Chủ tịch Thượng viện tạm quyền của Mỹ từ trần

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đại diện bang Hawaii Daniel Inouye, một trong những thành viên phục vụ lâu đời nhất của Quốc hội Mỹ và là Chủ tịch Thượng viện tạm quyền, đã từ trần ở tuổi 88 vào hôm 17.12.

Ông Inouye, người giữ chức Chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách đầy quyền lực, đã từ trần vì biến chứng về hô hấp, theo thông báo từ văn phòng của ông.

Trước đó, cái chết của ông Inouye đã được thông báo bởi Thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện Harry Reid, người ca ngợi ông Inouye là một trong “những người vĩ đại của cơ quan này”, theo Reuters.

Theo luật bang Hawaii, Thống đốc thuộc đảng Dân chủ Neil Abercrombie sẽ chọn người kế nhiệm vị trí của ông Inouye cho đến khi một thượng nghị sĩ mới được bầu ra trong cuộc bầu cử năm 2014.

Vì ông Abercrombie dự kiến sẽ chỉ định một người thuộc đảng Dân chủ nên cái chết của ông Inouye không thay đổi cán cân quyền lực tại Thượng viện gồm 100 thành viên của Mỹ, nơi đảng Dân chủ dự kiến duy trì thế đa số 55-45 với đảng Cộng hòa.

Thượng nghị sĩ Daniel Inouye – Ảnh: AFP

Được bầu vào Quốc hội với tư cách hạ nghị sĩ chính thức đầu tiên của bang Hawaii, ông Inouye nhậm chức vào ngày 21.8.1959, ngày Hawaii trở thành một bang của nước Mỹ, và được bầu vào Thượng viện năm 1962.

Sau chín nhiệm kỳ liên tiếp ở Thượng viện, ông là thượng nghị sĩ phục vụ lâu đời thứ hai tại cơ quan này, sau cố Thượng nghị sĩ Robert Byrd (Tây Virginia), và trở thành thượng nghị sĩ cao niên nhất khi ông Byrd qua đời vào tháng 6.2010.

Chính vì thế, theo truyền thống, ông đã trở thành Chủ tịch Thượng viện tạm quyền, và do đó là người thứ ba trong danh sách kế nhiệm tổng thống Mỹ, sau Phó tổng thống và Chủ tịch Hạ viện. (Theo hiến pháp Mỹ, Phó tổng thống là Chủ tịch Thượng viện, và theo truyền thống lâu đời, Chủ tịch Thượng viện tạm quyền thường là thượng nghị sĩ cao niên nhất của đảng chiếm đa số tại Thượng viện).

Ông Inouye bắt đầu phục vụ đất nước ở tuổi 17, khi gia nhập lục quân Mỹ không lâu sau khi Nhật tấn công Trân Châu Cảng và tham gia Trung đoàn số 442, một đơn vị bao gồm các binh sĩ Mỹ gốc Nhật.

Khi chiến đấu ở châu Âu, Inouye đã mất cánh tay phải khi tấn công một loạt ổ súng máy của quân Đức trên một ngọn đồi ở nước Ý vào tháng 4.1945. Hành động dũng cảm này đã được tặng thưởng huân chương Trái tim tía song việc mất cánh tay phải đã chấm dứt giấc mộng học trở thành bác sĩ phẫu thuật của ông.

Thay vào đó, ông theo học bằng luật và tham gia hoạt động chính trị sau chiến tranh.

Theo văn phòng của ông Inouye, khi được hỏi ông muốn được nhớ đến như thế nào trong những ngày gần đây, ông Inouye đã trả lời: “Tôi đã đại diện người dân Hawaii và nước Mỹ một cách trung thực và đã làm hết sức mình. Tôi nghĩ tôi làm ổn”.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã ca ngợi ông Inouye, nói rằng đất nước đã mất đi một “anh hùng Mỹ đích thực”.

“Tại Washington, ông ấy làm việc để tăng cường sức mạnh quân đội của chúng ta, xây dựng sự đồng thuận lưỡng đảng, và buộc những người trong chính phủ phải chịu trách nhiệm với những người dân mà chúng ta được bầu ra để phục vụ. Tuy nhiên, sự dũng cảm phi thường của ông ấy trong Thế chiến thứ hai, gồm cả hành động anh hùng khiến ông mất đi cánh tay song mang lại cho ông một Huân chương Danh dự, đã biến Danny (tên gọi thân mật của ông Inouye) trở thành một người không chỉ là đồng nghiệp và là người thầy, mà còn là một người được tôn kính bởi tất thảy chúng ta, những người đủ may mắn để biết ông ấy”, ông Obama nói về ông Inouye trong một thông báo.

Theo TNO