Chinh phục thác Nậm Rịa, mở màn Lễ hội Cốm Hợp Thành

Sáng 18/10, tại điểm trường thôn Nậm Rịa, xã Hợp Thành, giải leo núi “ Chinh phục thác Nậm Rịa – Đường lên mùa vàng” mở màn loạt sự kiện hưởng ứng Lễ hội Cốm Hợp Thành năm 2025.

Lần đầu tiên được tổ chức tại Hợp Thành nhưng giải leo núi “Chinh phục thác Nậm Rịa – Đường lên mùa vàng” đã thu hút hàng trăm vận động viên chuyên nghiệp và phong trào từ khắp nơi trên cả nước đổ về.

Ông Nguyễn Trọng Đoan, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hợp Thành bày tỏ niềm bất ngờ khi chứng kiến sự hưởng ứng của các “runner” và nhân dân địa phương. “Đây là tiền đề để Hợp Thành có phương án cho các hoạt động phong trào thu hút du khách thập phương trong các mùa lễ hội kế tiếp”, ông Đoan nói.

Ông Nguyễn Trọng Đoan, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hợp Thành phát biểu tại lễ khai mạc giải leo núi.

Đông đảo vận động viên tham gia giải leo núi.

Từ sáng mờ sương, bà con các dân tộc Tày, Giáy, Dao… đã bày hàng trước cửa điểm trường thôn Nậm Rịa. Nhà có hoa bán hoa, có bánh bán bánh, có sâm bán sâm. Có nhiều người mang cả rễ cỏ tranh, ốc suối… đến bày bán trước khu tổ chức giải. “Năm nào chúng tôi cũng chờ lễ hội. Tôi đến để xem hội vui là chính và bán được gì thì cũng vui, không được không sao ”, chị Tòng A Lứ, ngụ thôn Tượng 2, xã Hợp Thành kể.

Ngoài đầu đường, ông Lò Văn Sung, 56 tuổi đến từ Nậm Rịa cũng háo hức với giải chạy: “Tôi thì không chạy, nhưng xem các thanh niên rèn luyện thể dục thể thao cũng vui lây. Nam thanh nữ tú khắp nơi đổ về quê mình, có một ngày náo nhiệt muôn ngày bình yên cũng đáng để mừng”.

Nụ cười hớn hở thường trực trên gương mặt của người dân Nậm Rịa. Ai nấy đều vui mừng trong bầu không khí sôi động của bản làng những ngày này.

Chị Nông Thị Thu Hà, Trưởng phòng Văn hóa xã Hợp Thành cũng cho biết, lần đầu tiên tham mưu lãnh đạo xã tổ chức giải leo núi tại địa phương, trước đó thì lo lắng, nhưng hôm nay chứng kiến các vận động viên khắp nơi đổ về, chị thấy lựa chọn của mình đã đúng. “Hợp Thành đẹp và vẫn còn nhiều tiềm năng chưa khai phá. Tôi muốn thông qua phong trào thể thao này để thu hút thêm du khách đến với Hợp Thành. Ngày mai lễ hội cốm chính thức còn nhiều bí mật thú vị khác”.

Nậm Rịa – Hành trình mùa vàng thơm hương lúa mới

Hành trình lên Nậm Rịa chỉ khoảng 6 cây số cả đi lẫn về, nếu tính từ điểm trường thôn. Nhưng cung đường đó có cảnh đẹp của núi đá, thác nước và đặc biệt những vạt lúa vàng trên các thửa ruộng bậc thang tầm thấp thấp cùng cánh đồng lúa trong thung lũng trải rộng bạt ngàn.

Anh Nguyễn Tuấn, ở Hà Nam, đưa cả gia đình về xem Lễ hội Cốm và tham gia giải chạy. Cả nhà anh có mặt tại Hợp Thành từ chiều 17/10, cùng khám phá những cánh đồng lúa trĩu bông trước homestay, và sáng sớm có mặt ở điểm trường thôn Nậm Rịa. “Là một người đam mê chạy, nghe tin có giải là tôi lên đường, nhưng đến Hợp Thành mới thấy cảnh quan đẹp và thanh bình quá. Lúa chín trĩu bông và thơm lừng suốt dọc đường. May quá!”.

Các vận động viên xuất phát.

Thời tiết sáng nay vô cùng dễ chịu, thuận lợi cho các vận động viên tranh tài.

Gia đình anh Nguyễn Năng Hoan – chị Nguyễn Hồng Lê cũng có mặt ở homestay Xuân Diện từ một ngày trước. Cả nhà đi cổ vỗ anh Hoan tham gia giải leo núi. “Cung đường chỉ có 6 km, tôi xác định đi để biết thêm một vùng đất mới. Nhưng hên là phong cảnh đẹp quá!”, anh Hoan hào hứng. Trong lúc chờ chồng leo núi, chị Lê chuẩn bị cho con đến khu hội cốm. “Từ chiều qua đã ăn nhiều món về cốm rất lạ: cháo cốm, bánh cốm hạt dổi”, chị Hồng Lê kể.

Tất cả vận động viên đều cố gắng hết sức mình chinh phục cung đường tuyệt đẹp ở thôn Nậm Rịa, xã Hợp Thành.

Hợp Thành cách trung tâm thành phố Lào Cai hơn 20 km là một vùng chảo rộng lớn được bao quanh bởi núi non trùng điệp, nơi những cánh đồng lúa trải dài bằng phẳng cùng những thửa ruộng bậc thang thấp, mang đến khung cảnh bình yên. Bên cạnh những căn nhà sàn đơn sơ, Hợp Thành ngày nay cũng có thêm nhiều nếp nhà khang trang, nhưng cuộc sống người dân vẫn chân chất, mộc mạc.

Theo ông Nguyễn Trọng Đoan, xã Hợp Thành hiện là nơi cư trú của 6 dân tộc anh em cùng sinh sống: Tày, Giáy, Dao, Kinh, Mông, và Xá Phó. Sự đa dạng này đã tạo nên một bức tranh văn hóa độc đáo và là nền tảng vững chắc cho du lịch cộng đồng tại địa phương.

Trong đó, người Tày – Nùng hiện chiếm tỷ lệ lớn nhất với 37,91% tổng dân số. Họ có truyền thống canh tác lúa nước, đặc biệt là lúa nếp làm cốm, và giữ vai trò quan trọng trong các lễ hội văn hóa gắn với nông nghiệp. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Trọng Đoan, sự cộng cư hài hòa của các dân tộc này chính là linh hồn văn hóa của Hợp Thành, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm du lịch khám phá bản sắc không thể quên cho du khách.

Mặc dù Hợp Thành có nhiều sự kiện văn hóa truyền thống của các dân tộc như: Lễ hội xuống đồng vào ngày Thìn Tết âm lịch hàng năm; Nghi lễ cúng rừng cấm và Lễ hội thành Hoàng làng; Lễ Hội Cốm là hoạt động lễ hội lớn, được duy trì và tổ chức thường niên từ năm 2018 với tên gọi Ngày hội “Hương Cốm Hợp Thành”, riêng năm nay, địa phương đã quyết định nâng cấp thành Lễ hội Cốm Hợp Thành sau sáp nhập. Việc này nhằm mục đích quảng bá sản phẩm nông nghiệp chủ lực và nâng tầm giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, khẳng định thương hiệu du lịch.

Theo ông Nguyễn Trọng Đoan, sự cộng cư hài hòa của các dân tộc này chính là linh hồn văn hóa của Hợp Thành, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm du lịch khám phá bản sắc không thể quên cho du khách.

Lễ hội Cốm mang ý nghĩa quan trọng, được coi là linh hồn văn hóa ẩm thực và nông nghiệp của Hợp Thành. Theo ông Đoan, lễ hội là cơ hội để giới thiệu và khẳng định thương hiệu sản phẩm OCOP 3 sao “Hương Cốm Hợp Thành” đến du khách và thị trường cả nước. Đồng thời, lễ hội duy trì, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, văn hóa ẩm thực gắn liền với cây lúa nếp, thúc đẩy hoạt động thương mại tại chợ văn hóa vùng cao, góp phần phát triển du lịch bền vững và nâng cao đời sống cho nhân dân.

Sự kiện mở màn trong chuỗi hoạt động của hai ngày lễ hội đã bắt đầu. Nhưng Hợp Thành vẫn đang chờ đón thêm những đoàn khách mới và con em địa phương từ những miền xa đến chung vui.