Châu Âu hành động sớm nhằm ngăn chặn siêu biến thể mới của virus SARS-CoV-2

Liên minh châu Âu (EU) đề xuất dừng mọi hoạt động đi lại hàng không với khu vực miền Nam châu Phi trong bối cảnh ngày càng nhiều ý kiến lo ngại về một loại biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 phát hiện ở Nam Phi.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen. Ảnh: AFP/TTXVN

Đây là thông tin mới được Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen đăng tải trên Twitter ngày 26/11. Bà von der Leyen cho biết EC sẽ phối hợp với các nước thành viên để đề xuất kích hoạt cơ chế khẩn cấp cho phép dừng các hoạt động đi lại bằng đường hàng không từ khu vực miền Nam châu Phi do lo ngại về biến thể mới B.1.1.529. Theo các nhà khoa học Nam Phi, biến thể này có những đột biến rất dị thường và đáng quan ngại vì những đột biến này có thể giúp virus vô hiệu hóa phản ứng miễn dịch của cơ thể và có khả năng lây nhiễm cao hơn.

Trong khi đó, một nguồn tin từ Bộ Y tế Đức cho biết nước này chuẩn bị đưa Nam Phi vào danh sách khu vực ghi nhận biến thể nguy hiểm sau sự xuất hiện của B.1.1.529. Theo nguồn tin này, quyết định trên sẽ có hiệu lực từ tối 26/11, đồng nghĩa rằng các hãng hàng không sẽ chỉ được phép chở công dân Đức từ Nam Phi về nước. Những người trở về cũng sẽ phải cách ly 14 ngày kể cả đã được tiêm phòng đầy đủ. Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn cho biết giới chức y tế nước này lo ngại về biến thể mới phát hiện và đó là lý do vì sao phải chủ động đưa ra các biện pháp phòng trừ từ sớm. Theo ông, điều quan trọng cần nhận thức rõ là một biến thể mới đã xuất hiện và có thể gây ra nhiều vấn đề hơn những biến thể cũ.

Tương tự, ngày 26/11, Italy đã áp dụng lệnh cấm nhập cảnh với những người từng đến các nước ở miền Nam châu Phi, trong đó Nam Phi, trong 14 ngày gần nhất do lo ngại biến thể mới. Bộ trưởng Y tế Italy Roberto Speranza đã ký chỉ thị cấm nhập cảnh với những người đến từ các quốc gia gồm Nam Phi, Lesotho, Bostwana, Zimbabwe, Mozambique, Namibia và Eswatini. Bộ trưởng Speranza cho biết trong khi các nhà khoa học nước này đang nghiên cứu biến thể mới B.1.1.529 thì chính phủ sẽ áp dụng các biện pháp đề phòng phù hợp nhất.

CH Séc cũng đã ban hành lệnh cấm đi lại với Nam Phi và các nước châu Phi khác để ngăn chặn nguy cơ lây lan biến thể mới. Theo đó, Ngoại trưởng Séc Jakub Kullhanek cho biết lệnh cấm có hiệu lực từ ngày 27/11, áp dụng với các du khách nước ngoài từng đến và lưu lại hơn 12 tiếng tại các nước gồm Nam Phi, Namibia, Lesotho, Eswatini, Zimbabwe, Botswana, Mozambique và Zambia.

Cũng trong ngày 26/11, Anh dẫn các nhận định của các nhà khoa học cho biết biến thể mới đang lây lan tại Nam Phi là biến thể mạnh nhất từng được phát hiện đồng thời cho rằng cần nghiên cứu thêm về hiệu quả của các loại vaccine phòng COVID-19 hiện có trước biến thể này. Anh đã nhanh chóng ban hành lệnh cấm bay từ các nước gồm Nam Phi, Namibia, Bostwana, Zimbabwe, Lesotho và Eswatini. Lý giải cho lệnh cấm này, Bộ trưởng Giao thông Anh Grant Shapps nêu rõ bài học từ những đợt dịch trước chỉ ra rằng những hành động can thiệp từ sớm là rất cần thiết.

Theo Cơ quan An ninh y tế Anh (UKHSA), biến thể B.1.1.529 có protein gai khác rất nhiều so với protein ở chủng gốc, trong khi các loại vaccine ngừa COVID-19 hiện nay đều được bào chế dựa trên protein ở chủng virus gốc. Ông Shapps cho biết các nhà khoa học đã mô tả đây là biến thể đáng lo ngại nhất từng xuất hiện trong các nghiên cứu cho đến nay. Nhiều quan chức đã đưa ra lời khuyên rằng Chính phủ Anh cần hành động nhanh chóng và đón đầu phòng trường hợp diễn biến thực tế xảy ra đúng như lo ngại kể cả khi phải mất vài tuần nữa để tìm hiểu thêm các thông tin về đặc tính của biến thể mới. Ngoài Nam Phi, biến thể này cũng đã được phát hiện ở Botswana và Hong Kong (Trung Quốc) nhưng theo UKHSA, Anh chưa ghi nhận sự xuất hiện của biến thể này.

Về phần mình, Nam Phi cho rằng Chính phủ Anh đã vội vàng khi áp dụng lệnh cấm các chuyến bay từ 6 nước châu Phi vì phát hiện biến thể mới trong khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) còn chưa đưa ra những khuyến nghị tiếp theo. Ngoại trưởng Nam Phi Naledi Pandor bày tỏ lo ngại rằng quyết định của Anh sẽ tác động tiêu cực tới các doanh nghiệp trong lĩnh vực du lịch của cả 2 nước. Hiệp hội du lịch châu Phi (SATSA) cho rằng các biện pháp hạn chế đi lại của Anh vô hình chung lại nhắm vào những nước có năng lực phát hiện sớm biến thể như Nam Phi. Bộ Ngoại giao Nam Phi cho biết nước này sẽ trao đổi với đối tác Anh để kêu gọi xem xét lại quyết định.

Đồng rand của Nam Phi đã giảm giá 1% so với đồng USD do thông tin về biến thể khiến các nhà đầu tư lo ngại. Trong khi đó, cổ phiếu một số chuỗi khách sạn như Tsogo Sun Hotels và City Lodge Hotels đã giảm lần lượt 9% và 20% vì Nam Phi là điểm du lịch ưu thích của các khách du lịch Anh.