Chim cá tiến vua cùng khóc trong hũ rượu
Tôi có anh bạn từng đi và nghiên cứu tại hơn 80 nước trên thế giới. Một lần vui chuyện, lấp nhấp tí “rượu dân tộc” ở Hà Nội, anh ta nhận xét rất đáng giật mình: Tớ đi nhiều nhưng chưa thấy nơi nào mà người ta nhét đủ thứ (từ hổ báo hươu nai cho đến ong đất dế mèn, rồi chim cá tiến vua, rồi lá thân rễ cây thuốc phiện và trăm thứ bà giằn khác…) vào hũ “rượu dân tộc” như ở ta.
Dường như, từ trên tivi cho đến hàng quán vỉa hè bệ rạc nhất, người ta đều thi nhau quảng cáo các thứ xoay quanh công dụng “tráng dương bổ thận”. Sao mà thiên hạ bây giờ mải mê “kích dục” thế nhỉ?
Con cá đổi ba chiếc công nông!
Đúng là sơn hào hải vị của Việt Nam, có hẳn một xêri các thức được tiếng là “thời trân” danh bất hư truyền, đến vua chúa ngày xưa cũng phải bắt con dân của mình nai lưng lên rừng xuống biển kiếm tìm về để tẩm bổ. Ví như “chim, cá tiến vua” với chim sâm cầm, cá anh vũ, hoặc bộ lòng cá chiên. Để đến nỗi, bây giờ các món này đều bị lùng tìm kiểu tàn sát, hủy diệt.
Sâm cầm
Những chuyến theo thợ săn cá anh vũ dọc sông Gâm, sông Lô, sông Nho Quế, sông Đà và vạch mặt những trò bầy hầy lừa đảo khách thích làm “vua” ở nhiều tỉnh, thành luôn để lại trong tôi cảm giác bi hài. Đám “phá sơn lâm đâm hà bá” đang muốn lộn ngửa sông hồ lên, bới bùn, tát nước, bắt bằng được những “quái vật” sông hồ.
Đó là những cụ cá chiên khổng lồ, có khi nặng đến 50kg – 70kg. Nó to như một thây người nằm sấp. Có khi tròn lẳn, nhẵn thín đen kịt như quả bom tấn hoen gỉ ngâm nước. Khi nó bơi lù lù, đen nhánh như khúc đại thụ mục ruỗng lập lờ trôi dưới đáy sông.
Cung, súng bắn tên của Trung Quốc được tuồn về. Mỗi mũi tên sắt có ngạnh dài và dây buộc để bắn trượt hay bắn trúng thì vẫn không bị mất vũ khí.
Cá chiên
Bắn! Máu cá loang đỏ mặt sông. Cụ cá già nua quẫy đạp bi tráng. Tàn nhẫn nhất vẫn là trò dùng mìn, dùng xiết điện gí thẳng xuống nước, khiến vạn vật của thủy giới cùng chết ngắc. Các báu vật của lòng sông bị phanh thây, thứ “tiến vua” quý giá, nghe đồn là bộ lòng cá chiên. Dạ dày cá to như cái bong bóng lợn. Lòng cá dai và giòn, người ta phải vuốt, lộn, bóp muối như làm lòng lợn.
Trong bối cảnh ấy, số phận cá anh vũ mới thật thảm thương. Dữ dằn như cá chiên còn chết, huống kể gì đến anh vũ, cái loài mỏng manh yếu ớt, con to nhất cũng chả mấy khi nặng quá một cân.
Cụ Nguyễn Trãi, cụ Lê Quý Đôn đều viết, cá anh vũ sống ở ngã ba Bạch Hạc, sở dĩ ăn rễ cây chiên đàn nghìn tuổi rồi thụ khí thiêng vùng đất huyền sử mà trở nên thiêng quý, là thứ tiến vua. Thế là vua phong kiến xưa có cả “chỉ dụ” bắt người ta cống cá anh vũ, cống chim sâm cầm.
Video đang HOT
Xưa, dân thôn lành lẽ tết lưới đan rọ thô sơ mà bắt cá, cái việc “khai thác nguồn lợi thủy sản” bấy giờ, nói như ngôn ngữ bảo tồn của nhân loại tiến bộ bây giờ là “sử dụng bền vững tài nguyên”. Chim cá tiến vua chỉ thật sự rơi vào thảm kịch tuyệt diệt khi con người sử dụng máy móc, điện đóm, vũ khí tối tân và thả rông ham muốn ích kỷ của mình để… tàn sát.
Những chú sâm cầm bị chặt chân
Thế rồi hàng quán khắp Việt Trì, Tuyên Quang, Hòa Bình, Hà Nội… rộ lên phong trào “ăn món của vua”. Đám con buôn đem cá trắm, cá dầm xanh, cá trôi ra bảo là anh vũ đấy. Người lắm tiền muốn thử nếm thì không phân biệt được con diếc với con rô, huống hồ là thứ thời trân bước ra từ huyền thoại như anh vũ.
Thế là đem tiền nhiều triệu ra ăn cá trôi nuôi bằng cỏ rả, bằng cám “Con cò” và phân lợn ở các ao tù. Vừa ăn vừa tấm tắc nó là “cá tiến vua”, ăn thế này thì có nhẽ mình được làm vua đến nơi rồi. Và họ nghĩ kế mua vài con cá tanh òm về thả nó “bơi” trong hũ rượu, hạ thổ một năm rồi òm ọp uống để cải thiện “dương sự”.
Trên đường đi săn
Lại nói chuyện lừa. Có một dạo, ở cửa ngõ phía tây Hà Nội, rồi cả ở chỗ Hà Đông, khu công viên Thống Nhất, chỗ Bách Thảo, xuất hiện đám người chuyên bán “chim sâm cầm tiến vua”. Những con chim vẫn đi lại loăng quăng vật vạ, nhưng cơ thể thì trụi không còn một sợi lông. Người bán và người mua giữa thủ đô khi ấy đều quá man rợ.
Người mua luôn yêu cầu người bán vặt hết sạch lông của lũ đặc sản chim trời để về nhà đỡ phải… bẩn tay. Vặt sạch, lông chim bay tơi bời trên phố xá, nhưng người bán phải để cho chim vẫn sống, để chắc cú là mua về còn có thể “tươi ngon” cắt tiết được. Thành thử, chim trời cứ phải trụi lông như một người gầy gò, trần truồng, kiệt sức đang loạng choạng đi lại trên rìa phố hun hút gió mùa đông. Nhiều người biết chút kiến thức về chim sâm cầm đã đòi xem chân chim.
Nghe nói trong muôn loài chim chóc, gia cầm, chỉ có duy nhất chim sâm cầm là các ngón chân của nó có ba cái màng xòe ra mà màng nào cũng tròn như đồng tiền xu. Mỗi ngón chân nhất định có ba “đồng tiền xu” màu xanh nõn chuối như vậy. Không giống với bất cứ loài vật nào trên thế gian.
Bọn bán chim và người mua chim đôi khi biết rõ điều đó. Nên đám con buôn leo lẻo: “ Chân con sâm cầm là bổ nhất, bọn em đã cắt ra dành ngâm rượu cho thật ngấu rồi bán riêng. Đây là hũ rượu ngâm chân sâm cầm. Còn cả con chim ăn rất bổ, bộ lòng nó bé xíu và dai ngoét, mật nó ngâm trong rượu thì tuyệt cú mèo, đảm bảo ông uống bà khen. Vua ngày xưa toàn phục vụ cả trăm bà ấy chứ“.
Và người ta mua tơi tới. Mua mà không biết rằng, thiên hạ phải chặt chân con chim kia trước khi đem bán, bởi vì chim đó một trăm phần trăm là chim cuốc và vịt trời. Ngón chân cuốc, chân vịt trời (và những loài khác) thì màng của nó không tròn như đồng xu, nên mới phải chặt vứt đi. Với giá cắt cổ 500 nghìn đến một vài triệu đồng một con “chim tiến vua” giả, “cá tiến vua”… lừa, nhiều thợ săn và lái buôn dạng này đã xây nhà lầu và mua xe hơi ngon lành.
Sâm cầm là giống chim di cư, hằng năm nó bay dọc trái đất để chạy theo nhịp điệu mùa và nhịp điệu thức ăn. Sâm cầm tương truyền sống lâu trên dãy Trường Bạch của xứ Cao Ly phương Bắc, nó ăn củ sâm quý nên cơ thể nó chứa bổ dưỡng ở đủ mọi nhẽ (chiết tự ra: Sâm là củ nhân sâm, cầm là con chim). Sự thật là Vua Tự Đức còn có cả chỉ dụ yêu cầu dân chúng ở làng Nghi Tàm ven hồ Tây (Hà Nội) phải cống nạp 10 đôi chim sâm cầm mỗi năm. Việc này bắt đầu từ năm 1847. Người đời tiếp tục tàn sát giống chim lạ và quý này, cho đến khi người ta đều tin rằng nó đã tuyệt diệt.
Tuy nhiên, sâm cầm là chim di cư, cứ đầu đông hằng năm, trong se lạnh và trời ong ong sương mù một tí, là chúng lại di cư qua nước Việt Nam. Người Việt nào dù ích kỷ và nhẫn tâm nhất thì cũng không thể bắn, bẫy hết được sâm cầm. Bởi từ trên dãy Trường Bạch, quê hương của giống nhân sâm quý nhất thế giới, sâm cầm còn đi qua hàng chục quốc gia khác, Việt Nam chỉ là một bến đỗ tiếp nhiên liệu (thức ăn) để tiếp tục đốt mỡ thiên di.
Xử ác với sâm cầm, nó không dừng lại ở nhà ga nước Việt nữa. Và thời gian vừa qua, nạn săn bắn được kiểm soát, súng tự chế được vận động giao nộp khá triệt để, sâm cầm đã trở lại. Sâm cầm chưa dám về Hà Nội ồn ào, nhưng dọc vùng Phú Thọ, Yên Bái thì đã lác đác vài đàn chim quý.
Sâm cầm bay như một cơn mưa với những hạt nước khổng lồ đen nhưng nhức. Nó sà xuống ăn chung với đàn vịt trời, đàn vịt nhà. Giống như các loài chim di cư khác, sâm cầm rất lành, rất ngốc nghếch. Nó không có sự đề phòng với súng săn, lưới ụp.
Đám thợ săn giàu có đỗ xe, khoác súng hơi 12kg, súng tự chế bắn đạn hoa cải loại đạn lớn. Họ ngụy trang bằng lá lẩu khắp mình, rồi bơi ra mặt đầm. Súng của họ đạn ria bắn thành vòm tròn, một lần xiết cò có thể giết chết cả một bầy chim, bắn trượt khó hơn bắn… trúng.
Khi bị bắn, chim cứ nổi trên mặt nước, nổi ba ngày mà lông của nó cũng không ướt. Lông chim cực kỳ khó vặt, nó bết và dai, đôi khi không thể nào nhổ ra được. Có khi hứng chí thợ săn nhậu một lúc cả đàn chim tiến vua, rồi tò mò nhằn từ chân chim ra những cái vòng sắt ở đó có chữ tây, số hiệu rất ngộ nghĩnh. Đó là thiết bị mà các chuyên gia quốc tế đeo vào chân chim để nghiên cứu, ở đó có tên trạm đã bắt và đeo vòng cho chim, có mã số theo dõi bệnh tật, cân nặng, thói quen di cư của sâm cầm.
“Phẩm tiên đã đến tay phàm”, tiếc thay, tất cả đã chết chìm trong hũ rượu. Người ta dặn nhau, sâm cầm quý nhất là cái mật của nó, nhớ để nguyên mà… tửu táng.
Đàn sâm cầm đã trở về. Cá tiến vua cũng chưa tuyệt diệt. Nhưng chẳng bao lâu nữa, có lẽ tất cả chỉ còn trong… sử sách.
Theo VietNamNet
Những món ăn huyền thoại
Có những món ăn cổ xưa nghe như chuyện hoang đường, những món ăn được liệt vào kỳ trân, món ăn tiến vua hay món chế biến khác thường... Xin ghi lại một vài món để bạn đọc thưởng thức. (Hình : Đuông chà là)
Rắn, chim và... chuột "nhân sâm"
Cũng phải nói thêm rằng khi xưa, các chính khách, thương nhân không ngại tốn thời gian ngồi trầm ở các nhà hàng sang trọng, bởi qua món ăn đó họ có thể thám dò được nội sự cung đình. Đột ngột nhà hàng đổi thực đơn có nghĩa đại nội sắp có biến đổi; món ăn mới thịnh hành có thể suy đoán ra nhân vật được cất nhắc.
Nhắc đến món ăn cổ xưa không thể bỏ qua chuyện một nhà vua mê ăn cá mà chết! Thời chiến quốc, Công Tử Quang, tướng Ngũ Tử Tư mưu sát vua nước Ngô là Ngô Vương Liêu nhưng bất thành, bởi vua Ngô không mê tửu sắc, tướng lĩnh khó tiếp cận. Tử Tư phát hiện vua chỉ mê mỗi món... cá nướng nên tìm cách chiêu dụ đầu bếp lang bạt Chuyên Chư. Món cá nướng do đầu bếp quái dị này nêm nếm chẳng giống ai, gia vị là mật ong trăm năm lấy trên mỏm núi cheo leo ! Chính món cá nướng có tên cầu kỳ "Tứ tai hi mật tiến" và cách rưới mật ong tạo mùi thơm khác thường làm vua Ngô thèm ăn quên phòng bị nên mới chết.
Xưa có 8 món ăn liệt vào bát trân và giờ nhắc lại không ít người vẫn còn tranh cãi về cái vị của nó. Bát trân gồm nước dãi yến, nem công, chả phụng, môi đười ươi, da tê ngưu, bàn tay gấu, thịt chân voi, gân nai. Các ngự trù được vua sủng ái, các đầu bếp được quan lại, nhà hàng trọng thị thì vinh lộc hưởng cả đời. Cho nên ngự trù, đầu bếp không ngừng biến tấu tìm những món lạ miệng phục vụ tầng lớp thượng lưu.
Quý bạn đọc còn nhớ Quách Tĩnh ( trong Xạ điêu anh hùng truyện ) may mắn uống máu mãng xà tăng cường công lực, ai cũng ngỡ đây là chi tiết nói dóc nhưng ngoài đời là có thật. Vốn huyết mãng xà thân màu xám nhưng do chủ nuôi cho nó ăn thức ăn cực xịn như sâm nhung, đan sa nên mới có dị hình đỏ như máu. Bồi bổ cho rắn để người ta mỗi ngày... hút máu nó hầu "cải lão hoàn đồng".
Rắn ăn sâm nhung nghe khôi hài và khó tin nhưng chim ăn sâm thì có thật và loài dị cầm này từng là món ăn tiến vua. Đó là giống chim di trú từ phương Bắc về phương Nam, tên chúng dân miền Bắc đều biết đến : sâm cầm. Thế thì nhân sâm giá đắt đỏ ở đâu có mà nuôi chim nổi, xin thưa trong hoang dã chúng đào bới ăn nhân sâm trên đỉnh các núi cao ở Trung Quốc, Hàn Quốc. Mấy năm trước chúng xuất hiện nhiều ở Hồ Tây, Hà Nội, nay số lượng rất ít bởi bị săn lùng tận diệt. Sâm cầm từng là món khoái khẩu của vua Tự Đức bởi truyền miệng chúng ăn nhân sâm chuyển thành máu huyết nên ăn thịt chim sẽ bồi bổ sinh lực, tinh thần minh mẫn.
Quanh chuyện rắn, chim ăn nhân sâm vẫn còn một món ăn cổ xưa khá ly kỳ : chuột nhân sâm. Đây là món ăn tốn kém chỉ có vua quan nhà Thanh mới đeo nổi. Người ta chọn những con chuột bạch và nuôi vỗ chúng bằng nhân sâm, khi chuột đẻ người ta loại chuột bố mẹ và nuôi tiếp chuột con bằng nhân sâm. Cứ thế qua ba bốn thế hệ ăn nhân sâm lúc này máu chuột đã như... nhân sâm, người ta bắt chuột con mới sinh thoa một lớp áo ngoài bằng bột, không chế biến xào nấu gì cứ thế mà đưa lên miệng nhai từ tốn.
Những món ăn lạ ngày nay
Nhà văn Sơn Nam từng ví von đuông chà là bằng cái tên thật ngộ : Hồ đa tử. Hình thù béo ú xấu xí hơn con sâu nhưng đuông chà là vẫn được ông Nguyễn Ngu Ý, tác giả lỗi lạc bộ đại từ điển Việt Nam cho là món ăn quý. Ở thôn quê miền Tây, đuông chà là, đuông dừa chẳng ai lạ gì bởi chúng là loài phá hoại cây dừa, chà là...
Cá cháy - Ảnh: vietnamangling.com.vn
Nhắc đến đuông chà là không thể bỏ qua giai thoại vui ở xứ sở công tử Bạc Liêu, đó là hội đồng Điều, thông gia của hội đồng Trạch mê ăn đuông lắm. Để tìm ra vị lạ của các loài đuông, ông hội đồng Điều không cho chúng ăn cây dừa, chà là, cau mà ép phải ăn mía. Cứ 1 cây mía ông khoét lỗ rồi bỏ đuông vào, khi thấy cây mía xơ xác ông mới bổ mía lôi đuông ra ăn. Ngon lành chỉ mình ông biết nhưng cách ăn đuông lạ đời đã để lại câu chuyện nửa hư nửa thực bổ sung cho những câu chuyện ẩm thực kỳ thú đất Bạc Liêu.
Xưa miền Bắc có cá anh vũ rất nổi tiếng được vua chúa ưa thì ở miền Tây Nam bộ cũng có loài cá kỳ lạ là cá cháy. Chúng chỉ xuất hiện ở ngay khúc sông Hậu giáp ranh giữa Trà Ôn (Vĩnh Long) và Cầu Kè (Trà Vinh), còn trật ra khỏi đoạn này ít ai thấy chúng. Một điều kỳ lạ khi sương mù dày đặc là cá cháy lại lên mặt nước đớp khí, người ta cho rằng cá hấp thụ sương khí đất trời nên thịt mới dai, mềm, sạch ! Cá cháy màu trắng, con nặng lắm khoảng 2 kg, chúng mau chết lắm, lên khỏi mặt nước vài phút là lìa đời. Cá chỉ xuất hiện trước và sau tết nguyên đán, sau đó chúng bơi đi đâu biệt tích. Nhà sử học Trịnh Hoài Đức từng nếm thử mùi vị cá và không ngại ngần gọi cá cháy là thiều ngư. Cá cháy bây giờ khó tìm lắm.
Nói đến món ăn lạ thì không thể bỏ rươi qua một bên. Đây là giống hải trùng kỳ lạ cứ tới tháng 11, 12 ( âm lịch ) lại loi ngoi xuất hiện ven biển. Lạ một điều là chưa thấy loài nào yêu đương "tàn bạo" như rươi, cả đời chúng chỉ chờ đợi ái ân vài giây rồi buông mình chết. Ở miền Tây có nơi gọi rươi là con dời, còn nước mắm rươi gọi là... nước mắm dòi. Nghe tên thấy ớn, nhìn hình dạng thấy ghê nhưng rươi là loài sạch sẽ. Nước mắm rươi khi ủ không cần đuổi vì ruồi muỗi chẳng dám bay gần ! Lạ một điều nữa là rươi mềm sụm như cọng lá nhưng thịt chúng giàu chất đạm và có tác dụng bồi bổ xương người già, trẻ em. Một vài hộ ở thị xã Bến Tre đã tự tin bán nước mắm rươi 1 lít 12.000đ với dòng chữ : "Nước mắm rươi".
Theo PNO
Lẩu tôm, cá chiên mùa lạnh Ca thac lac chiên côm Mây nay dân tinh Sai thanh bông nhiên ngân ngơ hêt lươt bơi nhưng cơn gio mang hơi lanh vê. Ai cung xuyt xoa (môt cach cô tinh) môi khi ra đương. Bơi vây nên trong không khi đông vê nay thi đi ăn cac mon nong la thương sach. Chiêu thư 7, ca bon he nhau Thanh...