Chủ động bảo vệ rừng thông trong mùa khô hanh

Theo rà soát của Chi cục Kiểm lâm, vào thời điểm đầu năm 2021, toàn tỉnh có hơn 48.000 ha rừng có nguy cơ cháy cao trong mùa khô hanh.

Ngoài nguyên nhân khách quan như thời tiết khô hanh, cháy lan từ Lào sang (khu vực huyện Mường Lát là chủ yếu), thì yếu tố chủ quan do con người tác động đã và đang gây nhiều khó khăn cho công tác phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR).

Cán bộ, công nhân Ban Quản lý rừng phòng hộ Nghi Sơn và chủ rừng kiểm tra công tác phòng cháy, chữa cháy rừng tại xã Nguyên Bình.

Trong đó, với gần 10.000 ha rừng thông, tập trung chủ yếu ở thị xã Nghi Sơn, các huyện Như Thanh, Hà Trung, Hậu Lộc, Thạch Thành, Hoằng Hóa, Đông Sơn và TP Thanh Hóa. Riêng 5.000 ha rừng thông do các chủ rừng Nhà nước quản lý đã được quan tâm phát dọn thực bì và đốt cháy trước dưới tán rừng thông để giảm vật liệu cháy. Gần 5.000 ha còn lại do UBND các xã quản lý, giao cho các hộ bảo vệ, chăm sóc nhưng do chưa đủ điều kiện khai thác nhựa, không có nguồn thu và không có tiền công chăm sóc, bảo vệ nên các hộ chưa quan tâm phát dọn thực bì dưới tán rừng. Điển hình như nhiều khu rừng thông ở các xã: Yến Sơn (Hà Trung), Triệu Lộc, Tiến Lộc, Thành Lộc (Hậu Lộc); phường Đông Lĩnh (TP Thanh Hóa)… lớp thảm thực bì, cành khô, lá rụng dưới tán rừng có nơi dày từ 1,3m đến 1,5m nếu người dân dùng lửa bất cẩn, cháy rừng sẽ xảy ra bất kỳ lúc nào… Ngoài ra, do lá thông rụng phân hủy chậm dẫn đến thảm thực bì dày, lượng nước trong lá thông ít, thân cây lại có dầu kết hợp với ràng ràng, sim mua, lau lách đang là mối lo cháy rừng trong những ngày thời tiết khô hanh, nắng nóng.

Để bảo vệ rừng (BVR), các cấp, các ngành chức năng, chủ rừng đã triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp chủ động PCCCR. Từ tháng 1-2020 đến tháng 2-2021, toàn tỉnh thực hiện kế hoạch phát dọn đốt trước vật liệu cháy có điều khiển dưới tán rừng thông khu vực có nguy cơ cháy cao với diện tích 936,5 ha, trong đó đốt lần đầu 280 ha, đốt lại diện tích đã thực hiện các năm trước 656,5 ha, nhằm hạn chế nguy cơ gây cháy rừng. Từ hiệu quả thực tế của việc xử lý vật liệu cháy dưới tán rừng thông bằng biện pháp đốt trước có điều khiển, hiện nay, các huyện có diện tích rừng thông đã xây dựng phương án và triển khai thực hiện đốt trước vật liệu cháy có điều khiển dưới tán rừng thông trong thời gian tới.

Điển hình tại Ban Quản lý (BQL) rừng phòng hộ Nghi Sơn là chủ rừng Nhà nước được giao quản lý, bảo vệ và phát triển rừng với diện tích 6.116,8 ha, trong đó diện tích rừng thông thuần loài và thông hỗn giao 4.767 ha. Riêng 1.977,43 ha rừng thông trên địa bàn được xác định có nguy cơ cháy cao. Trong 3 năm (2018-2020), BQL rừng phòng hộ Nghi Sơn đã triển khai thực hiện xử lý vật liệu cháy dưới tán rừng thông bằng biện pháp đốt cháy trước có điều khiển được gần 1.000 ha. Trong đó, riêng năm 2020 đốt cháy trước có điều khiển được 354,94 ha. Thực hiện phương pháp đốt cháy trước có điều khiển không những chi phí thấp mà hiệu quả lại cao.

BQL rừng phòng hộ Nghi Sơn đã hướng dẫn, chỉ đạo các hộ nhận khoán phát dọn thực bì làm giảm vật liệu cháy dưới tán rừng thông diện tích hơn 900 ha. Tuyên truyền, vận động các hộ nhận khoán rừng và đất lâm nghiệp, người dân trên địa bàn chủ động thực hiện các quy định về BVR và PCCCR. Xây dựng mới và sửa chữa 16,1 km đường băng cản lửa kết hợp đường tuần tra, tác chiến chữa cháy rừng tại các khu vực rừng trọng điểm dễ cháy. Bổ sung nhiều trang thiết bị như máy thổi gió, dao phát thực bì, phục vụ PCCCR.

Ông Nguyễn Hữu Thường, Giám đốc BQL rừng phòng hộ Nghi Sơn, cho biết: Thực hiện phương pháp đốt cháy trước có điều khiển không những chi phí thấp mà hiệu quả lại cao. Qua kiểm tra đánh giá, sau khi đốt trước đã làm giảm từ 3,5 – 5 tấn vật liệu khô dễ cháy/ha rừng, tương đương giảm từ 70 – 85% vật liệu cháy, từ đó giảm từ 2 – 3 cấp nguy cơ cháy trong mùa khô hanh và nắng nóng. Năm 2021, ban chủ động triển khai xử lý vật liệu cháy dưới tán rừng thông theo kế hoạch 170,9 ha bằng biện pháp đốt trước có điều khiển. Trong tháng 1 và các ngày đầu tháng 2-2021, ban đã đốt trước có điều khiển vật liệu cháy dưới tán rừng thông được 110 ha. Trong những ngày thời tiết khô hanh, nắng nóng BQL rừng phòng hộ Nghi Sơn đã xây dựng kế hoạch, có phương án thực hiện chế độ thường trực 24/24 giờ trong ngày phối hợp với hạt kiểm lâm và chính quyền địa phương kiểm tra các khu rừng trọng điểm, kiểm soát nghiêm nguồn lửa đem vào rừng, kịp thông báo tình hình thời tiết, cấp cháy rừng đến các phòng, ban chuyên môn, các trạm BVR trực thuộc và các hộ tham gia nhận khoán để chủ động bố trí lực lượng, dụng cụ, phương tiện tác chiến BVR.

Hiện nay, Chi cục Kiểm lâm đã tiếp tục chỉ đạo các hạt kiểm lâm phối hợp với các đơn vị liên quan, chủ rừng Nhà nước, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp chủ động PCCCR; tập huấn, huấn luyện nghiệp vụ PCCCR, tổ chức diễn tập thực hành thành thạo các nội dung chữa cháy rừng theo phương án đã lập để khi xảy ra cháy rừng, các địa phương, chủ rừng sẽ chủ động chữa cháy kịp thời, hiệu quả theo phương châm “4 tại chỗ”. Trong đó, đặc biệt chú trọng làm giảm vật liệu cháy bằng phương pháp đốt trước có kiểm soát nhằm hạn chế thấp nhất nguy cơ xảy ra cháy rừng trong mùa khô hanh và nắng nóng sắp tới.