Chủ tịch Hạ viện Mỹ bất ngờ tuyên bố từ chức

Chủ tịch Hạ viện Mỹ John Boehner ngày 25/9 tuyên bố ông sẽ từ chức vào cuối tháng 10 tới sau 4 năm giữ cương vị này, đẩy Quốc hội Mỹ chìm sâu vào bê bối và chia rẽ trước dự luật ngân sách nhằm cứu vãn Chính phủ liên bang Mỹ khỏi phải đóng cửa.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ John Boehner ngày 25/9 tuyên bố từ chức (Ảnh: AP)

Chủ tịch Hạ viện Boehner, nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Ohio, đưa ra tuyên bố đầy bất ngờ, chỉ một ngày sau dấu mốc đáng nhớ trong sự nghiệp chính trị của ông là thu xếp để Giáo hoàng Francis phát phiểu lần đầu tiên trước Quốc hội Mỹ vào hôm thứ Năm (24/9).

Quyết định chóng vánh trên của ông Boehner được đưa ra trước khả năng về một cuộc bỏ phiếu nhằm bãi trừ ông được các thành viên Đảng Cộng hòa thuộc Phong trào Tea Party, vốn kêu gọi cắt giảm thuế má và chi tiêu chính phủ, hậu thuẫn.

Họ kêu gọi ông Boehner rút lui trong cuộc đối đầu về dự luật gây quỹ y tế vì điều này có thể đẩy chính phủ Mỹ đứng trước rủi ro phải đóng cửa thêm một lần nữa. Đây là một tiền lệ chưa từng có trong lịch sử Hạ viện trong vòng hơn 100 năm qua.

“Đối với tôi rõ ràng là những bê bối kéo dài có thể là lợi bất cập hại và không thể sửa chữa đối với Quốc hội Mỹ”, ông Boehner phát biểu.

Mặc dù vậy, ông Boehner cũng thúc giục các nhà làm luật Mỹ bỏ phiếu cho dự luật ngân sách chính phủ vào tuần tới giúp Nhà Trắng tránh khỏi nguy cơ đóng cửa và có thể hoạt động cho đến thời hạn ngân sách mới kéo dài đến ngày 11/12. Dự luật về gây quỹ y tế sẽ thông qua vào dịp khác với sự hậu thuẫn từ các thành viên Đảng Dân chủ, ông cho biết.

Ông Boehner cũng tiến cử ứng viên sáng giá thứ 2, Kevin McCarthy, lãnh đạo phe đa số đến từ bang California, vào ghế chủ tịch Hạ viện. Ông Boehner nhấn mạnh rằng McCarthy sẽ là một chủ tịch Hạ viện thay thế xuất sắc.

Ngay sau tuyên bố từ chức của ông Boehner, Tổng thống Barack Obama tán dương ông Boehner “là một người tốt và yêu nước”.

Ông Obama phát biểu: “Quan trọng nhất lúc này là bầu ra một tân chủ tịch Hạ viện hiểu rõ chính phủ và cơ chế vận hành. Chúng ta không phải lúc nào cũng đạt 100% điều mình mong muốn. Chúng ta có những quan điểm khác biệt nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta buộc chính phủ phải đóng cửa”.

Ông Boehner, 65 tuổi, bắt đầu đảm nhiệm Chủ tịch Hạ viện vào tháng 1/2011. Ông được bầu vào Hạ viện đầu tiên vào năm 1990 và sớm nổi danh như một chính khách bảo thủ và gia nhập nhóm lãnh đạo thuộc cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich khi Đảng Cộng hòa lên nắm quyền vào năm 1995, lần đầu tiên trong 4 thập niên.

Với phong cách quảng giao và thoải mái, đam mê chơi golf và hay mềm lòng trước công chúng, ông Boehner vẫn là người có uy tín lớn trong chính giới thuộc Đảng Cộng hòa tại Hạ viện. Ông Boehner còn nối tiếng là một người thuộc phe bảo thủ cứng rắn. Tuy vậy, chưa bao giờ những đề xuất của ông lại làm thỏa mãn những người bảo thủ nhất tại Mỹ.

Vũ Duy

Theo Dantri/AP