Châu Mỹ có thể là chìa khóa cho an ninh năng lượng toàn cầu

Mai Phương09:54 26/03/2022

Viện Hợp tác Nông nghiệp Liên Mỹ (IICA) mới đây khẳng định châu Mỹ có thể đóng góp quan trọng cho an ninh năng lượng toàn cầu trong bối cảnh khủng hoảng hiện nay do cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Trong báo cáo vừa công bố có tựa đề “Tầm quan trọng địa chính trị của ngành nông nghiệp trong an ninh năng lượng”, IICA chỉ ra rằng châu Mỹ đang sản xuất tới 71% tổng lượng nhiên liệu sinh học lỏng toàn cầu, có tầm quan trọng chiến lược để thay thế một phần tiêu thụ dầu và khí tự nhiên hiện tại.

Theo IICA, Nga là nhà cung cấp khí đốt tự nhiên chủ chốt cho châu Âu, đồng thời cũng là một trong những nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, do đó các lệnh trừng phạt cấm nhập khẩu nhiên liệu từ Nga cũng để lại hậu quả nghiêm trọng. Tháng trước, giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng ( LNG) đã tăng hơn 6 lần, và dự kiến sẽ còn tăng khi tình trạng thiếu hụt nguồn cung ngày càng trầm trọng.

Đối mặt với tình hình này, ngành nông nghiệp của châu Mỹ có thể đóng một vai trò quan trọng, bởi đây là châu lục có lượng xuất khẩu nông sản lớn, đóng góp đáng kể vào việc đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu và cả an ninh năng lượng. Báo cáo của IICA nêu rõ hai mục tiêu này không hề đối nghịch bởi đa dạng hóa trong việc sử dụng toàn diện và hiệu quả sinh khối để sản xuất nhiên liệu sinh học có thể làm tăng hiệu quả và an toàn của các hệ thống nông sản thực phẩm.

Video đang HOT

Ông Agustín Torroba, chuyên gia nhiên liệu và năng lượng sinh học của IICA, chủ biên báo cáo nói trên, nhấn mạnh rằng rằng nhiên liệu sinh học đã đóng góp hơn 150 triệu m3 vào ma trận nhiên liệu lỏng toàn cầu, 33% ở dạng diesel sinh học và 67% ở dạng cồn sinh học để pha trộn hoặc thay thế xăng.

Theo báo cáo của IICA, châu Mỹ đang nắm vai trò chủ chốt trong việc sản xuất cồn sinh học khi đang cung cấp tới 88% tổng lượng cồn sinh học và 36% diesel sinh học cho toàn thế giới. Nguyên liệu để sản xuất cồn sinh học chủ yếu là ngô và đường mía, còn diesel sinh học được làm từ dầu đậu nành và dầu cọ.

Tài liệu cho thấy khu vực châu Mỹ có tỷ lệ cân đối xuất khẩu cao đối với các nguyên liệu thô này, có thể tăng gấp đôi sản lượng cồn sinh học trên thế giới và tăng 80% sản lượng diesel sinh học. Hiện tại, nhiên liệu sinh học lỏng được sản xuất ở châu Mỹ đang giúp bù đắp 22% mức thâm hụt dầu mỏ và các chất dẫn xuất của châu lục. Theo tính toán của IICA, với số dư nguyên liệu thô xuất khẩu, thông qua công nghiệp hóa, nhiên liệu sinh học lỏng có thể bù đắp tới 53% nhu cầu dầu mỏ.

Sau khi nêu bật “tiềm năng to lớn để mở rộng sản xuất nhiên liệu sinh học và góp phần đạt được mục tiêu an ninh năng lượng” của châu Mỹ, IICA nhận định ngành công nghiệp nhiên liệu sinh học đã bắt đầu trưởng thành, cải thiện đáng kể chi phí sản xuất trong hơn một thập kỷ qua và có khả năng cạnh tranh với nhiên liệu hóa thạch.

Nga thay đổi thị trường năng lượng toàn cầu ra sao chỉ trong 12 giờ ngắn ngủi?

Chỉ trong vòng 12 giờ đã xảy ra ba sự kiện cho thấy hệ quả tác động từ cú sốc năng lượng lây lan trên toàn cầu dưới tác động của nhân tố Nga trong xung đột ở Ukraine.

Công nhân làm việc tại nhà máy chế biến dầu thô Abqaiq thuộc Tập đoàn năng lượng quốc doanh Saudi Aramco của Saudi Arabia. Ảnh: AFP/TTXVN

Sẽ phải mất vài năm để lượng định hết tác động của lệnh trừng phạt nhằm vào Nga cũng như xử lý nhu cầu cấp thiết của châu Âu về giảm phụ thuộc vào nguồn năng lượng nhập khẩu từ Nga. Nhưng chỉ trong 12 tiếng ngày 20/3, giới đầu tư đã nhận được lời nhắc nhở về bản đồ năng lượng toàn cầu đã được vẽ lại ra sao sau xung đột ở Ukraine.

Tại Trung Đông, tập đoàn dầu mỏ không lồ Saudi Aramco thuộc sở hữu nhà nước của Saudi Arabia thông báo nâng mức lợi nhuận thu được trong năm 2021 lên 110 tỉ USD, tăng 124%. Hãng cũng lên kế hoạch nâng chi tiêu vốn lên 40-50 tỷ USD trong năm 2022, với lý do cần tăng cường đầu tư cho thăm dò, khai thác năng lượng để đáp ứng nhu cầu gia tăng. Tập đoàn đạt mục tiêu nâng công suất sản xuất dầu thô tối đa lên 13 triệu thùng/ngày vào năm 2027 và tăng hơn 50% sản lượng khai thác khí đốt vào năm 2030.

Chính phủ Qatar, một trong những nhà khai thác, cung ứng khí hóa lỏng (LNG) hàng đầu thế giới, đồng tý tăng cường cung cấp mặt hàng nhiên liệu này cho Đức, trong bối cảnh nền kinh tế đầu tàu châu Âu đang loay hoay tìm kiếm giải pháp giảm lệ thuộc vào khí đốt nhập khẩu từ Nga.

Tại châu Âu, chính quyền Áo thông báo kế gói trợ cấp bổ sung trị giá 2,98 tỉ USD, nhằm giúp doanh nghiệp và người dân nước này đối phó với tình cảnh giá nhiên liệu tăng cao.

Ba sự kiện cho thấy một bức tranh về thế giới với nhiều thách thức lớn về nguồn cung nhiên liệu - một thực tế xuất phát từ đầu tư dưới chuẩn đối cho hoạt động duy trì tiềm năng khai thác dầu mỏ, khí đốt và trầm trọng thêm bởi đứt gãy nguồn cung do cuộc chiến tại Ukraine gây ra. Nhưng nó cũng cho thấy "bộ ba bất khả thi" mà các nước châu Âu và rộng hơn là thế giới phương Tây đang phải đối mặt: phải bảo đảm an ninh năng lượng, chuyển đổi năng lượng để tiến đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 và sức ép lạm phát nảy sinh từ hai xu thế này.

Khi Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã phải đưa ra lời đề nghị với các nền kinh tế phát triển về thực thi một hình thức luân phiên sử dụng năng lượng, không gì khiến phương Tây vui mừng hơn bằng việc Saudi Arabia đồng ý tăng lượng dầu thô bơm ra thị trường để giảm căng thẳng nguồn cung. Nhưng kế hoạch đầu tư vốn mới mà Saudi Aramco theo đuổi cũng cho thấy tầm nhìn của "ông lớn" này trong việc cần làm gì để duy trì nguồn cung nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ, khí đốt toàn cầu.

Gắn với đó là câu chuyện về chuyển đổi năng lượng. Sẽ mất nhiều năm để thế giới có thể dịch chuyển từ năng lượng hóa thạch sang các nguồn năng lượng xanh, năng lượng tái tạo. Năm 2021, Saudi Aramco đã đầu tư 21 tỉ USD vào các dự án, kế hoạch năng lượng. Tập đoàn này dự kiến nâng đầu tư vốn lên 40-50 tỉ USD trong năm nay và sẽ tiếp tục tăng đến năm 2050.

Saudi Aramco sẽ bỏ nhiều tiền vào lĩnh vực phát triển năng lượng hydrogen xanh, nhưng nhiên liệu hóa thạch vẫn là nhân tố chính. "Chúng tôi nhận thấy an ninh năng lượng là vấn đề quan trọng với hàng tỉ người trên thế giới. Đó là lý do tại sao chúng tôi tiếp tục có các bước đi nhằm tăng năng lực sản xuất dầu mỏ, triển khai các chương trình mở rộng về khí đốt và tăng khả năng về tiềm lực hóa dầu, hóa chất", ông Amin Nasser - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Saudi Aramco, phát biểu.

Bùng nổ đầu tư của Saudi Aramco cho thấy quá trình dịch chuyển nhiên liệu hóa thạch, cùng với đó là suy yếu của Trung Đông dưới góc độ là một trung tâm quyền lực của năng lượng toàn cầu, sẽ phải mất rất nhiều năm, thậm chí là nhiều thập kỉ. Thỏa thuận giữa chính phủ Qatar với Đức cũng củng cố thêm nhận định này. Việc Đức tăng nhập khẩu LNG từ Qatar để thay thế khí đốt Nga gặp khó khăn trong ngắn hạn, bởi Đức hiện chưa có cơ sở, trạm nhập khẩu LNG nào.

Nhưng ngay cả khi những khó khăn về hậu cần này được giải quyết, Bank of America (BoA) cho rằng việc châu Âu đa dạng hóa nguồn cung năng lượng sẽ thúc đẩy một cuộc cạnh tranh giữa khu vực này với châu Á nhằm tiếp cận các chuyến tàu chở LNG dù là do Trung Đông, Mỹ hay Australia cung ứng. Cạnh tranh về các nguồn nguyên liệu khan hiếm đồng nghĩa với giá tăng. BoA nhận định giá khí đốt sẽ tăng, tương đương với mức giá phiên ngang của dầu thô ở mức 200 USD/thùng, tức cao gấp 6 lần so với thời điểm tiền đại dịch COVID-19.

Giá tăng cao trong thời gian kéo dài sẽ gây thiệt hại lớn đối với chi tiêu hộ gia đình, lợi nhuận biên của doanh nghiệp, đặt ra bài toán khó đối với giới lãnh đạo các nước - những người đang chịu sức ép ngày một lớn trong kiềm chế giá nhiên liệu và lạm phát phát cao. Đó là thực tế cần xem xét trong cú sốc năng lượng lần này, trước khi tính đến tác động biến đổi khí hậu.

Iran sẵn sàng đáp ứng nhu cầu an ninh năng lượng của Ấn Độ Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, Đại sứ Iran tại Ấn Độ Ali Chegeni cho biết Tehran đã đề xuất giúp Ấn Độ đáp ứng nhu cầu năng lượng trong nước bằng việc khởi động lại cơ chế giao dịch đồng rupee-rial phục vụ xuất khẩu dầu mỏ và khí đốt. Một cơ sở khai thác dầu của Iran ở đảo Khark....