Chế giễu sinh con một bề: Căn cứ nào?
Nhiều chuyên gia cho rằng, quy định phạt t.iền từ 500.000 -1.000.000 đồng đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người sinh con một bề khó khả thi trong thực tế.
Khó xác định hành vi chế giễu hay vui đùa
Trong một nghiên cứu của Tổng cục dân số – Kế hoạch hóa gia đình về các yếu tố liên quan đến quyết định sinh con thứ 3 của các cặp vợ chồng được tổ chức mới đây nhất cho thấy, 36,2% người sinh con một bề thường bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
Nhiều lời xúc phạm gây áp lực tâm lý lớn đối với phụ n.ữ s.inh con một bề, đặc biệt là một bề gái, thường gặp như “không biết đẻ”, “kém”, “sẽ bị chồng cắm sừng”, “chồng chán”… Còn đàn ông có toàn con gái sẽ thường bị chế giễu là “chiếu dưới”, “làm em”, “giống kém”, “đàn ông rởm”, “xây nhà tình nghĩa”…
Để giảm thiểu vấn đề trên, điều 96, mục 5 dự thảo nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế đưa ra biện pháp: “ Phạt cảnh cáo hoặc phạt t.iền từ 500.000-1.000.000 đồng đối với hành vi có lời nói hoặc hành động xúc phạm danh dự, nhân phẩm người sử dụng biện pháp tránh thai, người sinh toàn con trai hoặc sinh toàn con gái”.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng quy định phạt t.iền như vậy không khả thi khi áp dụng vào thực tế đời sống.
Cần giáo dục ý thức người dân hơn xử phạt hành vi chế giễu sinh con một bề
Trao đổi với PV, PGS. TS dân tộc học Nguyên Văn Tiệp, Trưởng khoa nhân học, Trường Đại học KHXH&NV TP HCM nhận định: “Trên thực tế, không ít người sinh con một bề bị xúc phạm danh dự nhân phẩm, nhưng cần giáo dục nhận thức của người dân còn hơn đưa ra một quy định phạt mà không thể thực hiện được. Bởi không có căn cứ để biết được họ xúc phạm danh dự nhân phẩm như thế nào. Nhiều khi những lời chế giễu, xúc phạm ấy chỉ bắt đầu từ câu nói đùa, không thể kết luận câu nói đùa là xúc phạm. Lời nói có ghi âm cũng không thể lấy làm bằng chứng, mà phải xác định rõ, người ta chế giễu trong hoàn cảnh nào”.
Video đang HOT
“Đa số những người chế giễu sinh con một bề đều là bạn bè, anh em thân thiết. Nhiều khi họ trêu đùa cho vui chứ không có hàm ý gì. Em trai sinh được con trai, trong bữa tất niên vẫn trêu anh trai mình sinh toàn con gái, xử phạt sao được. Hơn nữa, quy định này không có cơ sở để xử phạt, không có bằng chứng thì lấy đâu ra cơ sở để đ.ánh giá họ vi phạm mà xử phạt, mà ai xử phạt, xử phạt như thế nào cho thỏa đáng. Quan trọng nhất vẫn là giáo dục nhận thức, không phải cái gì không cấm được là áp phạt vào” – ông Tiệp nhấn mạnh.
Quy định “trên giấy” sẽ làm nhờn luật
Đồng quan điểm với PGS Nguyễn Văn Tiệp, Luật sư Trần Đình Triển, Trưởng văn phòng luật sư Vì Dân cũng cho rằng, quy định về xử phạt hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người sinh con một bề khó khả thi, thậm chí không thể thực hiện khi áp dụng vào cuộc sống.
Ông Triển phân tích: “Xem xét cả hai khía cạnh trong quan hệ sinh con cái, về luật pháp nam nữ luôn bình đẳng, trai cũng như gái. Mỗi cặp vợ chồng nên có từ một đến hai con, dù đó là con trai hay con gái. Trên thực tế, suốt thời gian dài, truyền thống dân tộc vẫn coi trọng nam giới hơn để nối dõi tông đường. Quan niệm người Việt Nam không ít người vẫn cho rằng, con trai là vốn quý, nên tình trạng trọng nam khinh nữ vẫn xảy ra.
Không chỉ có quan niệm trong gia đình, ngay trong hộ khẩu, hộ tịch, giấy khai sinh, con trai vẫn mang họ bố, trường hợp con cái mang họ mẹ rất hiếm, chỉ rơi vào gia đình có mẹ mà không có bố. Vì thế, vấn đề phân biệt nam nữ bắt đầu ngay trong giấy khai sinh. Muốn thay đổi quan niệm trọng nam khinh nữ, đảm bảo nam nữ bình đẳng cần thay đổi ngay trong giấy khai sinh, hộ khẩu”.
Luật sư Trần Đình Triển: Nếu quy định xử phạt này được áp dụng sẽ nảy sinh những thù oán khác
Theo luật sư Trần Đình Triển, quy định xử phạt người có hành vi chế giễu người sinh con một bề rất khó thực hiện, dù mang hàm nghĩa tốt. Bởi làm sao phân biệt rạch ròi hành vi chế giễu cố ý hay hành vi trêu đùa. Khi không có căn cứ thì không thể nào mà xử phạt.
“Nghiêm trọng hơn, nếu quy định xử phạt này được áp dụng sẽ nảy sinh những thù oán khác, ví như người sinh con một bề khi bị người thân bạn bè trêu đùa sẽ coi đó là hành vi chế giễu và lấy đó để làm đơn đề nghị xử phạt, sẽ dẫn đến nhiều sự việc khác xảy ra. Cần phải nghiên cứu kỹ trước khi áp dụng vào cuộc sống để quy định pháp luật không chỉ là quy định trên giấy dẫn đến người dân nhờn luật. Muốn người dân chấp hành tốt, cần những quy định có tính khả thi cao, thiết thực với cuộc sống”, ông Triển cho biết thêm.
Theo 24h
Phạt chọn giới tính thai nhi: Khó bắt tận tay
"Chẳng bác sĩ nào dại mà bảo thai gái hay trai. Người ta chỉ bảo "như bố", "như mẹ" hay "dép cả đôi", "có người chống gậy rồi" hay "được ngồi mâm trên nhé" thì khắc hiểu thôi"...
Bộ Y tế đang trưng cầu ý kiến người dân về Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có quy định xử phạt các hành vi vi phạm hành chính về lựa chọn giới tính khi sinh. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, quy định như vậy là không tính đến sự khả thi...
Phạt cao nhất: 30 triệu đồng
Từ điều 96-103 của Dự thảo Nghị định quy định cụ thể các hành vi vi phạm hành chính về lựa chọn giới tính thai nhi và mức xử phạt. Theo đó, phạt từ 3- 5 triệu đồng cho hành vi bói toán chẩn đoán giới tính thai nhi; phạt từ 7-10 triệu đồng đối với hành vi bắt mạch; phạt từ 10-20 triệu đồng đối với hành vi siêu âm, xét nghiệm chẩn đoán tiết lộ về giới tính thai nhi (trừ trường hợp pháp luật có quy định). Bên cạnh đó, hành vi xuất bản phẩm có nội dung về phương pháp để có được giới tính thai nhi theo ý muốn có thể bị phạt từ 20 - 30 triệu đồng.
Nếu thực hiện phá thai mà biết rõ người đang mang thai muốn loại bỏ thai nhi vì lý do lựa chọn giới tính sẽ bị phạt t.iền từ 25-30 triệu đồng. Còn đối với hành vi ép buộc người khác phải dùng các phương pháp để có được giới tính thai nhi theo ý muốn cũng bị phạt từ 3-5 triệu đồng, hành vi chỉ định hoặc dùng thuốc và cung cấp thuốc để có giới tính thai nhi như ý muốn... cũng bị phạt t.iền từ 15-20 triệu đồng.
Tất cả các vi phạm liên quan đến lựa chọn giới tính đều bị xử phạt (ảnh minh họa).
Đáng lưu ý, nhiều hành vi được quy định khá cụ thể, chi tiết. Thai phụ cố ý loại bỏ thai nhi vì lựa chọn giới tính mà không bị ép buộc cũng sẽ bị xử phạt từ 1-2 triệu đồng. "Như vậy, đối với các quy định cụ thể này, ngay cả những bà mẹ mang thai mà cố ý bỏ thai vì giới tính của đ.ứa t.rẻ cũng sẽ bị xử phạt" - ông Nguyễn Văn Tân - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) cho biết.
Theo ông Tân, dự thảo nghị định lần này có các quy định cụ thể, rõ ràng hơn về các hành vi so với nghị định xử phạt vi phạm hành chính về dân số và t.rẻ e.m năm 2006. Với những quy định này, người vi phạm sẽ không thể chối cãi, xuê xoa, đổ lỗi được. Ngoài ra, số t.iền xử phạt đối với các hành vi cũng tăng khoảng 30% so với nghị định năm 2006. Lực lượng xử phạt cũng đã gia tăng, ngoài lực lượng Thanh tra Nhà nước như trong luật quy định thì thanh tra chuyên trách của dân số cũng vào cuộc.
Khó "bắt quả tang"
Mặc dù vậy, những quy định về xử phạt theo dự thảo nghị định cũng vấp phải nhiều sự phản đối. Theo chị Đinh Hồng Hà (TP.Bắc Ninh), chị có bầu 2 đứa con, khi đi siêu âm ở cả bệnh viện và cơ sở tư nhân đều biết được giới tính thai nhi từ tuần thứ 11-12. "Chẳng bác sĩ nào dại mà bảo thai gái hay trai. Người ta chỉ bảo "như bố", "như mẹ" hay "dép cả đôi", "có người chống gậy rồi" hay "được ngồi mâm trên nhé" thì khắc hiểu thôi" - chị Hà cho biết.
TS Dương Quốc Trọng - Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho biết, chính vì sự "đa dạng của tiếng Việt" này nên việc bắt quả tang các cơ sở siêu âm cung cấp giới tính thai nhi là rất khó. Một số nghiên cứu cũng cho thấy, tỷ lệ các bà mẹ biết giới tính thai nhi chiếm từ 70-80%, thậm chí ở Hà Nội còn lên tới gần 100%.
Gần 60% nam giới được hỏi không biết đến các quy định cấm lựa chọn giới tính thai nhi và 15,5% nghĩ là không có. Nhưng 98,8% cho rằng quy định cấm lựa chọn giới tính thai nhi là "rất quan trọng".
(Viện Nghiên cứu phát triển xã hội)
Một khảo sát khác của Tổng cục tại Cần Thơ và Hưng Yên (2 tỉnh có tỷ số giới tính khi sinh cao) cho thấy, có tới 80% nam giới chia sẻ: "Bác sĩ cho họ biết giới tính của thai nhi. Tỷ lệ này ở Cần Thơ là 95,1% và ở Hưng Yên là 59,8%. 89,6% nam giới biết được giới tính con mình ở các cơ sở y tế tư nhân, còn 73,9% ở cơ sở nhà nước. Nhiều cơ sở siêu âm "tạo thương hiệu" bằng việc đưa ra chẩn đoán giới tính thai nhi sớm nhất và chính xác nhất. Nhưng từ khi có quy định nghiêm cấm mới có 5 cơ sở có hành vi vi phạm siêu âm chẩn đoán giới tính ở khu vực đồng bằng sông Hồng bị xử phạt.
Ông Nguyễn Việt Cường - Chánh Thanh tra Sở Y tế (Hà Nội) cho biết, dù nghiêm cấm nhưng nhiều cơ sở y tế vẫn lén lút thông báo giới tính thai nhi cho sản phụ bằng nhiều hình thức. Tuy cơ quan chức năng biết nhưng không thể "bắt tận tay, day tận mặt".
Chính vì vậy, theo ông Nguyễn Văn Tân, Tổng cục vẫn đang kiên trì đề xuất đưa lực lượng công an vào trong đội ngũ kiểm tra các cơ sở siêu âm. "Lực lượng thanh tra khi đi kiểm tra phải có kế hoạch, đề xuất rất rùm beng, như thế chẳng khác nào thông báo trước cho các cơ sở siêu âm. Còn công an có thể kiểm tra đột xuất, xử phạt luôn, ngoài ra, họ cũng có nghiệp vụ điều tra, giám sát tốt hơn" - ông Tân cho biết.
Ngoài ra, ông Tân cho rằng cần phải tăng cường hệ thống giám sát các cơ sở siêu âm bằng hệ thống kỹ thuật (đặt máy camera) và "tai mắt nhân dân", hòm thư tố giác...
Theo 24h
Chế giễu người sinh con một bề cũng bị phạt "Phạt cảnh cáo hoặc phạt t.iền từ 500.000-1.000.000 đồng đối với hành vi có lời nói hoặc hành động xúc phạm danh dự, nhân phẩm người sinh toàn con trai hoặc sinh toàn con gái". Điều 96, mục 5 dự thảo nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế nêu rõ: "Phạt cảnh cáo hoặc phạt t.iền từ...
