Châu chấu càn quét như vũ bão, nông dân TQ bị ám ảnh cảnh tượng “sợ dựng tóc gáy”

Dịch châu chấu xuất hiện vào thời điểm Trung Quốc đứng trước nhiều thách thức về an ninh lương thực.

Nạn châu chấu hoành hành

Nông dân tại vùng miền nam Trung Quốc mới đây đã chia sẻ về nạn châu chấu tồi tệ nhất trong nhiều thập kỉ qua, cho biết mức thiệt hại cao hơn nhiều so với tưởng tượng của họ.

“Trên mỗi cây ngô có từ 30 tới 40 con châu chấu. Chúng ăn sạch lá cây chỉ trong vài giờ,” Lin Yichen, một nông dân từ tỉnh Vân Nam, nói. “Lá tre trên rừng cũng bị ăn sạch chỉ 2-3 ngày sau khi đàn châu chấu kéo tới”.

“Khi đi giữa những khu rừng tre, chúng tôi có thể nghe rõ tiếng châu chấu đang ăn lá, âm thanh ấy khiến chúng tôi cảm thấy thực sự rợn người. Một số người dọa rằng nếu không ai tiêu diệt châu chấu, chúng có thể ăn cả con người”.

Theo một đánh giá được thực hiện bởi huyện Giang Thành, Vân Nam vào tháng trước, các đàn châu chấu tre màu vàng đã đi qua biên giới Trung Quốc vào cuối tháng 6 và đang tiến về phía bắc.

Trung Quốc đối diện với nạn châu chấu tồi tệ nhất trong nhiều năm. Ảnh: Weibo

Số liệu chính thức cho biết, diện tích các vùng bị ảnh hưởng bởi châu chấu đã tăng gấp đôi chỉ sau 20 ngày tháng 7. Tới ngày 17/8, 106 km2 thuộc 11 huyện của tỉnh Vân Nam đã bị châu chấu tấn công.

Chính quyền địa phương đã tăng cường các biện pháp kiểm soát dịch bệnh – hàng chục nghìn chuyên gia đã được cử tới các ngôi làng và khu rừng trong khi thiết bị bay drone đã được điều tới để phun thuốc trừ sâu.

Để đối phó với đại dịch châu chấu kinh hoàng này, Bộ Nông nghiệp và Nông thôn đã tổ chức cuộc diễn tập khẩn cấp tại Giang Thành vào ngày 27/7. Tại đây, các đại diện từ tỉnh Vân Nam, tỉnh Quảng Tây, Tứ Xuyên và Quý Châu đã gặp mặt để họp bàn về phương pháp bảo vệ và kiểm soát dịch châu chấu ở vùng biên giới đông nam.

Theo thông báo chính thức, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc cảnh báo dịch châu chấu từ Lào tới có thể sẽ là nạn châu chấu tồi tệ nhất trong một khoảng thời gian dài bởi “số lượng châu chấu quá lớn”. Bên cạnh đó, dịch châu chấu có thể kéo dài tới cuối tháng này, tiếp tục lan từ rừng tới đồng ruộng, gây thiệt hại lớn tới sản lượng nông sản, đặc biệt là ngô.

Cuộc đối đầu phức tạp

Li Yan, một chủ khách sạn ở Wenwu, thị trấn gần làng Pacuo, cho biết một đội 4 chuyên gia đã ở đây từ đầu tháng 7.

Bà Yan cho biết các chuyên gia này – cùng với hướng dẫn viên địa phương – đã đi quanh khu vực bằng 2 xe tải nhỏ để xịt thuốc trừ sâu tiêu diệt châu chấu.

Một chuyên gia – đề nghị giấu tên – cho biết mục tiêu hiện tại là xây dựng mạng lưới theo dõi nhằm ngăn chặn “cuộc xâm lăng” của châu chấu.

Châu chấu bay rợp trời. Ảnh: VCG

Tuy nhiên, người này cho biết việc đối phó với đàn châu chấu có địa bàn hoạt động rộng là điều không dễ dàng. Với khả năng di chuyển tới 70km/ngày, châu chấu gây ra nhiều khó khăn cho những thiết bị bay phun thuốc trừ sâu.

Peter Spurgin – một cựu thành viên của Ủy ban Phòng chống Châu chấu Australia, từng tham gia hỗ trợ giải quyết nạn châu chấu ở Lào năm 2015 và năm 2016 – nói cách hiệu quả nhất để tiêu diệt châu chấu là thực ngay trước khi chúng trưởng thành hoàn toàn.

“Kiểm soát các đàn châu chấu là việc rất khó khăn, đặc biệt ở vùng đồi núi,” ông Spurgin nói.

Mặc dù loài châu chấu tre lưng vàng đã xuất hiện ở Vân Nam từ lâu, nhưng ông Spurgin cho rằng số lượng châu chấu tăng đột biến “có thể liên quan tới số lượng châu chấu tăng dần dần tại những khu vực xa xôi hẻo lánh ít người trong vài năm trở lại đây”. Bên cạnh đó, các điều kiện tự nhiên cũng có thể khiến châu chấu có môi trường lí tưởng để sinh sôi, ví dụ như mưa vừa đủ vào đúng những thời điểm quan trọng trong vòng đời châu chấu.

“Có thể có những đợt di chuyển của châu chấu giữa các vùng khác nhau,” ông nói.

Đợt châu chấu hiện tại được cho rằng có liên quan tới đợt châu chấu xuất hiện ở đông nam Lào vào năm 2013. Khi đó, đàn châu chấu chưa bao giờ xuất hiện nhiều như vậy trong nhiều thập kỷ và người dân địa phương không có nhiều kinh nghiệm để giải quyết chúng. Tại những vùng bị ảnh hưởng, châu chấu tiếp tục gia tăng không ngừng trong 3 năm.

Ảnh: SCMP

“Những vùng bị châu chấu tấn công đều có địa hình phức tạp và rất khó khăn để tiếp cận, bao gồm các cánh rừng lớn nằm sâu trong những vùng núi hẻo lánh”.

Theo Vientiane Times, trong năm 2014 Lào ghi nhận 140 địa điểm có dịch châu chấu. Nhưng tới năm 2015, con số này đã tăng lên 500 địa điểm. Tới năm 2019, 9 tỉnh của Lào ghi nhận có dịch châu chấu. Ngô và lúa là hai loại cây trồng bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Đợt dịch châu chấu bùng phát giữa lúc người dân Trung Quốc ngày càng quan ngại về an ninh lương thực sau đợt lũ lớn ở sông Dương Tử và dịch tả lợn châu Phi. Mới đây, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi người dân tham gia chiến dịch “Vét sạch Đĩa” để tiết kiệm thực phẩm.

Tỉnh Vân Nam đã cam kết sẽ xây dựng “hệ thống giám sát linh động 6 bậc” bao gồm người dân địa phương và chuyên gia để “kiểm soát nạn châu chấu vào cuối tháng 9, giảm tối đa thiệt hại do châu chấu gây ra”.