay tại hiện trường của ai?
Theo cáo buộc trong hồ sơ vụ án, sau khi cắt cổ 2 nạ.n nhâ.n N.T.A.H. và N.T.T.V, Hồ Duy Hải ra nhà tắm mở vòi nước rửa tay, rửa dao cho sạch má.u. Cảnh sát khám nghiệm hiện trường, thu giữ một số dấu vết “đường vân tay ở mặt trong của kính trên cánh cửa sau và trên tay nắm mở vòi nước ở lavabo”.
Video đang HOT
Tuy nhiên, kết luận giám định ngày 11/4/2008 của Phòng Kỹ thuật Hình sự Công an tỉnh Long An xác định dấu vân tay cả 10 ngón tay của Hồ Duy Hải không trùng khớp với các dấu vân tay thu tại hiện trường.
“Các dấu vết vân tay thu tại hiện trường vụ án, xảy ra ngày 14/1/2008, tại Bưu cục Cầu Voi, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An. Không phát hiện trùng với điểm chỉ 10 ngón in trên chi bản của Hồ Duy Hải, sinh năm 1985″.
Mặc dầu vậy, kết quả giám định này đã bị rút ra khỏi hồ sơ vụ án. Tòa sơ thẩm cho rằng “vết má.u thu giữ tại hiện trường khi giám định không phải là của bị cáo, song các thiếu sót trên không lớn. Đặc biệt là vết má.u thu không đủ lượng, thời gian để kéo dài nên không xác định được vết vân tay”.
Nhâ.n chứn.g có nhìn thấy Hồ Duy Hải?
Cáo trạng vụ án ghi: “Nhâ.n chứn.g Đinh Vũ Thường phát hiện thấy Hồ Duy Hải ngồi trong bưu điện” lúc gây án.
Tuy nhiên, khi xét xử sơ thẩm và phúc thẩm, tòa án đã không triệu tập nhâ.n chứn.g này. Trong khi đó biên bản ghi lờ.i kha.i, nhâ.n chứn.g Thường chỉ khai “nhìn thấy một thanh niên, và không thể nhận diện được”.
Luật sư Lê Hồng Phong (người bào chữa cho Hồ Duy Hải) đã trực tiếp đi tìm và gặp Đinh Vũ Thường vào ngày 7/12/2011. Thường cho biết anh không được tòa án triệu tập tham dự phiên tòa. Đặc biệt, anh này khẳng định không nhìn thấy Hồ Duy Hải tại Bưu điện Cầu Voi.
Từ những thông tin trên, anh Đinh Vũ Thường đồng ý viết một giấy xác nhận, có nội dung: “Tôi xác định, chiếc xe tôi nhìn thấy tại Bưu điện Cầu Voi tối ngày 13/1/2008 là loại xe Dream cao. Tòa án không mời tôi tham dự phiên tòa. Tôi không khẳng định nhận dạng được người thanh niên mà thôi thấy tối hôm 13/1/2008 tại Bưu điện Cầu Voi”.
Vật chứng vụ án được mua ở chợ?
Theo cáo buộc, khoảng sau 20h30 ngày 13/1/2008, Hải dùng thớt đán.h vào mặt; dùng dao giế.t nạ.n nhâ.n N.T.A.H; dùng ghế xếp bằng inox, dao giế.t nạ.n nhâ.n N.T.T.V.
Khi khám nghiệm hiện trường, cảnh sát đã ghi nhận, chụp ảnh những vật chứng này nhưng không được thu giữ để truy nguyên, và sau đó cơ quan điều tra có động thái cho người mua mới những vật chứng này để bổ sung, đưa vào hồ sơ vụ án.
Căn cứ vào lờ.i kha.i của những người dọn dẹp hiện trường là ông Nguyễn Văn Thu, Võ Văn Hùng, Nguyễn Văn Vàng, Nguyễn Tuấn Ngọc, ngày 14/1/2008, trong lúc tham gia dọn dẹp hiện trường họ đã phát hiện một con dao rất mới và sạch, không có dấu vết, được đút vào sau tấm bảng treo đối diện cầu thang nhà bếp, gần chỗ 2 nạ.n nhâ.n bị giế.t. Sự việc được báo cho công an xã và huyện nhưng công an bảo rằng “chắc không có gì đâu, bỏ đi”.
Vì vậy, họ đã dùng con dao đó để cạo vết má.u còn dính trên nền gạch rồi đem dao đi đốt bỏ. Hôm sau, công an cho tìm lại con dao này nhưng không thấy, kể cả phần lưỡi dao bằng kim loại.
Theo hồ sơ vụ án, khi được cơ quan điều tra yêu cầu, ông Nguyễn Văn Thu ra chợ mua một con dao khác để thay vào. Ông này từng khẳng định: “Tôi xác định con dao này là do tôi mua, giao nộp cho công an”.
Tương tự, tấm thớt được cho là vật chứng mà Hồ Duy Hải dùng để đậ.p đầ.u nạn nhân N.T.A.H, cũng không được thu giữ khi khám nghiệm hiện trường. Hơn 5 tháng sau, ngày 24/6/2008, Lê Thị Thu Hiếu (bạn của 2 nạ.n nhâ.n) đi mua một tấm thớt gỗ khác về nộp cho cơ quan điều tra để làm vật mô phỏng.
Bên cạnh đó, theo kháng nghị của VKS Tối cao, đối với chiếc ghế xếp bằng inox, Hải khai dùng đậ.p vào đầu nạ.n nhâ.n N.T.T.V, biên bản khám nghiệm hiện trường ghi nhận ghế có mã số HPN2 447052. Nhưng thời điểm đó, cơ quan điều tra cũng không thu giữ vật chứng này. Mãi hơn 2 tháng sau, công an thu giữ một chiếc ghế inox hiệu Hòa Phát có mã số hoàn toàn khác, là HPM2 44705.
Nếu đúng những vật chứng của vụ án được mua từ chợ để bổ sung vào thì có căn cứ để xác định Hồ Duy Hải là hun.g th.ủ hay không? Việc tắc trách trong điều tra thuộc về những ai?
Hồ Duy Hải có phải nghi phạm duy nhất?
Một người tên Nguyễn Văn Nghị đã từng được Công an tỉnh Long An triệu tập chiều 14/1/2008 để làm rõ mối quan hệ với nạ.n nhâ.n N.T.A.H.
Theo lời kể một số nhâ.n chứn.g tại khu vực Bưu điện Cầu Voi, đêm 13/1, họ thấy Nghị có mặt tại bưu điện, nhưng sau đó rời đi lúc nào không ai rõ.
Luật sư Trần Hồng Phong cho biết tên Nguyễn Văn Nghị và một người tên Nguyễn Mi Sol có trong biên bản lờ.i kha.i ngày 14/3/2008 của anh C.H.T.A. (bạn của nạ.n nhâ.n N.T.T.V). Theo đó, khi được hỏi về bạn bè của 2 nạ.n nhâ.n, anh T.A. trình bày: “Đối với V. chỉ có tôi, ngoài ra tôi không biết. Đối với H., tôi biết có Sol, Nghị”.
Cũng trong hồ sơ, nhâ.n chứn.g L.T.T.H. (bạn của hai nạ.n nhâ.n) trình bày Sol thường ghé thăm H. vào buổi tối và đều ngủ lại. Khi Sol ở lại thì Sol và H. ngủ trên lầu 1.
Trong hồ sơ vụ án, Nguyễn Mi Sol có vai trò là nhâ.n chứn.g, được cơ quan điều tra cho nhận dạng qua ảnh một số tài sản đeo trên người của N.T.A.H. Biên bản nhận dạng được lập sau khi bắt và tạm giam Hồ Duy Hải.
Tuy nhiên, cả Nghị và Sol được cơ quan điều tra cho về. Toàn bộ thông tin của hai người này sau đó bị rút ra khỏi hồ sơ vụ án. Luật sư Phong cho biết trong hồ sơ không hề có bản khai nào của Nghị, Sol trước khi Hồ Duy Hải bị bắt; đồng thời cũng không thấy có việc giám định dấu vân tay của 2 nghi can này có trùng với vết má.u có dấu vân tay thu giữ tại hiện trường hay không.
12 năm Hồ Duy Hải ở lao tù, nay bản án của Hải sẽ được lật lại nên các chi tiết trong vụ án cần được xem xét một cách thấu đáo, toàn diện.
Số phận tử từ Hồ Duy Hải sẽ ra sao sau 3 ngày nữa?
Chuyên gia pháp lý cho biết, sau khi phiên giám đốc thẩm xem xét lại vụ án kết thúc thì sẽ có các phán quyết với Hồ Duy Hải.
Như đã thông tin, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao mở phiên xử giám đốc thẩm xem xét vụ án Hồ Duy Hải bị tuyên t.ử hìn.h về tội Giế.t ngườ.i và Cướp tài sản, từ ngày 6 - 8/5.
Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình sẽ làm Chủ tọa phiên tòa. Ngoài các thành viên Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, đại diện VKSND Tối cao, các cơ quan tố tụng của tỉnh Long An, TAND Tối cao còn mời luật sư Trần Hồng Phong (Đoàn luật sư TP.HCM) tham gia bào chữa cho Hồ Duy Hải.
Mẹ của Hồ Duy Hải tin con mình sẽ được minh oan. Ảnh: Đình Việt
Trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Trần Tuấn Anh (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, giám đốc thẩm là một thủ tục đặc biệt được áp dụng khi bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Thủ tục này là hình thức đảm bảo pháp chế XHCN trong tố tụng dân sự.
Căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bao gồm: Kết luận trong bản án, quyết định của tòa án không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án; có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong điều tra, truy tố, xét xử dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án; có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.
Quay lại vụ việc của Hồ Duy Hải, luật sư Tuấn Anh cho biết, 3 ngày nữa sẽ có hai trường hợp diễn ra. Cụ thể, trong trường hợp Hội đồng xét xử giám đốc thẩm nhận thấy kháng nghị là có căn cứ, sẽ ban hành bản án giám đốc thẩm theo hướng chấp nhận kháng nghị giám đốc thẩm của VKS Tối cao, hủy hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã xét xử đối với vụ án này.
Còn trong trường hợp sau khi nghiên cứu toàn bộ hồ sơ vụ án được chuyển lên, Hội đồng xét xử giám đốc thẩm nhận thấy kháng nghị của VKSND Tối cao là không có căn cứ pháp luật, việc xét xử vụ án ở hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm đã đúng; không có việc vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, không có việc sai phạm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật, dẫn đến xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự trong vụ án, ảnh hưởng đến bản chất vụ án thì Hội đồng xét xử giám đốc thẩm sẽ ban hành bản án theo hướng bác nội dung kháng nghị của VKSND Tối cao, giữ nguyên nội dung bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã tuyên đối với Hồ Duy Hải.
Ngoài ra, vị luật sư còn phân tích thêm, việc ông Nguyễn Hòa Bình - Chánh án TAND Tối cao làm chủ tọa một phiên tòa là điều khá đặc biệt. Trước đây rất hiếm trường hợp đích thân Chánh án TAND Tối cao đứng ra làm chủ tọa xét xử một vụ án.
Hiện trường nơi xảy ra vụ án. Ảnh: Đình Việt
"Theo như quy định, Chánh án TAND có quyền trực tiếp chủ tọa phiên xét xử giám đốc thẩm. Tuy nhiên, ngoài việc tổ chức công tác xét xử, Chánh án TAND Tối cao còn phải thực hiện rất nhiều công việc liên quan đến ngành tòa án theo như quy định tại Điều 27 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2014, nên thông thường, việc đứng ra xét xử thường được phân cho cấp dưới thực hiện" - luật sư Tuấn Anh thông tin.
Theo vị luật sư này, không phải chỉ có cấp TAND Tối cao thì Chánh án mới làm như vậy, mà các cấp tòa án khác, Chánh án cũng chỉ đứng ra phân công công việc trong xét xử, còn việc trực tiếp xét xử thường sẽ được thực hiện bởi các thẩm phán khác.
"Tuy nhiên, vụ án Hồ Duy Hải có thể coi là vụ án có nhiều tình tiết ly kỳ, nghiêm trọng, có khả năng dẫn đến oan sai. Vụ án này cũng từng gây xôn xao và được dư luận hết sức quan tâm. Hơn hết, vụ án này ngoài việc đã trải qua 2 phiên xét xử sơ thẩm và cả xét xử phúc thẩm, bị cáo cũng đã bị tuyên án t.ử hìn.h tại cả 2 phiên xét xử trên. Có lẽ, chính vì những lý do nêu trên mà đích thân ông Nguyễn Hòa Bình đứng ra trực tiếp làm chủ tọa trong phiên xét xử giám đốc thẩm sắp tới đối với vụ án trên", vị luật sư phân tích.
Trước đó, cuối năm 2019, VKSND Tối cao đã kháng nghị giám đốc thẩm đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao xét xử lại, hủy toàn bộ 2 bản án sơ thẩm năm 2008 của TAND Long An và phúc thẩm năm 2009 của TAND Tối cao tại TP.HCM tuyên t.ử hìn.h đối với Hồ Duy Hải về tội Giế.t ngườ.i, Cướp tài sản để điều tra lại, đồng thời tạm đình chỉ thi hành bản án.
VKSND Tối cao cho rằng, tòa hai cấp có nhiều nhận định và kết luận chưa phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án. Việc thu thập dấu vết hiện trường, đán.h giá các chứng cứ, tài liệu chưa đầy đủ. Nhiều nội dung cần chứng minh của vụ án còn mâu thuẫn.
Những thiếu sót, vi phạm nêu trên đã ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị chứng minh của chứng cứ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến những căn cứ kết luận hành vi phạm tội của bị cáo.