Chính trường Iraq rối ren, Tổng thống Salih tuyên bố sẵn sàng từ chức

Hôm 26/12, Tổng thống Iraq Barham Salih tuyên bố sẵn sàng từ chức thay vì bổ nhiệm một Thủ tướng mà chắc chắn bị những người biểu tình phản đối.

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh đã qua thời hạn để chọn một ứng cử viên Thủ tướng nhưng Tổng thống Salih vẫn chưa thể chọn được một gương mặt để có thể đứng ra thành lập Chính phủ mới trong bối cảnh biểu tình căng thẳng khiến hàng trăm người t.hiệt m.ạng.

Tổng thống Salih. Ảnh: Rudaw.

Tổng thống Iraq Salih đã từ chối chỉ định ứng cử viên thuộc một khối nghị sỹ được Iran hậu thuẫn làm Thủ tướng. Ông nói rằng thà từ chức còn hơn là chỉ định ai đó vào vị trí mà sẽ bị người biểu tình phản đối.

Khối Bina trong Quốc hội Iraq do nghị sĩ Hadi al-Amiri đứng đầu, đã đề cử Thị trưởng thành phố Basra, ông Asaad al-Edani làm Thủ tướng kế nhiệm. Tuy nhiên, Tổng thống Salih cho rằng, việc bổ nhiệm ông al-Edani sẽ không thể xoa dịu được những người biểu tình đang yêu cầu một vị Thủ tướng độc lập hay giúp giảm bớt tình trạng bất ổn hiện nay. Trong một tuyên bố, Tổng thống Salih nhấn mạnh do Hiến pháp không cho phép ông bác bỏ bất kỳ ứng viên vào vị trí thủ tướng, nên ông sẵn sàng nộp đơn từ chức lên Quốc hội.

Quyết định của ông Salih được cho sẽ làm phức tạp thêm sự bế tắc trên chính trường Iraq, vì các nhà lập pháp trước tiên phải chọn người thay thế ông và người đó sau đó phải đề cử một Thủ tướng.

Mới đây, ngày 29/11, Thủ tướng Iraq Adel Abdul Mahdi cũng đã quyết định đệ đơn từ chức lên Quốc hội, mở đường cho các nghị sĩ có thể lựa chọn một chính phủ mới. Ngày 1/12 vừa qua, Quốc hội Iraq đã chấp thuận đơn từ chức của Thủ tướng Mahdi và chính phủ của ông này. Ngày 4/12 Quốc hội Iraq giao nhiệm vụ cho Tổng thống 15 ngày phải tìm ra 1 ứng cử viên Thủ tướng. Tuy nhiên, đến thời hạn chót là ngày 19/12, Tổng thống Salih không thể chỉ định được một Thủ tướng mới bởi thế bế tắc trong Quốc hội.

Những rối ren trên chính trường Iraq đến sau làn sóng người biểu tình từ đầu tháng 10, vốn đã khiến Thủ tướng Mahdi phải từ chức. Những người biểu tình yêu cầu tân Thủ tướng phải là người độc lập về chính trị, đồng thời tuyên bố sẽ không chấp nhận bất kỳ ứng viên nào được hậu thuẫn bởi các tổ chức chính trị mà họ cho là tham nhũng và thiếu năng lực.

Ông Sheikh Abdul Mehdi Karbalai, người phát ngôn của giáo sỹ Ayatollah Ali Sistani dòng Hồi giáo Shiite nhận định: “Chúng tôi hy vọng rằng việc thành lập một chính phủ mới sẽ không bị trì hoãn quá lâu và không nên là một chính phủ chỉ biết tranh luận. Chính phủ mới cần phải đáp ứng được thách thức của giai đoạn hiện nay và có thể khôi phục uy tín của nhà nước Iraq và xoa dịu tình trạng bất ổn”.

Theo các nhà phân tích, sự đấu đá giữa các đảng chính trị bám lấy quyền lực đã thúc đẩy cuộc khủng hoảng và đe dọa gây ra nhiều bất ổn hơn khi những người biểu tình mất kiên nhẫn trước bế tắc. Tính đến nay đã có hơn 450 người t.hiệt m.ạng trong các cuộc biểu tình biến thành bạo loạn đường phố này.

Theo Vũ Anh Tuấn/VOV1

Tổng hợp