Chế tạo thành công “chìa khóa” để tìm kiếm người ngoài hành tinh
Sự kết hợp giữa vật liệu quý hiếm và công nghệ tiên tiến đang dần biến những ý tưởng khoa học viễn tưởng thành hiện thực.
Viên kim cương tím được sử dụng trong thiết bị khuếch đại (Ảnh: UNSW).
Trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, việc phát hiện và khuếch đại các tín hiệu từ không gian sâu luôn là một thách thức lớn. Trong khi đó, đây lại là yếu tố tiên quyết để nhân loại tìm kiếm các nền văn minh ngoài vũ trụ.
Thế nhưng gần đây, các nhà nghiên cứu đã khám phá thành công tiềm năng của kim cương tím kết hợp với laser vi sóng trong việc tăng cường khả năng nhận diện các tín hiệu yếu từ vũ trụ.
Sự kết hợp giữa kim cương tím và laser vi sóng
Kim cương, với cấu trúc tinh thể carbon hoàn hảo, từ lâu đã được biết đến với độ cứng và khả năng dẫn nhiệt xuất sắc. Tuy nhiên, kim cương tím, một biến thể hiếm hoi, sở hữu những đặc tính quang học đặc biệt.
Màu tím của chúng xuất phát từ sự hiện diện của các tạp chất hoặc khuyết tật trong cấu trúc tinh thể, tạo ra các mức năng lượng khác nhau và ảnh hưởng đến cách chúng tương tác với ánh sáng.
Những đặc tính này khiến kim cương tím trở thành ứng cử viên lý tưởng cho các ứng dụng trong quang học và điện tử.
Trong khi đó, laser vi sóng (hay còn gọi là maser) hoạt động dựa trên nguyên lý khuếch đại vi sóng bằng cách kích thích phát xạ bức xạ.
Video đang HOT
Khác với laser thông thường phát ra ánh sáng khả kiến hoặc tia hồng ngoại, maser phát ra bức xạ trong dải vi sóng, có khả năng xuyên qua các môi trường mà ánh sáng thường không thể.
Điều này đặc biệt hữu ích trong việc truyền và nhận tín hiệu từ không gian sâu, nơi các tín hiệu thường rất yếu và dễ bị nhiễu loạn.
Biến giấc mơ khoa học viễn tưởng thành hiện thực
Bộ khuếch đại trong phòng thí nghiệm, với viên kim cương tím đang bị tia laser màu xanh lá chiếu vào, và nằm trong từ trường (Ảnh: UNSW).
Từ những đặc tính của 2 vật liệu này, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu kết hợp kim cương tím với maser để tạo ra một hệ thống khuếch đại tín hiệu hiệu quả.
Tại đó, kim cương tím, với các khuyết tật đặc biệt trong cấu trúc tinh thể, có thể được sử dụng như một môi trường khuếch đại lý tưởng cho maser. Khi được kích thích, các electron trong kim cương tím chuyển lên mức năng lượng cao hơn và khi trở về trạng thái ban đầu, chúng phát ra bức xạ vi sóng.
Quá trình này tạo ra một chùm tia maser mạnh mẽ, có khả năng khuếch đại các tín hiệu vi sóng yếu từ không gian sâu.
Việc sử dụng kim cương tím trong maser mang lại nhiều lợi ích. Đầu tiên, kim cương có độ bền cao, khả năng chịu nhiệt và dẫn nhiệt tốt, giúp thiết bị hoạt động ổn định trong môi trường khắc nghiệt. Bên cạnh đó, các khuyết tật trong kim cương tím có thể được điều chỉnh để tối ưu hóa hiệu suất khuếch đại.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, công nghệ này mở ra triển vọng mới trong việc phát hiện và nghiên cứu các tín hiệu từ vũ trụ, hỗ trợ cho các sứ mệnh không gian và nghiên cứu thiên văn.
Nói cách khác, sự kết hợp giữa vật liệu quý hiếm và công nghệ tiên tiến đang dần biến những ý tưởng khoa học viễn tưởng thành hiện thực, đưa con người tiến gần hơn đến việc hiểu biết sâu rộng về vũ trụ bao la.
Các nhà khoa học đã có thể tạo ra nhật thực bất cứ khi nào họ muốn
Vào ngày 5 tháng 12, Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đã phóng thành công sứ mệnh Proba-3 từ Ấn Độ.
Đây là một bước tiến quan trọng trong việc tìm hiểu mặt trời khi cặp tàu vũ trụ này có khả năng tạo ra hàng trăm nhật thực nhân tạo trên quỹ đạo, và mở ra cơ hội khám phá vùng vành nhật hoa.
Nhật thực nhân tạo và sự thay đổi cuộc chơi
Sứ mệnh Proba-3 gồm hai vệ tinh hoạt động như một cặp đôi hoàn hảo. Khi bay theo đội hình cách nhau 144 mét với độ chính xác đến từng milimet, một vệ tinh sẽ đóng vai trò che khuất Mặt Trời từ góc nhìn của vệ tinh còn lại. Điều này mô phỏng hiện tượng nhật thực toàn phần, giúp các nhà khoa học có thể quan sát vùng vành nhật hoa - lớp khí quyển ngoài cùng của Mặt Trời .
Andrei Zhukov, nhà khoa học sứ mệnh và nhà vật lý Mặt Trời thuộc Đài thiên văn Hoàng gia Bỉ, nhận định rằng việc "tạo ra nhật thực theo yêu cầu" sẽ cách mạng hóa lĩnh vực khảo sát Mặt Trời . Đây là cơ hội để giải mã các bí ẩn như cách gió Mặt Trời được tăng tốc hoặc tại sao nhiệt độ của vành nhật hoa lại cao hơn nhiều so với bề mặt Mặt Trời . "Nó thực sự là một yếu tố thay đổi cuộc chơi", ông Zhukov nhấn mạnh.
Khắc phục hạn chế của quan sát truyền thống
Trước đây, các nhà khoa học thường sử dụng hai phương pháp chính để khảo sát vành nhật hoa: Quan sát qua bước sóng cực tím từ vệ tinh và sử dụng thiết bị coronograph - một đĩa chắn đặt trước kính viễn vọng để tạo bóng che Mặt Trời .
Tuy nhiên, cả hai phương pháp này đều gặp trở ngại lớn. Nhiễu xạ ánh sáng từ đĩa chắn làm giảm chất lượng hình ảnh, trong khi các vệ tinh không thể quan sát được khu vực "trung tâm vàng" - vùng giữa bề mặt Mặt Trời và phần vành nhật hoa, nơi nhiều hiện tượng bí ẩn xảy ra.
Hiện tượng nhật thực toàn phần tự nhiên, vốn có thể khắc phục hạn chế này, lại quá hiếm hoi. Chỉ khoảng một lần mỗi năm và chỉ có thể quan sát từ những vị trí rất cụ thể trên Trái đất, với thời gian kéo dài chỉ vài phút.
Proba-3 mang đến giải pháp hoàn hảo: một nhật thực nhân tạo kéo dài tới sáu giờ, đủ để theo dõi cách vùng vành nhật hoa di chuyển và thay đổi theo thời gian.
ADVERTISING
iTVC from Admicro
Công nghệ tiên tiến và những tiềm năng tương lai
Proba-3 sử dụng một công nghệ mới với khoảng cách lớn giữa hai vệ tinh. Nhà vật lý Amir Caspi từ Viện khảo sát Tây Nam ở Colorado giải thích rằng khoảng cách xa hơn giúp giảm thiểu hiệu ứng nhiễu xạ ánh sáng, tạo ra một bóng che sắc nét hơn và cho phép quan sát gần hơn với bề mặt Mặt Trời . "Điều này gần như không thể thực hiện được nếu chỉ với một vệ tinh đơn lẻ," ông nói.
Trong hai năm hoạt động, Proba-3 dự kiến tạo ra hơn 1.000 lần nhật thực nhân tạo, mở rộng cánh cửa khảo sát cho các nhà khoa học. Hơn nữa, khả năng bay theo đội hình chính xác của cặp vệ tinh này hứa hẹn những ứng dụng mới. Công nghệ này có thể liên kết nhiều kính viễn vọng trong không gian, tạo thành một thiết bị quan sát rộng lớn và mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Đặt nền móng cho thập kỷ khoa học Mặt Trời tiếp theo
Những dữ liệu thu thập từ Proba-3 không chỉ có giá trị riêng mà còn bổ trợ cho các sứ mệnh Mặt Trời khác. Theo ông Caspi, đây là bước đệm quan trọng để tiến tới một thập kỷ mới của khoa học Mặt Trời . "Đây là cách sáng tạo để đạt được điều tưởng như không thể," ông nhấn mạnh.
Proba-3 là minh chứng rõ nét cho sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và tầm nhìn khoa học táo bạo, mở ra chương mới trong hành trình khám phá ngôi sao trung tâm của hệ Mặt Trời .
Bí mật đằng sau sự vướng víu lượng tử: Người ngoài hành tinh có thực sự từng ghé thăm Trái Đất? Có vô số điều bí ẩn và hấp dẫn trong vũ trụ rộng lớn của chúng ta. Một trong số đó là liệu có sự liên hệ giữa sự tồn tại của sự sống ngoài Trái Đất và Trái Đất hay không. Bí mật của sự vướng víu lượng tử được tiết lộ Sự vướng víu lượng tử là một hiện tượng đặc...