Chợ phù thủy độc đáo ở Bolivia

La Paz là thủ đô hành chính của Bolivia, hàng năm thu hút hàng trăm nghìn lượt khách du lịch nước ngoài bởi những cái nhất độc đáo trên thế giới.

Thủ đô cao nhất thế giới

Sucre là thủ đô lập hiến, nơi đặt trụ sở tối cao pháp viện, còn La Paz là thủ đô hành chính của Bolivia. Nằm trong thung lũng núi Andes ở độ cao 3.640 m so với mặt nước biển, La Paz được xem là thủ đô cao nhất trên thế giới, cao hơn Quito (Ecuador) đang xếp ở vị trí thứ hai 790 m. Vì thế, nơi đây còn được gọi là Thành phố lẩn khuất trong những đám mây.

Vị trí địa lý của La Paz đặc biệt nhất là độ cao. Điều này cũng phản ánh xã hội của thành phố. Người giàu ở khu vực thấp nhất ở thung lũng. Họ chọn những khu nhà biệt thự hay những khu nhà phố tư nhân để thuận tiện đi lại. Tầng lớp trung lưu chọn những khu chung cư cao cấp gần trung tâm thành phố.

Càng lên cao dần, những khu nhà gạch nằm cheo leo trên những sườn đồi là của những người thu nhập thấp. Họ đôi khi phải thức dậy thật sớm để di chuyển xuống khu trung tâm, đến nhà máy để làm việc nhằm tránh nạn kẹt xe liên miên vào giờ hành chính.

Hệ thống cáp treo công cộng cao nhất trên thế giới

Do địa hình của La Paz nằm giữa thung lũng xung quanh các đỉnh núi cao, việc xây dựng hệ thống giao thông công cộng như xe điện ngầm là bất khả thi. Chính phủ đã đầu tư hàng trăm triệu USD để phát triển hệ thống giao thông nội đô bằng cáp treo để giải quyết tình trạng kẹt xe ngày càng trầm trọng.

Với tổng chiều dài gần 10 km, hệ thống cáp treo cao nhất thế giới này được lắp đặt ở độ cao 4.000 m so với mặt nước biển, nối La Paz và thành phố lân cận El Alto, đi qua dãy núi Andes hùng vĩ.

Cáp treo hoạt động liên tục 17 giờ một ngày. Giá vé cho mỗi lượt đi được niêm yết ở mức 3 boliviano (khoảng 9.000 đồng) không phân biệt người dân địa phương hay khách du lịch nước ngoài.

Với hệ thống giao thông hiện đại này, khách du lịch dễ dàng di chuyển giữa hai thành phố trong khoảng thời gian chưa đến 5-7 phút thay vì 30-40 phút bằng đường bộ, thậm chí còn có cơ hội ngắm nhìn đỉnh Illimani cao 6.438 m quanh năm phủ tuyết trắng, một trong những đỉnh núi cao nhất Bolivia.

Khu chợ phù thủy rùng rợn nhất thế giới

Tôi vào khu chợ phù thủy ở La Paz để hiểu thêm văn hóa của người dân sống trên dãy núi Andes. Trải qua hàng trăm năm, những mặt hàng độc đáo mang tính chất huyền bí ở khu chợ này hầu như không thay đổi về ý nghĩa biểu tượng tâm linh.

Tôi thấy rất nhiều các cửa hàng trưng bày những sản phẩm rùng rợn mà khách du lịch nước ngoài không khỏi rùng mình. Với từ 5-10 boliviano, bạn có thể mua một bào thai Llama khô, một loài lạc đà không bướu đặc trưng ở Nam Mỹ, được treo lủng lẳng phía trước những cửa hàng. Theo người bán, bào thai này được người dân Bolivia chôn sâu dưới nhà như vật hiến tế dâng lên Mẹ Trái đất Pachamama để cầu xin may mắn, sức khỏe và hạnh phúc cho các thành viên trong gia đình.

Người Bolivia cho rằng, ếch khô Aymara đem lại sự giàu có, sung túc. Những bức tượng nhỏ với trang phục truyền thống khoác những túi ngũ cốc được coi là biểu trưng cho thần tài, mang lại tài lộc cho gia đình, và cũng được cho là có thể tác động tới các linh hồn cư trú trong thế giới tâm linh. Một số bùa chú khác hứa hẹn đem lại may mắn trong kinh doanh.

Những món hàng tại đây không chỉ dùng làm bùa chú hay trong các nghi lễ thờ cúng, mà còn được sử dụng để chữa bệnh. Tôi được một chủ cửa hàng cho nhai thử lá coca khô, một loại thực vật được sử dụng khá phổ biến của cư dân Andes, có tác dụng giúp cơ thể tỉnh táo, phấn chấn.

Với những trường hợp mắc bệnh hiểm nghèo, họ tìm đến các thầy lang Yatiri, nhờ họ dùng các bộ phận của động vật làm bùa để kêu cầu thần linh giúp trị bệnh.

Tôi được biết, khách du lịch không nên có những hành động bất kính đối với người bán hàng và cả những đồ cúng kiếng bán nơi đây. Khách được khuyên phải luôn tỏ thái độ tôn trọng đối với văn hóa, tín ngưỡng.

Theo người dân, đây là hình thức kinh doanh nghiêm túc và thiêng liêng mang màu sắc tín ngưỡng của người dân bản địa ở khu phố cổ La Paz. Họ dành thời gian, công sức tư vấn và giúp khách hàng tìm một loại bùa chú hay một loại thuốc chữa bệnh phù hợp. Bất cứ một hành động thiếu tôn trọng hay bất kính của du khách sẽ không được chào đón.

Ngày nay, chợ phù thủy không chỉ là nơi thu hút khách du lịch ngoài việc bán những sản phẩm tâm linh huyền bí cho người địa phương, mà còn kinh doanh rất nhiều mặt hàng thủ công mỹ nghệ truyền thống của Bolivia với giá cả rất rẻ so với Peru hay Chile.

Bảo tàng về lá coca duy nhất trên thế giới

Coca là một trong những cây công nghiệp quan trọng nhất ở Bolivia, với sản lượng cung cấp đến 17% trên toàn thế giới. Coca được sử dụng chủ yếu trong trong trà, các loại bánh nướng, trong y học cổ truyền hoặc nhai trực tiếp chưa qua chế biến như một chất kích thích nhẹ. Loại cây này đóng một vai trò quan trọng trong truyền thống tôn giáo bản địa và thường được coi là một biểu tượng văn hóa ở Bolivia.

Mặc dù lá coca được sử dụng phổ biến ở một số nước Nam Mỹ, chỉ La Paz có một bảo tàng riêng về thực vật này. Bảo tàng Museo de Coca nằm ở quận San Sebastian, nơi du khách thường ghé thăm để tìm hiểu văn hóa và con người Bolivia.

Bảo tàng trưng bày và giới thiệu rất độc đáo về cây coca và ảnh hưởng trong văn hóa của người Bolivia. Du khách có thể xem quá trình sử dụng coca trong việc chế biến những sản phẩm hợp pháp phục vụ cho con người.

Trong bảo tàng còn giới thiệu những mảng tối mà coca mang lại trong việc tạo ra chất gây nghiện cocain, cũng như quá trình kiểm soát của chính phủ Bolivia đối với các nhà máy tạo ra các chất gây nghiện này.

Đối với người dân Bolivia, cây coca chính là nền tảng cho nền văn hóa kéo dài 3.000 năm của dân tộc, là một phần của cuộc sống giống như cà phê đối với văn hóa của người Mỹ. Từ nông thôn cho đến những khách sạn sang trọng ở thành phố, người ta nhai lá coca hoặc pha thành trà để tránh đau bụng, xoa dịu cái đói, sự kiệt sức, hoặc chống lại cảm giác mệt mỏi, thiếu dưỡng khí mà cuộc sống trên cao ở dãy Andes gây nên.

Hiện nay, Liên Hợp Quốc coi coca vào một dạng ma túy và một số các quốc gia trong vùng vẫn nghiêm cấm việc vận chuyển và tiêu dùng sản phẩm này. Nhưng đối với người Bolivia, cây coca vẫn mang lại giá trị kinh tế nhất định và quan trọng hơn nữa thể hiện được tính văn hóa dân tộc của họ từ ngàn đời.

Theo Zing