Chết không nhắm được mắt vì oan án hiếp dâm

Mai Hoàng Minh08:48 27/11/2013

Chàng trai cả buổi tối ngồi học ở nhà bỗng dưng bị vu cáo là hiếp dâm một bạn học cùng trường. Điều đau đớn là dù có người đã thú tội, nhưng Tòa án vẫn làm ngơ, để kẻ nhận án oan phải chết tức tưởi trong tù vì uất ức và bệnh tật.

“Tự nhiên” bị tù

Tim Cole sinh năm 1960, người Mỹ gốc Phi, một cựu quân nhân và là sinh viên của Đại học Tech Texas, bang Texas. Tai họa xảy đến với Tim Cole vào năm 1985 khi Michelle Mallin, một nữ sinh viên học chung trường với Cole tố cáo đã hiếp dâm cô.

Mallin gặp nạn khi cô đưa xe của mình vào bãi đậu xe gần trường trong đêm tối. Một kẻ lạ mặt mở cửa xe, dùng dao khống chế rồi lái xe đưa nữ sinh đến một lô đất trống để hiếp dâm. Sau khi xảy ra vụ hiếp dâm, cảnh sát truy tìm thủ phạm, đã bắt gặp Cole ở gần nơi xảy ra vụ án. Cảnh sát đưa ảnh của Cole cho nạn nhân nhận diện, nữ sinh khẳng định người trong ảnh là kẻ đã hiếp dâm cô.

Tòa án quận Lubbock đã buộc Cole tội hiếp dâm. Năm 1986 tòa kêu án Cole 25 năm tù, bất chấp các chứng cứ cho thấy Cole vô tội.

Bia tưởng niệm dựng gần mộ Tim Cole

Cole khai anh có mặt ở gần nơi Mallin bị hiếp dâm là để chờ một người bạn làm việc cho một nhà hàng gần đó và Cole thường chờ bạn như thế chứ không phải lần đầu.

Bạn của Cole xác nhận như vậy. Hơn thế nữa, Cole có bằng chứng ngoại phạm. Suốt buổi tối hôm ấy, nhiều người thấy Cole ngồi nhà học bài. Trên xe của Mallin và tại hiện trường vụ án không có dấu tay hay bất cứ dấu vết nào chứng tỏ Cole đã lái xe hay có mặt ở đó.

Mallin nói kẻ hiếp dâm cô hút thuốc lá liên tục trong khi Cole không bao giờ hút thuốc vì anh bị suyễn từ bé. Ngoài ra có khả năng Mallin nhận nhầm thủ phạm vì thủ phạm và Cole đều là thanh niên gốc Phi.

Trong suốt quá trình điều tra, xét xử, Cole kiên quyết khẳng định mình bị oan, không chịu nhận tội để được thương lượng với tòa về mức án dành cho mình, thậm chí cũng không chịu nhận tội để được khoan hồng dù tình trạng sức khỏe rất kém. Nhiều đêm tại nơi bị giam giữ, Cole đã khóc suốt vì nỗi oan khuất của mình.

Tiếng khóc của Cole có một người tù khác lắng nghe. Người đó là Jerry Wayne Johnson, một người gốc Phi như Cole, nghiện thuốc lá, bị tù vì tội hiếp dâm hai phụ nữ. Trong lúc xử Cole, tên Johnson được nhắc nhiều lần vì có nghi vấn Johnson là thủ phạm nhưng tòa không quan tâm.

Trong tù, Cole hai lần bị lên cơn suyễn đến bất tỉnh. Đến lần thứ ba, Cole không qua khỏi, tắt thở ngày 2/12/1999, khi mới 39 tuổi. Một số nhân chứng kể anh uất ức đến mức “chết không nhắm được mắt”.

Xin nhận tội nhưng tòa không xét

Video đang HOT

Cole chắc không phải chết nếu tòa Lubbock cho Johnson, thủ phạm thật, có cơ hội minh oan cho Cole.

Tiếng khóc của Cole trong tù đã làm cho Johnson xúc động nhưng anh ta lẳng lặng đến năm 1995 mới viết một lá thư gửi tòa án Lubbock thú nhận mình chính là thủ phạm hiếp dâm Mallin.

Lúc này vụ án hiếp dâm Mallin đã hết thời hạn truy cứu. Thư thứ nhất không được trả lời, Johnson lại viết lá thư thứ hai gửi tòa yêu cầu được gặp một luật sư để chính thức thú tội một cách hợp pháp nhưng cũng chẳng được hồi đáp.

Tim Cole, người tù oan sai đã được đặt tên cho một đạo luật

Johnson viết thư thứ ba gửi công tố viên Jim Bob Darnell, người đã buộc tội Cole, cũng không được trả lời. Khi Johnson gửi thư nhận tội tới tòa thì Cole còn sống. Sự im lặng của tòa đã khiến Cole phải chết trong tù.

Nhiều năm sau đó, Johnson vẫn còn trong tù và cứ tưởng Cole đã được tha. Chẳng biết bằng cách nào anh ta lần mò ra một địa chỉ mà anh ta nghĩ là của Cole và gửi thư tới địa chỉ đó, trong thư nói rõ chính anh ta là thủ phạm hiếp dâm Mallin.

Mẹ của Cole nhận được thư. Thay vì đem tới tòa Lubbock, gia đình Cole nhờ báo chí gióng tiếng kêu oan. Đến lúc này văn phòng công tố viên Lubbock quyết định thử ADN mẫu tang vật thu được ở hiện trường còn cất giữ để xác định thủ phạm. Kết quả cho thấy Johnson là thủ phạm, Cole vô tội.

Chứng cứ rành rành nhưng Tim Cole đã chết, tòa Lubbock từ chối việc nhận đã kết án sai. Gia đình Cole, báo chí, dư luận… đấu tranh đòi công lý cho Cole.

Mãi đến năm 2009, một thẩm phán của tòa Austin, bang Texas đồng ý tổ chức phiên tòa chính thức giải tội cho Cole. Năm 2010, Thống đốc bang Texas lúc đó là Rich Perry đã chính thức xin lỗi Cole.

Tiếp đó, năm 2012 chính quyền bang Texas và gia đình Cole đã đặt bia tưởng niệm Cole gần bên mộ của anh. Tim Cole trở thành người đầu tiên trong lịch sử bang Texas được chính thức giải tội, được chính quyền bang chính thức xin lỗi sau khi chết và được dựng bia.

Đạo luật Tim Cole

Cái chết của Tim Cole đã thúc đẩy một số thay đổi trong luật pháp của bang Texas nói riêng và nước Mỹ nói chung. Luật bồi thường cho người bị kết án sai, gọi là Luật Tim Cole, ra đời năm 2009, định mức bồi thường tới 80.000 USD (khoảng 1,6 tỉ VNĐ) cho mỗi năm bị tù oan. Ngoài ra người bị tù oan còn được học đại học miễn phí và hưởng một số phúc lợi khác. Mẹ của Tim Cole nhận tiền bồi thường cho những năm Cole bị tù oan, tổng cộng tới 1,06 triệu USD.

Theo hướng hạn chế xử oan người vô tội, quốc hội bang Texas cân nhắc việc thông qua dự luật thành lập Ủy ban mang tên Tim Cole để xem xét lại các vụ xử oan, tìm hiểu điều gì đã khiến tòa lầm lỗi. Công việc của ủy ban này nhằm mục đích tránh cho tòa mắc phải các sai lầm tương tự khi xét xử các vụ án trong tương lai.

Các vụ xét xử oan sai của bang Texas có chiều hướng tăng mạnh trong những năm qua. Kể từ năm 1989, Texas đã phải xin lỗi, bồi thường cả trăm vụ kết án sai, tốn một số tiền lớn của công quỹ và gây bức xúc trong dư luận. Làm thế nào để giảm bớt các vụ xử sai đang là mối quan tâm lớn của chính quyền liên bang và các bang Mỹ.

Theo Xa lộ Pháp luật

'Cơ quan điều tra VN thuộc diện giỏi nhất thế giới'

Trao đổi với báo chí bên hành lang QH chiều 6/11, Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp QH Nguyễn Đình Quyền nhận định, cơ quan điều tra ở Việt Nam được coi là một trong cơ quan giỏi nhất thế giới do phá án dựa vào nhân dân.

Trong vụ oan sai 10 năm của ông Nguyễn Thanh Chấn, có người cho rằng do năng lực của cơ quan điều tra hạn chế. Quan điểm của ông thế nào?

ĐB Nguyễn Đình Quyền: Trách nhiệm trong vụ xử oan sai ông Nguyễn Thanh Chấn liên quan đến hai yếu tố: quá tự tin và cẩu thả. Ảnh: Lê Anh Dũng

Thực ra, điều tra ở Việt Nam được coi là một trong những cơ quan điều tra giỏi nhất thế giới. Quá trình điều tra của Việt Nam rất nhanh. Khóa trước, tôi có đi cùng chủ nhiệm UB Tư pháp sang làm việc gần một tuần với FBI, rõ ràng khả năng phá án của Việt Nam rất giỏi, đặc biệt là các án về an ninh quốc gia, về giết người cướp của. Bởi vì, cuộc phòng chống tội phạm của chúng ta dựa vào nhân dân.

Tuy nhiên, ở đâu đó năng lực vẫn còn thiếu kinh nghiệm, đặc biệt là thế hệ chuyển giao. Còn thế hệ trước vô cùng giỏi. Thế hệ trẻ tuy được đào tạo nhiều hơn nhưng kinh nghiệm còn thiếu, khi đánh giá chứng cứ không tổng quát được. Các điều tra viên còn thiếu kinh nghiệm nhất định.

Quy trách nhiệm như thế nào trong vụ oan sai 10 năm, thưa ông?

Tất cả các cấp đều phải xem xét lại trách nhiệm của mình. Trách nhiệm liên quan đến hai yếu tố: quá tự tin và cẩu thả.

Anh cho rằng anh có kinh nghiệm xét xử và các tình tiết đó anh phán quyết như thế là đúng rồi nhưng trạng thái thì ít. Trước đây có những thẩm phán rất giỏi, vô cùng tin vào khả năng của mình. Còn ở vụ này, năng lực yếu và trách nhiệm chưa cao.

Năng lực ở đây là năng lực về quá trình xét xử, quá trình đánh giá chứng cứ, niềm tin là quá yếu. Bởi vì, nó như bài văn, mọi việc phải logic, thống nhất, đặc biệt trong xét xử, hệ thống nguồn chứng cứ, đánh giá chứng cứ phải khớp với nhau. Rất nhiều vụ án, chỉ một cái nhỏ thôi không khớp cũng phải điều tra lật lại từ đầu. Anh không lật lại cố tình cho qua, nó sẽ gây ra oan sai.

Đôi khi người ta cũng ỷ lại án tại hồ sơ, cứ tin các giai đoạn trước người ta làm đúng rồi.

Bài học lớn nhất rút ra sau vụ án ông Nguyễn Thanh Chấn là gì, thưa ông?

Đó là bài học về thiết chế kiểm soát. Ví dụ, khi ông điều tra viên tiến hành điều tra, ông thủ trưởng cơ quan phải thường xuyên xem xét, đánh giá ông điều tra viên. Viện kiểm sát thường xuyên kiểm soát hoạt động tư pháp của điều tra viên và ông thủ trưởng cơ quan điều tra. Trong quá trình thực hành công tố, ông công tố lại có quyền kiểm soát lại. Tức là tất cả những thiết chế kiển sát lẫn nhau mà bộ luật Tố tụng hình sự đã đặt ra là phải được thực thi một cách nghiêm chỉnh. Nếu thiết chế đó buông lỏng là có sơ suất xảy ra.

Có ý kiến cho rằng, từ vụ oan sai 10 năm đang kéo lùi kết quả cố gắng về cải cách tư pháp trong nhiều năm qua. Ý kiến của ông?

Vụ oan sai này, nói như Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang là rất đáng tiếc. Nhưng phải nhìn trên tổng thể, không thể lấy một vụ cá biệt để đánh giá cả quá trình cải cách tư pháp.

Cuộc cải cách tư pháp ở Việt Nam ai cũng nói, dân chủ hơn, công khai hơn, minh bạch hơn, chặt chẽ hơn và vì quyền con người hơn. Ở đâu đó còn có những vụ việc còn vi phạm, đó là trách nhiệm chưa được tăng cường đúng mức.

Ở các nước, khi hỏi cung cơ quan chức năng lắp đặt thiết bị camara để giám sát. Ở Việt Nam đã bao giờ đặt ra chuyện đó chưa, thưa ông?

Khó, bởi vì trong tố tụng Việt Nam, luật sư được tham gia ngay từ giai đoạn tạm giữ, và trong quá trình hỏi cung luật sư được tham gia.

Vấn đề là vai trò luật sư trong tiến hành tố tụng phải được nâng cao. Đồng thời, phía cơ quan công quyền, cơ quan điều tra phải tạo điều kiện cho luật sư thực hiện quyền của mình trong việc bảo vệ thân chủ.

Hiện nay, trong trại tạm giam, tạm giữ luôn có bàn ghế cho luật sư ngồi. Chúng tôi đi giám sát luôn đặt câu hỏi, chỗ ngồi luật sư ở đâu và khi hỏi cung có luật sư tham gia không.

Những năm gần đây, báo cáo của cơ quan chức năng cho thấy án oan càng ngày càng giảm. Khi giám sát, ông thấy nguyên nhân án oan giảm do chủ quan và khách quan như thế nào?

Về khách quan, hoạt động tố tụng hiện nay dân chủ và công khai. Trong thế giới phẳng thế này, rõ ràng chỉ một thông tin thôi là nó lan truyền. Một nguyên nhân quan trọng nữa, vai trò trách nhiệm của các điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán... được nâng cao. Cùng với việc này, quá trình tố tụng chặt chẽ nên đã giảm được oan sai.

Nhưng cái thiếu, thế hệ trẻ kinh nghiệm còn yếu. Xét xử đòi hỏi kinh nghiệm rất lớn, đặc biệt là kinh nghiệm phán đoán. Muốn có nhiều kinh nghiệm phải được hành nghề nhiều.

Theo kết quả giám sát gần đây của UB Tư pháp, tỷ lệ oan sai là bao nhiêu, thưa ông?

Rất thấp. Án phải sửa về hình sự là ít nhất trong các loại án. Tôi không nhớ con số cụ thể, nhưng chỉ không phẩy mấy phần trăm gì đó.

Theo VietNamNet

Bộ trưởng Công an: Xử lý nghiêm minh tập thể, cá nhân vụ "tù oan 10 năm" Liên quan đến vụ án 10 năm tù oan, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang khẳng định sẽ điều tra, làm rõ nguyên nhân dẫn đến oan sai, xác định trách nhiệm, xử lý nghiêm minh các tập thể, cá nhân thuộc cơ quan tiến hành tố tụng đã điều tra. Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang Chiều 5/11,...