Chặng đường gập ghềnh với tân tổng thống Myanmar
Ngày 17/3, Tổng thống đắc cử của Myanmar, ông Htin Kyaw sẽ đệ trình danh sách nội các mới với nhiệm kỳ 5 năm.
Tân Tông thông Htin Kyaw rơi khoi Quôc hôi ơ Naypyidaw sau khi đăc cư ngay 15/3. Ảnh: TTXVN
Đây là lần đầu tiên trong vòng hơn 50 năm qua, Myanmar có một tổng thống và một chính phủ không xuất thân từ quân đội và được bầu chọn một cách dân chủ. Chính phủ mới của Myanmar được trông đợi sẽ đem đến nhiều động lực cho sự phát triển của quốc gia Đông Nam Á này. Tuy nhiên, chặng đường trước mắt của ban lãnh đạo mới sẽ còn lắm chông gai.
Trong cuộc bầu chọn tại phiên họp chung lưỡng viện Quốc hội Myanmar hôm 15/3, ông Htin Kyaw, 69 tuổ.i, trợ lý thân cận của lãnh đạo Liên đoàn quốc gia vì dân chủ (NLD) Aung San Suu Kyi, đã giành được 360/652 phiếu bầu, trở thành tổng thống thứ 9 của Myanmar. Hiến pháp hiện hành của Myanmar không cho phép bà San Suu Kyi nắm quyền điều hành cao nhất bởi bà có hai con mang quốc tịch nước ngoài. Nguồn tin từ nội bộ NLD cho biết bà San Suu Kyi dự kiến sẽ giữ vị trí “bộ trưởng cấp cao” trong chính phủ mới và trên thực tế, bà sẽ điều hành chính phủ thực sự với tư cách là người chủ trì quá trình chuyển giao tại quốc gia này.
Trước đó, sau nhiều tuần đàm phán, NLD đã không thể thuyết phục quân đội hủy bỏ hoặc đình chỉ điều khoản trong hiến pháp hiện hành để cho phép bà San Suu Kyi nhậm chức tổng thống. Thậm chí, trong phiên họp xét duyệt tư cách ứng cử viên tổng thống, quân đội đã lần lượt bác bỏ tư cách ứng cử viên của cả hai nhân vật do NLD giới thiệu. Hiện đại diện quân đội vẫn giữ hơn một nửa số ghế trong Hội đồng an ninh – quốc phòng Myanmar, trong khi tại quốc hội, lực lượng này cũng giữ đến 25% số ghế.
Ông Htin Kyaw (thứ hai, phải sang) và bà San Suu Kyi tới dự phiên họp của Hạ viện Myanmar ở Naypyidaw ngày 11/3. Ảnh: TTXVN
Vì thế, vấn đề hiện nay không phải là việc bà San Suu Kyi có làm tổng thống hay không, mà là bà và NLD có thể điều hành đất nước hiệu quả hay không. Xét cho cùng, đây không phải là vấn đề về quy định hiến pháp, mà là vấn đề về chia sẻ quyền lực với quân đội.
Một ngày sau khi có kết quả bầu tổng thống, Tư lệnh Lực lượng vũ trang Myanmar, Tướng Min Aung Hlaing cam kết các lực lượng vũ trang sẽ hợp tác với chính phủ mới trong mọi lĩnh vực để có được hòa bình, thống nhất và phát triển cho đất nước. Tuy nhiên, sự hợp tác giữa quân đội và bà San Suu Kyi cùng NLD nhiều khả năng sẽ tiếp tục trong tình trạng “miễn cưỡng và đấu tranh kéo dài”. Cuộc đấu tranh này trong dài hạn sẽ là trận chiến để xác định lực lượng nào có thể đảm đương sứ mệnh đáp ứng các yêu cầu ổn định và phát triển của đất nước Myanmar.
Video đang HOT
Hơn hết, NLD – chính đảng còn non nớt kinh nghiêm trong điều hành đất nước – sẽ phải tìm cách đáp ứng những kỳ vọng to lớn mà chiến dịch vân đông tranh cử đã đưa ra. Các vấn đề kinh tế và xung đột sắc tộc sẽ là bài toán khó mà chính phủ mới phải xử lý trong những năm đầu tiên lên nắm quyền. Myanmar là đất nước rông lớn, nhiều tài nguyên, nhưng nền kinh tế vẫn còn kém phát triển. Điều kiện sống của phần lớn người dân Myanmar tại vùng nông thôn hết sức khó khăn. Nhiều người trong số họ đang có mức sống ít hơn 1,25 USD/ngày. Với GDP bình quân đầu người vào khoảng 810 USD, Myanmar vẫn là một trong số những quốc gia nghèo nhất châu Á.
Tình trạng đói nghèo của đại bộ phận dân chúng, sự lạc hậu của cơ sở hạ tầng và nền kinh tế phụ thuôc năng nề vào ngành nông nghiêp kém phát triển là những gánh nặng đối với chính phủ mới. Nhiều khả năng, NLD sẽ tiếp tục theo đuổi những cải cách mà chính quyền đương nhiệm đang thực hiện, nhưng chắc chắn đảng này sẽ phải vất vả để vượt qua những bất cập do sự thiếu kinh nghiệm của những người tham gia quản lý đất nước trong thời kỳ mới.
Gần một tháng trước khi diễn ra cuộc tổng tuyển cử cuối năm ngoái, chính quyền của Tông thông U Thein Sein đã ký một thỏa thuận đình chiến toàn quốc với hơn 10 nhóm sắc tộc chính, song chiến sự vẫn tiếp diễn với một số nhóm khác và khả năng chấm dứt hoàn toàn các cuộc xung đột đẫm má.u suốt hơn 60 năm qua vẫn để ngỏ. Giai phap duy nhât cho vân đê chia rẽ trong xã hội Myanmar vẫn la kiên trì đôi thoai chinh tri, thưc hiên binh đăng giưa cac dân tôc.
Bên cạnh đó, việc xây dựng và triển khai một chính sách đối ngoại cân bằng quan hệ với các nước lớn đang muốn có ảnh hưởng tại khu vực giữ vị trí chiến lược này cũng là một nhiệm vụ nặng nề. Chính sách đối ngoại của chính phủ mới tại Myanmar chắc chắn phải nhằm giải quyết bài toán cân bằng lợi ích các nước lớn và khu vực đang giằng co ảnh hưởng tại đây.
Giới phân tích quốc tế đều có chung nhận định rằng đất nước Myanmar, với nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào và chưa khai thác, lịch sử văn hóa lâu đời, nguồn nhân lực sử dụng tiếng Anh tốt, cộng với vị trí địa chiến lược, hoàn toàn có thể phát triển và có vị thế quan trọng trong khu vực và quốc tế. Tổ chức tư vấn McKinsey Global Institute từng đưa ra dự báo GDP của Myanmar sẽ tăng gấp 4 lần, từ mức 45 tỷ USD năm 2013 lên 200 tỷ USD vào năm 2030. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đó, chính phủ do NLD lãnh đạo sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, trong đó việc xây dựng các thể chế để đảm bảo sự tham gia rộng rãi của người dân vào các quyết sách quốc gia là điều quan trọng nhất khi mà cho tới nay, vị thế của đảng NLD cầm quyền vẫn còn phụ thuộc nhiều vào uy tín cá nhân của nhà lãnh đạo San Suu Kyi.
Sơn Nam (P/v TTXVN tại Bangkok)
Theo Báo Tin tức
Tổng thống đắc cử Myanmar: Từ buồng giam đến ghế nguyên thủ
Tổng thống đắc cử Myanmar Kyaw được người dân và chính giới trong nước đán.h giá cao bởi đức tính trung trực, trung thành và tử tế với mọi người.
Ông Htin Kyaw (trái) cạnh bà Suu Kyi ngày 13.11.2010 - Ảnh: Frontier Myanmar
Ngày 13.11.2010, nữ chính trị gia Aung San Suu Kyi được trả tự do sau gần 2 thập niên bị quản thúc tại gia. Bên ngoài ngôi biệt thự bên bờ hồ Inya tại Yangon, đám đông phóng viên và người ủng hộ đứng chật cứng chào đón bà và không ai để ý đến người đàn ông nét mặt hiền từ, mặc sơ mi trắng đứng phía tay phải của nữ chính trị gia. Hơn 5 năm sau, người đàn ông ấy đã trở thành tâm điểm chú ý của truyền thông khu vực và thế giới.
Ngày 15.3.2016, ông Htin Kyaw từ một nhân vật gần như vô danh với dư luận bên ngoài Myanmar đã được quốc hội bầu làm tổng thống, trở thành nhà lãnh đạo dân sự đầu tiên của nước này kể từ thập niên 1960.
Nhà trí thức thầm lặng
Có một sự việc mà mấy ngày qua báo chí Myanmar thường xuyên nhắc lại. Đó là khi đưa tin ông Htin Kyaw được đảng Liên đoàn Quốc gia vì dân chủ (NLD) chọn làm ứng viên tổng thống vào ngày 10.3, CNN đã đăng ảnh một nhân vật "lạ hoắc". Hóa ra đó là một người tù chính trị vừa được thả ở Myanmar và cũng tên là Htin Kyaw. Bức ảnh nhanh chóng được thay đổi nhưng đó không phải là nhầm lẫn duy nhất của truyền thông quốc tế về ông Htin Kyaw.
Theo tạp chí Time, dư luận trong nước cũng rất bực mình khi báo đài thế giới đều viết ông từng là tài xế riêng của bà Suu Kyi. Thành viên kỳ cựu của NLD Myint Soe khẳng định: "U Htin Kyaw từng vài lần lái xe chở Daw Suu Kyi nhưng ông không phải là tài xế riêng của bà". (U và Daw là từ gọi dùng thể hiện sự kính trọng tại Myanmar - NV).
Đối với người dân Myanmar, gọi Htin Kyaw là "tài xế của bà Suu Kyi" sẽ làm giảm đi vai trò và con người ông, một nhà trí thức dòng dõi luôn hoạt động thầm lặng vì lý tưởng của NLD.
Ông Htin Kyaw sinh ngày 20.7.1946 và là con trai của nhà thơ, học giả Min Thu Wun (1909 - 2004). Theo tờ The Irrawady, ông Min Thu Wun là một trong những người sáng lập trường phái văn học Khit-San, mở ra thời kỳ văn học Myanmar hiện đại, cũng như tạo ra bộ chữ nổi bằng tiếng Myanmar cho người mù. Ông tham gia NLD từ những ngày đầu và giành được ghế nghị sĩ trong cuộc bầu cử năm 1990. Khi đó, giới quân sự không công nhận chiến thắng của NLD nên Min Thu Wun sớm rời chính trường.
Thừa hưởng từ người cha nổi tiếng, ông Htin Kyaw sớm chứng tỏ tài năng học thuật. Theo AFP, tổng thống đắc cử lấy bằng thạc sĩ kinh tế tại Đại học Yangon năm 1968 rồi trở thành giảng viên.
Đến năm 1971, ông là người đầu tiên được Đại học Yangon cử ra nước ngoài tu nghiệp và 4 năm sau đã hoàn tất bằng thạc sĩ thứ hai về khoa học máy tính tại Đại học London (Anh). Sau khi về nước, ông làm việc một thời gian cho các bộ Công nghiệp và Ngoại giao trước khi đảm trách vai trò Giám đốc Quỹ từ thiện Daw Khin Kyi của gia đình bà Suu Kyi.
The Irrawady dẫn lời sử gia Thant Myint-U cháu ngoại cựu Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc U Thant (1909 - 1974), nhận định quốc hội Myanmar đã lựa chọn sáng suốt khi bầu ông Htin Kyaw làm tổng thống: "Ông ấy luôn được kính trọng và là một con người rất tử tế", ông Thant Myint-U nhận xét.
Người bạn trung thành
Suốt mấy chục năm qua, ông Htin Kyaw luôn sát cánh cùng "bà chị" hơn 1 tuổ.i. Trong thời gian bà Suu Kyi bị quản thúc, ông cùng vợ mình là hạ nghị sĩ Su Su Lwin đóng vai trò cầu nối giữa bà và bên ngoài.
Theo Time, bà Suu Kyi từng được thả một thời gian ngắn vào năm 2000 và ông Htin Kyaw tìm cách đưa bà đến thăm thành phố Mandalay. Tuy nhiên, phái đoàn NLD bị lực lượng an ninh ngăn cản tại nhà ga Yangon, dẫn đến một cuộc đối đầu "nảy lửa" giữa Htin Kyaw với một sĩ quan cấp cao. Hậu quả là ông bị giam 4 tháng trong nhà tù Insein khét tiếng khắc nghiệt.
Ông Htin Kyaw sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 30.3 với rất nhiều việc phải làm. Trong đó, điều được tất cả quan tâm là quan hệ giữa chính phủ mới với giới quân sự và vai trò của bà Suu Kyi.
Theo hiến pháp Myanmar, bà không thể làm tổng thống do có chồng con mang quốc tịch nước ngoài. Trước đó, bà từng tuyên bố sẽ "buông rèm nhiếp chính" thông qua một "tổng thống ủy nhiệm". Tuy nhiên, tình trạng nhập nhằng này sẽ rất nhạy cảm về chính trị và dư luận cũng như có thể gây khó xử giữa 2 người bạn, 2 đồng sự thân thiết. Điều này phần nào thể hiện sự tin tưởng tuyệt đối của bà Suu Kyi vào ông Htin Kyaw khi quyết định đề cử ông.
Quân đội Myanmar ủng hộ tổng thống đắc cử
Ngày 16.3, Tổng tư lệnh quân đội Myanmar Min Aung Hlaing, một trong những nhân vật quyền lực nhất nước, lên tiếng chúc mừng tổng thống đắc cử Htin Kyaw và cam kết hợp tác với chính phủ mới. "Quân đội tự hào với việc U Htin Kyaw được bầu làm tổng thống và sẽ tiếp tục hợp tác trong mọi lĩnh vực vì hòa bình, đoàn kết và phát triển", Reuters dẫn thông cáo của quân đội viết.
Danh Toại
Theo Thanhnien
Có Tổng thống dân sự đầu tiên, dân Myanmar vỡ òa trong nước mắt Ông Htin Kyaw, trợ thủ thân cận của bà Aung San Suu Kyi, đã trở thành Tổng thống dân sự đầu tiên của Myanmar kể từ năm 1960 sau khi giành chiến thắng trong một cuộc bỏ phiếu có ý nghĩa lịch sử. Truyền thông Myanmar cho biết, ông Htin Kyaw (69 tuổ.i) đã giành được 360/652 phiếu bầu trong cuộc bỏ phiếu...