Chính phủ chống COVID-19 khác thường, người già Thụy Điển trả giá?
Nhiều người Thụy Điển giận dữ cho rằng ‘cơn sóng thần’ quét qua các viện dưỡng lão ở nước này xuất phát từ chính sách chống dịch COVID-19 lỏng lẻo của Chính phủ.
Chỉ vài ngày sau lệnh cấm tới thăm viện dưỡng lão nơi mẹ mình sinh sống ở thành phố Uppsala, Magnus ban hành hôm 5/3, Bondesson bắt đầu lo lắng.
“Họ liên lạc bằng Skype và tôi thấy 2 nhân viên. Nhưng tôi không thấy bất cứ ai đeo khẩu trang hay găng tay. Một vài ngày sau khi gọi lại, tôi hỏi nhân viên về trường hợp 2 người không đeo khẩu trang. Người này nói rằng họ chỉ tuân theo hướng dẫn”, Bondesson, nhà sáng lập và phát triển ứng dụng khởi nghiệp cho biết.
Cùng tuần đó, truyền thông Thụy Điển đưa tin về việc hàng loạt các viện dưỡng lão của đất nước bắt đầu bị virus SARS-CoV-2 tấ.n côn.g như thế nào với hàng trăm ca nhiễm bệnh ở Stockholm, khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất và nhiều cơ sở khác trên khắp đất nước.
Chính sách chống dịch đi ngược với thế giới của Thụy Điển bị nhiều chuyên gia y tế thế giới chỉ trích. (Ảnh: Reuters)
Kể từ đó, Chính phủ phải đối mặt áp lực ngày càng gia tăng khi công chúng yêu cầu giải thích vì sao các lãnh đạo cam kết bảo vệ người già khỏi dịch bệnh nhưng 1/3 số người thiệ.t mạn.g ở Thụy Điển vì COVID-19 tính tới nay là những người sống trong các viện dưỡng lão.
Tính tới hiện tại, số người chế.t vì virus SARS-CoV-2 tại quốc gia Bắc Âu này là 1.540 trường hợp.
“Đây là khu vực gặp vấn đề lớn của chúng ta”, ông Anders Tegnell, bộ não đằng sau chiến dịch chống dịch đi ngược dòng thế giới của Thụy Điển nói.
Khác với các nước khác, Thụy Điển chỉ khuyến cáo chứ không ra sắc lệnh buộc người dân tránh các chuyến du lịch không cần thiết, làm việc tại nhà và ở trong nhà.
Cùng ngày, Thủ tướng Stefan Lfven thừa nhận đất nước phải đối mặt với tình trạng nghiêm trọng tại các viện dưỡng lão, đồng thời tuyên bố tăng cường bảo vệ người già và yêu cầu các thanh tra y tế điều tra các con số đáng quan ngại.
Video: Vì sao bệnh nhân COVID-19 có thể dương tính lại sau 2 lần âm tính?
Volume 0%
Lena Einhorn, nhà virus học và là một trong những tiếng nói phản đối mạnh mẽ nhất chính sách chống dịch khác biệt của Thụy Điển cho rằng chính phủ và các cơ quan y tế vẫn đang ngần ngại đưa ra giải thích.
“Họ phải thừa nhận rằng đó là một thất bại lớn vì nhấn mạnh xuyên suốt mùa dịch rằng mục đích chính của họ là bảo vệ người già. Nhưng điều thực sự kỳ lạ là họ vẫn không nhận thức được những gì có thể xảy ra. Họ nói rằng thật đáng tiếc, nhưng không thừa nhận rằng sự lây lan virus trước khi xuất hiện hoặc không có triệu chứng là một yếu tố“, bà cho hay.
Theo The Guardian, lời khuyên của giới chức y tế Thụy Điển với những người quản lý và làm việc tại các viện dưỡng lão, cũng tương tự như chính sách chung là những ca bệnh không triệu chứng chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng số các ca nhiễm.
Với các nhân viên chăm sóc và y tá tại các viện dưỡng lão như nơi mẹ Bondesson đang sính sống, các quan chức y tế nói rằng không nên đeo khẩu trang hay sử dụng bất cứ thiết bị bảo hộ nào trừ khi họ tiếp xúc với những người nghi mắc COVID-19.
Nhân viên chỉ được khuyến cáo ở nhà trong trường hợp phát hiện bắt đầu xuất hiện triệu chứng.
“Tại nơi làm việc, chúng tôi hoàn toàn không có khẩu trang và đang làm việc với những người dễ bị tổn thương nhất. Tất cả đều lo lắng“, nhân viên làm việc tại một viện dưỡng lão cho hay.
Số người chế.t tại viện dưỡng lão ở Thụy Điển chiếm 1/3 số ca thiệ.t mạn.g vì COVID-19 tại nước này. (Ảnh: Reuters)
“Điều tồi tệ nhất là chúng tôi, các nhân viên, có thể đang lây nhiễm cho người già”, một y tá nói với Đài truyền hình SVT của Thụy Điển.
Einhorn là 1 trong 22 nhà nghiên cứu kêu gọi các chính trị gia Thụy Điển chủ động với chiến lược kiểm soát virus của mình thay vì truyền thống ủy thác chính sách cho các chuyên gia.
Bà lập luận rằng lý do Thụy Điển có số trường hợp mắc COVID-19 tại các viện dưỡng lão nhiều hơn Na Uy và Phần Lan không phải là từ các viện dưỡng lão mà là do quyết định mở của trường học và không đóng cửa nhà hàng, quán bar của chính phủ.
Einhorn nhấn mạnh đây là lỗi hệ thống cơ bản trong các khuyến nghị và không có lời bao biện nào cho điều này.
Bà AnnaSara Carnahan, quan chức tham gia vào quá trình lên chính sách chống dịch ở Thụy Điển thừa nhận số người chế.t được báo cáo tại các viện dưỡng lão có thể thấp hơn thực tế vì một số người chế.t mà chưa làm xét nghiệm.
Bondesson nói mẹ anh đang lo lắng dù bà mắc chứng mất trí nhớ.
“Bà ấy nhận thức được hầu hết những gì mà bạn nói, chỉ là trí nhớ bà ấy ngắn hạn. Bà ấy cảm thấy buồn khi phải ở đó liên tục trong nhiều tuần và không biết khi nào mọi chuyện sẽ kết thúc”, Bondesson cho hay.
SONG HY
Ca t.ử von.g vượt 1.000, Thụy Điển vẫn chống dịch 'ngược chiều thế giới'
Thụy Điển đã vượt qua cột mốc chế.t chóc với 1.000 ca t.ử von.g vì virus corona, vượt xa những nước láng giềng sát bên.
Giới chức nước này cho rằng đỉnh dịch có thể đã tới gần trong khi các nhà khoa học tiếp tục nghi vấn cách tiếp cận mềm mỏng của chính phủ.
101 người t.ử von.g vì virus corona trong 1 triệu dân
Cơ quan Y tế Công cộng (PHA) Thụy Điển thông báo số ca t.ử von.g vì Covid-19 nước này là 1.203, tính tới ngày 15/4, tương đương tỷ lệ 101 người t.ử von.g trên 1 triệu cư dân, so với 51 ở Đan Mạch, 11 ở Phần Lan - hai quốc gia láng giềng đã áp đặt phong tỏa nghiêm ngặt từ sớm để khống chế virus lây lan.
Tấm bảng tại nhà hàng ở Stockholm hôm 26/3, thông báo vẫn mở cửa và giờ hạnh phúc trong ngày. Ảnh: Reuters.
Tỷ lệ t.ử von.g trên 1 triệu dân ở Thụy Điển cũng cao hơn đáng kể so với 37 người ghi nhận ở Đức, và con số tương đương 79 ca ở Mỹ, nhưng thấp hơn tỷ lệ 182 ca t.ử von.g trên 1 triệu người ở Anh và kém xa con số 348 ở Italy và 386 ở Tây Ban Nha.
Anders Wallensten, chuyên gia dịch tễ học hàng đầu Thụy Điển, cho biết số ca mắc Covid-19 mới đang bắt đầu giảm và ông có nhận định tích cực một cách thận trọng rằng Thụy Điển đã đạt đến đỉnh dịch. Trong khi đó, các quan chức chính phủ cho biết hệ thống y tế đang đương đầu với tình hình.
Các kết quả thăm dò dư luận tiếp tục cho thấy sự ủng hộ của người dân với chiến lược của chính phủ, trong đó hối thúc công dân chịu trách nhiệm cá nhân về việc tuân thủ các hướng dẫn giữ khoảng cách hơn là thực thi nghiêm ngặt các luật lệ bắt buộc.
Trong khi giới chức trách đã đóng cửa các trường trung học và cấm tụ tập trên 50 người, họ cũng đề nghị - chứ không phải ra lệnh, người dân tránh việc đi lại phi thiết yếu, làm việc ở nhà và ở trong nhà đối với người trên 70 tuổ.i hoặc cảm thấy ốm yếu.
Các con số thống kê cho thấy khoảng phân nửa lao động Thụy Điển đang làm việc ở nhà, việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng đã giảm 50% ở Stockholm trong khi đường phố ở thủ đô đã bớt đông đúc khoảng 70% so với thông thường. Tuy nhiên, người dân Thụy Điển vẫn có thể mua sắm, ăn uống trong các nhà hàng, cắt tóc và cho trẻ dưới 16 tuổ.i tới trường ngay cả trong trường hợp một thành viên gia đình bị ốm.
Chỉ trích dâng cao
Chính phủ từ chối đóng cửa các trường tiểu học và trung học cơ sở - và sự kiện quyết của giới chức trách cho rằng chỉ trẻ nào bị ốm mới phải ở nhà, đã khiến một số gia đình và giáo viên đặc biệt lo lắng.
Những học sinh khỏe mạnh bị cha mẹ lo lắng không cho tới trường đã bị đ.e dọ.a báo cáo tới các dịch vụ xã hội, trong khi những gia đình và nhân viên nhà trường có liên quan đã viết thư ngỏ bày tỏ sự bất bình với chính sách của chính phủ và cho rằng điều này gây rủi ro tới cuộc sống của tr.ẻ e.m, người thân và các nhân viên trường học.
Trong một lá thư được công bố tuần trước trên báo Aftonbladet, hơn 900 giáo viên và nhân viên trường học nói rằng các trường học và cơ sở giữ trẻ không thể tuân thủ các khuyến nghị giữ khoảng cách, thêm vào đó, trong nhiều trường hợp, tr.ẻ e.m có thành viên gia đình bị nhiễm bệnh phải tuân thủ chỉ dẫn đến trường đồng nghĩa với việc không thể bảo vệ tr.ẻ e.m và các giáo viên, nhân viên trường học trước các nhóm có nguy cơ.
Cặp đôi ôm và cười đùa với nhau khi ăn trưa tại một nhà hàng ở Stockholm, Thụy Điển hôm 4/4. Giới chức trách Thụy Điển đã khuyến cáo công chúng thực hiện giữ khoảng cách xã hội. Ảnh: AP.
Chuyên gia dịch tễ trưởng của Thụy Điển Anders Tegnell mô tả cách tiếp cận của Thụy Điển là một nỗ lực để đảm bảo "kéo chậm sự lây nhiễm và để cho các dịch vụ y tế không bị quá tải". Ông cho rằng điều quan trọng là một bộ phận dân chúng phải có được miễn dịch.
Ông Tegnell phủ nhận việc đang tìm cách thiết lập "miễn dịch bầy đàn nhanh" với virus, một chiến lược ban đầu được áp dụng ở Anh và Hà Lan trước khi số ca t.ử von.g tăng vọt khiến các nước này phải thay đổi tiến trình.
Một số chuyên gia suy đoán rằng cách tiếp cận của Thụy Điển trong việc quản lý sự lây lan của virus cũng có thể bị tác động bởi tình hình nhân khẩu học địa phương - hơn 50% hộ gia đình là người độc thân - và mật độ dân số tương đối thấp khoảng 25 người trên một km2, so với Italy là 205 người.
Mặc dù chưa thể biết chắc tác động dài hạn, chiến lược của Thụy Điển dự kiến sẽ không giúp bảo toàn được sự phát triển của nền kinh tế nước này trong năm nay, hơn bất kỳ quốc gia nào áp dụng các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt hơn. Bộ trưởng Tài chính Thụy Điển Magdalena Andersson hôm 15/4 cho biết GDP có thể giảm 10% trong năm nay và thất nghiệp tăng lên 13,5%.
Chiến lược này còn vấp phải sự phản đối gay gắt của một số nhà khoa học của chính nước này. Một nhóm gồm 22 bác sĩ, nhà virus học và chuyên gia nghiên cứu hôm 14/4 đã chỉ trích cơ quan y tế trong một bài viết được xuất bản trên báo Dagens Nyheter.
"Cần phải thay đổi hoàn toàn và nhanh chóng cách tiếp cận", nhóm chuyên gia nhấn mạnh. "Khi virus lây lan, phải tăng khoảng cách xã hội. Đóng cửa trường học và nhà hàng. Nhưng người làm việc với người lớn tuổ.i phải mặc đồ bảo hộ đầy đủ. Cách ly cả gia đình nếu một thành viên nhiễm bệnh hoặc xét nghiệm dương tính".
Ông Tegnell đã bác bỏ những lời chỉ trích và tranh cãi về các con số. Trước đây, ông từng nói rằng Thụy Điển và các nước láng giềng đã ở những vị trí khác nhau trên đường cong, và Thụy Điển không may xảy ra tình trạng lây lan lớn trong các cơ sở chăm sóc cho người già, điều không bắt gặp ở các quốc gia Bắc Âu khác.
Nhà dịch tễ học trưởng đã nhiều lần nhấn mạnh rằng thế giới vẫn chưa biết rõ về virus corona, ông khẳng định trong khi Thụy Điển có thể ghi nhận nhiều ca nhiễm hơn trong ngắn hạn, nước này sẽ không đối mặt với nguy cơ lây nhiễm gia tăng lớn như nhiều nước khác khi dỡ bỏ phong toả.
Thụy Điển - nơi rạp phim vẫn mở, quán cà phê vẫn đông khách giữa dịch
Trong khi các nước châu Âu áp dụng lệnh phong tỏa, yêu cầu người dân ở nhà vì dịch Covid-19, Thụy Điển vẫn cho phép rạp chiếu phim, phòng gym và quán rượu hoạt động bình thường.
Khánh Linh
Không phong tỏa, vì sao Thụy Điển vẫn có số ca t.ử von.g vì Covid-19 thấp nhất trong 2 tuần? Thụy Điển hôm 11/4 chỉ có thêm 17 ca t.ử von.g vì Covid-19. Đây là số ca t.ử von.g mới thấp nhất trong 2 tuần qua tại quốc gia châu Âu này. Theo Daily Mail, số ca nhiễm Covid-19 mới ở Thụy Điển cũng giảm xuống, chỉ còn 466 ca so với 2 ngày gần đây (luôn ghi nhận hơn 700 ca). Hôm...