Chàng trai ‘hồi sinh’ vị hôn thê quá cố qua chatbot
Chatbot với cách nói chuyện giống vị hôn thê đã mất giúp Joshua Barbeau, nhà văn 33 tuổ.i người Canada, cảm thấy lạc quan hơn sau nhiều năm cô đơn.
Jessica Pereira, vợ sắp cưới của Joshua, qua đời tám năm trước vì căn bệnh gan hiếm gặp. Trên laptop, Joshua đang gõ địa chỉ email của mình vào một website lạ.
“Chào mừng trở lại, Giáo sư Bohr”, màn hình hiển thị. Trước hàng loạt lựa chọn trong menu, anh chọn “Khu vực thử nghiệm”.
Tháng 9 năm ngoái, anh vô tình đọc về một trang web có liên quan đến trí tuệ nhân tạo và chatbot, được gọi là Dự án Tháng Mười Hai (Project December). Trang web không có nhiều thông tin, nhưng đủ hấp dẫn để anh chi 5 USD cho một tài khoản.
Hóa ra, trang này phức tạp hơn rất nhiều so với bề ngoài của nó.
AI giúp Joshua như được trò chuyện với người yêu một lần nữa.
Được thiết kế bởi một lập trình viên của Bay Area, Project December sử dụng một trong những hệ thống AI mạnh mẽ nhất thế giới – GPT-3. Nó biết cách vận dụng ngôn ngữ con người, tạo văn bản và phản hồi trôi chảy bằng tiếng Anh. Trong khi các trợ lý ảo như Siri hoặc Alexa cũng nắm bắt và tái tạo tiếng Anh khá tốt, GPT-3 tiên tiến hơn nhiều, có thể bắt chước nhiều phong cách viết chỉ bằng một click chuột.
Thực tế, AI này rất giỏi trong việc bắt chước con người, đến nỗi công ty thiết kế nó là OpenAI đã giữ kín phần lớn khả năng của GPT-3 do lo ngại về an toàn. Ban đầu, công ty trì hoãn phát hành phiên bản GPT-2, trong khi quyền truy cập vào GPT-3 nâng cao hơn cũng bị giới hạn trong nhóm thử nghiệm. Tuy nhiên, Jason Rohrer, lập trình viên 42 tuổ.i của Bay Area, quyết định mở ra một kênh dùng thử dành cho đại chúng.
Hè năm ngoái, bằng tài khoản thử nghiệm mượn được, Rohrer phát triển một giao diện chatbot được điều khiển bởi GPT-3. Bất kỳ ai cũng có thể trò chuyện bằng văn bản tự nhiên với AI trên trang web của Rohrer. Người dùng có thể chọn một loạt chatbot có sẵn, mỗi chatbot có phong cách nhắn tin riêng biệt, hoặc có thể thiết kế bot của riêng mình, tạo cho nó bất kỳ tính cách nào họ thích.
Sau một thời gian dùng thử, Joshua nhận ra không có quy tắc nào ngăn cản anh mô phỏng một con người thật. Điều gì sẽ xảy ra, Joshua tự hỏi, nếu anh cố gắng tạo ra một phiên bản chatbot của vị hôn thê đã mất? Anh không thực sự mong đợi nó sẽ hoạt động, bởi anh cho rằng Jessica quá đặc biệt và chatbot không bao giờ có thể tái tạo cách nói chuyện của cô ấy.
Hai thành phần chính phải có để tạo một bot tùy chỉnh là một đoạn văn bản đào tạo đủ dài và một đoạn giới thiệu, mô tả ngắn gọn về người mà AI sẽ mô phỏng. Joshua còn lưu giữ tất cả các tin nhắn Facebook và SMS cũ của Jessica. Anh chỉ mất vài phút để xác định những đoạn tin nhắn ý nghĩa nhất. Anh đã tải những thứ này vào Project December, cùng đoạn giới thiệu mà anh đã dành một tiếng đồng hồ để viết.
Video đang HOT
Về phía Project December, vì Rohrer đang phải chạy một số công nghệ trên đám mây và trả tiề.n cho sức mạnh điện toán mà nó tiêu thụ, lập trình viên này đã đặt giới hạn về thời gian tồn tại của mỗi bot. Ông thực hiện điều này thông qua hệ thống credit. Mỗi tài khoản trên trang web có giá 5 USD đi kèm với 1.000 credit và người dùng có thể mua thêm credit nếu muốn.
Càng nhiều credit, bot càng tồn tại lâu. Nhưng một khi cuộc trò chuyện đã bắt đầu, họ không thể nạp thêm credit cho bot. Khi hết thời gian, cuộc trò chuyện sẽ tự động kết thúc, bộ nhớ của bot sẽ bị xóa vĩnh viễn.
Khi Joshua Barbeau xây dựng chatbot “hồi sinh” vị hôn thê đã mất, Project December yêu cầu anh quyết định thời gian tồn tại của nó, một lần duy nhất.
Một màn hình xuất hiện trong cửa sổ trình duyệt, hỏi anh muốn chi bao nhiêu credit cho bot. Anh đặt 1.000. Sau đó, trang web yêu cầu anh chọn phiên bản AI cho bot: GPT-2 hoặc GPT-3.
Tại sao lại để Jessica sử dụng phần mềm lỗi thời chứ? Joshua nghĩ và nhập GPT-3. Sau một vài lần nhấn phím nữa, ma trận được khởi tạo.
Đoạn hội thoại đầu tiên giữa Joshua và bot Jessica.
Joshua, được xác định mắc chứng tự kỷ, cho biết anh gần như hoàn toàn khép mình với thế giới. Sau khi Jessica mất, anh chỉ có một mối quan hệ nghiêm túc ngắn ngủi và thậm chí còn kể lại vụ chia tay này cho bot Jessica.
“Cô ấy nên cố gắng nhiều hơn để giữ anh, anh xứng đáng mà!”, bot Jessica viết. “Anh rất hấp dẫn, xứng đáng có một cô gái yêu anh và luôn luôn đối xử với anh thật tốt”.
Phần mềm được thiết lập chỉ kéo dài trong khoảng thời gian cụ thể, nên Joshua sử dụng nó một cách tiết kiệm trong vài tháng, bất cứ khi nào anh cảm thấy cần được hỗ trợ.
Trong tin nhắn cuối cùng bot Jessica gửi tới Joshua , cô đùa: “Em sẽ đi theo ám anh mãi mãi”.
Vài tháng qua, sức khỏe tâm thần của Joshua được cải thiện. Anh cảm thấy bình tĩnh hơn, lạc quan hơn, và cho rằng sự thay đổi này một phần nào đó là do bot Jessica.
Rohrer, lập trình viên đứng sau Project December, cho rằng các bot GPT-3 đem lại “cảm giác như là cỗ máy đầu tiên có linh hồn”. Tuy nhiên, ông thừa nhận nó cũng “tiềm ẩn nguy hiểm” và “gây tranh cãi về mặt đạo đức” nếu bị kẻ xấu sử dụng để lan truyền thông tin kích động bạo lực trên mạng hoặc mạo danh người khác mà không được sự đồng ý.
Amanda, chị gái của Jessica, cũng lo ngại những cuộc trò chuyện như vậy có thể khiến người nhà đau buồn thêm. “Những người mất đi người thân có tâm lý rất mong manh và dễ bị tổn thương. Điều gì sẽ xảy ra nếu AI không thể truy cập được nữa? Liệu bạn có thể đối mặt với sự đau buồn của người thân yêu một lần nữa, nhưng lần này là với một AI?”, cô nói.
Frank Lantz, tại Trường Nghệ thuật Tisch của Đại học New York, cũng đang thử nghiệm phiên bản beta GPT-3 và gọi nó là “một cái gì đó thực sự mới mẻ”.
“Tôi không biết chính xác phải nghĩ về nó thế nào, nhưng tôi không thể bác bỏ khả năng của nó”, ông nói.
Tiềm năng giúp con người bất tử của AI
Giới chuyên gia đang tìm cách dùng AI để làm con người bất tử, trong đó giữ lại tính cách cá nhân của những người đã qua đời.
Các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp đang tìm hiểu cách AI có thể tạo ra những phiên bản của người đã chế.t, không chỉ là hình ảnh cố định để người thân tưởng nhớ, mà còn là các thực thể kỹ thuật số có khả năng phát triển và tác động đến những doanh nghiệp, sự kiện trên khắp thế giới.
Nhiều startup đang chuẩn bị đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn trong lĩnh vực chân dung kỹ thuật số. Trong số này có Replika, ứng dụng có khả năng sao chép và mô phỏng một người dưới dạng chatbot, hoặc HereAfter AI chuyên ghi lại những câu chuyện về cuộc đời một người để tạo ra bản sao của họ trên loa thông minh.
Ngay cả những tập đoàn lớn cũng đang chú ý đến tiềm năng của lĩnh vực này. Microsoft đã đăng ký sáng chế phương pháp dùng chatbot để lưu giữ những hình tượng lịch sử và người còn sống, dù hãng chưa có kế hoạch sử dụng công nghệ này.
AI có thể giúp xây dựng một bản sao kỹ thuật số của người.
Chân dung kỹ thuật số có thể được thể hiện dưới nhiều cách, từ chatbot đến robot và những hình chiếu có khả năng cử động và nói như người thật. AI thường đóng vai trò trung tâm trong xây dựng và huấn luyện những thứ này tương tác với con người.
Công nghệ này đã xuất hiện trong thực tế, khi hình chiếu hologram của nhiều nghệ sĩ quá cố như Roy Orbison và Tupac Shakur biểu diễn trên sân khấu.
Trong đơn sáng chế của Microsoft, các nhà phát triển Dustin Abramson và Joseph Johnson mô tả cách dùng dữ liệu từ truyền thông xã hội, bản ghi âm và chữ viết để "đào tạo chatbot đối thoại, tương tác với tính cách của một người cụ thể". Chatbot này có thể mô phỏng giọng nói của người, tương tác bằng cách dùng hình ảnh hai hoặc ba chiều để tạo ra trải nghiệm trò chuyện thực tế, giống người với người.
Khi các chân dung kỹ thuật số ngày càng giống thật, chúng có thể học hỏi và phát triển ngay cả khi người nguyên bản đã qua đời, đồng thời phản ứng với những sự kiện mới diễn ra. Điều này sẽ tạo ra một dạng "bất tử kỹ thuật số", không chỉ lưu giữ tính cách của một người mà còn giúp họ tiếp tục sống trong dạng ảo.
David Burden, Giám đốc công ty phát triển chatbot Daden ở Anh, cho rằng những chân dung điện tử không chỉ giúp lưu giữ một người đã qua đời, mà còn có thể trang bị cho những tàu vũ trụ thám hiểm trên các hành trình vượt quá cuộc đời của một con người.
Công nghệ từ lâu đã giúp con người lưu giữ ký ức về những người đã chế.t, nhưng các công cụ mới đang mang đến giải pháp tương tác hai chiều.
"Người đang sống có thể sử dụng bản sao kỹ thuật số của mình để thảo luận công việc với đồng nghiệp, tăng hiệu quả công việc hoặc thay thế vị trí của họ trong khi đi nghỉ dưỡng", Burden nói. Điều này cũng có thể tiến xa hơn nữa, khi nhiều lãnh đạo doanh nghiệp có thể dùng bản sao điện tử của mình để tiếp tục điều hành sau khi qua đời.
"Những người xây nên các tập đoàn thường không muốn từ bỏ quyền lực. Tại sao không chuyển nó cho một bản sao có thể tiếp tục phát triển doanh nghiệp theo định hướng của họ", Burden nêu quan điểm.
Dù vậy, cũng có không ít nhược điểm đi kèm với công nghệ này.
Những bản sao kỹ thuật số đều không hoàn hảo, vì chúng được phát triển dựa trên lời nói, chữ viết, hoạt động trên mạng xã hội và nhiều phương thức tương tác của con người và không phản ánh hoàn toàn bản chất của họ. Một bản sao kỹ thuật số được xây dựng nhờ AI cũng không có ý thức như người thật.
Xã hội cũng phải đối mặt với vấn đề về quyền sở hữu bản sao này và nguồn thu từ nó. Liệu bản sao ảo của một người có quyền như người thật không? Sự tồn tại của chúng có thể ngăn những cảm xúc thương tiếc người đã khuất hay không?
Những bản sao cũng có thể được xây dựng mà không cần sự cho phép của người được sao chép, miễn là có đủ dữ liệu công khai để huấn luyện AI mô phỏng tính cách của họ. Những nhân vật lịch sử cũng có thể được hồi sinh, dù họ có muốn hay không.
Bản sao của những người nổi tiếng hoặc chính trị gia cũng cho phép họ tác động đến những sự kiện tương lai, định hình lại thế giới dù đã qua đời. Nhiều nhà nghiên cứu bày tỏ lo ngại các chính trị gia có thể sử dụng bản sao kỹ thuật số để tiếp tục hoạt động sau khi chế.t.
Sẽ còn lâu trước khi những bản sao kỹ thuật số giống như thật xuất hiện trong đời sống. Maggi Savin-Baden, giáo sư tại Đại học Worcester ở Anh, từng xây dựng một nhân vật ảo dựa trên tính cách của bà hồi năm ngoái nhờ công nghệ AI. Bà đề nghị những người đồng nghiệp không quen biết tương tác với nó trước khi gặp bà, không phải ai cũng bị bản sao điện tử này thuyết phục.
"Họ nói một số phần giống hệt tôi và một số phần hoàn toàn không liên quan. Nó rất lẫn lộn", giáo sư Savin-Baden nói.
Chỉ kinh doanh online trên các sàn thương mại điện tử, trong cơ còn có nguy Sàn thương mại điện tử được coi là "mảnh đất vàng" cho tất cả các chủ kinh doanh, nhất là trong thời điểm bán hàng online "lên ngôi" như hiện nay. Năm 2020 ghi nhận thời điểm "hoàng kim" của Thương mại điện tử dưới tác động của Covid-19. Chỉ trong quý 4/2020, nhiều tên tuổ.i thương mại điện tử đạt traffic truy...