“Chợ Vũ Hán không phải nơi bắt nguồn mà là nơi siêu lây lan Covid-19”
Dù chưa xác định nguồn gốc Covid-19 song giới nghiên cứu cho rằng chợ hải sản Vũ Hán không phải nơi bắt nguồn mà chỉ là nơi xảy ra siêu lây lan.
Các chuyên gia vẫn chưa biết về nguồn gốc virus SARS-CoV-2. Các bằng chứng về gen đều cho thấy virus này bắt nguồn từ loài dơi ở Trung Quốc trước khi lây nhiễm sang con người qua một vật chủ trung gian. Tuy nhiên, từ nơi nào và bằng cách nào sự lây nhiễm này diễn ra hiện vẫn là chủ đề đang được thảo luận trong giới khoa học.
Chợ Hải sản ở Vũ Hán ngày 21/1/2020. Ảnh: AP
Ban đầu, các nhà chức trách ở Vũ Hán, Trung Quốc cho biết các ca mắc Covid-19 đầu tiên được ghi nhận ở chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán. Tuy nhiên, sau cuộc điều tra về các loài động vật được buôn bán ở đây, Trung tâm Ngăn ngừa và Kiểm soát dịch bệnh (CDC) Trung Quốc nhận định trong tuần này rằng địa điểm trên không phải là nơi bắt nguồn của dịch bệnh.
Theo Wall Street Journal, Giám đốc CDC Trung Quốc Gao Fu nhận định: “Khu chợ này chỉ là một trong các nạn nhân” của đại dịch Covid-19.
Các mẫu nghiên cứu được thu thập từ các loài động vật trong khu chợ này đều âm tính với virus SARS-CoV-2. Điều đó cho thấy chúng không có khả năng lây bệnh cho những người bán hàng.
Các nhà chức trách ở Vũ Hán lần đầu tiên thông báo về các ca bệnh gây viêm phổi cấp bí ẩn mà sau này xác định là do virus corona chủng mới gây nên vào ngày 31/12.
Sau khi dịch SARS bùng phát năm 2002 và 2003 bắt nguồn từ một địa điểm tương tự ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, khu chợ ở Vũ Hán này được cho là nơi bắt nguồn của dịch Covid-19.
Video đang HOT
Tuy nhiên, không có loài động vật nào trong khu chợ này dương tính với virus SARS-CoV-2, Colin Carlson, một nhà động vật học tại Đại học Georgetown nhận định với Live Science. Nếu chúng chưa từng bị nhiễm bệnh, chúng không thể là vật chủ trung gian gây ra sự lây nhiễm từ dơi sang người được.
Ngày càng có nhiều nhóm nghiên cứu ủng hộ kết luận của CDC Trung Quốc rằng, địa điểm dịch bệnh bùng phát ban đầu không liên quan đến chợ hải sản ở Vũ Hán. Virus SARS-CoV-2 dường như đã quanh quẩn ở Vũ Hán trước khi 41 ca mắc đầu tiên được ghi nhận. Nghiên cứu công bố hồi tháng 1 cho thấy người đầu tiên dương tính với SARS-Cov-2 có thể đã mắc bệnh từ ngày 1/12 và sau đó xuất hiện các triệu chứng vào ngày 8/12. Các nhà khoa học trong nghiên cứu trên cũng phát hiện ra rằng 13 trong số 41 ca mắc đầu tiên không có liên hệ với chợ động vật hoang dã ở Vũ Hán.
Chuyên gia Carlson nhận định với Live Science rằng chợ động vật hoang dã ở Vũ Hán có thể đơn giản chỉ là địa điểm mà một sự kiện siêu lây lan virus SARS-CoV-2 đầu tiên đã diễn ra.
Trên thực tế, các sự kiện siêu lây lan khác trên thế giới cũng tạo nên những ổ lây nhiễm chỉ sau 1 đêm. Tại Daegu, Hàn Quốc, một tín đồ nhà thờ mắc bệnh đã lây nhiễm cho ít nhất 43 người.
Câu hỏi về nguồn gốc dịch Covid-19 đã tạo ra nhiều giả thuyết chưa được kiểm chứng về đại dịch này, mà một trong những giả thuyết được lan truyền rộng rãi là virus SARS-CoV-2 vô tình bị rò rỉ ra ngoài từ một phòng thí nghiệm ở Viện Virus học Vũ Hán. Tuy nhiên, cả các nhà khoa học Trung Quốc và Mỹ đều khẳng định không có bằng chứng nào chứng minh cho giả thuyết này. Phòng thí nghiệm này cũng cho biết họ không có hồ sơ về bộ gen của virus SARS-CoV-2 và luôn tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp an toàn.
Động vật hoang dã - nguồn cơn dịch viêm phổi Vũ Hán
Trước khi đóng cửa, khu chợ hải sản tại Vũ Hán bán đầy các động vật hoang dã như rắn, cầy hương, dơi, vật chủ trung gian lây truyền virus corona.
Sáng ngày 23/1, bệnh viêm phổi lạ tại Trung Quốc lây nhiễm cho 570 người, khiến 17 bệnh nhân t.ử v.ong. Các ca bệnh hầu hết là ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, gồm những người àm việc hoặc sống gần chợ hải sản Huanan. Theo các chuyên gia, đây chính là nguồn gốc của đợt dịch. Khu chợ bán đủ loại động vật hoang dã "trên trời dưới biển".
Người dân địa phương xác nhận, tôm, cua và cá vược sọc là các mặt hàng chính ở chợ hải sản Huanan rộng 50.000 mét vuông. Tuy nhiên, nhiều loài sinh vật hoang dã cũng được bày bán ở khắp các ngóc ngách.
Bà Ai, 58 t.uổi sống gần khu vực này, cho biết một số chủ quầy bán động vật sống như rắn, chuột, nhím, gà lôi. Điều này đã diễn ra trong một thời gian khá dài và được thông báo bởi Cục Quản lý Công nghiệp và Thương mại Vũ Hán vào tháng 9 năm nay. Giới chức thành phố đã tiến hành kiểm tra giấy phép kinh doanh và các tài liệu an toàn của 8 quầy hàng bán động vật hoang dã.
Yuexiu là một khu chợ khác tại tỉnh Quảng Châu, một thành phố nổi tiếng với nhiều thực khách tò mò. Nhìn vào các sạp hàng, không ai nghĩ, tiểu thương tại đây có buôn bán động vật sống. Tuy nhiên, thực tế hoàn toàn ngược lại.
"Chờ một chút, tôi sẽ lấy nó từ cửa sau", một người bán hàng tại Yuexiu nói khi được hỏi về gà sống.
Tại khu chợ Conghua, Quảng Châu, các giao dịch diễn ra sôi nổi không kém. Hàng chục vị khách đang đứng trả giá với chủ sạp. Tại đây, gà sống được bán với giá 17 nhân dân tệ (khoảng 57.000 VND) mỗi kg.
Sau chuyến thăm đến chợ hải sản Vũ Hán, Zhong Nanshan, Giám đốc Phòng thí nghiệm Hô hấp trọng điểm của Trung Quốc cho biết, nguồn cơn của virus corona có thể từ chuột tre hoặc lửng. "Dù được gọi là chợ hải sản, nhiều người bán chui các động vật quý hiếm", ông nói.
Chợ hải sản Huanan khi chưa bị đóng cửa, bày bán hơn 100 loại động vật bao gồm cầy hương, cáo, chó sói... Ảnh: Health Policy Watch
Từ trước tới nay, mua bán động vật hoang dã hoàn toàn bị nghiêm cấm tại Trung Quốc. Một số nơi không được phép bày bán động vật sống. Các công ty được quyền nuôi với mục đích thương mại, tuy nhiên cần có giấy phép của chính quyền cấp tỉnh, theo Luật Bảo vệ Động vật Hoang dã Quốc gia.
Lệnh cấm được in lên các biểu ngữ, treo dọc con đường đến các chợ nông sản, ngay bên ngoài đường Vành đai Ba đông đúc. Song, một số người bán và cả người mua dường như chẳng quan tâm. Họ làm điều này một cách lén lút. Các chủ cửa hàng tuân thủ quy định, hoặc chưa từng biết đến các địa điểm bán "chui" trong chợ, hoặc từ chối nói về vấn đề đó.
Hu Xingdou, một nhà kinh tế học cho biết, người Trung Quốc có niềm yêu thích đặc biệt với việc ăn thịt động vật hoang dã. Điều này bắt nguồn từ văn hóa và kinh tế. Thưởng thức các loại đặc sản như thịt, nội tạng động vật quý hiếm trở thành "thước đo" cho sự giàu có đối với một số người.
Danh sách động vật hoang dã và giá cả được bày bán tại một sạp hàng trong chợ. Ảnh: Weibo
Vào năm 2002 - 2003, cầy hương tại một khu chợ ở tỉnh Quảng Đông được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác định là vật chủ trung gian truyền virus từ dơi sang người, gây ra đợt bùng phát của bệnh SARS. Căn bệnh lây nhiễm tới 8.098 người, khiến 774 bệnh nhân t.ử v.ong.
Từ đó, nhiều người Trung Quốc đã e dè hơn trong việc tiêu thụ động vật hoang dã. Theo khảo sát được công bố năm 2006 bởi WildAid, khoảng 70% trong số 24.000 người được hỏi cho biết, 16 thành phố tại đại lục đã từ bỏ thói quen này. Tuy nhiên, đây vẫn là vấn đề nhức nhối đối với các nhà dịch tễ học thế giới.
Thục Linh (Theo South China Morning Post)
WHO: Chợ động vật Vũ Hán là nguồn hoặc là nơi khuếch tán dịch Covid-19 Trung Quốc đã từng ra lệnh đóng cửa các chợ bán động vật sống như 1 phần ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh. Tổ chức Y tế thế giới WHO ngày 8/5 cho biết, một chợ buôn bán động vật tại Vũ Hán đã "đóng một vai trò nhất định" trong việc làm bùng phát dịch Covid-19 hồi cuối năm ngoái,...
