Chiến lược phòng thủ mới của NATO có gì đáng chú ý?

Hải Vân05:50 08/06/2025

Tại cuộc họp mới đây, các Bộ trưởng Quốc phòng thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ( NATO ) đã đạt được sự đồng thuận về một loạt mục tiêu mới nhằm củng cố năng lực phòng thủ tập thể.

Mặc dù chi tiết vẫn được giữ kín, truyền thông châu Âu cho rằng liên minh quân sự này đang chuẩn bị cho một làn sóng tái vũ trang quy mô lớn.

Trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Kyiv Post, sau cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cho rằng việc các nước thành viên NATO nâng mức chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP – thay vì ngưỡng 2% như hiện tại – đang dần trở thành một mục tiêu thực tế.

Từ “bộ tứ tiết kiệm” đến làn sóng chi tiêu quốc phòng

Tờ Avvenire (Italy) nhận định rằng khi nói đến ngân sách cho quốc phòng, sự dè dặt trước kia dường như đã bị thay thế bởi quyết tâm hành động.

“Thúc đẩy bởi nhu cầu cấp thiết phải bảo vệ châu Âu, những quốc gia từng dè sẻn giờ đây không ngần ngại chi tiêu. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen nói: ‘Lần trước, chúng tôi dẫn đầu nhóm Bộ tứ tiết kiệm. Lần sau, chúng tôi sẽ dẫn đầu một nhóm khác, vì tình hình đã thay đổi’”, tờ báo viết.

Xu hướng tăng cường vũ trang hiện không chỉ được thúc đẩy bởi các quốc gia vốn chi mạnh cho quốc phòng, mà còn cả từ những lãnh đạo từng theo đuổi chính sách “thắt lưng buộc bụng”. Một ví dụ tiêu biểu là ông Mark Rutte – cựu Thủ tướng Hà Lan, người từng ủng hộ cắt giảm ngân sách – nay trở thành Tổng thư ký NATO và kiên trì vận động các nước tăng chi tiêu quân sự. Tương tự, cựu Thủ tướng Thụy Điển Stefan Lfven, hiện là lãnh đạo Đảng Xã hội châu Âu, cũng lên tiếng ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch tái vũ trang.

Hỗ trợ Ukraine – một phần cốt lõi trong chiến lược

Video đang HOT

Tờ Rzeczpospolita (Ba Lan) khẳng định rằng viện trợ cho Ukraine vẫn đóng vai trò thiết yếu trong định hướng phòng thủ của NATO.

“Chi tiêu quân sự này có liên quan chặt chẽ đến các kế hoạch khẩn cấp mới – những kịch bản được xây dựng tỉ mỉ để xác định ai sẽ tham gia bảo vệ trước mối đe dọa từ Nga và bằng cách nào. Tuy nhiên, một phần thiết yếu trong nỗ lực này là hỗ trợ trực tiếp cho Ukraine. Ông Rutte khẳng định rằng việc tăng chi tiêu quốc phòng sẽ không làm ảnh hưởng đến viện trợ phương Tây dành cho Kiev. Viện trợ này sẽ được cấp riêng và tiếp tục trong nhiều năm tới – chừng nào mối đe dọa từ Điện Kremlin còn tồn tại”, tờ báo viết.

Chi tiêu phải đi đôi với chiến lược hiện đại

Trong khi nhiều nước tăng ngân sách quốc phòng , báo Jyllands-Posten của Đan Mạch cảnh báo rằng việc chi tiêu cần có chiến lược rõ ràng và phải tránh rơi vào lối tư duy lạc hậu.

“Chúng ta không thể để sự vội vã trở thành sai lầm. Điều này đúng cả trong quản lý nguồn ngân sách công khổng lồ lẫn trong việc đảm bảo rằng các chính sách đưa ra phải phù hợp với mối đe dọa hiện tại, không phải của quá khứ. Ukraine đã cho chúng ta một cái nhìn chân thực hơn về chiến trường. Đan Mạch – với những đóng góp lớn cho Ukraine – giờ đây có thể sử dụng kinh nghiệm đó để xây dựng một chính sách quốc phòng tránh rơi vào tư duy lỗi thời của thế kỷ trước”, tờ báo nhận định.

Kịch bản Mỹ rút dần khỏi châu Âu

rằngXe quân sự Mỹ tham gia cuộc tập trận của NATO tại Korzeniewo (Ba Lan) ngày 4/3/2024. Ảnh: PAP/TTXVN

Tờ Corriere della Sera của Italy cho rằng Mỹ đã đạt được một cột mốc quan trọng: các nước NATO đồng thuận với mức chi tiêu quốc phòng 5% GDP – điều mà Chính quyền Tổng thống Donald Trump từng theo đuổi nhưng chưa hiện thực hóa được.

Theo các chuyên gia, Mỹ giờ đây có thể bắt đầu rút dần khỏi châu Âu – một cách từ tốn thay vì đột ngột. Chủ đề này sẽ là tâm điểm tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày 24-25/6 tại The Hague. Trong thời gian tới, các quốc gia châu Âu sẽ phải nỗ lực gấp đôi để lấp đầy khoảng trống mà Mỹ có thể để lại.

Mối lo về khí hậu và ngân sách xã hội

Tuy nhiên, không phải tất cả đều nhìn nhận xu hướng tái vũ trang với sự ủng hộ. Tờ The Guardian (Anh) cảnh báo rằng việc tăng chi tiêu quân sự có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mục tiêu chống biến đổi khí hậu và các chính sách xã hội khác.

“Kế hoạch tái vũ trang của riêng NATO có thể làm tăng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính lên tới 200 triệu tấn mỗi năm. Mỗi đô la chi cho vũ khí không chỉ kéo theo cái giá về carbon mà còn làm mất cơ hội đầu tư vào các chính sách khí hậu. Nhiều quốc gia như Anh, Bỉ, Pháp và Hà Lan đang bù đắp cho chi tiêu quốc phòng bằng cách cắt giảm ngân sách viện trợ nước ngoài – một xu hướng khiến các nhà hoạt động môi trường không khỏi lo ngại”, trang báo Anh cảnh báo

Anh - Pháp bất đồng về kế hoạch sử dụng tài sản đóng băng của Nga

Theo tờ Guardian ngày 3/3, Anh và Pháp đang có quan điểm trái ngược về đề xuất sử dụng 350 tỷ USD tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ quốc phòng, trong đó phần lớn số tiền này có thể được chuyển cho Mỹ nhằm mua sắm thiết bị quân sự.

Thủ tướng Anh Keir Starmer và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại cuộc gặp ở Paris. Ảnh: AA/TTXVN

Anh từ lâu đã bày tỏ sự ủng hộ đối với việc tịch thu tài sản của Nga và lập trường này trở nên rõ ràng hơn trong thời gian gần đây với sự xác nhận từ Ngoại trưởng Anh David Lammy. Đề xuất này cũng nhận được sự ủng hộ từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Tuy nhiên, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng với Ngân hàng Trung ương châu Âu và chính phủ Đức đã phản đối kế hoạch này vì lo ngại vi phạm nguyên tắc miễn trừ tài sản có chủ quyền. Pháp cho rằng động thái này có thể làm suy giảm niềm tin của các nhà đầu tư quốc tế vào khu vực đồng euro, đặc biệt là từ các quốc gia như Saudi Arabia và Trung Quốc.

Phát biểu tại một sự kiện cùng Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tuần trước, ông Macron cho biết: "Chúng tôi có 250 tỷ USD tài sản của Nga bị đóng băng ở châu Âu, nhưng số tiền này không thuộc về chúng tôi. Nếu sau các cuộc đàm phán, Nga sẵn sàng chuyển số tiền đó cho chúng tôi thì điều đó rất đáng hoan nghênh". Tổng thống Pháp từ lâu đã kêu gọi giảm sự phụ thuộc vào vũ khí của Mỹ trong chiến lược quốc phòng châu Âu, đồng thời lo ngại rằng việc sử dụng tài sản Nga bị đóng băng để hỗ trợ ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ sẽ làm suy yếu nỗ lực củng cố năng lực quốc phòng của khu vực.

Cựu Ngoại trưởng Anh David Cameron trước đây đã nhiều lần khẳng định ủng hộ việc tịch thu tài sản Nga, cho rằng động thái này phù hợp với cam kết của Anh trong việc không hoàn trả tài sản bị đóng băng cho Nga cho đến khi Moskva bồi thường xung đột cho Ukraine.

Vấn đề tài sản Nga bị đóng băng đã trở thành điểm bất đồng giữa Anh và Pháp, dù hai nước đang cùng dẫn dắt một "liên minh tự nguyện" nhằm hỗ trợ Ukraine. Trong nội bộ Liên minh châu Âu (EU), Cộng hòa Séc, Estonia và Ba Lan là những nước ủng hộ mạnh mẽ nhất việc tịch thu toàn bộ tài sản Nga, thay vì chỉ sử dụng tiền lãi từ số tiền này để bảo đảm các khoản vay cho Ukraine.

Vấn đề trở nên cấp bách hơn khi châu Âu tìm cách đảm bảo sự hỗ trợ liên tục của Mỹ đối với Ukraine trong bối cảnh chính trị tại Washington có nhiều biến động. Anh và Pháp đều nhấn mạnh rằng cần có sự đảm bảo an ninh từ Mỹ để có thể triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình tại Ukraine trong tương lai.

Liên minh châu Âu dự kiến sẽ thảo luận về việc nới lỏng các quy định chi tiêu quốc phòng tại hội nghị thượng đỉnh trong tuần này. Đề xuất dành phần lớn tài sản của Nga cho ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ được đánh giá là một trong những phương án có thể tác động đến chính sách của Washington đối với cuộc xung đột Ukraine.

Quan điểm trái chiều giữa các nước xuất phát từ những đánh giá khác nhau về khả năng Mỹ chấp nhận đề xuất này, cũng như tác động của nó đối với chiến lược xây dựng năng lực quốc phòng độc lập của châu Âu. Pháp từ lâu đã bày tỏ quan ngại khi phần lớn các đơn đặt hàng thiết bị quân sự của các nước EU vẫn đến từ Mỹ, trong khi chỉ 22% đến từ các nhà sản xuất châu Âu.

Tổng thống Macron đang thúc đẩy việc nâng mức chi tiêu quốc phòng trong NATO lên 3,5% GDP, với nguồn tài trợ từ các quỹ gắn kết EU chưa sử dụng, trái phiếu quốc phòng chung hoặc tăng ngân sách quốc phòng quốc gia. Trong cuộc phỏng vấn với tờ Le Figaro vào cuối tuần qua, ông cho rằng châu Âu cần ít nhất một thập kỷ để có thể đạt được sự tự chủ hoàn toàn trong lĩnh vực quốc phòng.

Cam kết duy trì liên minh xuyên Đại Tây Dương của Anh cũng được thể hiện rõ khi nước này nhấn mạnh rằng thỏa thuận khoáng sản thô giữa Ukraine và Mỹ cần được khôi phục theo hướng có lợi hơn cho Washington. Động thái này được đánh giá là một phần trong chiến lược của Anh nhằm duy trì sự can thiệp của Mỹ vào tình hình Ukraine.

Tranh luận về việc sử dụng tài sản Nga đã kéo dài gần hai năm qua tại Anh và châu Âu, với nhiều ý kiến trái chiều về tính hợp pháp và hệ quả của biện pháp này. Cựu Thủ tướng Anh Rishi Sunak mới đây lập luận trên tờ The Economist rằng Nga đã vi phạm nguyên tắc "bình đẳng chủ quyền" đến mức khó có thể sử dụng nguyên tắc này để phản đối việc tịch thu tài sản.

Theo ước tính, khoảng 240 tỷ USD trong số tài sản bị đóng băng của Nga đang nằm tại EU, khoảng 28-30 tỷ USD ở Anh, phần còn lại phân bổ tại nhiều quốc gia khác.

Cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Anh Peter Ricketts cho rằng một giải pháp khả thi để tránh căng thẳng giữa Anh và Pháp là giao trực tiếp số tài sản này cho Ukraine. Ông cho rằng nếu Anh và EU huy động một khoản tiền lên tới 100 tỷ euro từ tài sản Nga bị đóng băng, Ukraine có thể sử dụng số tiền này để mua vũ khí từ cả các nhà cung cấp châu Âu và Mỹ, tạo ra một phương án dung hòa lợi ích của các bên.

Lý do thúc đẩy Ba Lan tăng mạnh chi tiêu quốc phòng Từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra, Ba Lan đã phải đối mặt với thách thức an ninh gia tăng do các cuộc tấn công tên lửa gần biên giới. Sự leo thang căng thẳng khiến Ba Lan đẩy mạnh củng cố quân sự và tăng chi tiêu quốc phòng để bảo vệ biên giới, đồng thời khẳng định cam kết...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Người gốc Việt nổ súng ngăn vụ cướp tiệm vàng ở California01:48

Chân dung nghi phạm 22 tuổi ám sát đồng minh của Tổng thống Mỹ Donald Trump03:08

Phó Tổng thống Mỹ khiêng quan tài của nhà hoạt động bị ám sát01:40

Bí ẩn "vật thể lạ" trên Google Maps, nghi UFO ở Nam Cực, khiến thế giới sửng sốt02:33

Mỹ cấm vận cá nhân, tổ chức đứng sau trung tâm lừa đảo tại Đông Nam Á21:33

Chính phủ Mỹ mở chiến dịch trấn áp người nhập cư ở Chicago08:18

Thủ tướng Nepal từ chức trước làn sóng biểu tình 'Gen Z'05:01

Venezuela điều 25.000 binh sĩ đến biên giới giữa căng thẳng với Mỹ08:17

Trẻ chơi trong hố cát ngập nước suýt bị chôn vùi, được người đi biển cứu01:56

Máy bay SpiceJet rơi bánh khi cất cánh, 70 hành khách thoát nạn04:36

Bạo lực chính trị giữa nước Mỹ bị chia rẽ07:55

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Siêu bão Ragasa đổ bộ, người Trung Quốc đổ xô tích đồ

01:48:24 23/09/2025

Ảnh vệ tinh cho thấy mắt bão nhỏ gọn, rõ ràng với các dải mây đối xứng hoàn hảo, dấu hiệu đặc trưng của một cơn bão cực mạnh.

Tổng thống Venezuela gửi thư đề nghị đối thoại trực tiếp với Tổng thống Mỹ

01:06:34 23/09/2025

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã đề xuất với người đồng cấp Mỹ Donald Trump nối lại đối thoại trực tiếp nhằm giải quyết những bất đồng giữa 2 nước.

Philippines, Đài Loan, Hong Kong "lên dây cót" ứng phó siêu bão Ragasa

21:32:23 22/09/2025

Philippines, đảo Đài Loan, Hong Kong đã thực hiện đồng thời nhiều biện pháp nhằm chuẩn bị ứng phó với siêu bão Rasaga dự kiến đổ bộ vào đầu tuần này.

Philippines ứng phó ở mức cao nhất khi siêu bão Ragasa quét qua miền Bắc

19:58:36 22/09/2025

Hiện quần đảo Babuyan vẫn đang được đặt trong tình trạng cảnh báo bão ở cấp độ cao. Người dân được khuyến cáo tránh xa khu vực ven biển và ven sông.

Các địa phương của Trung Quốc ứng phó khẩn cấp với siêu bão Ragasa

19:55:12 22/09/2025

Các bệnh viện cũng được yêu cầu triển khai các biện pháp đặc biệt để đảm bảo duy trì dịch vụ cấp cứu trong thời gian có bão. Ngoài ra, các khu vực ven biển được triển khai các biện pháp chống ngập.

Anh xem xét bỏ phí thị thực dành cho nhân tài toàn cầu

19:54:34 22/09/2025

Nhóm chuyên trách của Thủ tướng Anh về nhân tài toàn cầu đang nghiên cứu các ý tưởng nhằm thu hút các nhà khoa học, học giả và chuyên gia kỹ thuật số hàng đầu thế giới đến Anh trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Triều Tiên tuyên bố sở hữu 'vũ khí bí mật', đặt mục tiêu xây dựng cường quốc hàng hải

19:45:25 22/09/2025

Đáng chú ý, ông Kim Jong Un khẳng định Triều Tiên đã đạt được thành tựu trong nghiên cứu và khoa học quốc phòng, cho phép chế tạo ra một vũ khí bí mật mới.

Thổ Nhĩ Kỳ dỡ bỏ thuế bổ sung đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ

19:38:46 22/09/2025

Trong diễn biến khác, cùng ngày, Thổ Nhĩ Kỳ thông báo áp thuế 25 - 30% đối với ô tô chở khách, ngoại trừ từ Liên minh châu Âu (EU) và những quốc gia đã ký hiệp định thương mại tự do với quốc gia Á - Âu này.

Trung Quốc siết chặt kiểm soát quà tặng bánh Trung thu xa xỉ

19:35:06 22/09/2025

Từ đầu năm nay, lực lượng chức năng đã tăng cường quản lý thị trường bằng cách tận dụng vai trò của các hiệp hội ngành nghề để thúc đẩy việc tuân thủ pháp luật giữa người sản xuất và người bán.

Làn sóng chip AI kích hoạt đợt tăng giá cổ phiếu công nghệ Trung Quốc

19:33:22 22/09/2025

Từ Huawei Technologies đến Alibaba Group, các tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc đang đua nhau giới thiệu những bước tiến mới nhất về chip trí tuệ nhân tạo (AI).

Israel khó đạt được mục tiêu chiến tranh và giải cứu con tin

19:27:43 22/09/2025

Dù Israel đã chiếm được phần lớn lãnh thổ Gaza - khiến Hamas khó có thể tiếp tục tự xưng là chính quyền cai quản Dải Gaza - các lãnh đạo của tổ chức này vẫn giữ được ưu thế vì Israel không dám gây nguy hiểm đến 20 con tin còn sống.

Cú sốc mới cho chuỗi cung ứng toàn cầu

19:27:25 22/09/2025

Nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump đang làm rung chuyển chuỗi cung ứng, khiến chi phí thương mại tăng vọt và các doanh nghiệp toàn cầu phải xoay xở trong một môi trường ngày càng bất ổn.