Chiếc bánh chưng nhỏ

Sáng 28 Tết, thấy con gái nhỏ cầm trên tay chiếc bánh chưng tí hon còn đang bốc khói, bao nhiêu kỷ niệm xưa cũ, khi mình còn ở lứa tuổi trẻ con, lại ùa về.

Dĩ nhiên là bánh chưng nhỏ hàng ngày thì chẳng có gì đặc biệt cả. Hàng sáng, ở đường phố Hà Nội, người ta vẫn bán cho những người vội vàng, không kịp vào trong quán để thành thơi thưởng thức một bát phở nóng hổi. Nhưng với tôi, ở thời điểm Tết này, ở mái nhà xưa này, cảm giác thật bùi ngùi khó tả.

Quê tôi ở xã Vũ Vinh, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Nhớ ngày đấy, cách đây đã hơn 15-20 năm, mỗi khi ông, bố, các chú gói bánh chưng là mấy đứa cháu lại đứng, ngồi lâu nhâu bên cạnh xem. Những chiếc bánh chưng để cúng, để biếu, nên dĩ nhiên, chưa nói đến việc phải có vị rất ngon, “ngoại hình” của chúng luôn được chăm chút tỉ mỉ. Chính vì vậy, gói chúng là những người lành nghề nhất, những người đã trải qua rất nhiều “mùa” bánh chưng. Những chiếc lá dong dành cho chúng cũng là những “phiên bản” lá đẹp nhất có thể có: To, dày, xanh mướt. Và dĩ nhiên, những thợ học việc như lũ trẻ con chúng tôi chưa thể “mơ” đến việc được “chế tạo” những chiếc bánh này.

Bánh chưng nhỏ trong… tương quan với bánh chưng to.

Sân chơi của chúng tôi nhỏ hơn, đỡ phức tạp hơn. Đó chính là những chiếc bánh chưng con- những chiếc bánh chỉ nhỏ bằng 1/4 chiếc bình thường. Nói theo cách của những người mê bóng đá Anh, bánh chưng to là giải Ngoại hạng Anh; còn bánh chưng con chính là Carling Cup hay FA Cup- nơi dành để rèn rũa những cầu thủ trẻ.

Mãi sau tôi mới nghiệm ra thêm ý nghĩa này của những chiếc bánh chưng con (còn trước chỉ nghĩ bánh chưng con dĩ nhiên là chỉ để cho trẻ con ăn). Đó phải chăng là cách để cho trẻ con chúng tôi quen dần với kỹ thuật gói bánh chưng. Bởi lẽ, gói bánh chưng dĩ nhiên không chỉ là cho gạo nếp, đỗ xanh, thịt, hành vào rồi gói lại. Phải có khuôn, phải cắt là dong vuông vắn, phải gấp lá khi vào khuôn để sau đó chiếc bánh có ngoại hình trông thật bảnh bao!

Nhờ có những chiếc bánh chưng con mà trẻ con chúng tôi – và có lẽ là các ông, các chú ngày xưa khi bằng tuổi chúng tôi hồi đó cũng vậy- được bước chân vào “sự kiện” một năm chỉ diễn ra một lần này. Với tay nghề còn non kém, dễ hiểu là có thể những chiếc bánh chưng con xộc xệch, chả vuông vắn, thậm chí còn… lòi gạo ra ngoài vì “mặc áo” dong không đúng cách. Nhưng đó là thành quả đầu tiên, nên chúng tôi ai cũng phấn khích. Nhờ những lần thực tập ấy, mà dần dần chúng tôi đã trở thành những chuyên gia gói bánh chưng thực sự- như ông, như bố, như các chú.

Con gái nhỏ thưởng thức chiếc bánh chưng nhỏ.

Tôi vẫn không thể quên được cái cảm giác trẻ con ngày xưa của bản thân mình: Sung sướng, mãn nguyện một cách rất… trẻ con khi cầm trên tay chiếc bánh chưng con còn nóng hổi- thành quả hơi bị vất vả của mình. Và rồi, như một “đặc quyền đặc lợi”, chúng tôi được bóc chiếc bánh ăn ngay (sau khi đã bày những chiếc bánh chưng to để cúng tổ tiên). Bánh chưng lúc mới nấu xong, có lẽ là ngon nhất- nóng, ngậy, thơm lừng (còn bánh chưng để mấy ngày mới ăn xong thì thực sự chán- khô khốc, lạnh lẽo).

Nhìn thấy con gái (năm nay mới lên 5 tuổi), háo hức cầm chiếc bánh chưng tí hon, hào hứng cầm thìa xúc ăn, tôi bỗng bồi hồi nhớ lại ngày xưa. Chắc chắn rồi, lớn lên chút nữa, con sẽ ngồi cùng ông, cùng bố và gói những chiếc bánh chưng con, những chiếc bánh chưng đầu đời để tiếp nối một truyền thống đầy ý nghĩa.

QUẾ CHI

Theo laodong