Chủ đề có thể mang lại tiếng nói chung cho ông Trump và ông Putin ở Alaska

Lệnh ngừng bắn ở Ukraine sẽ là trọng tâm trong cuộc gặp giữa Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Donald Trump tại Alaska , nhưng hợp tác giữa Nga và Mỹ ở Bắc Cực cũng sẽ là một chủ đề đáng chú ý.

Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Phần Lan vào năm 2018 (Ảnh: AFP).

Ông Andreas sthagen, thuộc Viện Fridtjof Nansen ở Oslo, cho biết Anchorage là địa điểm để 2 tổng thống thảo luận về khu vực Bắc Cực chiến lược, vốn đang thu hút sự chú ý ngày càng tăng từ cả hai nước. Tiềm năng hợp tác tại Bắc Cực có thể giúp 2 nhà lãnh đạo tìm thấy tiếng nói chung trong hội nghị thượng đỉnh diễn ra vào hôm nay, 15/8.

Ông sthagen cho biết việc khai thác dầu khí, phát triển tuyến Hàng hải phương Bắc (NSR) và đánh bắt cá là những lĩnh vực có lợi ích chung có thể được đưa ra bàn thảo.

Cả Nga và Mỹ đều ưu tiên Bắc Cực, khiến đây trở thành chủ đề được quan tâm trong một hội nghị thượng đỉnh tổ chức tại Alaska, cửa ngõ của khu vực nơi eo biển Bering là tuyến hàng hải trực tiếp giữa Thái Bình Dương và Bắc Băng Dương.

Vì vậy, ngoài chủ đề là cuộc chiến ở Ukraine, ông sthagen cho rằng Nga có thể thảo luận về việc phát triển NSR thành một tuyến giao thương thương mại. Đây là dự án của Nga mà Mỹ có tham gia trong tương lai.

NSR, chạy dọc theo bờ biển Bắc Cực, là tuyến hàng hải ngắn nhất giữa phần phía tây của lục địa Á-Âu và khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Giá trị chiến lược của nó phù hợp với những tuyên bố của ông Trump về Greenland, vùng lãnh thổ mà ông nhiều lần trước đó tuyên bố muốn mua lại.

Qua tuyến NSR, các tàu container, tàu chở dầu, tàu hàng rời chở khoáng sản và quặng, cùng tàu phục vụ hoạt động khai thác dầu, khí và mỏ ở Alaska và Siberia di chuyển. Tuyến này ngày càng dễ lưu thông hơn do biến đổi khí hậu.

Tuyến Hàng hải Phương Bắc (NSR) (Ảnh: TC).

Dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden và nhiệm kỳ đầu của ông Trump, đã có các nỗ lực mở rộng hợp tác giữa Nga và Mỹ, tập trung vào việc đảm bảo giao thông an toàn hơn qua eo biển Bering, ông sthagen cho biết.

“Nếu bất kỳ tuyến hàng hải nào muốn rút ngắn quãng đường giữa châu Âu và châu Á, thì phải đi qua Bắc Cực của Nga và qua eo biển Bering”, ông sthagen nói.

Biển Bering cũng là nơi có một số nguồn cá sinh lời nhất thế giới . Ngoài ra, nơi đây cũng có tiềm năng lớn về khai thác dầu khí. Các dự án thăm dò chung tại các khu vực chung như biển Chukchi, phía bắc eo biển Bering, có thể được mang ra xem xét, dù tính khả thi về lợi nhuận và yếu tố chính trị sẽ ảnh hưởng đến các dự án như vậy.

“Có rất nhiều điều cần thảo luận về hợp tác thực tiễn, trước hết là thiết lập tuyến vận tải hoặc mở rộng thăm dò dầu khí ở Bắc Cực”, ông sthagen dự đoán.

Trước đó, giới quan sát từng nhận định, việc phương Tây hợp tác kinh tế với Nga ở Bắc Cực sẽ là một phương án đầy tính khả thi do Tổng thống Mỹ là một người có quan điểm thực dụng.

Mặt khác, các ràng buộc lớn về mặt kinh tế có thể khiến Nga suy nghĩ lại về mục tiêu chiến lược có tính chất dài hạn để xuống thang căng thẳng với phương Tây.

Thêm vào đó, đây là dự án nhiều bên cùng có lợi, kể cả Mỹ và châu Âu vì tiềm năng rất lớn của khu vực.