Chạy theo sự việc, chưa triệt tận gốc

Hàng loạt câu hỏi thẳng thắn của đại biểu đã được gửi tới các thành viên Ban chỉ đạo 127/TW trong phiên họp giải trình về “Thực trạng, giải pháp phòng, chống buôn lậu qua biên giới, góp phần ngăn chặn, xử lý hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng mất vệ sinh an toàn thực phẩm” do Ủy ban Kinh tế Quốc hội tổ chức sáng qua, 7-1.

Hải quan Quảng Ninh phối hợp với các lực lượng Biên phòng, Công an bắt giữ gia cầm nhập lậu

Chế tài chưa đủ sức răn đe

Mở đầu phiên giải trình, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết, từ năm 2010 đến nay, các lực lượng chức năng đã xử lý 828.488 vụ vi phạm về buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại, thu trên 23.300 tỷ đồng, trong đó phạt hành chính hơn 10.000 tỷ đồng, phạt truy thu thuế gần 9.000 tỷ đồng, trị giá hàng vi phạm hơn 4.400 tỷ đồng. Tuy nhiên, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại còn nhiều hạn chế, cần khắc phục, tình hình buôn lậu vẫn diễn ra phức tạp, lực lượng chức năng mỏng và chế tài xử phạt vi phạm chưa đủ sức răn đe.

Đồng tình với ý kiến này, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương – Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ, các lực lượng chức năng trong công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại thời gian qua. Tuy nhiên, ông Nguyễn Sỹ Cương đã bày tỏ băn khoăn khi nhiều vụ việc buôn lậu diễn ra ngang nhiên nhưng không bị xử lý. Điển hình là vụ việc buôn lậu 2.600m3 dầu DO của công ty Hoàng Sơn (Thanh Hóa). Điểm đáng chú ý của vụ việc là tàu buôn lậu này từng bị bắt, sau đó được thanh lý cho đúng công ty Hoàng Sơn và công ty tiếp tục thực hiện hành vi buôn lậu.

Theo đại biểu Trần Du Lịch- Ủy viên Ủy ban Kinh tế Quốc hội, báo cáo của Ban chỉ đạo 127/TW chưa đánh giá hết hệ quả của tình trạng buôn lậu qua biên giới, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng mất vệ sinh an toàn thực phẩm. “Theo tôi, hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng… đang phá hoại nền kinh tế Việt Nam, làm mất niềm tin ở doanh nghiệp và người tiêu dùng. Phải chăng, tiêu cực trong nội bộ lực lượng chức năng là nguyên nhân, là gốc rễ vấn đề chứ không phải do cơ chế nên tình trạng buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng chưa xử lý được?”- ông Trần Du Lịch thắc mắc. Cũng theo đại biểu này, muốn giải quyết tận gốc tình trạng buôn lậu qua biên giới, cần phải bắt được các đầu nậu. Việc này lực lượng chức năng hoàn toàn có thể làm được.

Cần xử phạt nghiêm khắc hơn

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết: “Chắc chắn không thể không có hiện tượng tiêu cực trong các lực lượng tham gia công tác chống buôn lậu. Tuy nhiên, tiêu cực trong lực lượng quản lý thị trường chỉ là thiểu số”. Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, lực lượng quản lý thị trường cả nước hiện có 5.200 người nhưng so với tính chất phức tạp của công việc thì lực lượng này rất mỏng, có tỉnh chỉ có 5-6 cán bộ quản lý thị trường. Lãnh đạo Bộ Công Thương thừa nhận công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại hiện nay còn có lúc bị động, chạy theo sự việc, giải quyết chưa căn cơ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất trong nước.

Theo Trung tướng Nguyễn Tiến Lực- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm (Bộ Công an), sở dĩ tình trạng buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng mất vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn diễn biến phức tạp là do chế tài chưa đủ sức răn đe. Ví dụ, Nghị định 06/NĐ-CP ngày 6-1-2008 của Chính phủ quy định, hành vi buôn lậu bị phạt tiền từ 300.000 – 10 triệu đồng. “Hiện tại, nhiều chuyến hàng lậu trị giá hàng chục tỷ đồng mà xử phạt như thế là quá nhẹ. Cần nâng mức xử phạt lên” – Trung tướng Nguyễn Tiến Lực kiến nghị.

Các đại biểu cũng lưu ý lực lượng chức năng về tình trạng lạm dụng chính sách biên mậu cho cư dân biên giới, chính sách ưu tiên cho doanh nghiệp xuất khẩu có uy tín… để thực hiện hành vi buôn lậu, đưa hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm vào nước ta. Các đại biểu nhất trí cho rằng, việc tăng biên chế cho lực lượng quản lý thị trường là cần thiết nếu như công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường của lực lượng này đem lại hiệu quả.

Theo ANTD