Cháu hay bị đổ lỗi, mắng chửi

Cháu 16 tuổi. Cháu thấy mình cũng bình thường, tốt tính với bạn bè và cháu cũng là người có lối sống nội tâm.

Dạo gần đây, không hiểu sao những chuyện lớn xảy ra, ai cũng đổ lỗi cho cháu, kể cả thầy cô giáo. Đã vậy nhiều khi trong lớp có một số bạn hay nói xấu sau lưng cháu, dù cháu chả bao giờ làm hại ai cả. Rồi bố mẹ cũng nhiều lần hay trách mắng cháu chỉ vì nghe lời thầy cô lẫn các bạn. Đỉnh điểm là có lần bố mẹ mắng cháu là “thằng vô dụng” và lúc nào cũng xưng mày tao với cháu.

Cháu cảm thấy như không ai hiểu được cháu, cháu cũng khổ lắm rồi, sao cái gì cháu cũng bị vạ lây vậy? Giờ viết những dòng này cũng chỉ muốn các độc giả và chuyên gia cho cháu lời khuyên. Mong các bác giúp đỡ. Xin cảm ơn.

Ninh

Chuyên gia tâm lý Phong Nguyên gợi ý:

Ninh thân mến,

Với một bạn trẻ 16 tuổi như Ninh, bạn bè, gia đình và trường học thật sự là môi trường gần gũi và mang nhiều ý nghĩa. Đây cũng là khoảng thời gian mà sự tin tưởng, công nhận luôn là nhu cầu rất lớn ở bạn. Cảm giác lo lắng, hoang mang xuất hiện cho thấy bạn rất xem trọng những mối quan hệ này.

Có lẽ sự việc đã diễn ra trong một khoảng thời gian dài mới gây cho bạn nhiều thất vọng đến vậy. Câu chuyện bạn gửi đến tòa soạn cũng cho tôi thấy ở bạn mong muốn được chia sẻ, được lắng nghe câu chuyện của mình. Hy vọng rằng sau khi viết bức thư này, bạn đã giải tỏa được phần nào những ấm ức của mình.

Ở thời điểm hiện tại, một lời khuyên phù hợp nhất với bạn chính là: bạn cần tập trung vào việc chủ động có sự thay đổi trước thay vì chờ đợi sự thay đổi của người khác. Thay đổi bản thân không đồng nghĩa với việc bạn sẽ chấp nhận và đồng ý với hành động của tất cả mọi người, thay đổi bản thân là để bạn thích nghi tốt hơn với hoàn cảnh.

Có thể bạn đang gặp khó khăn trong một vài vấn đề, nhưng điều này không có nghĩa bạn thất bại về mọi mặt. Một ví dụ dễ hiểu chính là những câu chuyện về các siêu anh hùng như Iron man, Spiderman, Doctor Strange,… Hầu hết họ trước khi thành công đều trải qua nhiều trắc trở trong việc tìm ra mình là ai và mình cần làm gì, nhưng rồi những thử thách đó không làm cho họ mất đi bản chất của một siêu anh hùng.

Mỗi một nhân vật đều có cách riêng để vượt qua khó khăn, nhưng đều có những điểm chung trong phương pháp họ thực hiện. Họ đều ý thức được cảm xúc, hoàn cảnh của mình và đều tìm cách để trở nên tốt hơn trước kia: kế hoạch tốt hơn, hành động phù hợp hơn, đem lại hiệu quả cao hơn. Với Ninh, quá trình này cũng nên được diễn ra theo cách tương tự, mỗi khó khăn đều đem lại một bài học để bạn thay đổi kế hoạch, hành động của mình.

Chẳng hạn, với những lần bạn cho rằng thầy cô giáo đang đổ lỗi cho mình, bạn đã có cảm nhận như thế nào trong tình huống đó, và tưởng tượng về việc mình có thể làm gì khác đi để không tạo cho thầy cô lý do để họ làm như vậy với bạn nữa. Ninh có thể tìm hiểu thêm trong cuốn sách về quy luật cuộc đời của một tác giả nước ngoài như một nguồn tài liệu tham khảo để chọn cho mình những quyết định sáng suốt, phù hợp.

Bên cạnh đó, một giải pháp có thể hỗ trợ hiệu quả cho cảm xúc của bạn chính là nhật ký. Cụ thể, nhật ký bằng ảnh sẽ là một phương pháp phù hợp với bạn. Những bức ảnh bạn tìm được, hoặc chụp được sẽ giúp mô tả cảm xúc của Ninh theo một cách rất riêng của bạn. Bức thư bạn gửi đến đã cho thấy nhu cầu được chia sẻ, được giải tỏa là rất lớn, vì vậy một album nhật ký hàng ngày sẽ là công cụ hữu hiệu để nâng đỡ tinh thần cho bạn, nhất là vào thời điểm bạn cảm thấy cô đơn, chưa tìm ra người để lắng nghe và thấu hiểu bạn.

Sức khỏe tinh thần hay sức khỏe về thể chất đều rất quan trọng, nó sẽ tác động rất nhiều tới sự phát triển sau này của bạn. Vì vậy, nếu bạn vẫn tiếp tục vấp phải nhiều sự chỉ trích và ngày càng ảnh hưởng tới tinh thần của bạn theo hướng tiêu cực, hoặc thậm chí có nguy hại về thể chất, tôi hy vọng Ninh sẽ tìm đến tổng đài điện thoại quốc gia về bảo vệ trẻ em 111 để được nhận trợ giúp cụ thể về tâm lý hay có những hỗ trợ sâu hơn. Đây là đường dây nóng hoàn toàn miễn phí và luôn hoạt động 24/24 để hỗ trợ kịp thời cho bất cứ ai thuộc lứa tuổi của Ninh.

Có thể đôi khi Ninh cảm thấy bất lực với những gièm pha, định kiến của mọi người, nhưng tôi mong rằng Ninh sẽ không vì thế mà bất lực với chính mình. Chủ động tìm cho mình những giải pháp hợp lý hay sự trợ giúp từ bên ngoài sẽ luôn là bước đi đúng đắn để bảo vệ bản thân bạn. Lời cuối cùng tôi muốn gửi đến bạn chính là hy vọng bạn luôn nhớ rằng: bất cứ khi nào Ninh cần, vẫn luôn có những người sẵn sàng giúp đỡ và sẻ chia với bạn những khó khăn trong cuộc sống. Chúc cho Ninh sẽ luôn có đủ sự dũng cảm và tự tin để đưa ra những quyết định hợp phù hợp với mình.