Châu Âu chia rẽ vì nợ công của Hy Lạp

Mai Phương Lý09:20 13/07/2015

Các quốc gia trong khu vực sử dụng đồng euro ( eurozone ) vẫn đang rất bất đồng về vấn đề nợ công của Hy Lạp.

Kế hoạch cắt giảm ngân sách mới của Hy Lạp gồm tăng thuế giá trị gia tăng, giảm quỹ hưu trí và một số khoản phúc lợi… – Ảnh: AFP

Theo tờ Le Monde, sau 9 giờ thảo luận căng thẳng, cuộc họp giữa các bộ trưởng kinh tế – tài chính của eurozone đã phải tạm ngưng vào rạng sáng qua 12.7 vì không ai chịu ai. Nội dung cuộc họp là xem xét có tiếp tục cho Athens vay gói hỗ trợ tài chính tiếp theo trị giá 74 tỉ euro hay không.

Đây cũng chính là trọng tâm các cuộc đàm phán vốn liên tục rơi vào bế tắc từ nửa năm qua giữa Hy Lạp với các chủ nợ quốc tế gồm Ủy ban châu Âu (EC), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Nếu không được vay, nước này sẽ chìm sâu vào vỡ nợ khi nhiều khoản nợ sắp đáo hạn trong những tháng tới. Cuối tháng 6, Athens đã không thể trả được 1,6 tỉ euro cho IMF.

Thủ tướng Hy Lạp Alexis Tsipras vừa công bố kế hoạch cắt giảm ngân sách mới sau khi các yêu cầu “thắt lưng buộc bụng” của chủ nợ quốc tế đã bị cử tri nước này bác bỏ trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 5.7. Kế hoạch mới được nhiều chuyên gia đánh giá tích cực với nhiều biện pháp nhằm tiết kiệm 13 tỉ euro cho ngân sách như tăng thuế giá trị gia tăng, giảm quỹ hưu trí và một số khoản phúc lợi…

Tuy nhiên, eurozone đang chia thành 3 nhóm với quan điểm rất khác biệt. Áo, Bỉ, Đức, Slovakia… cho rằng Hy Lạp cần phải thắt lưng buộc bụng hơn nữa nếu muốn được tiếp tục hỗ trợ. Ngược lại, Pháp và một số nước khác khẳng định Hy Lạp cần ở lại eurozone và xem các nỗ lực của Athens là tín hiệu tích cực. Trong khi đó, nhóm thứ ba bao gồm Tây Ban Nha và Ý ít đưa ra ý kiến vì đang tập trung phòng tránh khủng hoảng lan đến nước mình. Bất đồng lớn đến mức một hội nghị thượng đỉnh của EU đã bị hủy giờ chót vào ngày 12.7 để các bộ trưởng eurozone tiếp tục thảo luận.

Lan Chi

Theo Thanhnien

"Bóng ma" Hy Lạp vẫn chưa hiện đủ hình hài

Ngày càng nhiều tiếng nói "trấn an" nhằm giảm thiểu rủi ro từ khả năng "vỡ nợ" và "thoái lui" khỏi EU của Hy Lạp, nhưng chừng đó chưa đủ để xua tan những hệ lụy.

Video đang HOT

Bề ngoài là vấn đề nợ của quốc gia có 11 triệu dân, với tổng GDP chiếm chưa đầy 2% của Liên minh châu Âu (EU), nhưng ẩn chứa bên trong là quả "bom nổ chậm" mang tên Hy Lạp đe dọa "công phá" EU, làm suy yếu khu vực đồng Euro (Eurozone) và phủ bóng mây đen lên quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu vừa mới nhen nhóm.

"Bóng ma" mang tên Hy Lạp

Về mặt lý thuyết Hy Lạp đã chính thức "vỡ nợ" do chính phủ nước này tuyên bố không trả được 1,6 tỷ Euro cho IMF đáo hạn vào ngày 30/6/2015. Tuy nhiên, quyết định của Nhóm Bộ ba gồm Ủy ban châu Âu (EC), Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) về tương lai Hy Lạp sẽ được lui lại sau ngày Chủ nhật 5/7 sau khi người dân Hy Lạp quyết định trong cuộc trưng cầu dân ý về việc họ sẽ tiếp tục "thắt lưng buộc bụng" để "được" ở lại EU, hay sẽ chia tay cả EU lẫn Eurozone.

Thực chất, đây là cách làm dân chủ, minh bạch và chiếu theo logic thông thường thì châu Âu, với truyền thống dân chủ, sẽ bật đèn xanh. Tuy nhiên, dường như đã biết trước câu trả lời của cử tri Hy Lạp và cũng quá bất ngờ trước quyết định trưng cầu dân ý của Thủ tướng Hy Lạp Tsipras, cả châu Âu như bị "điện giật", đồng thanh phản đối, trách cứ Tsipras là kẻ "tội đồ", "phá hỏng" tương lai của Hy Lạp, đẩy EU và cả Eurozone vào một tương lai bất định.

EU và thế giới không phải chờ lâu. Ngay trong ngày 29/6 khi tin về đàm phán giữa Hy Lạp và Nhóm Bộ ba thất bại, chỉ số chứng khoán DAX của Đức giảm 3,6%, chỉ số Stoxx của 50 cổ phiếu hàng đầu châu Âu giảm 2,5%. Tại Mỹ, chỉ số Dow Jones có phiên giảm điểm sâu nhất trong năm, mất tới 350 điểm, xuống còn 17.596 điểm; còn chỉ số Standard & Poor's 500 mất 43 điểm, xuống còn 2.057 điểm.

Không khí hoảng loạn nhanh chóng lây lan sang châu Á, từ Thượng Hải, đến Hồng Kông và Tokyo. Vàng và USD bỗng dưng lên giá vì được xem là nơi trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, đây mới chỉ là sự khởi đầu, còn "bóng ma" thực sự mang tên Hy Lạp vẫn chưa hiện đủ hình hài.

Quả "bom nổ chậm" mang tên Hy Lạp đe dọa "công phá" EU. (Ảnh minh họa)

Hy Lạp: Nạn nhân của "lỗi hệ thống"

Câu chuyện khủng hoảng nợ Hy Lạp, nếu phân tích kỹ từ mọi ngọn nguồn, cũng kỳ bí và thú vị như hàng ngàn câu chuyện thần thoại xuất phát từ xứ sở một thời thần tiên này. Đó là các câu chuyện liên quan đến tiền bạc, quyền lực, chính trị và "trò chơi" dân chủ, diễn ra trên cả 3 cấp độ quốc gia (nội bộ Hy Lạp), Eurozone và quốc tế.

Thứ nhất, căn nguyên sâu xa bắt nguồn từ sự khập khiễng của EU là có đồng tiền chung (Euro), nhưng lại không có chính sách tài chính chung. EU lập ra ECB nhưng lại không loại bỏ ngân hàng quốc gia các nước thành viên khiến cho ECB không có được vai trò như của Cục dự trữ liên bang Mỹ, không có chế tài. Còn Ngân hàng trung ương quốc gia của các thành viên Eurozone vẫn có tiếng nói quyết định trong chính sách tài chính, tiền tệ của quốc gia mình.

Thứ hai, việc vay mượn vô tội vạ và thiếu trách nhiệm của người dân, các công ty và các chính phủ kế tiếp nhau của Hy Lạp, cộng với sự cho vay dễ dãi của các chủ nợ. Trong khi đó, EC và ECB hoặc "bất lực" hoặc nhắm mắt "làm ngơ" khi thâm hụt ngân sách Hy Lạp liên tục đụng và vượt "giới hạn" trần 2% GDP do chính ECB đặt ra. Khi nợ vượt tầm kiểm soát, Hy Lạp lại biến thành "tội đồ" để EU trút lỗi; là "con chuột bạch" để Nhóm Bộ ba EC, ECB, IMF thử nghiệm chính sách; là "miếng xương tàn" để các chủ nợ rỉa nốt những miếng thịt cuối cùng.

Thứ ba, khi Hy Lạp đã lâm "trọng bệnh" nhưng Nhóm Bộ ba "thầy thuốc" IMF, EC và ECB vẫn tiếp tục "kê" các bài thuốc "cũ rích", và chẳng khác mấy so với cho các "bệnh nhân" nặng Mexico, Thái Lan, Indonesia, Hàn Quốc trước đó, đó là:

(i) Thắt lưng buộc bụng, giảm chi tiêu công tiến tới cân bằng và thặng dư ngân sách; tinh gọn bộ máy bằng cách sa thải hàng loạt công chức; giảm trợ cấp xã hội; giảm lương công chức và lương hưu;

(ii) Tư hữu hóa doanh nghiệp nhà nước, mà thực chất là bán tống bán tháo tài sản quốc gia và các công ty phá sản cho các công ty đa quốc gia;

(iii) Nâng lãi suất cơ bản và thả nổi tỷ giá, đồng thời tăng thuế để tăng nguồn thu.

Tuy nhiên, các bài thuốc trên chỉ được "ưu ái" áp dụng cho các nước vừa và nhỏ trong tình trạng khốn cùng như Hy Lạp. Họ không còn lựa chọn nào khác mà chỉ có cách "uống hay chết" (take it or leave it).

Cần lưu ý rằng, trong trường hợp khủng hoảng tương tự thì các thành viên G7 như Mỹ, Nhật Bản và một số nước châu Âu lại "kê" cho mình bài thuốc khác hẳn, như kích cầu, hạ lãi suất, nới lỏng tiền tệ, giảm thuế cá nhân và doanh nghiệp. Họ biết rằng bản thân mình không thể "tự uống" nổi bài thuốc "thắt lưng buộc bụng" do phản ứng chính trị và hậu quả xã hội trong nước sẽ rất xấu.

Và hệ quả khôn lường

Khách quan mà nói, các chính quyền nối tiếp nhau ở Hy Lạp từ sau khủng hoảng 2010 về cơ bản đi theo "phác đồ" điều trị của Nhóm Bộ ba. Tuy nhiên, Hy Lạp lại ngày càng rơi vào suy thoái trầm trọng. Hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp của Hy Lạp là 26,5%, thuộc loại cao nhất châu Âu, và trong giới trẻ thì tỷ lệ này lên tới 60%. Trong ba năm qua, GDP của nước này giảm tới 30%, còn nợ công hiện nay so với GDP là 180%. Thực tế thì Tsipras và đảng cánh tả Syriza không còn đường lùi và họ đã "quyết chiến" với EU để đàm phán lại các điều khoản cho vay nhằm nới lỏng chính sách thắt lưng buộc bụng, nhưng đã thất bại.

Với quyết định trưng cầu ý dân, Hy Lạp đứng trước 2 sự lựa chọn. Nếu cử tri đồng ý với kế hoạch "tái cơ cấu" của Nhóm Bộ ba, thì khả năng Hy Lạp sẽ "được" tái cấu trúc nợ, vẫn ở trong EU và Eurozone. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa Hy Lạp sẽ sớm bước ra khỏi suy thoái.

Trong trường hợp ngược lại, nếu cử tri Hy Lạp bỏ phiếu chống thì khả năng bị "loại" khỏi EU và Eurozone là khó tránh. Chắc chắn Syriza và Thủ tướng Tsipras đã lường trước điều này, mặc dù không mong muốn.

Hiện các tiếng nói "trấn an" nhằm giảm thiểu các rủi ro từ khả năng "vỡ nợ" và "thoái lui" khỏi EU của Hy Lạp ngày càng nhiều (Greexist). Tuy nhiên, chừng đó chưa đủ để xua tan những lo ngại và hệ lụy từ việc này có thể là:

Một là, các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, sẽ nhìn từ bài học Hy Lạp mà rút ra bài học cho mình. Việc lầm tưởng có thể "đi tắt đón đầu" bằng vay vốn "rẻ" của nước ngoài để phát triển, nhưng cuối cùng lại bị các đồng tiền này quấn chặt như vòng kim cô, đẩy lui tiến trình phát triển hàng thập kỷ.

Hai là, khả năng lan tỏa từ câu chuyện Hy Lạp sẵn sàng chấp nhận đổ vỡ, "làm lại từ đầu" sang các nước có cùng hoàn cảnh tương tự trong và ngoài EU, như Tây Ban Nha, Italia, Venezuela, Argentina... có thể làm thị trường tài chính toàn cầu thêm chao đảo trong ngắn hạn.

Ba là, lòng tin của các nhà đầu tư vào Euro sẽ giảm mạnh và việc tìm nơi trú ẩn an toàn như USD, đồng Yên Nhật, thậm chí cả Nhân dân tệ... khiến các đồng tiền này lên giá nhanh. Hệ quả là xuất khẩu hàng hóa của Mỹ, Nhật, Trung kém cạnh tranh và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu.

Bốn là, các chế định tài chính có khả năng sẽ nâng lãi suất cho vay trong phạm vi Eurozone vì lo ngại Hy Lạp tạo ra tiền lệ là các quốc gia thành viên khác có thể rơi vào khủng hoảng và dời bỏ Eurozone. Điều này cũng có thể tác động đến việc nâng lãi suất cho vay trên phạm vi toàn cầu.

Theo Hoàng Anh Tuấn (Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Bộ Ngoại giao)

Vietnamnet

Nợ công khu vực eurozone tăng cao Tính đến cuối năm 2014, tỉ lệ nợ công của khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone) tăng cao kỷ lục, ngược lại với chiều hướng giảm của tỉ lệ thâm hụt ngân sách so với GDP của khu vực. Tỉ lệ nợ công so với GDP của eurozone lên mức cao nhất kể từ khi đồng tiền chung được đưa vào...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: vỡ nợ khủng hoảng tài chính chia rẽ eurozone nợ công

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đàm phán đặc biệt về Ukraine kết thúc, tình hình thế nào?09:42

Phi thuyền bí ẩn X-37B của quân đội Mỹ vừa trở lại không gian08:27

Từ Hi Thái hậu giữ nhan sắc "không tuổi" như gái 18, "tiết lộ" món ăn quái dị03:17

Israel sẽ đẩy mạnh tấn công Gaza08:18

Ukraine mua 90 tỉ USD vũ khí để được Mỹ đảm bảo an ninh08:18

Chuyển biến lớn cho xung đột Ukraine07:48

Lầu Năm Góc: Số đầu đạn hạt nhân của Trung Quốc đang tăng16:28

Xe tăng Nga sống sót sau khi trúng liên tiếp 24 UAV02:50

Phát hiện hàng chục tử thi sau cánh cửa bí mật của nhà tang lễ09:07

Ấn Độ thử lửa mạng lưới "Vòm sắt": Đòn đánh hạ gục tên lửa, UAV03:03

'Lá bài' của Nhà Trắng với Trung Quốc08:33

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ngoại trưởng Hoa Kỳ chúc mừng Quốc khánh Việt Nam

08:43:52 02/09/2025

Nhân dịp đặc biệt này, người đứng đầu ngành ngoại giao Hoa Kỳ đã gửi những lời chúc nồng nhiệt nhất tới nhân dân Việt Nam có một lễ kỷ niệm tràn đầy niềm vui và một năm thịnh vượng phía trước.

Nhật Bản, Hàn Quốc trải qua mùa hè nóng kỷ lục

07:32:50 02/09/2025

Nhật Bản và Hàn Quốc trải qua mùa hè nóng nhất kể từ khi 2 nước bắt đầu ghi nhận dữ liệu, các cơ quan khí tượng của 2 nước cho biết hôm 1/9.

Hình ảnh ngoại giao mang nhiều ý nghĩa tại hội nghị thượng đỉnh SCO

06:14:41 02/09/2025

Ông Chan đánh giá: Ấn Độ đang tận dụng cơ hội này để gián tiếp gửi tín hiệu đến Mỹ rằng họ có các lựa chọn chiến lược, không chỉ ở Bắc Kinh mà còn cả Moskva.

Ý nghĩa chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Ấn Độ

06:09:58 02/09/2025

Mối quan hệ Ấn Độ - Trung Quốc cũng nên được nhìn nhận dưới lăng kính tương tự. Việc hai nước nối lại các cuộc tham vấn ngoại giao chủ yếu nhằm hạ nhiệt căng thẳng biên giới, vốn có nguy cơ bùng phát vào năm 2020 và 2021.

Jordan và 'canh bạc' uranium: Từ bỏ Pháp, mở cửa cho Kazakhstan

06:07:07 02/09/2025

Quyết định này không chỉ là một thỏa thuận kinh tế đơn thuần, mà còn là một bước đi chiến lược quan trọng trên hành trình giành độc lập năng lượng của Amman.

Hành trình chung và điểm tựa chính trị cho hợp tác Việt Nam - Campuchia

05:59:10 02/09/2025

Từ mạch tư duy đó, nhà phân tích Thong Mengdavid cho rằng mối quan hệ giữa hai đảng đóng vai trò là điểm tựa chính trị cho mối quan hệ tổng thể giữa hai quốc gia.

Ấn Độ hay Mỹ chịu thiệt hại nhiều hơn vì cuộc chiến thuế quan?

05:47:15 02/09/2025

Cuộc chiến thuế quan leo thang khiến cả Mỹ và Ấn Độ đều trả giá, từ kinh tế, việc làm đến chiến lược địa chính trị tại châu Á.

Cú sốc pháp lý thách thức cuộc chiến thuế quan toàn cầu của Tổng thống Trump

05:43:26 02/09/2025

Nếu phán quyết cuối cùng chống lại chính sách thuế quan của Tổng thống Trump, chính phủ Mỹ sẽ đối mặt với yêu cầu hoàn trả hàng trăm tỷ USD cho các khoản thuế đã nộp, một con số khổng lồ có thể gây ra những hậu quả kinh tế và chính trị ...

Động đất ở Afghanistan: Con số thương vong tiếp tục tăng mạnh

05:41:21 02/09/2025

Trong một tuyên bố, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres cũng gửi lời chia buồn tới Chính quyền Taliban và bày tỏ sự đồng cảm với người dân ở quốc gia vốn gánh chịu nhiều tổn thương do bạo lực này.

Châu Âu lên kế hoạch chi tiết để đưa binh sĩ tới Ukraine hậu chiến sự

00:23:22 02/09/2025

Quan chức cấp cao châu Âu xác nhận đang lên kế hoạch chi tiết về việc đưa quân tới Ukraine để đảm bảo an ninh cho Kiev hậu chiến sự.

Cứ 12 người Australia có một người học bài học đầu đời ở McDonald's?

23:49:46 01/09/2025

Điểm chung của nhiều người Australia là đều có kinh nghiệm làm thêm tại cửa hàng McDonald s. Đây được xem là nơi dạy những bài học đầu tiên về tinh thần lao động cho nhiều người Australia.