Châu Âu chia rẽ vì nợ công của Hy Lạp

Mai Phương Lý09:20 13/07/2015

Các quốc gia trong khu vực sử dụng đồng euro ( eurozone) vẫn đang rất bất đồng về vấn đề nợ công của Hy Lạp.

Kế hoạch cắt giảm ngân sách mới của Hy Lạp gồm tăng thuế giá trị gia tăng, giảm quỹ hưu trí và một số khoản phúc lợi… – Ảnh: AFP

Theo tờ Le Monde, sau 9 giờ thảo luận căng thẳng, cuộc họp giữa các bộ trưởng kinh tế – tài chính của eurozone đã phải tạm ngưng vào rạng sáng qua 12.7 vì không ai chịu ai. Nội dung cuộc họp là xem xét có tiếp tục cho Athens vay gói hỗ trợ tài chính tiếp theo trị giá 74 tỉ euro hay không.

Đây cũng chính là trọng tâm các cuộc đàm phán vốn liên tục rơi vào bế tắc từ nửa năm qua giữa Hy Lạp với các chủ nợ quốc tế gồm Ủy ban châu Âu (EC), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Nếu không được vay, nước này sẽ chìm sâu vào vỡ nợ khi nhiều khoản nợ sắp đáo hạn trong những tháng tới. Cuối tháng 6, Athens đã không thể trả được 1,6 tỉ euro cho IMF.

Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras vừa công bố kế hoạch cắt giảm ngân sách mới sau khi các yêu cầu “thắt lưng buộc bụng” của chủ nợ quốc tế đã bị cử tri nước này bác bỏ trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 5.7. Kế hoạch mới được nhiều chuyên gia đánh giá tích cực với nhiều biện pháp nhằm tiết kiệm 13 tỉ euro cho ngân sách như tăng thuế giá trị gia tăng, giảm quỹ hưu trí và một số khoản phúc lợi…

Tuy nhiên, eurozone đang chia thành 3 nhóm với quan điểm rất khác biệt. Áo, Bỉ, Đức, Slovakia… cho rằng Hy Lạp cần phải thắt lưng buộc bụng hơn nữa nếu muốn được tiếp tục hỗ trợ. Ngược lại, Pháp và một số nước khác khẳng định Hy Lạp cần ở lại eurozone và xem các nỗ lực của Athens là tín hiệu tích cực. Trong khi đó, nhóm thứ ba bao gồm Tây Ban Nha và Ý ít đưa ra ý kiến vì đang tập trung phòng tránh khủng hoảng lan đến nước mình. Bất đồng lớn đến mức một hội nghị thượng đỉnh của EU đã bị hủy giờ chót vào ngày 12.7 để các bộ trưởng eurozone tiếp tục thảo luận.

Lan Chi

Theo Thanhnien

"Bóng ma" Hy Lạp vẫn chưa hiện đủ hình hài

Ngày càng nhiều tiếng nói "trấn an" nhằm giảm thiểu rủi ro từ khả năng "vỡ nợ" và "thoái lui" khỏi EU của Hy Lạp, nhưng chừng đó chưa đủ để xua tan những hệ lụy.

Video đang HOT

Bề ngoài là vấn đề nợ của quốc gia có 11 triệu dân, với tổng GDP chiếm chưa đầy 2% của Liên minh châu Âu (EU), nhưng ẩn chứa bên trong là quả "bom nổ chậm" mang tên Hy Lạp đe dọa "công phá" EU, làm suy yếu khu vực đồng Euro (Eurozone) và phủ bóng mây đen lên quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu vừa mới nhen nhóm.

"Bóng ma" mang tên Hy Lạp

Về mặt lý thuyết Hy Lạp đã chính thức "vỡ nợ" do chính phủ nước này tuyên bố không trả được 1,6 tỷ Euro cho IMF đáo hạn vào ngày 30/6/2015. Tuy nhiên, quyết định của Nhóm Bộ ba gồm Ủy ban châu Âu (EC), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) về tương lai Hy Lạp sẽ được lui lại sau ngày Chủ nhật 5/7 sau khi người dân Hy Lạp quyết định trong cuộc trưng cầu dân ý về việc họ sẽ tiếp tục "thắt lưng buộc bụng" để "được" ở lại EU, hay sẽ chia tay cả EU lẫn Eurozone.

Thực chất, đây là cách làm dân chủ, minh bạch và chiếu theo logic thông thường thì châu Âu, với truyền thống dân chủ, sẽ bật đèn xanh. Tuy nhiên, dường như đã biết trước câu trả lời của cử tri Hy Lạp và cũng quá bất ngờ trước quyết định trưng cầu dân ý của Thủ tướng Hy Lạp Tsipras, cả châu Âu như bị "điện giật", đồng thanh phản đối, trách cứ Tsipras là kẻ "tội đồ", "phá hỏng" tương lai của Hy Lạp, đẩy EU và cả Eurozone vào một tương lai bất định.

EU và thế giới không phải chờ lâu. Ngay trong ngày 29/6 khi tin về đàm phán giữa Hy Lạp và Nhóm Bộ ba thất bại, chỉ số chứng khoán DAX của Đức giảm 3,6%, chỉ số Stoxx của 50 cổ phiếu hàng đầu châu Âu giảm 2,5%. Tại Mỹ, chỉ số Dow Jones có phiên giảm điểm sâu nhất trong năm, mất tới 350 điểm, xuống còn 17.596 điểm; còn chỉ số Standard & Poor's 500 mất 43 điểm, xuống còn 2.057 điểm.

Không khí hoảng loạn nhanh chóng lây lan sang châu Á, từ Thượng Hải, đến Hồng Kông và Tokyo. Vàng và USD bỗng dưng lên giá vì được xem là nơi trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, đây mới chỉ là sự khởi đầu, còn "bóng ma" thực sự mang tên Hy Lạp vẫn chưa hiện đủ hình hài.

Quả "bom nổ chậm" mang tên Hy Lạp đe dọa "công phá" EU. (Ảnh minh họa)

Hy Lạp: Nạn nhân của "lỗi hệ thống"

Câu chuyện khủng hoảng nợ Hy Lạp, nếu phân tích kỹ từ mọi ngọn nguồn, cũng kỳ bí và thú vị như hàng ngàn câu chuyện thần thoại xuất phát từ xứ sở một thời thần tiên này. Đó là các câu chuyện liên quan đến tiền bạc, quyền lực, chính trị và "trò chơi" dân chủ, diễn ra trên cả 3 cấp độ quốc gia (nội bộ Hy Lạp), Eurozone và quốc tế.

Thứ nhất, căn nguyên sâu xa bắt nguồn từ sự khập khiễng của EU là có đồng tiền chung (Euro), nhưng lại không có chính sách tài chính chung. EU lập ra ECB nhưng lại không loại bỏ ngân hàng quốc gia các nước thành viên khiến cho ECB không có được vai trò như của Cục dự trữ liên bang Mỹ, không có chế tài. Còn Ngân hàng trung ương quốc gia của các thành viên Eurozone vẫn có tiếng nói quyết định trong chính sách tài chính, tiền tệ của quốc gia mình.

Thứ hai, việc vay mượn vô tội vạ và thiếu trách nhiệm của người dân, các công ty và các chính phủ kế tiếp nhau của Hy Lạp, cộng với sự cho vay dễ dãi của các chủ nợ. Trong khi đó, EC và ECB hoặc "bất lực" hoặc nhắm mắt "làm ngơ" khi thâm hụt ngân sách Hy Lạp liên tục đụng và vượt "giới hạn" trần 2% GDP do chính ECB đặt ra. Khi nợ vượt tầm kiểm soát, Hy Lạp lại biến thành "tội đồ" để EU trút lỗi; là "con chuột bạch" để Nhóm Bộ ba EC, ECB, IMF thử nghiệm chính sách; là "miếng xương tàn" để các chủ nợ rỉa nốt những miếng thịt cuối cùng.

Thứ ba, khi Hy Lạp đã lâm "trọng bệnh" nhưng Nhóm Bộ ba "thầy thuốc" IMF, EC và ECB vẫn tiếp tục "kê" các bài thuốc "cũ rích", và chẳng khác mấy so với cho các "bệnh nhân" nặng Mexico, Thái Lan, Indonesia, Hàn Quốc trước đó, đó là:

(i) Thắt lưng buộc bụng, giảm chi tiêu công tiến tới cân bằng và thặng dư ngân sách; tinh gọn bộ máy bằng cách sa thải hàng loạt công chức; giảm trợ cấp xã hội; giảm lương công chức và lương hưu;

(ii) Tư hữu hóa doanh nghiệp nhà nước, mà thực chất là bán tống bán tháo tài sản quốc gia và các công ty phá sản cho các công ty đa quốc gia;

(iii) Nâng lãi suất cơ bản và thả nổi tỷ giá, đồng thời tăng thuế để tăng nguồn thu.

Tuy nhiên, các bài thuốc trên chỉ được "ưu ái" áp dụng cho các nước vừa và nhỏ trong tình trạng khốn cùng như Hy Lạp. Họ không còn lựa chọn nào khác mà chỉ có cách "uống hay chết" (take it or leave it).

Cần lưu ý rằng, trong trường hợp khủng hoảng tương tự thì các thành viên G7 như Mỹ, Nhật Bản và một số nước châu Âu lại "kê" cho mình bài thuốc khác hẳn, như kích cầu, hạ lãi suất, nới lỏng tiền tệ, giảm thuế cá nhân và doanh nghiệp. Họ biết rằng bản thân mình không thể "tự uống" nổi bài thuốc "thắt lưng buộc bụng" do phản ứng chính trị và hậu quả xã hội trong nước sẽ rất xấu.

Và hệ quả khôn lường

Khách quan mà nói, các chính quyền nối tiếp nhau ở Hy Lạp từ sau khủng hoảng 2010 về cơ bản đi theo "phác đồ" điều trị của Nhóm Bộ ba. Tuy nhiên, Hy Lạp lại ngày càng rơi vào suy thoái trầm trọng. Hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp của Hy Lạp là 26,5%, thuộc loại cao nhất châu Âu, và trong giới trẻ thì tỷ lệ này lên tới 60%. Trong ba năm qua, GDP của nước này giảm tới 30%, còn nợ công hiện nay so với GDP là 180%. Thực tế thì Tsipras và đảng cánh tả Syriza không còn đường lùi và họ đã "quyết chiến" với EU để đàm phán lại các điều khoản cho vay nhằm nới lỏng chính sách thắt lưng buộc bụng, nhưng đã thất bại.

Với quyết định trưng cầu ý dân, Hy Lạp đứng trước 2 sự lựa chọn. Nếu cử tri đồng ý với kế hoạch "tái cơ cấu" của Nhóm Bộ ba, thì khả năng Hy Lạp sẽ "được" tái cấu trúc nợ, vẫn ở trong EU và Eurozone. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa Hy Lạp sẽ sớm bước ra khỏi suy thoái.

Trong trường hợp ngược lại, nếu cử tri Hy Lạp bỏ phiếu chống thì khả năng bị "loại" khỏi EU và Eurozone là khó tránh. Chắc chắn Syriza và Thủ tướng Tsipras đã lường trước điều này, mặc dù không mong muốn.

Hiện các tiếng nói "trấn an" nhằm giảm thiểu các rủi ro từ khả năng "vỡ nợ" và "thoái lui" khỏi EU của Hy Lạp ngày càng nhiều (Greexist). Tuy nhiên, chừng đó chưa đủ để xua tan những lo ngại và hệ lụy từ việc này có thể là:

Một là, các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, sẽ nhìn từ bài học Hy Lạp mà rút ra bài học cho mình. Việc lầm tưởng có thể "đi tắt đón đầu" bằng vay vốn "rẻ" của nước ngoài để phát triển, nhưng cuối cùng lại bị các đồng tiền này quấn chặt như vòng kim cô, đẩy lui tiến trình phát triển hàng thập kỷ.

Hai là, khả năng lan tỏa từ câu chuyện Hy Lạp sẵn sàng chấp nhận đổ vỡ, "làm lại từ đầu" sang các nước có cùng hoàn cảnh tương tự trong và ngoài EU, như Tây Ban Nha, Italia, Venezuela, Argentina... có thể làm thị trường tài chính toàn cầu thêm chao đảo trong ngắn hạn.

Ba là, lòng tin của các nhà đầu tư vào Euro sẽ giảm mạnh và việc tìm nơi trú ẩn an toàn như USD, đồng Yên Nhật, thậm chí cả Nhân dân tệ... khiến các đồng tiền này lên giá nhanh. Hệ quả là xuất khẩu hàng hóa của Mỹ, Nhật, Trung kém cạnh tranh và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu.

Bốn là, các chế định tài chính có khả năng sẽ nâng lãi suất cho vay trong phạm vi Eurozone vì lo ngại Hy Lạp tạo ra tiền lệ là các quốc gia thành viên khác có thể rơi vào khủng hoảng và dời bỏ Eurozone. Điều này cũng có thể tác động đến việc nâng lãi suất cho vay trên phạm vi toàn cầu.

Theo Hoàng Anh Tuấn (Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Bộ Ngoại giao)

Vietnamnet

Nợ công khu vực eurozone tăng cao Tính đến cuối năm 2014, tỉ lệ nợ công của khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone) tăng cao kỷ lục, ngược lại với chiều hướng giảm của tỉ lệ thâm hụt ngân sách so với GDP của khu vực. Tỉ lệ nợ công so với GDP của eurozone lên mức cao nhất kể từ khi đồng tiền chung được đưa vào...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: vỡ nợ khủng hoảng tài chính chia rẽ eurozone nợ công

Xem thêm Share

Xem nhiều

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, thả con tin tại Gaza08:14

Ông Trump và ông Biden đều nhận công về thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza09:00

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Đi chợ hoa Rawa Belong 24h ở Jakarta

17:45:53 27/01/2025

Chợ được chia thành ba khu vực, trong đó khu A và B chủ yếu là những người bán hoa tươi. Khu C dành cho việc buôn bán các thiết bị trang trí đám cưới, tang lễ và nhiều loại cây cảnh, hoa giả hoặc đồ trang trí sân vườn.

Nhân loại còn cơ hội để lật ngược tình thế khi bức tranh khí hậu toàn cầu ngày càng u ám?

17:43:27 27/01/2025

Theo số liệu từ Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), lượng khí thải nhà kính toàn cầu không những không giảm mà còn tăng mạnh sau khi Hiệp ước Kyoto có hiệu lực.

Belarus chuẩn bị nhận tên lửa Oreshnik, đối phó áp lực quân sự từ phương Tây

17:41:06 27/01/2025

Với khả năng tấn công mục tiêu chính xác ở tầm xa và vượt qua các hệ thống phòng thủ hiện đại, Oreshnik được xem là công cụ răn đe hiệu quả trong bối cảnh Mỹ và NATO tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực Đông Âu.

Tổng thống Trump sắp có bài phát biểu đầu tiên trước Quốc hội Mỹ sau khi nhậm chức?

17:35:50 27/01/2025

Trong thư, Chủ tịch Hạ viện Johnson đã đề nghị ông Trump phát biểu trước lưỡng viện của Quốc hội Mỹ vào ngày 4/3 để chia sẻ tầm nhìn nước Mỹ trên hết của ông cho tương lai lập pháp của đất nước.

Ukraine mất pháo đài cuối cùng tại miền Nam Donbass

17:13:07 27/01/2025

Velikaya Novoselka là một trong số ít các thị trấn lớn còn lại do Kiev kiểm soát ở DPR. Những thị trấn khác bao gồm Pokrovsk (hay còn gọi là Krasnoarmeysk), nằm cách đó 55 km về phía Đông Bắc, cùng với Slavyansk và Kramatorsk.

Thổ Nhĩ Kỳ với tham vọng thành trung tâm khí đốt của châu Âu

17:11:25 27/01/2025

Đồng thời, tìm cách trở thành một nhà cung cấp khí đốt lớn cho châu Âu sau khi các cuộc thảo luận trước đó bị đình trệ do căng thẳng với đảo Síp.

Tổng thống Putin: Quan hệ Nga - Ấn Độ tiếp tục phát huy hiệu quả

17:09:41 27/01/2025

Dự kiến, Tổng thống Putin sẽ thăm Ấn Độ trong năm nay, theo khuôn khổ các cuộc gặp gỡ thường niên giữa lãnh đạo hai nước. Lịch trình chính thức sẽ được xác định vào đầu năm 2025

Đức hoan nghênh Mỹ thay đổi chính sách năng lượng

17:07:18 27/01/2025

Trả lời phỏng vấn, ông Scholz cho rằng động thái này sẽ giúp ích trong giai đoạn chuyển đổi hướng tới trung hòa khí hậu, dự kiến kéo dài đến giữa thế kỷ này.

Tám người thương vong trong một vụ nổ ở Tây Nam Pakistan

13:27:18 27/01/2025

Quan chức xác nhận các nạn nhân bị thương đã được chuyển đến bệnh viện gần đó, trong đó 3 người, bao gồm một nhân viên phụ xe buýt, đang trong tình trạng nguy kịch.

Ông Lukashenko giành số phiếu áp đảo trong cuộc bầu cử Tổng thống Belarus

13:05:52 27/01/2025

Ủy ban bầu cử Belarus cho biết, tỷ lệ cử tri đi bầu trong cuộc bầu cử lần này đạt 81,5% trong tổng số 6,9 triệu người đủ điều kiện bỏ phiếu.

Thái Lan kêu gọi người gốc Hoa sử dụng đồ vàng mã kỹ thuật số trong dịp Tết

12:59:09 27/01/2025

Ông Anukul nhấn mạnh cam kết của chính phủ trong việc cải thiện chất lượng không khí, đặc biệt khi Bangkok và nhiều thành phố lớn khác ở Thái Lan đang phải đối mặt với mức độ ô nhiễm bụi mịn PM2.5 ở mức độ nguy hiểm.

Phát hiện linh cẩu đốm ở Ai Cập sau 5.000 năm

05:46:07 27/01/2025

Một con linh cẩu đốm đã được phát hiện ở khu vực Đông Nam Ai Cập, lần đầu tiên sau khoảng 5.000 năm, đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử động vật hoang dã của khu vực này.

Có thể bạn quan tâm

Không thể nhận ra Hạt Dẻ chỉ vì 1 thay đổi

Netizen

17:30:52 27/01/2025

Cùng với chị gái - Lọ Lem (Mai Thảo Linh, sinh năm 2006), Hạt Dẻ (Mai Thảo Ngọc, sinh năm 2008) cũng nhận về nhiều sự quan tâm từ cư dân mạng. Cô bạn được nhận xét là có nét đẹp cá tính, năng động.